Bezdechy u noworodków najczęściej występuje u dzieci urodzonych przed 37. tygodniem ciąży, a problemy z oddychaniem ma aż połowa dzieci urodzonych pomiędzy 30.a 31. Ryzyko jest wyższe niż u innych dzieci, bo wcześniaki mają niedojrzały ośrodkowy układ nerwowy i oddechowy. Bezdechy wcześniaków są najczęściej pochodzenia centralnego i mogą się pojawić już w trzeciej dobie po urodzeniu.
Bezdech nie tylko u wcześniaków
Bezdechy u niemowlaków urodzonych o czasie mogą wiązać się z różnymi infekcjami, podczas których zablokowane są drogi oddechowe lub poważniejszymi schorzeniami. Zaburzenia w oddychaniu mogą wynikać z niedotlenienie okołoporodowego, niewłaściwej temperatury otoczenia, zakażenia, krwawienia śródczaszkowego. Bezdech u niemowlaków może wywołać też przyjmowanie przez matkę leków z grupy opioidów lub dużych dawek magnezu tuż przed porodem. Zdarza się, że u dziecka diagnozowany jest wrodzony zespół bezdechu podczas snu, czyli tzw. klątwa Ondyny. To rzadka choroba genetyczna, która charakteryzuje się zaburzoną funkcją kontroli oddychania podczas snu.
Zobacz wideo: Jak kąpać, przewijać i szczepić niemowlaka?
Reklama
Bezdech u noworodka - co robić?
Oddech zdrowego niemowlęcia jest inny niż u dorosłego lub starszego dziecka. Noworodek oddycha szybciej, płycej i mniej regularnie. Krótkie epizody bezdechu trwającego mniej niż 15 sekund nie powinny być powodem do obaw, bo z czasem same ustąpią. Jednak, gdy przerwy w oddychaniu są dłuższe niż 20 sekund, lekarz zdecyduje o monitorowania czynności serca i oddechu. Na oddziałach noworodkowych monitoruje się oddychanie i pracę serca u wszystkich wcześniaków, które przyszły na świat przed35. miesiącem ciąży. Aparaty monitorujące bezdechy można kupić także do użytku domowego.
Bezdechowi u noworodka towarzyszy często zwolnienie czynności serca oraz zmniejszenie utlenowania hemoglobiny, dlatego na skórze i błonach śluzowych dziecka może pojawić się charakterystyczny siny kolor. Co wtedy robić? Należy jak najszybciej wyjąć dziecko z łóżeczka, przewrócić je twarzą do dołu i delikatnie poklepać po plecach. Jeśli nie przyniesie to efektu i dziecko nadal nie oddycha, jest sine i zwiotczałe, trzeba natychmiast wezwać pogotowie, a do czasu przyjazdu ratowników zastosować metodę sztucznego oddychania usta-nos-usta.
Lepiej jednak zapobiegać niż leczyć, dlatego lekarze zwracają uwagę, że niezwykle ważna jest profilaktyka w przypadku bezdechów u niemowlaków. Rodzice powinni unikać czynników, które mogą nasilać bezdech u noworodka. W pierwszej kolejności powinni zapewnić dziecku odpowiednią temperaturę otoczenia, bo duże wahania temperatury sprzyjają występowaniu bezdechów, dziecko powinno być układane do snu w taki sposób, żeby jego główka nie odginała się zbyt mocno do tyłu ani zbyt mocno do przodu, dlatego maluchy nie powinny mieć w swoim łóżeczku poduszki. Ważne jest też utrzymywanie drożności nosa.
Bezdech u niemowlaków a śmierć łóżeczkowa
Bezdech u noworodków niepokoi młodych rodziców, bo kojarzony jest z tzw. śmiercią łóżeczkową (ang. Sudden Infant Death Syndrome – SIDS). Śmierć łóżeczkowa najczęściej występuje między 2. a 3. miesiącem życia dziecka i dotyka na szczęście niewielkiej grupy niemowlaków (0,07 proc. dzieci). Choć jej przyczyny nie zostały jeszcze dokładnie zdiagnozowane, to sadzi się, że za nagłą śmierć odpowiada niedorozwój ośrodka oddechowego i czynniki ryzyka, takie, jak: utrudniające oddychanie spanie na brzuchu, spanie z twarzą wtuloną w poduszkę lub w zbyt miękki materac (dlatego nie powinno się korzystać ze starych używanych materacy), spanie we wspólnym łóżku z rodzicami lub rodzeństwem, młody wiek matki, nadużywanie przez matkę w czasie ciąży papierosów, alkoholu i kawy, palenie przy dziecku.
Po 12. miesiącu życia znika ryzyko zawiązane z bezdechem charakterystycznym dla niemowlaków i śmiercią łóżeczkowa. Wraz z wiekiem może pojawić się jednak obturacyjny bezdech u dzieci, dlatego rodzice powinni co jakiś czas kontrolować, czy nic nie zaburza snu dziecka.
