Reklama
Co to jest dysgrafia?
Dysgrafia polega na braku zdolności poprawnego pisania pod względem graficznym. Definiuje się ją jako częściową lub całkowitą utratę umiejętności pisania. Osoba zmagająca się z tym zaburzeniem bardzo szybko męczy się przy pisaniu, a jej pismo jest nieczytelne.
Warto dodać, że dysgrafia nie jest powiązana w żaden sposób z intelektualnym rozwojem dziecka. Pamiętajmy jednak, by pochylić się nad tym problemem i podjąć kroki w celu jego wyeliminowania.
Zdarza się jednak, że dysgrafia pojawia się razem z afazją motoryczną, czyli brakiem zdolności do produkowania mowy zrozumiałej dla innych osób. Mogą także pojawić się inne zaburzenia, jak dysleksja czy dysortografia.
Istnieją trzy rodzaje dysgrafii:
- przestrzenna - w tekście nie pojawiają się błędy ortograficzne, jednak występują trudności z przepisaniem tekstu i z rysowaniem,
- dyslektyczna - pojawiają się błędy ortograficzne, tekst zapisywany jest tak, jak słyszy osoba, przepisywanie tekstów odbywa się bezbłędnie i nie ma problemów z rysowaniem,
- motoryczna - przepisywany tekst zawiera bardzo dużo błędów, nie ma problemów z pisaniem tekstu dyktowanego, ale występują z rysowaniem.
Ze względu na specyfikę zaburzenia i różne rodzaje, może być problem z jej rozpoznaniem. Potrzebna jest pomoc specjalisty.
Czym różni się od innych zaburzeń pisania? Dysgrafia dotyczy wyłącznie poziomu graficznego pisma. Dysortografia natomiast z opanowaniem poprawnej pisowni, nawet przy znajomości zasad ortografii. Dysleksja za to jest związana z trudnościami w czytaniu.
Reklama
Przyczyny dysgrafii
Przyczyn dysgrafii może być co najmniej kilka.
Pierwszą z nich są zaburzenia motoryczne, prowadzące do nieprawidłowej pracy dłonią, np. zbyt duże napięcie mięśni, złe trzymanie długopisu lub utrwalanie innych nieprawidłowych nawyków związanych z techniką pisania.
Dysgrafia może być także wynikiem uszkodzenia części mózgu odpowiedzialnej za opanowanie umiejętności pisania.
Do pozostałych przyczyn pojawienia się dysgrafii zalicza się m.in. zaburzenia w rozwoju dziecka (np. nadpobudliwość psychoruchową czy nerwicę) oraz zaniedbania w edukacji.
Reklama
Objawy dysgrafii
Podstawowym i charakterystycznym dla dysgrafii objawem jest nieczytelne pismo. Litery są niekształtne i nierównomiernie odchylone od pionu. Często są także różnej wielkości w ramach jednego wyrazu.
Dysgrafik zapisuje je „drżącą”, niepewną linią, nie mieści się w linijkach i zapomina o znakach diakrytycznych i interpunkcyjnych w obrębie tekstu. Inne objawy dysgrafii to nieprawidłowe trzymanie długopisu, zaginanie kartek i szybkie męczenie się podczas pisania, a także niechęć do rysowania i malowania.
U osób dorosłych dysgrafia objawia się problemami z przelewaniem myśli na papier, gramatyką i składnią.
Reklama
Diagnoza dysgrafii
Nawet jeśli rodzice nie zwrócą uwagi na problemy dziecka, doświadczony nauczyciel z pewnością zauważy objawy dysgrafii. Diagnoza rozpoczyna się u psychologa i pedagoga szkolnego. Jeśli potwierdzone zostaną przypuszczenia, dziecko skierowane zostanie do specjalistycznej poradni.
Dopiero wtedy rozpoczyna się fachowa diagnoza. Podczas wizyty u lekarza dziecko poddawane jest badaniom, które mają wykluczyć wady wzroku, niedowłady, itp.
Wynik przeprowadzonych testów na dysgrafię zostanie spisany w formie opinii. Dziecko otrzyma orzeczenie o swoim zaburzeniu, które pozwoli mu rozpocząć leczenie.
Szkoła po otrzymaniu zaświadczenia od lekarza powinna dostosować się w pewnym stopniu do potrzeb ucznia.
Reklama
Jak leczyć dysgrafię?
Skuteczną metodą walki z dysgrafią są specjalne ćwiczenia na wydrukowanych kartach pracy. By były one przyjemne dla dziecka, warto zaopatrzyć się nie tylko w długopis i biały papier, ale także kolorowe karki, mazaki, kredki, farby czy plastelinę.
Ćwiczenia na dysgrafię
Ćwiczenia dla dysgrafików warto urozmaicać, by zbyt szybko się im nie znudziły. Do najskuteczniejszych zadań należą:
- odrysowywanie różnych kształtów z szablonów. Na początku mogą być to proste szablony wycięte z tektury – serduszka czy liście. Później można wykorzystać specjalne pomoce
w kształcie liter i cyfr z tworzywa sztucznego, - „rysowanie” ósemek w powietrzu – kreślenie dłonią dużych ruchów w kształcie ósemki,
- kreślenie na papierze dużych, swobodnych ruchów za pomocą kredek, farb i mazaków,
- zamalowywanie określonej przestrzeni, np. kwadratu, koła lub całej kartki papieru,
- rysowanie szlaczków tak, by nie wychodziły poza linię,
- pogrubianie konturów obrazków (np. w kolorowankach) za pomocą mazaków i kredek,
- uzupełnianie szablonów literami z alfabetu,
- kopiowanie rysunków – najpierw przy użyciu kalki, później z pamięci,
łączenie wyznaczonych punktów ciągłą linią. Efektem powinien być kontur konkretnego wzoru. Skorzystać można także z terapii, która pomoże w usprawnieniu ręki (palców, dłoni, nadgarstka), przedramienia, a także ramienia. Wykonywane są ćwiczenia ruchowe i zręcznościowe.
Reklama
Dostosowanie wymagań dla osób z dysgrafią
Zgodnie z rozporządzeniem MEN z dnia 17 listopada 2010 r. nauczyciele są zobowiązani do dostosowania wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów.
Oczywiście pod warunkiem posiadania opinii z poradni psychologiczno-pedagogicznej.
Celem dostosowania jest wyrównanie szans edukacyjnych wszystkich dzieci. Polega natomiast na modyfikowaniu nauczania oraz form i metod sprawdzania wiedzy uczniów.
W zależności od zaleceń poradni dziecko może posługiwać się w szkole pismem uproszczonym (pisane maksymalnie prosto bez zdobień i łączeń), pismem drukowanym (na maszynie lub komputerze) lub pismem bibliotecznym (odręczne pismo drukowane).
Dostosowanie warunków obowiązuje nie tylko w szkole, ale także podczas egzaminu ósmoklasisty i matury. Osoby z zaburzeniami pisania, tacy jak dysgraficy, mają więcej czasu na wypełnienie arkuszy (nawet o 60 minut), a także mogą popełnić 2 błędy więcej niż normalny uczeń na języku polskim.
