Co to jest jaglica?
Jaglica to choroba oczu dotykająca ludzi zamieszkujących kraje rozwijające się, głównie Indie, Afrykę Północną, Środkowy Wschód oraz Azję Południowo-Wschodnią. W Polsce od lat występuje już niezwykle rzadko, jednak na świecie jest jedną z głównych przyczyn całkowitej utraty wzroku. Najczęściej diagnozuje się ją tam, gdzie panują trudne warunki życia – brak higieny i niedożywienie, jednak ze względu na ciągłe migracje ludności jej przypadki zdarzają się też w krajach wysoko rozwiniętych.
Jest ona przewlekłym stanem zapalnym rogówki i spojówek oka. Inne jej nazwy to egipskie zapalenie oczu oraz przewlekłe pęcherzykowe zapalenie rogówki. Choroba wywoływana jest przez mikroorganizmy z rodzaju chlamydia – bakterie wewnątrzkomórkowe. Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez kontakt z drobnoustrojami z wydzieliny z nosa lub oczu osoby chorej, a także przez brudne ręce, ręczniki czy odzież.
Reklama
Przyczyny jaglicy oczu
Jaglica oczu to choroba zakaźna, a do zarażenia dochodzi poprzez kontakt z chorą osobą lub zakażonymi nią przedmiotami (odzieżą, pościelą itd.). Bakterie z rodzaju chlamydia przenoszone bywają też przez niektóre owady.
Czynniki podwyższające ryzyko wystąpienia jaglicy to:
- brak odpowiedniej higieny,
- złe warunki sanitarne,
- brak dostępu do bieżącej wody,
- płeć żeńska (u kobiet jaglica jest diagnozowana trzy razy częściej niż u mężczyzn),
- młody wiek (egipskie zapalenie oczu często dotyka nawet dzieci między 3. a 6. rokiem życia).
Reklama
Objawy jaglicy
Najbardziej charakterystycznym objawem egipskiego zapalenia oczu są tzw. grudki jagliczne. Pojawiają się one na spojówce tarczkowej oka i mają żółtawy kolor. To właśnie w nich ukryta jest zakaźna wydzielina. Grudki te wraz z postępem choroby rosną, by następnie zacząć pękać. Zaburzają one prawidłowy wzrost rzęs, a niekiedy powodują zmiany w rogówce oka.
Inne objawy towarzyszące jaglicy to:
- ból oka,
- swędzenie,
- podrażnienie gałki ocznej i powiek,
- zaburzenia ostrości widzenia,
- nadwrażliwość na światło lub światłowstręt.
Warto zwrócić uwagę na to, że jaglica z początku przebiega bezobjawowo, dlatego po zaobserwowaniu pierwszych symptomów pacjent niezwłocznie powinien poddać badaniu próbkę wydzieliny z oka, szczególnie jeśli przebywał on na terenach endemicznych. Szybka diagnoza i wczesne podjęcie leczenia zmniejszają ryzyka nawrotów i powikłań, w tym ślepoty.
Nawroty choroby powodują powstawanie groźnych mających postać białych linii w badaniu okulistycznym. Blizny te przyczyniają się do zniekształceń lub owrzodzenia rogówki, co może spowodować częściową lub całkowitą utratę wzroku.
Reklama
Leczenie jaglicy
Podstawą leczenia jaglicy jest leczenie ogólnoustrojowe leczenie polegające zazwyczaj na doustnym podawaniu antybiotyków z grupy tetracyklin lub erytromycyny przez co najmniej trzy tygodnie. Ponadto stosuje się zazwyczaj antybiotykową terapię miejscową – kilka razy dziennie na chore oko nakłada się maść. Kuracja ta trwa czasem nawet kilka miesięcy.
Gdy jaglica ma już zaawansowaną postać, konieczne bywa wykonanie zabiegu chirurgicznego polegającego na odpowiednim nacinaniu powieki i przywracaniu właściwej pozycji rzęs. Zabieg taki przeprowadza się w warunkach ambulatoryjnych, a trwa on zwykle kilkanaście minut. W przypadku poważnych zaburzeń widzenia dokonuje się też niekiedy przeszczepu rogówki (rogówka pobierana jest od dawcy; ponieważ jest ona tkanką nieunaczynioną, nie ma konieczności przeprowadzania testu zgodności grupy krwi).
Leczenie zawsze musi być wspieranie dbałością o higienę. W złych warunkach higienicznych leczenia jaglicy ma niewielkie szanse powodzenia.
Reklama
Przebieg jaglicy – etapy choroby
Jaglica z początku może przebiegać bezobjawowo lub dawać słabe symptomy błędnie diagnozowane jako zwykłe zapalenie spojówek. Z czasem jednak jej przebieg przybiera ciężką postać, a dolegliwości stają się bardzo dokuczliwe.
Okuliści wyróżniają cztery kliniczne etapy jaglicy:
- Etap I – objawia się zapaleniem spojówek, któremu towarzyszą niedojrzałe grudki jagliczne.
- Etap II– jaglica rozwinięta. Na spojówce tarczkowej pojawiają się dojrzałe grudki o galaretowatej konsystencji. Występuje też charakterystyczna biała błona pokrywająca od góry rogówkę oka, zawierająca mnogie wrośnięte w nią naczynia krwionośne.
- Etap III – bliznowacenie. Grudki pękają, tworząc na spojówce charakterystyczne blizny. Tarczka grubieje, a następnie zanika, wyginając spojówkę ku gałce ocznej. Następuje wówczas jagliczne opadanie górnej powieki.
- Etap IV– okres następstw. Mija czynny okres choroby, blizny powstałe na brzegach powiek powodują zaburzenia prawidłowego wzrostu rzęs. Rzęsy zaczynają rosnąć w kierunku gałki ocznej, przez co często dochodzi do uszkodzeń rogówki. Bywa, że powstaje jej owrzodzenie, a następnie tworzy się bielmo powodujące utratę widzenia. Nieprawidłowy skład filmu łzowego może prowadzić do zeskórzenia gałki ocznej.
