Zatrucie grzybami – objawy, pierwsza pomoc i leczenie

Spis treści

• Objawy zatrucia grzybami
• Objawy zatrucia muchomorem sromotnikowym
• Zatrucie grzybami jadalnymi
• Zatrucie grzybami - pierwsza pomoc i postępowanie
• Zatrucie grzybami - leczenie

Objawy zatrucia grzybami

Objawy zatrucia grzybami mogą pojawić się już po 30 minutach od zjedzenia grzybów, lub znacznie później - nawet po kilkunastu godzinach. Szybkość występowania objawów zatrucia grzybami jest uzależniona od tego, jak bardzo toksyczny był grzyb, który został zjedzony.

Objawy zatrucia grzybami, których toksyny działają tylko na układ trawienny ( do takich grzybów należy np. sarniak dachówkowaty lub opieńka miodowa) to najczęściej:

• biegunka,
• nudności,
• ból głowy,
• ból brzucha.

Takie zatrucie będzie odczuwalne niedługo po zjedzeniu grzybów. Objawy mogą być dokuczliwe, powodować odwodnienie organizmu oraz duże osłabienie, nie będą jednak stanowić zagrożenia dla życia.

Objawy zatrucia grzybami silnie trującymi ( są to m.in. muchomor sromotnikowy, piestrznica kasztanowata i zasłonak rudy):

• uczucie gorąca,
• wzmożona, uciążliwa potliwość,
• bóle głowy,
• halucynacje
• utrata świadomości
• zaburzenie wzroku
• obfita, wielogodzinna biegunka.

Reakcja organizmu na toksyny zawarte w silnie trujących grzybach, występuje po kilku lub kilkunastu godzinach, w niektórych przypadkach przedłużając się nawet do dwóch tygodni! Najbardziej zagrożone są nerki oraz wątroba, która może ulec  całkowitemu zniszczeniu.

Objawy zatrucia muchomorem sromotnikowym

Grzybem, który w naszym kraju najczęściej powoduje silne zatrucia jest muchomor sromotnikowy, nagminnie mylony z czubajką kanią lub gąską. Pierwszym, wyraźnym objawem zatrucia jest w tym przypadku silna, długotrwała biegunka. Rozwolnienie może trwać nawet do kilku godzin. Tak silna biegunka prowadzi do odwodnienia, a co się z tym wiąże, także do silnego osłabienia organizmu. Zatrucie muchomorem sromotnikowym powoduje ogromne uszkodzenia wątroby. Śmiertelność w przypadku zatrucia muchomorem sromotnikowym jest niezwykle wysoka - połowa pacjentów, którzy trafiają do szpitala z tego powodu, umiera.

Zobacz także: Zatrucie pokarmowe

Zatrucie grzybami jadalnymi

Zatrucie grzybami zbieranymi  do plastikowych toreb

Zatrucie grzybami jadalnymi zdarza się częściej, niż można by przypuszczać. Dzieje się tak przede wszystkim z powodu złego przechowywania grzybów lub zbierania i jedzenia grzybów starych, w których rozwinęły się szkodliwe dla ludzkiego zdrowia bakterie.

Aby uniknąć zatrucia, grzyby należy zbierać do przewiewnych, drewnianych koszyczków. Niedopuszczalne jest zbieranie grzybów do plastikowych toreb, ponieważ brak dostępu powietrza powoduje ich zaparzenie i ścinanie się zawartego w nich białka. To z kolei prowadzi do wytworzenia się w grzybach szkodliwych toksyn.

Zatrucie grzybami starymi, przejrzałymi

Zatrucie grzybami jadalnymi jest bardzo często wynikiem zebrania  i zjedzenia grzybów starych, które są już przejrzałe (mają charakterystyczny, ciemny kolor). Takich grzybów należy unikać, ponieważ zawarta w nich substancja (cholina), w procesie starzenia się i pod wpływem wytwarzających się bakterii, zmienia się w dość silnie trującą toksynę.

Zatrucie grzybami jadalnymi związane z alkoholem

Część grzybów w połączeniu z alkoholem powoduje silne zatrucie, które w niektórych przypadkach może zakończyć się śmiercią. Wśród gatunków, których absolutnie nie należy popijać napojami alkoholowymi, ani jeść ich po spożyciu alkoholu,  są: czernidlak pospolity i borowik ponury. Po zjedzeniu tych grzybów należy zachować abstynencję nawet do 40 godzin, aby mieć pewność, że nie dojdzie do szkodliwej reakcji.

Zatrucie grzybami - pierwsza pomoc i postępowanie

Zatrucie grzybami zawsze należy zgłosić lekarzowi! Jeżeli po zjedzeniu grzybów wystąpi którykolwiek z wymienionych objawów, należy zgłosić się do najbliższej placówki medycznej. Szybka reakcja może uratować  życie.

W pierwszych chwilach po zatruciu grzybami warto spróbować wywołać wymioty. Nie wolno jednak leżeć na plecach, żeby uniknąć ewentualnego zakrztuszenia. Na pierwszą wizytę do lekarza warto zabrać ze sobą resztki grzybów, które spożyliśmy. Badania laboratoryjne mogą pomóc ustalić rodzaj grzyba.

Zatrucie grzybami - leczenie

Leczenie w przypadku zatrucia grzybami, które nie są silnie trujące i szkodzą przede wszystkim układowi trawiennemu, może ograniczyć się do płukania żołądka i nawodnienia organizmu wycieńczonemu przez biegunkę pacjentowi. Zatrucie grzybami, które są silnie toksyczne będzie wymagało długotrwałego leczenia ukierunkowanego na walkę o życie pacjenta, dlatego tak ważne jest, aby nie bagatelizować objawów.

• W pierwszym etapie leczenia należy zadbać o usunięcie resztek pokarmu z układu pokarmowego. W tym celu wywołuje się wymioty oraz przeprowadza płukanie żołądka. W przypadku osób nieprzytomnych możliwa jest wyłącznie ta druga metoda.
• W drugim etapie leczenia chodzi o zneutralizowanie działania toksyn. Po zaprzestaniu wymiotowania lub po zakończeniu płukania żołądka podaje się pacjentowi węgiel aktywny, który umożliwia absorpcję toksyn. W niektórych przypadkach lekarze mogą zalecić również hemodializy.
• Nieodłącznym elementem leczenia po zatruciu grzybami jest nawodnienie organizmu. Do najczęstszych objawów należą bowiem wymioty i biegunki, które prowadzą do szybkiego odwodnienia organizmu. 
• W najpoważniejszym stadium zatrucia grzybami konieczny może być przeszczep wątroby. To do zapalenia tego organu dochodzi najszybciej. Zapaleniu wątroby może towarzyszyć żółtaczka oraz wielonarządowa niewydolność. W przypadku ostrych zatruć jedynym sposobem leczenia może być przeszczep wątroby.

Pamiętaj! Objawy zatrucia grzybami mogą wystąpić po kilku godzinach! Jeśli rozpoznasz u siebie symptomy zatrucia grzybami, zgłoś się niezwłocznie do lekarza!