Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠

Probiotyk na biegunkę - ile razy dziennie? Jaki wybrać?

Probiotyk na biegunkę jest skutecznym rozwiązaniem, aby przywrócić naturalną równowagę pomiędzy dobroczynnymi a szkodliwymi drobnoustrojami. Bez względu na to, jak przebiega biegunka, zawsze wiąże się z większym lub mniejszym zaburzeniem w obrębie mikrobioty jelit. Sprawdź, które szczepy probiotyczne są skuteczne w profilaktyce i leczeniu konkretnych rodzajów biegunek. Jakie preparaty sprawdzają się lepiej u dorosłych, a jakie u dzieci.
Lekarz w kitlu
Źródło: 123RF
Spis treści

Probiotyki a biegunka, czyli wsparcie dla mikrobioty jelit

Biegunka, zwana również potocznie rozwolnieniem, należy do jednej z najbardziej powszechnych i uciążliwych dolegliwości, która w równym stopniu dotyka osoby dorosłe, starsze, jak i dzieci. Do najbardziej charakterystycznych objawów biegunki należy zwiększona częstotliwość wypróżnień lub/i bardziej obfite stolce o zmienionej konsystencji, najczęściej płynnej, półpłynnej lub papkowatej. 

W zależności od przyczyn pojawienia się rozwolnienia, do zbyt częstych wizyt w toalecie mogą dołączyć silne bóle brzucha i charakterystyczne skurcze w podbrzuszu, dreszcze, mdłości i wymioty, podwyższona temperatura ciała, ogólne osłabienie, brak apetytu, symptomy odwodnienia, czy brak kontroli nad wypróżnieniami. W stolcu można niekiedy zaobserwować krew, śluz, ropę, czy niestrawione resztki pokarmu.

W zależności od etiologii, biegunka może mieć łagodny i krótkotrwały przebieg, ale również ostry lub przewlekły. Wśród szeregu rodzajów tej dokuczliwej przypadłości można również wyróżnić:

  • biegunkę pokarmową, która często wskazuje na zatrucie po spożyciu konkretnego pożywienia,
  • biegunkę infekcyjną w wyniku zakażenia wirusem, bakterią lub pasożytem,
  • biegunkę polekową, w tym biegunkę po antybiotyku,
  • biegunkę wywołaną stresem,
  • biegunkę alergiczną,
  • biegunkę podróżnych.

Bez względu na podłoże biegunki nigdy nie należy jej lekceważyć, bo chociaż stan ten zazwyczaj nie wymaga specjalistycznej interwencji lekarskiej, to może prowadzić do poważnego odwodnienia organizmu, a co się z tym wiąże, do zagrożenia życia. Wyjątkową czujność należy zachować w przypadku biegunek u dzieci, a w szczególności u niemowląt, gdyż maluchy zdecydowanie szybciej tracą wodę i pierwiastki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. 

Leczenie biegunki uzależnione jest rzecz jasna od jej przyczyny. Ostra ustępuję przeważnie samoistnie, przewlekła wymaga szczegółowej diagnostyki i konkretnej terapii. Każdy przypadek rozwolnienia wymaga jednak odpowiedniego nawadniania oraz uzupełniania elektrolitów. 

Należy wówczas również pomyśleć o odpowiednim wsparciu mikrobioty jelit. Zarówno przyczyną biegunki, jak i jej konsekwencją, może być bowiem zaburzenie naturalnej równowagi ogółu mikroorganizmów zasiedlających jelita. Taki stan nosi nazwę dysbiozy jelit i ma miejsce wówczas, gdy dobroczynne drobnoustroje zaczynają tracić przewagę nad patogennymi. Co zrobić, aby wspomóc pożyteczne mikroorganizmy w odzyskaniu dominacji? 

Dość prostym, szybkim, a przede wszystkim skutecznym i zalecanym sposobem na powrót do eubiozy w jelitach jest dostarczenie do organizmu odpowiednich probiotyków, czyli żywych szczepów mikroorganizmów, które podawane w określonych dawkach wpływają pozytywnie na mikrobiotę, wywierając tym samym korzystny wpływ na zdrowie gospodarza. 

Właściwości probiotyczne wykazują ściśle wyselekcjonowane, pożyteczne kultury bakterii lub drożdży, w tym przede wszystkim szczepy bakterii Lactobacillus, Bifidobacterium, Enterococcus faecium, Lactococcus lactis, Streptococcus thermophilus oraz drożdżaki Saccharomyces boulardii.

Reklama

Jak działa probiotyk na biegunkę?

Probiotyki znajdują zastosowanie zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu biegunek o różnym pochodzeniu. Poszczególne szczepy probiotyczne charakteryzują się swoistymi właściwościami i mogą wykazywać zróżnicowane działanie. Część dobroczynnych mikroorganizmów sprawdzi się więc na froncie bezpośredniej walki z patogenami i pomoże zwalczyć infekcje, inne z kolei lepiej poradzą sobie w odbudowywaniu równowagi mikrobioty.

Po wniknięciu do organizmu człowieka mechanizm działania probiotyków na biegunkę polega przede wszystkim na:

  • przyleganiu do ścianek nabłonka jelitowego, aby stworzyć barierę ochronną przed szkodliwymi drobnoustrojami oraz alergenami, które mogą prowadzić do rozwoju infekcji i uczuleń,
  • wytwarzaniu substancji, takich jak kwas mlekowy, czy nadtlenek wodoru, które biorą udział w eliminowaniu patogenów,
  • wspieraniu utrzymania właściwego pH jelit, co pozwala na stymulowanie odpowiedzi obronnej organizmu i zapobiega rozwojowi chorobotwórczych mikroorganizmów, 
  • aktywowaniu receptorów układu odpornościowego,
  • niszczeniu wolnych rodników,
  • wspomaganiu odpowiedniego wchłaniania witamin i mikroelementów,,
  • konkurowaniu z innymi drobnoustrojami o składniki odżywcze, 
  • pozytywnym wpływie na poziom glukozy oraz profil lipidowy,
  • pozbywaniu się z organizmu ewentualnych toksyn.

To wszystko sprawia, że bakterie i drożdże probiotyczne są w stanie:

  • walczyć, zarówno z wirusami, bakteriami, czy pasożytami, które mogą przyczyniać się do biegunek infekcyjnych,
  • łagodzić objawy rozwolnienia spowodowanego alergiami pokarmowymi, w tym nietolerancją glutenu, 
  • leczyć biegunki spowodowane przyjmowaniem antybiotyków,
  • wspierać walkę z objawami różnych odmian zapalenia jelit,
  • wyciszać symptomy zespołu jelita drażliwego,
  • usprawniać perystaltykę jelit,
  • odbudowywać i utrzymywać odpowiedni skład mikrobioty jelit po biegunkach.

Jak wybrać najlepszy probiotyk na biegunkę?

Reklama

Jaki probiotyk przy biegunce dla dorosłych i dzieci?

Dobry probiotyk na biegunkę to taki, który sprawdzi się w zapobieganiu oraz podczas i po kuracji konkretnego rodzaju rozwolnienia. Wybór odpowiednich probiotyków w leczeniu biegunki będzie więc bezpośrednio związany z podłożem i objawami dolegliwości. 

Część szczepów probiotycznych może pełnić w leczeniu poszczególnych rodzajów biegunek jedynie rolę pomocniczą, a inne mogą mieć kluczowe znaczenie terapeutyczne. Wśród popularnych, a co najważniejsze, przebadanych klinicznie mikroorganizmów znajdujących zastosowanie w leczeniu i profilaktyce biegunek, znajdują się m.in. należące do pałeczek kwasu mlekowego Bifidobacterium longum, Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium breve, Bifidobacterium lactis, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus reuteri, Lactobacillus plantarum oraz drożdże probiotyczne Saccharomyces boulardii.

W celu ograniczenia ryzyka wystąpienia biegunki poantybiotykowej zaleca się przyjmowanie szczepów, do których należą Lactobacillus rhamnosus GG, Saccharomyces boulardii, Lactobacillus sporogenes oraz Bifidobacterium lactis Bb12

Probiotyki zawierające w swoim składzie Saccharomyces boulardii CNCM I-745 sprawdzają się również w leczeniu ostrych biegunek zakaźnych, w profilaktyce biegunek podróżnych, nawracających biegunek spowodowanych zakażeniem Clostridium difficile, czy w zapobieganiu rozwolnieniom związanym z żywieniem dojelitowym.

Najskuteczniejsze probiotyki dla dzieci przy biegunce zawierają z kolei szczepy Lactobacillus rhamnosus GG, Saccharomyces cerevisiae boulardii lyo i Enterococcus faecium LAB SF68.

W przypadku występowania biegunki wywołanej rotawirusami, zarówno i dzieci, jak i dorosłych, w zwalczaniu infekcji oraz przywróceniu odpowiedniej równowagi mikrobioty jelitowej sprawdzają się głównie szczepy Lactobacillus rhamnosus GG, Saccharomyces boulardii oraz Bifidobacterium lactis Bb 12.

To jedynie część przykładów dobroczynnych szczepów probiotycznych, które zaleca się w przypadku występowania biegunek o zróżnicowanym podłożu. To co najważniejsze przy wyborze odpowiedniego probiotyku na rozwolnienie to potwierdzona w badaniach klinicznych skuteczność oraz dokładnie zdefiniowany profil działania, czyli szczepozależność. 

Jak można to sprawdzić? Dobierając odpowiedni probiotyk na biegunkę dla dzieci, niemowląt, czy dorosłych powinno się przede wszystkim zwrócić uwagę na:

  • pełną i szczegółowo opisaną charakterystykę szczepu,
  • klasyfikację rodzaju i gatunku szczepu lub różnych szczepów obecnych w preparacie,
  • precyzyjne wskazania do stosowania,
  • określenie liczby żywych kolonii drobnoustrojów (w jednostkach CFU), która powinna być odpowiednio wysoka, najlepiej około 15-20 miliardów,
  • dokładne wytyczne w kwestii stosowania produktu,
  • zalecane dawkowanie,
  • datę ważności,
  • sposób przechowywania. 

Niezwykle istotne jest również specyficzne nazewnictwo poszczególnych szczepów probiotycznych. Każdy mikroorganizm uznany za probiotyk ma ustaloną konkretną przynależność taksonomiczną, według stałego wzorca. Określa on rodzaj drobnoustroju, gatunek oraz nadaje oznaczenie składające się przeważnie z liter i cyfr. 

Ważne są więc 3 człony nazwy. Przykładowo: Saccharomyces (rodzaj) boulardii (gatunek) CNCM I-745 (oznaczenie literowo-cyfrowe). Warto więc pamiętać, że samo Saccharomyces boulardii,  Lactobacillus rhamnosus, czy Bifidobacterium lactis nie wystarczy. Pewność co do efektywności probiotyku możemy mieć jedynie w przypadku wskazania 3 członów nazwy. 

Wszystkie powyższe informacje powinny się znajdować na etykiecie lub w ulotce dołączonej do probiotycznego produktu. Dzięki temu możemy mieć pewność, że wybrany probiotyk zadziała na konkretną dolegliwość, w tym na zdiagnozowany rodzaj biegunki, a jego działanie jest udowodnione i udokumentowane. 

Reklama

Probiotyki na biegunkę dla dzieci i dorosłych – formy preparatów

Bez względu na to czy potrzebujemy probiotyku na biegunkę u dorosłych czy u dzieci, na rynku dostępne są różne rodzaje probiotycznych preparatów, w tym

  • probiotyczne suplementy diety, 
  • probiotyczne leki, 
  • żywność funkcjonalna z dodatkiem szczepów probiotycznych,
  • dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego. 

Najbardziej przebadane są produkty lecznicze, co nie oznacza, że suplementy diety będą mniej skuteczne. Najważniejsze jest to, aby konkretny preparat zawierał wszelkie niezbędne, opisane powyżej informacje i charakteryzował się działaniem w kierunku konkretnego rodzaju biegunki. W razie jakichkolwiek wątpliwości warto skorzystać z porady lekarza, szczególnie podczas wyboru probiotyku na biegunkę u niemowląt i starszych dzieci. 

Inną kwestią jest dobór odpowiedniej postaci probiotyku na biegunkę. Formę podania, podobnie jak konkretną dawkę, należy dostosować przede wszystkim do wieku, aktualnych potrzeb i stanu zdrowia pacjenta oraz stopnia nasilenia dolegliwości. 

Podczas leczenia i profilaktyki biegunki dorośli najchętniej sięgają po probiotyki w kapsułkach, tabletkach, płynie, czy proszku w saszetkach do sporządzenia zawiesiny. Najmłodszym najłatwiej aplikować probiotyk w kroplach lub rozpuszczać proszek w mleku lub wodzie. Nieco starszym dzieciom można również podać specjalne tabletki do ssania. 

Ważne jest to, aby sprawdzić liczbę dobroczynnych bakterii lub drożdży w konkretnym preparacie i dostarczać ich do organizmu odpowiednio dużo, a tym samym uzyskać pożądany efekt terapeutyczny. 

Leczenie i profilaktyka biegunek opierają się również na stosowaniu odpowiednio zbilansowanej diety. Warto więc do codziennego jadłospisu włączyć naturalne probiotyki, czyli konkretne produkty spożywcze, wśród których znajdują się przede wszystkim przetwory fermentacji mlekowej, kiszone owoce i warzywa oraz napoje probiotyczne. 

Można więc wybierać spośród ogólnie dostępnych, odzwierzęcych lub roślinnych jogurtów naturalnych i kefirów, jaki również maślanek, zsiadłego mleka, serów niepoddanych pasteryzacji, kiszonych ogórków, czy kiszonej kapusty. Urozmaiceniem codziennych posiłków mogą być również przetwory sojowe, natto, miso, tofu, koreańska kiszonka kimchi oraz napoje, takie jak kombucha czy Rejuvelac. 

Ponadto, wsparciem dla probiotyków mogą być prebiotyki, czyli substancje, które stymulują wzrost dobroczynnych mikroorganizmów. Można je przyjmować równolegle ze szczepami probiotycznymi, jako odrębne produkty spożywcze lub suplementy diety lub skorzystać z dostępnych na rynku synbiotyków, łączących w sobie właściwości probiotyków i prebiotyków.

Kiedy najlepiej brać probiotyki na biegunkę?

Reklama

Jak stosować probiotyk przy biegunce?

Ile razy dziennie brać probiotyk przy biegunce? Czas przyjmowania probiotyków na biegunkę uzależniony jest od podłoża i nasilenia dolegliwości, czyli tak naprawdę od indywidualnego przypadku. 

Preparaty probiotyczne można przyjmować:

  • w celach profilaktycznych, przykładowo, przed zaplanowaną podróżą zagraniczną, czy dla wzmocnienia odporności,
  • w trakcie biegunki, kiedy to probiotyki mają pełnić samodzielną rolę leczniczą lub wspierać inne farmaceutyki w walce z rozwolnieniem,
  • po biegunce w celu odbudowania i utrzymania właściwej mikrobioty jelit.

O tym, przez ile dni, czy tygodni należy przyjmować probiotyk na biegunkę również decyduje rodzaj i czas trwania rozwolnienia. Ważne jest to, aby probiotyk przyjmować odpowiednio długo, nawet w przypadku ustąpienia objawów. 

Inną kwestią jest stosowanie probiotyków w konkretnym momencie, czyli przed, w trakcie lub po posiłku. Wszystko to uzależnione jest od wskazań do stosowania poszczególnych probiotycznych preparatów oraz ustalonego dawkowania i powinno być ściśle określone przez producenta lub lekarza. 

Czytaj również

Bibliografia

  • Agnieszka Hałoń, Alfred Samet, Andrzej Gładysz, Małgorzata Inglot: Biegunki – etiopatogeneza i klinika w świetle współczesnej wiedzy, Przewodnik Lekarza 2000, 10, 19-26.
  • Mieczysława Czerwionka-Szaflarska, Inga Adamska: Ostra biegunka u dzieci - najnowsze wytyczne, Forum Medycyny Rodzinnej 2009;3(6):431-438.
  • Grażyna Biesiada, Jacek Czepiel, Dominika Salamon, Tomasz Mach, Aleksander Garlicki: Zachorowanie na biegunkę infekcyjną w starszym wieku, Klinika Chorób Zakaźnych Katedry Gastroenterologii, Hepatologii i Chorób Zakaźnych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
  • UNICEF/WHO: Diarrhoea: Why children are still dying and what can be done. 2009. ISBN 978-92-806-4462-3.
  • https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diarrhoeal-disease
  • Dominika Winiarz, Kamila Domańska, Kinga Paluch, Dorota Skrajnowska: Probiotyki a zdrowie – dziś i jutro, Biul. Wydz. Farm. WUM, 2017, 10, 86-94.
  • Wojciech Cichy, Mirosława Gałęcka, Patrycja Szachta: Probiotyki jako alternatywne rozwiązanie i wsparcie terapii tradycyjnych: https://www.researchgate.net/profile/Patrycja_Szachta/publication/263822141_PROBIOTYKI_JAKO_ALTERNATYWNE_ROZWIAZANIE_I_WSPARCIE_TERAPII_TRADYCYJNYCH/links/0046353bfd461b9396000000/PROBIOTYKI-JAKO-ALTERNATYWNE-ROZWIAZANIE-I-WSPARCIE-TERAPII-TRADYCYJNYCH.pdf
  • Joanna Olszewska, Elżbieta Katarzyna Jagusztyn-Krynicka: Human Microbiome Project - Mikroflora jelit oraz jej wpływ na fizjologię i zdrowie człowieka, 2012, 248-250.
  • Kędzia A.: Działanie probiotyków na organizm człowieka. Cz. II. Zastosowanie probiotyków w leczeniu i profilaktyce chorób, Postępy Fitoterapii, 2009, 1, 50-57.
  • Kędzia A.: Działanie probiotyków na organizm człowieka, Cz I. Rola flory fizjologicznej przewodu pokarmowego, Postępy Fitoterapii 4/2008, 247-251.
  • FAO/WHO Report (2001). Health and Nutritional Properties Probiotics in Food including Powder Milk with Live Lactic Acid Bacteria. Cordoba, Argentina, 1-4 October 2001.
  • Stolarczyk A., Socha P., Socha R.: Probiotyki i prebiotyki w zapobieganiu i leczeniu chorób u dzieci. Terapia 2002.
  • Socha J., Madaliński K., Stolarczyk A.: Probiotyki w chorobach przewodu pokarmowego i ich działanie immunomodulujące. Pediatria Współczesna. Gastroenterologia, Hepatologia i Żywienie Dziecka 2000, 3(1), 137-140.
  • Szajewska H.: Praktyczne zastosowanie probiotyków, Klinika Pediatrii, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Gastroenterologia Kliniczna 2014, tom 6, nr 1, 16–23.
  • Mojka K., Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki – charakterystyka i funkcje, ProblHigEpidemiol, 2014, 95 (3), 541-549.
Marta  Roszkowska
Artykuł napisany przez
Marta Roszkowska
Skonstruowana z zamiłowania do poznawania ludzi i świata. Z wykształcenia dziennikarka, specjalistka PR, trenerka i projektantka graficzna. Od ponad 20 lat spaja obszary mediów tradycyjnych z nowymi, współpracując po drodze z redakcjami, pisząc, fotografując, redagując, wydając gazety i serwisy internetowe. Na przestrzeni lat związana m.in. z Dziennikiem Łódzkim, serwisami Nasze Miasto i Moje Miasto. Swoje pasje i doświadczenie wykorzystuje w pracy zawodowej.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Probiotyki
Prebiotyk - co to jest? Działanie i zastosowanie
Pisząca dłoń
Kiedy brać probiotyk? Przy diecie i antybiotykoterapii
Probiotyk
Synbiotyk - co to jest? Dla dzieci i dorosłych. Jaki?
Synbiotyk
Podobne artykuły
Lekarz pisze
Probiotyki na odporność – jak działają? Zastosowanie
Kobietę boli brzuch
Probiotyki na żołądek: jakie preparaty probiotyczne wybrać?
Kobietę boli brzuch
Probiotyki na zaparcia - dla dzieci i dorosłych. Jakie?
Leki osłonowe na stole, a obok szklanka z wodą.
Leki osłonowe - na żołądek, wątrobę, jelita i inne narządy układu pokarmowego. Kiedy je brać?
Matka podająca swojemu dziecku probiotyk
Probiotyki dla dzieci - jakie, kiedy i jak długo je podawać?

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Czy regularnie stosujesz środki na blizny po urazach lub operacjach?
Contractubex_sonda