Odmrożenia 1, 2, 3 stopnia - objawy, leczenie

Spis treści

• Czynniki sprzyjające odmrożeniom
• Objawy odmrożenia
• Odmrożenia - pierwsza pomoc
• Odmorożenie - czego nie wolno robić?

O odmrożeniu mówimy, kiedy dochodzi do zniszczenia tkanek pod wpływem działającego zimna (najczęściej jest to temperatura poniżej 0°C). Szczególnie narażone są tu odsłonięte części ciała:

• nos,
• uszy,
• palce dłoni i stóp

mają stosunkowo dużą odsłoniętą powierzchnię; dodatkowo są w niewielkim stopniu chronione przez tkankę łączną i mięśnie.

Czynniki sprzyjające odmrożeniom

Oprócz niskiej temperatury istnieje jeszcze kilka innych czynników sprzyjających powstawaniu odmrożeń:

• odzież nieodpowiednia do warunków pogodowych, za cienka, zbyt ciasna, pozbawiona warstwy izolacyjnej, przez co może dojść do szybkiego wychłodzenia;
• wilgotne ubrania i buty – ciepło szybkiej ucieka na zewnątrz przez mokrą odzież; taka sytuacja może doprowadzić do wychłodzenia całego ciała w krótkim czasie.

Objawy odmrożenia

Najpierw skóra jest zaczerwieniona, następnie sinieje, robi się szarosina, marmurkowata, by ostatecznie stać się blada lub wręcz biała. Trudno jest poruszyć odmrożoną częścią (np. kończyną), czuć w niej jedynie mrowienie, kłucie, odrętwienie i uczucie, jakby była „obca”. Ciężko jest rozpoznać granicę między zdrową a odmrożoną tkanką.

UWAGA! Powyższe objawy pojawiają się również w sytuacji wychłodzenia części ciała i nie muszą oznaczać poważnego odmrożenia! O skutkach działania niskiej temperatury można się przekonać podczas ogrzewania np. kończyny – jeśli jest jedynie wychłodzona, podczas ogrzewania dotkliwie boli, jeśli natomiast jest odmrożona – nie czuć nic.

Wyróżnia się cztery stopnie uszkodzenia odmrożonych tkanek:

1. Zaczerwieniona i obrzęknięta skóra, bardzo boląca.
2. Sina skóra, pojawiają się pęcherze i występuje silny ból.
3. Sinoczarna skóra, widoczne obszary martwicy.
4. Zamarznięte sztywne tkanki, w skrajnych sytuacjach kawałki tkanek mogą odpadać.

Odmrożenia - pierwsza pomoc

1. W przypadku powierzchownych odmrożeń należy poprawić krążenie w zagrożonej części ciała i próbować nie dopuścić do dalszego chłodzenia, czyli np. zdjąć za ciasne ubranie lub przemoczone buty.
2. Ogrzać wychłodzoną część ciała, np. zimne dłonie włożyć pod pachy poszkodowanego. Trzeba dążyć do wyrównania temperatury w całym organizmie. Jeśli podejrzewamy głębokie odmrożenie, nie wolno pozwolić na poruszanie uszkodzonymi kończynami (nawet bierne)!
3. Można poszkodowanego przykryć kocami, cieplej ubrać lub podać do picia gorące słodkie napoje.
4. Miejsce odmrożenia trzeba pokryć jałowym opatrunkiem, gdyż zniszczone tkanki nie chronią przed zakażeniem drobnoustrojami.
5. Podejrzewając głębokie odmrożenia musimy jak najszybciej skontaktować się z pogotowiem ratunkowym i oddać poszkodowanego pod fachową opiekę medyczną!

Odmorożenie - czego nie wolno robić?

1. Nie wolno otwierać pojawiających się na skórze pęcherzy – mogą stać się wrotami zakażenia dla drobnoustrojów!
2. Nie wolno nacierać wychłodzonych lub odmrożonych części ciała śniegiem – grozi to uszkodzeniem odmrożonej skóry (skutkuje zakażeniami)!
3. Dawać poszkodowanemu alkoholu „na rozgrzanie” – alkohol powoduje rozszerzenie powierzchniowych naczyń krwionośnych, co prowadzi do jeszcze większego wychłodzenia.
4. Pozwolić poszkodowanemu na palenie papierosów – nikotyna powoduje obkurczenie naczyń krwionośnych, co znacznie sprzyja rozwojowi martwicy w wychłodzonych tkankach.
5. Nie wolno pocierać ani masować odmrożonych kończyn! Jest to bardzo bolesne, ponadto powoduje dalszą ucieczkę ciepła!

Przeczytaj także:

• Resuscytacja krążeniowo-oddechowa