Do tej pory nie ma jednoznacznej wiedzy, jakie są przyczyny dysleksji. To specyficzne zaburzenie uczenia się ma podłoże konstytucjonalne, neurobiologiczne. W dysleksji mogą wystąpić zaburzenia mowy, uwagi, koncentracji i pamięci. Przyczynę dysleksji upatruje się w zakłóceniach pracy ośrodkowego układu nerwowego. Nie wyklucza się również roli czynnika genetycznego. Istnieje bardzo wysokie prawdopodobieństwo, 60-80 procent, że dziecko rodziców dyslektyków odziedziczy po nich trudności w czytaniu i pisaniu. Ryzyko wystąpienia dysleksji zwiększa się w przypadku nieprawidłowego przebiegu ciąży i porodu. Dysleksji nie da się wyleczyć, natomiast dzięki odpowiedniej terapii można sprawić, by jak najmniej utrudniała normalne życie.
Zobacz: Jak poprawić odporność dzieci w okresie jesienno-zimowym?
Ryzyko dysleksji
Pojęcie to oznacza zagrożenie wystąpienia specyficznych - a więc niezależnych od inteligencji - trudności w czytaniu i pisaniu już od początku nauki szkolnej oraz objawami opóźnienia rozwoju funkcji poznawczych, które są zaangażowane w nabywaniu umiejętności szkolnych. Objawy ryzyka dysleksji występują na każdym etapie rozwoju dziecka:
Wiek 2-3 lata:
- opóźniony rozwój mowy; dziecko później niż rówieśnicy zaczyna wypowiadać pierwsze słowa i proste zdania;
- dziecko słabo raczkuje, późno zaczyna chodzić;
- jest mało zręczne manualnie.
Wiek 3-5 lat:
- słaba sprawność ruchowa i manualna;
- używanie zamiennie prawej i lewej ręki;
- zaburzenia w rozwoju postrzegania wzrokowego i pamięci wzrokowej;
- opóźniony rozwój mowy: nieprawidłowe artykułowanie głosek, przekręcanie wyrazów, trudności w budowaniu wypowiedzi i zapamiętywaniu nazw.
Wiek 6-7 lat:
- nadal obniżona sprawność ruchowa - dziecko słabo biega i skacze, ma kłopoty z utrzymaniem równowagi, nie umie nauczyć się jeździć na rowerze;
- kłopoty z wykonywaniem precyzyjnych ruchów, np. wiązaniem sznurowadeł, użyciem nożyczek czy widelca, problemy z rzucaniem i chwytaniem piłki;
- opóźniona orientacja w schemacie ciała i przestrzeni, trudności w rozpoznawaniu kierunków prawego i lewego;
- błędne używanie przyimków określających stosunki przestrzenne: nad, pod, przed, za;
- nieprawidłowa wymowa, częste błędy gramatyczne;
- trudności w zapamiętywaniu nazw, wierszy, piosenek;
- trudności w zapamiętywaniu głosek podobnych fonetycznie, np. b-p;
- trudności z wydzielaniem sylab i głosek ze słów;
- kłopoty z nauką czytania - dziecko czyta za wolno, przekręca wyrazy, nie rozumie czytanego tekstu;
- podczas pisania dziecko pisze cyfry i litery zwierciadlanie.
Trzeba pamiętać, że dysleksja nie ma nic wspólnego ze złym funkcjonowaniem narządów zmysłu, na przykład niedosłuchem lub wadą wzroku. Także nie można mówić o dysleksji, jeśli u dziecka stwierdzono niższy od przeciętnego poziom inteligencji lub jeśli jego trudności są skutkiem schorzenia nurobiologicznego (porażenie dziecięce, epilepsja. Podobnie wygląda sytuacja w przypadku dziecka zaniedbanego środowiskowo lub dydaktycznie.
Czytaj też: Znane choroby, które… nie istnieją?
Beata Borys
