Podczas badania kolonoskopii polipy jelita wykrywa się u 20-40 procent pacjentów. Te uwypuklenia są dobrze widoczne w oku kamery endoskopu, bo polipy wystają ponad powierzchnię jelita grubego, zawsze do jego światła. Polipy na jelicie są zmianami nowotworowymi, ale nie wszystkie mają tendencję do przekształcenia się w zmiany o charakterze złośliwym.
Polipy w jelicie grubym możemy podzielić ze względu na budowę mikroskopową na:
- polipy gruczolakowe: są najgroźniejsze, bo uważa się, że te polipy mogą w ciągu 10-12 lat prowadzić do rozwoju raka jelita grubego. Dlatego tak ważne są regularne badania profilaktyczne u pacjentów powyżej 40 roku życia (zwiększenie zapadalności na gruczolaki jelita grubego występuje u już osób po 30. roku życia).
- polipy hiperplastyczne: choć nie niosą ze sobą dużego ryzyka przekształcenia się w nowotwór złośliwy, także powinny być usuwane, zwłaszcza, jeśli są duże i jest ich wiele.
- polipy hamartomatyczne: często występują w zespołach uwarunkowanych genetycznie, to także polipy młodzieńcze, które są najczęstszą przyczyną krwawień u dzieci i młodzieży, nie mają charakteru nowotworowego.
- polipy rzekome: to polipy zapalne, które pojawiają się najczęściej przy wrzodziejącym zapalenia jelita grubego.
Zobacz wideo: Rak jelita grubego - czy daje przerzuty?
Zachorowanie na raka jelita grubego może być dziedziczne, zwłaszcza, jeśli u kogoś w rodzinie występuje FAS – rodzinna polipowatość gruczolakowata. Szacuje się, że w takim przypadku groźne polipy na jelicie pojawiają się u połowy pacjentów ok. 15. roku życia, a w wieku 35 lat ma je aż 95 procent chorych.
W rodzinach obciążonych zaleca się badania profilaktyczne już u 10-letnich dzieci.
Reklama
Objawy polipów jelita grubego
Polipy w jelicie grubym rzadko kiedy dają o sobie znać. Bardzo często rozwijają się i powiększają nie dając żadnych objawów, właśnie dlatego tak ważne są przesiewowe badania profilaktyczne. Często są one jedyną szansą na zdiagnozowanie choroby.
Niepokój pacjenta może wzbudzić kilka objawów, które mogą, ale nie muszą sugerować pojawienie się polipa na jelicie. Lepiej skonsultować się z lekarzem, jeśli:
- zmienił się rytm wypróżnień
- pojawiły się zaparcia lub biegunki
- w stolcu jest widoczna krew lub śluz
- pacjent czuje parcie na stolec
- pojawiają się bóle w dole brzucha
- badanie krwi wykazało anemię
Reklama
Leczenie polipów jelita grubego
Usunięcie polipa jelita grubego jest konieczne, gdy jego charakter stwarza ryzyko raka jelita grubego lub jeśli jego rozmiar jest zbyt duży, a skupisko zbyt liczne. Część polipów na jelicie można od razu usunąć w trakcie badania kolonoskopii.
Giętki endoskop, który bada jelito grube od środka, jest wyposażone w kleszcze i pętle, które umożliwiają usunięcie polipów. Zabieg jest bezbolesny, nie wymaga znieczulenia i wykonuje się go ambulatoryjnie. Gdy polipów jest bardzo dużo czasem trzeba przeprowadzić kilka takich zabiegów. Polipy w odbytnicy można usunąć sztywnym rektoskopem.
Niektóre zmiany, zwłaszcza jeśli są większe wymagają jednak tradycyjnych operacji.
Usunięte z jelita polipy poddaje się badaniom histopatologicznym, żeby wykluczyć istnienie komórek rakowych. Po zabiegu usunięcia polipów pacjent powinien także wykonywać kontrolną kolonoskopię co 2-3 lata.
W aptekach dostępne są również testy, które wykrywają krew utajoną w kale, ale są one tylko diagnostyka pomocniczą, bo negatywny wynik testu nie wyklucza występowania polipów na jelicie grubym.
Reklama
Dieta po usunięciu polipa jelita grubego
Pacjent po usunięciu polipa jelita grubego musi przykładać większą wagę do zdrowej diety, powinien zrezygnować z produktów konserwowanych i ograniczyć dania z czerwonego mięsa. Jego dieta powinna być bogata w błonnik i odpowiednie ilości płynów (co najmniej 1,5-2 litry dziennie).
Pacjent po usunięciu polipów jelita grubego powinien zrezygnować z palenia papierosów, ograniczyć spożywanie alkoholu i dużych ilości cukru.
Idealną dietą dla chorych po usunięciu polipów jelita, a także po innych zabiegach w obrębie przewodu pokarmowego jest lekkostrawna dieta śródziemnomorska. W jadłospisie pacjenta powinny się znaleźć:
- warzywa i owoce
- pieczywo pełnoziarniste
- płatki owsiane
- chude mięso i ryby
- brązowy ryż
Reklama
Polipy jelita cienkiego
Choć dużo rzadziej niż jelita grubego występują polipy jelita cienkiego, to nie można ich lekceważyć, ponieważ polipy jelita cienkiego mogą współtowarzyszyć nowotworom jelita grubego.
Zmiany te dzieli się na polipy drzewkowe, które mogą zmienić się w nowotwór złośliwy oraz cewkowe, które blokują odpływ żółci z dróg żółciowych i prowadzą do żółtaczki.
Warto zauważyć, że chociaż oba nowotwory mają charakter niezłośliwy, to istnieje możliwość rozwoju raka jelita cienkiego na podłożu tych guzów. Znacznie częściej przemianie złośliwej ulega polip drzewkowaty.
Nieduże polipy dwunastnicy wycina się w czasie duodenoskopii. Natomiast duże, nawet łagodne, guzy jelita cienkiego wymagają wykonania zabiegu operacyjnego.
Rokowania w przypadku łagodnych guzów nowotworowych jelita cienkiego są dobre. W zasadzie wycięcie łagodnego guza nowotworowego jelita cienkiego kończy leczenie. Nie jest również konieczne leczenie dodatkowe, na przykład chemioterapia oraz nie stosuje się długotrwałego nadzoru pooperacyjnego nad chorymi.
