Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠

Jak objawia się cytomegalia u noworodka? Czy można wyzdrowieć?

Cytomegalia u noworodka może powodować bardzo poważne objawy już w momencie przyjścia na świat i równie ciężkie następstwa w kolejnych latach życia. Poznaj rodzaje, przyczyny i objawy choroby, a także metody diagnostyki oraz leczenia.
Cytomegalia to choroba wirusowa
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Cytomegalia u noworodka może być wrodzona lub nabyta. Zdecydowanie groźniejsza jest ta pierwsza – jej konsekwencją może być ciężkie zaburzenie rozwoju.
  • Cytomegalia wrodzona może powodować małogłowie, zwapnienie wewnątrzczaszkowe, niedokrwistość, niedosłuch, niedowidzenie i wiele innych problemów zdrowotnych.
  • Diagnostyka i leczenie cytomegalii u dzieci wymaga wykonania wielu badań i zaangażowania specjalistów z wielu dziedzin. Mimo to rokowania często nie są najlepsze.
SPRAWDŹ TEŻ: Cytomegalia - objawy, leczenie, zaraźliwość i wyniki
Spis treści

Cytomegalia u noworodka

Cytomegalia (wCMV) jest chorobą ogólnoustrojową, wywoływaną przez wirus HCMV należący do rodziny Herpesviridae. Zarazek ten występuje w środowisku człowieka powszechnie, a dane z całego świata wskazują, że jego nosicielem jest od 40 do nawet 100 procent populacji (w Polsce szacunkowo jest to około 70 proc. – dane: M. Śmiechura i inni).

Zazwyczaj jednak zakażenie nie rodzi żadnych konsekwencji – u większości osób wirus pozostaje utajony, a  objawy cytomegalii nie występują w ogóle. Jeśli się pojawią, zazwyczaj ma to związek z obniżoną odpornością.

Choroba manifestuje się wówczas gorączką, bólem gardła, mięśni i stawów, uczuciem rozbicia, powiększeniem węzłów chłonnych. Dolegliwości te ustępują po kilku, najwyżej kilkunastu dniach, nie pozostawiając trwałych następstw.

Wyjątek stanowi wirus cytomegalii u noworodka. W tym przypadku zakażenie HCMV może rodzić dalekosiężne skutki, łącznie z zaburzeniem rozwoju malucha, a nawet jego śmiercią. Należy pamiętać, że cytomegalia może mieć charakter:

  • nabyty – w okresie noworodkowym i niemowlęcym do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez kontakt ze śliną, moczem oraz mlekiem matki, później dzieci zarażają się od siebie nawzajem, w żłobku, przedszkolu, szkole;
     
  • wrodzony – przyczyną cytomegalii u noworodka jest zakażenie w okresie życia płodowego. Ryzyko takie występuje w szczególności w sytuacji, gdy matka nie była wcześniej nosicielką, a w czasie ciąży lub tuż przed, uległa zakażeniu HCMV po raz pierwszy.

Z wyżej wymienionych, szczególnie niebezpieczne jest zakażenie wrodzone, dlatego temu właśnie zagadnieniu poświęcona zostanie dalsza część artykułu.

Reklama

Cytomegalia wrodzona u noworodka

Ryzyko zakażenia płodu przez matkę, która właśnie przechodzi zakażenie pierwotne, wynosi od 24 do nawet 75 procent. Dla porównania – ewentualne zakażenie wtórne u kobiet będących już wcześniej nosicielkami HCMV, rodzi ryzyko transmisji wirusa na dziecko na poziomie zaledwie 1 procenta.

Wrodzona cytomegalia należy współcześnie do najczęstszych zakażeń wewnątrzmacicznych. Szacuje się, że z chorobą to na świat przychodzi od 0,3 do nawet 2,5 procent dzieci, a więc jedno na kilkaset-kilkadziesiąt żywych urodzeń.

Kliniczne objawy wrodzonej cytomegalii obserwuje się bezpośrednio po narodzinach u mniej więcej 10 procent dotkniętych nią dzieci (wszystkie dane: M. Sobolewska-Pilarczyk i inni).

Są one bardzo poważne, a należą do nich między innymi:

  • opóźnienie rozwoju wewnątrzmacicznego,
  • małogłowie, zwapnienia wewnątrzczaszkowe, poszerzenie komór mózgu,
  • żółtaczka, hepatosplenomegalia (powiększenie wątroby i śledziony),
  • osutka krwotoczna lub drobne wybroczyny,
  • niedokrwistość, małopłytkowość
  • zapalenie siatkówki i naczyniówki,
  • nieprawidłowe napięcie mięśniowe (zbyt duże lub zbyt małe).

Pozostałych 90 procent maluchów nie zdradza symptomów zakażenia, wielce jednak prawdopodobne jest ujawnienie się skutków choroby w perspektywie długofalowej. Cytomegalia wrodzona wiąże się bowiem ze złymi rokowaniami na przyszłość.

Prawdopodobne jest wystąpienie takich problemów, jak:

  • niedorozwój umysłowy;
  • zaburzenia widzenia;
  • niedosłuch;
  • padaczka;

Reklama

Rozpoznanie cytomegalii u noworodka

Ze względu na brak badań przesiewowych oraz nie występowanie wczesnych symptomów u większości dzieci, rozpoznanie cytomegalii u noworodka nastręcza pewnych trudności diagnostycznych.

Jeśli choroba od samego początku rozwija się w sposób objawowy, pierwsze jej oznaki można zaobserwować już w okresie życia płodowego. Typowe badanie ultrasonograficzne pozwala unaocznić między innymi małogłowie oraz zwapnienia i krwawienia śródmózgowe.

Po narodzinach zaleca się wykonanie badania pod kątem CMV w przeciągu najwyżej 21 dni od narodzin (aby skutecznie różnicować chorobę wrodzoną od nabytej w okresie noworodkowym).

Aby wykryć cytomegalię, w warunkach laboratoryjnych amplifikuje się (namnaża) DNA wirusa w moczu, w ślinie lub w płynie mózgowo-rdzeniowym, wykorzystując do tego celu metodę tzw. reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR). Jest to badanie skomplikowane i zaawansowane, a jego wyniki powinien interpretować lekarz.

W wielu przypadkach niezbędna jest dodatkowa konsultacja ze strony szerszego grona specjalistów, oceniających dziecko pod kątem neurologicznym czy okulistycznym. Niezbędne może być wykonanie badań USG, tomografii komputerowej lub rezonansu, EEG głowy i innych.

Reklama

Leczenie cytomegalii u noworodka

Leczenie wrodzonej cytomegalii jest bardzo trudne i wieloaspektowe. W przypadku ostrego przebiegu, obejmującego stany zapalne, wątroby, jelit i płuc czy zaburzenia hematologiczne, dziecko powinno otrzymywać:

  • dożylnie gancyklowir (GCV) – silny lek wirostatyczny;
  • doustnie walgancyklowir (VGCV) – alternatywnie lub razem z gancyklowirem;

Leczenie trwa około 6 tygodni. Ze względu na ryzyko wystąpienia niepożądanych skutków ubocznych, co 7 dni należy kontrolować morfologię, tzw. klirens kreatyniny oraz parametry wątrobowe.

Oprócz tego, w perspektywie długofalowej, dzieci z cytomegalią powinny być objęte regularną diagnostyką oraz opieką specjalistyczną pod kątem wszystkich ewentualnych zaburzeń rozwojowych.

Co kilka, kilkanaście miesięcy należy wykonywać badania okulistyczne i audiologiczne. W przypadku stwierdzonych zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego co pół roku wykonuje się ocenę neurorozwojową. Konieczne może być specjalistyczne leczenie neurologiczne oraz rehabilitacja.

Reklama

Zdrowe dzieci po cytomegalii

Cytomegalia u dzieci jest chorobą nieuleczalną. Możliwe jest wygaszenie niektórych jej objawów, takich jak różnego typu stany zapalne, gorączka, bolesność, jednak po wyjściu z fazy ostrej, wirus pozostaje w organizmie, w postaci utajonej, do końca życia.

Nie jest więc wykluczony nawrót choroby. Co gorsza, oprócz natychmiastowych, rodzi też cytomegalia skutki dalekosiężne, o których była mowa powyżej. Przykładowo – około 30-40 procent dzieci dotkniętych objawowym HMCV, będzie cierpieć w późniejszym życiu na niedosłuch.

Dodatkowo problem ten wystąpi u około 10 proc. maluchów, które chorobę przeszły bezobjawowo – brak symptomów w okresie noworodkowym nie gwarantuje więc zdrowia  w przyszłości (dane: M. Śmierucha i inni).

Tego typu potencjalnych zagrożeń jest znacznie więcej, dlatego dziecko powinno zostać objęte trwałą opieką ze strony neurologa, kardiologa, hepatologa, okulisty, audiologa, psychiatry, psychologa, logopedy, fizjoterapeuty (w zależności od potrzeb).

Czytaj również

Bibliografia

  • Małgorzata Sobolewska-Pilarczyk, Paweł Rajewski, Piotr Rajewski, Cytomegalia wrodzona — aktualne zalecenia dotyczące diagnostyki i terapii, Forum Medycyny Rodzinnej 2016, tom 10, nr 6, 309–313
  • Małgorzata Śmiechura i inni, Stan słuchu u dzieci z cytomegalią wrodzoną i nabytą, Otorynolaryngologia 2011, 10(3): 126-130
  • Bogumiła Milewska-Bobula, Bożena Lipka, Cytomegalia u dzieci, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/chorobyzakazne/67660,cytomegalia-u-dzieci, data dostępu 25 09 2021
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Noworodek i niemowlę
Wcześniak w 28, 30 i 34 tygodniu ciąży - cechy i opieka medyczna
Wcześniak w inkubatorze
Katar u noworodka – co stosować, aby trwał jak najkrócej?
Noworodek z katarem
Kalendarz ząbkowania - w jakiej kolejności wychodzą dziecku zęby?
Dziecku wyrzynają się zęby
Podobne artykuły
Dziecko po kąpieli
Krochmal do kąpieli. Co daje? Jak często go stosować? Jak zrobić krochmal do kąpieli?
Płaczące dziecko z powodu dyschezji niemowlęcej
Dyschezja niemowlęca - objawy, sposoby i leczenie. Ile trwa i jak pomóc dziecku?
Kobieta karmiąca dziecko
Ulewanie u noworodka – kiedy powinno zaniepokoić?
Dziecko trzymające główkę
Kiedy dziecko trzyma główkę?
Opakowanie czopków glicerynowych
Czopki glicerynowe dla niemowląt - ile czekać? Działanie

Reklama


Jak często robić regenerację włosów?
Sprawdź!