Ten zakaz obowiązuje już w niektórych krajach. Czy zostanie wprowadzony również w Polsce? Sprawdź❗
Ten zakaz obowiązuje już w niektórych krajach. Czy zostanie wprowadzony również w Polsce? Sprawdź❗
Ten zakaz obowiązuje już w niektórych krajach. Czy zostanie wprowadzony również w Polsce? Sprawdź❗

Biegunka ze stresu - objawy. Jak sobie z nią radzić?

Biegunka ze stresu to odpowiedź układu pokarmowego na stan napięcia nerwowego i złe emocje. Układ nerwowy i jelita są ze sobą ściśle powiązane, a nadmiar adrenaliny w stresie pobudza produkcję kwasu solnego i podrażnia błonę śluzową żołądka. Sprawdź, jak sobie radzić z tą dolegliwością.
Wypróżnianie z powodu bolącego brzucha spowodowanego stresem
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Stres jest powodem wielu dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Jednym z nich jest biegunka.
  • Mózg i jelita łączy charakterystyczna więź, zwana osią stresową. Organizm w stresie przygotowuje się do walki i pobudza mięśnie jamy brzusznej.
  • Nadmierne skurcze jelit i biegunka pojawiają się na skutek wydzielania większej ilości kwasów trawiennych podczas stresu.
Spis treści

Czy biegunka może być ze stresu?

Stresowi i lękowi mogą towarzyszyć nieprzyjemne objawy ze strony układu pokarmowego. Jelita i mózg są ze sobą ściśle powiązane. Pomiędzy przewodem pokarmowym i ośrodkowym układem nerwowym istnieje sieć połączeń, które umożliwiają sprawną wymianę informacji między tymi dwoma organami.

Jednym z często pojawiających się objawów stresu, zdenerwowania czy silnego niepokoju jest biegunka stresowa. Każdy reaguje na stres inaczej, ale wiele osób odczuwa dolegliwości, związane z układem trawiennym.  Nie każda pojedyncza „wizyta” w toalecie jest już biegunką, a dopiero przynajmniej 3 luźne (płynne lub półpłynne) stolce oddawane na dobę.

Pamiętajmy, że częste oddawanie uformowanych stolców nie jest biegunką, tak samo jak luźne stolce u niemowlaka karmionego piersią. Czy stres może być przyczyną biegunki? Zdecydowanie tak, ponieważ może zaostrzać niepożądane objawy ze strony układu pokarmowego. Przyczyn rozwolnienia jest bardzo dużo, a jedną z nich jest także stres.

W jaki sposób silne napięcie nerwowe wywołuje biegunkę ze stresu? Oto mechanizm, który rozpoczyna stresowe rozwolnienie:

  • w odpowiedzi na stres lub trudną sytuację organizm wydziela większą ilość adrenaliny, czyli hormonu produkowanego przez korę nadnercza. Adrenalina uwalniania jest z zakończeń nerwowych układu nerwowego współczulnego, przygotowując w ten sposób organizm do walki z grożącym niebezpieczeństwem,
  • pod wpływem adrenaliny żołądek wydziela większe ilości kwasów trawiennych, które atakują błonę śluzową,
  • następstwem działania kwasów są skurcze jelit,
  • dodatkowo stres silnie zaburza trawienie i sprawia, że spożyty pokarm dłużej zalega w żołądku, nawet do 48 godzin (normalnie trwa to pół godziny), zanim zostanie przetransportowany do jelit,
  • skurcze jelit i zaleganie pokarmu wywołują biegunki.

Związek pomiędzy biegunką a stresem przypomina tak zwane „błędne koło”. Pojawia się stres i wiele osób stres „zajada”, czyli sięga po jedzenie w stanach silnego napięcia emocjonalnego. W tej sytuacji układ pokarmowy jest zmuszony trawić jeszcze większe ilości pokarmu, a to mocniej nasila zaburzenia trawienne i pojawia się biegunka, wymioty lub ból brzucha.

Rozwolnienie ze stresu i długotrwałe napięcie mogą mieć bardzo niekorzystny wpływ na żołądek. Im dłuższy stres i biegunka tym większe prawdopodobieństwo pojawienia się jeszcze innych objawów, negatywnych dla organizmu.

U dziecka biegunka ze stresu pojawia się w trudnych sytuacjach, które są przyczyną niepokoju i lęku. Dziecko słabiej radzi sobie z problemami, a wiele nowych sytuacji potrafi je mocno zestresować i wywołać uczucie strachu. Taką sytuacja może być pójście do przedszkola czy zmiana pani w szkole. W takich przypadkach najczęściej pojawiają się dodatkowe objawy, jak kłopoty ze snem, bóle brzucha lub głowy czy nocne moczenie.

W każdej sytuacji należy skonsultować się z lekarzem, aby wykluczył podłoże czysto chorobowe i skierował malucha do psychologa. Bagatelizowanie biegunki na tle stresowym może być przyczyną poważniejszych dolegliwości i odwodnienia.

W ciąży biegunka ze stresu pojawia się najczęściej na końcowym etapie, przed zbliżającym się porodem. Przyszłe mamy dopada stres i niepokój oraz nerwowe oczekiwanie na przyjście dziecka. Należy także pamiętać, że biegunka może także oznaczać przygotowanie organizmu do porodu i oczyszczanie jelit.  

Przewlekła biegunka a stres - czy może być niebezpieczna?

Biegunka przy stresie może pojawić się w 3 postaciach: ostrej, przewlekającej się i przewlekłej. Najbardziej niebezpieczna dla organizmu jest biegunka przewlekła (trwająca ponad 4 tygodnie) i tą powinniśmy martwić się najbardziej.

Luźne stolce i ciągła biegunka, które utrzymują się ponad miesiąc są bezwzględnym wskazaniem do konsultacji z lekarzem. Wodniste długotrwałe stolce mogą wskazywać już na zaburzenia wchłaniania jelitowego, które stres dodatkowo potęguje.

Przewlekłej biegunce stresowej często towarzyszą:

  • utrata apetytu,
  • gorączka,
  • ból brzucha,
  • wymioty,
  • osłabienie organizmu.

Przewlekła biegunka, trwająca ponad 4 tygodnie, wymaga szczegółowej diagnostyki. Nadmierna reakcja na stres może doprowadzić do zespołu jelita nadwrażliwego czy chorób zapalnych jelit. W tych przypadkach nieleczony stres jest bardzo niebezpieczny, a długotrwała biegunka stresowa jest wskazaniem do leczenia przyczyny, czyli stresu.

Lakcid Entero
Lakcid Entero jest doustnym lekiem przeciwbiegunkowym, którego substancją czynną są liofilizowane drożdżaki Saccharomyces cerevisiae var. boulardii (synonim Saccharomyces boulardii) zaliczane do probiotyków. Drożdżaki te są składnikiem naturalnej flory jelitowej, której zaburzenia mogą powodować szereg problemów trawiennych prowadzących, m.in. do biegunek. Lakcid Entero przywraca i pomaga w utrzymaniu prawidłowego składu flory bakteryjnej przewodu pokarmowego, która stanowi naturalną barierę dla rozwoju niekorzystnej mikroflory. Równowaga flory bakteryjnej jest jednak delikatna i może być zaburzona przez wiele czynników.
Lakcid® Entero. Skład i postać: Lakcid Entero. Każda kapsułka twarda zawiera 250 mg liofilizowanych (221,25 mg substancji czynnej) suchych drożdżaków Saccharomyces cerevisiae var. boulardii (synonim Saccharomyces boulardii) co odpowiada min. 10 mld żywych komórek/1 g liofilizatu oraz substancje pomocnicze o znanym działaniu: 61,25 mg laktozy bezwodnej i sód. Wskazania: Leczenie ostrych biegunek infekcyjnych. Leczenie biegunek występujących w zespole jelita drażliwego (IBS). Zapobieganie biegunkom związanym ze stosowaniem antybiotyków. Nawracająca biegunka spowodowana zakażeniem Clostridium difficile, jako dodatek do leczenia wankomycyną lub metronidazolem. Zapobieganie biegunkom związanym z żywieniem dojelitowym. Zapobieganie biegunkom podróżnych. Wspomagająco w leczeniu zakażenia Helicobacter pylori. Podmiot odpowiedzialny: Zakłady Farmaceutyczne Polpharma S.A. ChPL: 2021.08.27.

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
REKLAMA

Objawy biegunki na tle nerwowym

Rozwolnieniu od stresu często towarzyszą inne dolegliwości. Najczęściej występujące inne objawy biegunki na tle nerwowym to:

  • wymioty - stres i nerwica wywołują, obok biegunki także wymioty, które mogą wskazywać na depresję czy nerwicę żołądka. W tych przypadkach konieczna jest konsultacja lekarska i psychologiczna,
  • ból brzucha ze stresu - wywołany zbyt silnym napięciem mięśni gładkich w jamie brzusznej. W połączeniu z biegunką może oznaczać zespół jelita drażliwego lub choroby złego wchłaniania, a te choroby wymagają specjalistycznego leczenia,
  • rozdrażnienie - jest to naturalny skutek doznanej przykrości czy nadmiernego zmęczenia,
  • gorączka - nazywana psychogenną. Podłożem tej gorączki jest stres, a nie czynniki chorobotwórcze, jak wirusy czy stany zapalne,
  • pieczenie w żołądku - pojawia się w połączeniu z biegunką, jako efekt nadwrażliwości błony śluzowej żołądka na działanie kwasów trawiennych,
  • odwodnienie organizmu - pojawia się głównie w czasie przewlekłej biegunki stresowej, kiedy organizm traci więcej płynów niż przyjmuje. Taki stan zagraża zdrowiu i życiu, dlatego konieczna jest szybka interwencja medyczna już przy pierwszych objawach odwodnienia, jak wzmożone pragnienie, rzadkie oddawanie moczu, suchość jamy ustnej, senność czy ból głowy,
  • spadek masy ciała,
  • osłabienie odporności.

W sytuacjach silnego stresu często pojawiają się poranne biegunki, które mogą być oznaką przewlekłego stresu i objawem zespołu jelita wrażliwego. W tym przypadku konieczna jest konsultacja medyczna.

Niektóre osoby uskarżają się na żółte biegunki, wywołane stresem. Świadczą one o zaburzeniach trawiennych, których podłożem może być wzmożone napięcie emocjonalne. Mogą także wskazywać na zaburzenia wchłaniania. Jeśli taki stan utrzymuje się dłużej należy udać się do lekarza - może oznaczać niewydolność trzustki lub nieprawidłowości w wydzielaniu żółci przez wątrobę.

Pamiętajmy - możemy być pewni, że stres odpowiada za dolegliwości żołądkowe tylko wtedy, gdy z pomocą lekarza wyeliminujemy wszystkie inne choroby, które dają podobne objawy.

Jak sobie radzić z biegunką ze stresu?

Jak sobie radzić z biegunką ze stresu? Oto kilka porad:

  • pierwszym krokiem powinno być zawsze potwierdzenie przyczyny i odpowiedź na pytanie, czy na pewno tylko stres jest podłożem takiej dolegliwości. Jeśli nie mamy co do tego wątpliwości, warto znaleźć przyczynę stresujących sytuacji i zwrócić się po pomoc do psychiatry lub psychologa. Taka wiedza pomoże specjaliście w doborze indywidualnej terapii. Całkowite wyeliminowanie stresu w codziennym życiu jest prawie niemożliwe, ale warto poznać techniki uspokajające i relaksacyjne, aby zminimalizować jego skutki,
  • kolejnym krokiem jest zmiana diety, aby chronić wrażliwy żołądek. Warto wykluczyć z codziennego jadłospisu ciężkostrawne i tłuste potrawy, a wprowadzić więcej produktów bogatych w witaminy B, C, D i E (np. orzechy, kasza gryczana czy kakao),
  • domowymi sposobami na biegunkę ze stresu są odprężające kąpiele, odpowiednio długi sen, poranna melisa, aktywność na świeżym powietrzu, medytacja czy uprawianie ulubionego hobby,
  • psychoterapia, która znajduje przyczyny stresu i pomaga w radzeniu sobie z trudnościami,
  • farmakoterapia, czyli stosowanie leków na biegunkę ze stresu. Musimy jednak pamiętać, iż leki przeciwbiegunkowe łagodzą i wyciszają nieprzyjemne objawy, ale nie mają wpływu na główną przyczynę, jaką jest stres.

Biegunkę ze stresu można na pewien czas powstrzymać farmakoterapią, a efekt długofalowy osiągnąć, stosując metody redukujące stres (psychoterapia).

Biegunka po stresie - co może oznaczać?

Pod wpływem silnych emocji i po długotrwałym stresie może pojawić się biegunka, kiedy minie już stan napięcia emocjonalnego, czyli po stresie.

Po mocno stresującym zdarzeniu adrenalina jeszcze działa w organizmie, który do końca nie jest wyciszony. Taki stan wywołuje kolejne skurcze jelit. Odpowiedzią ze strony układu pokarmowego jest biegunka po stresie, która nie powtarza się, gdy stan napięcia miał charakter incydentalny. Problem powstaje, gdy stres był przewlekły.

Utrzymywanie się biegunki w sytuacji wyciszenia może świadczyć o rozwijającej się nerwicy żołądka, a ta nieleczona może w konsekwencji doprowadzić do wrzodów czy zespołu jelita drażliwego.

Czytaj również

Bibliografia

  • A. Prystupa, D. Skomorowska, J. Schabowski, J. Mosiewicz „Diagnostyka i leczenie pacjenta z przewlekłą biegunką w gabinecie lekarza rodzinnego”, Medycyna Ogólna, 2010;16(1):45-53
  • A. Orzechowska, M. Talarowska, K. Zboralski i inni „Subiektywna ocena objawów i efektów leczenia oraz nasilenia poziomu stresu i lęku u pacjentów z wybranymi chorobami skóry i przewodu pokarmowego”, Psychiatria Polska 2013;47(2):225-237
  • J. Wasielica-Berger, Klinika Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku „Ostra biegunka” Gastroenterologia Kliniczna 2018, tom 10, nr 1: 14-22 Copyright © 2018 Via Medica ISSN 2081-1020
  • A. Grygorczuk, Samodzielny Publiczny Psychiatryczny Zakład Opieki Zdrowotnej im. dr. St. Deresza w Choroszczy „Pojęcie stresu w medycynie i psychologii”, Psychiatria, Via Medica, tom 5, nr 3, 111-115, ISSN 1732-9841
  • N. Kocur, psycholog „Pokonaj lęk”, Centrum Psychoterapii „Pokonaj lęk”
Jolanta Woźniak
Artykuł napisany przez
Jolanta Woźniak
Absolwentka Prawa na Uniwersytecie Łódzkim. Pierwsze doświadczenie zawodowe zdobywała, jako pracownik Działu Penitencjarnego i Organizacyjno-Prawnego w Areszcie Śledczym w Łodzi. Od 2004 roku Zastępca Prezesa i Członek Zarządu w Miejskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Od kilku lat copywriterka, głównie w tematyce prawnej, ale i medycznej i parentingowej. Prywatnie miłośniczka dobrego kina.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Gastrologia
Ból żołądka po alkoholu - jak z nim walczyć i dlaczego występuje?
Kobietę boli żołądek po alkoholu
Ciągłe uczucie głodu - jakie są przyczyny nadmiernego apetytu?
Mężczyzna odczuwający ciągły głód
Ból pod lewym żebrem – co oznacza i jak się objawia?
Mężczyzna odczuwa ból pod lewymi żebrami
Podobne artykuły
Kobieta wymiotuje po alkoholu
Wymioty po alkoholu - co pomaga i jak je powstrzymać?
Kobieta z objawami gastropatii rumieniowej
Gastropatia rumieniowa - co to jest i jak ją leczyć? Przyczyny i objawy
Choroba żołądka i dwunastnicy
Zapalenie dwunastnicy - dieta i leczenie
Wizualizacja uchyłków esicy
Uchyłki esicy - czym są? Objawy, leczenie, dieta
Robaki w układzie pokarmowym
Odrobaczanie ludzi - czy, kiedy i jak to robić? Preparaty oraz domowe sposoby