Dla Ciebie, na zdrowie!

Kostniak czaszki: objawy i przyczyny. Leczenie czy operacja?

Kostniak czaszki stanowi najczęściej wykrywany rodzaj kostniaka w ciele człowieka. Zwykle lokalizują się one w zatokach przynosowych, oczodołach, żuchwie, wyrostku zębodołowym oraz na podniebieniu twardym. Skąd się biorą kostniaki czaszki? Jakie dają objawy? Sprawdź, jak należy je leczyć oraz kiedy wymagane jest leczenie operacyjne.
Lekarz diagnozuje kostniaka czaszki
źrodło:123RF
Spis treści

Reklama

Kostniak czaszki

Kostniak jest łagodnym nowotworem zbudowanym z tkanki kostnej, stąd jego nazwa. Cechuje się powolnym wzrostem, ponieważ rośnie średnio 0,6 – 1 milimetra w ciągu roku. Może być zbudowany z kości gąbczastej, zwartej kości lub obu typów tkanki kostnej jednocześnie. 

Co więcej, kostniaki mogą powstawać we wnętrzu kości, prowadząc do jej zniekształcenia lub wywodzić się z okostnej, wówczas tworzą charakterystyczne kuliste lub jajowate uwypuklenie na kości. Zwykle mają gładką lub zrazikową powierzchnię. 

Kostniak czaszki jest najczęściej wykrywanym rodzajem kostniaka w ciele człowieka. Najczęściej lokalizuje się na kościach tworzących zatoki przynosowe. U człowieka wyróżnia się cztery pary zatok: czołowe, klinowe, szczękowe oraz komórki sitowe.

Około 90 proc. kostniaków czaszki lokalizuje się w zatoce czołowej i komórkach sitowych przednich. Te zatok szczękowych i klinowych należą do rzadkości. Poza zatokami, występują też w oczodołach, żuchwie, wyrostku zębodołowym oraz na podniebieniu twardym. 

Poza kostniakiem czaszki wyróżnia się jeszcze dwa rodzaje tego nowotworu: kostniaka kostninowego i kostniaka zarodkowego.

Reklama

Przyczyny kostniaka czaszki

Kostniaki czaszki (podobnie jak zarodkowe i kostninowe) powstają na skutek transformacji dojrzałych komórek kostnych, nazywanych osteocytami. W organizmie każdego człowieka dochodzi do podziałów komórkowych. 

W procesie transformacji komórek kostnych, dojrzałe osteocyty mogą zostać zastępowane komórkami nieprawidłowymi, z których powstaje kostniak. Patomechanizm tworzenia się ich nie jest do końca poznany.

Z badań epidemiologicznych wynika, że najczęściej są one wykrywane u pacjentów między 2. a 5. dekadą życia. 

Reklama

Objawy kostniaka czaszki

Objawy kostniaka czaszki są uzależnione przede wszystkim od jego lokalizacji oraz wielkości. Co warto podkreślić, bardzo często nie dają żadnych objawów. U wielu pacjentów są wykrywane przypadkowo w czasie tomografii komputerowej wykonywanej z powodu innych schorzeń. 

Jeśli jednak kostniak czaszki osiągnie duże rozmiary może powodować różne dolegliwości. Przykładowo, dużych rozmiarów kostniak zatoki czołowej prowadzi do retencji śluzu, a co za tym idzie skutkuje dotkliwym bólem. Innym objawem może być płynotok nosowy.

Duży kostniak żuchwy będzie powodował neuralgię, problemy z połykaniem, wydzielaniem śliny oraz odczuwaniem smaku. 

W skrajnych przypadkach kostniaki mogą doprowadzić do groźnychpowikłań, takich jak:

Zdarza się także, że manifestują się poprzez przemieszczenie gałki ocznej czy zniekształcenie czoła. 

Reklama

Leczenie kostniaka czaszki

Leczenia kostniaka czaszki także jest uzależnione od wielkości nowotworu i lokalizacji. Jeśli guz jest niewielki i nie powoduje żadnych dolegliwości dla pacjenta, nie wymaga leczenia. 

Pacjenci z wykrytymi niewielkimi i bezobjawowymi kostniakami czaszki zostają jedynie zobligowani do przeprowadzania badań kontrolnych raz na kilka lat. Jeśli tomografia komputerowa wykazuje szybki wzrost zmiany, wówczas rozważa się leczenie chirurgiczne. Wskazaniem do operacji są także kostniaki objawowe. 

Reklama

Operacja kostniaka czaszki 

Kostniaka czaszki można usunąć za pomocą kilku metod operacyjnych. Niegdyś standardem były operacje osteoplastyczne, czyli wykonywane z dostępu zewnętrznego (polegające na wykonaniu klasycznego cięcia chirurgicznego). Wraz z postępem w dziedzinie chirurgii, klasyczne operacje zaczęły być wspomagane endoskopowo, a następnie operacje z dostępu zewnętrznego zaczęto zastępować zabiegami wykonywanymi z dostępu wewnątrznosowego metodą endoskopową.

Obecnie metodą endoskopową usuwa się nawet duże nowotwory łagodne, które wcześniej wymagały przeprowadzenia operacji osteoplastycznej. 

Zabieg usunięcia kostniaka czaszki umiejscowionego w zatoce czołowej wykonuje się podstawowymi narzędziami do chirurgii wewnątrznosowej (narzędzami frezującymi lub specjalnymi kleszczami). Po operacji usunięcia pacjenci zwykle przyjmują sterydy donosowe. Niezbędne jest także przeprowadzanie zabiegów płukanie zatok. Pacjent po operacji powinien pozostawać pod obserwacją lekarza aż do całkowitego wygojenia się rany. 

Czytaj również

Bibliografia

  • Tomasz Gotlib, Wewnątrznosowa endoskopowa chirurgia kostniaków zatoki czołowej i zachyłka czołowego, Pol. Przegląd Otorynolaryngol 2012; 2 (1): 132-135.
  • Edwar Mollin, Andrzej Skorek, Jerzy Kuczkowski, Katarzyna Skrobisz, Kostniak zatoki czołowej penetrujący do oczodołu – opis przypadku, Otorynolaryngologia 2019, 18(2): 70-73.
  • Anna Janas, Piotr Osica, Mnogie kostniaki zewnątrzkostne, Dental Forum /1/2015/XLIII.
Joanna Woźniak
Artykuł napisany przez
Joanna Woźniak
Dziennikarka i copywriterka, specjalizująca się w tematyce medycznej. Przez blisko pół dekady redaktor i wydawca serwisu internetowego Dziennika Łódzkiego. Współpracowała z łódzkim ośrodkiem TVP. Absolwentka Filozofii oraz Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej na Uniwersytecie Łódzkim. W wolnych chwilach fotografuje kontrasty ulicy i eksperymentuje w kuchni.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Zdrowie
Przeczytaj artykuł
Dieta przy nowotworze - jelita grubego, wątroby, płuc oraz prostaty
Potrawy dla pacjenta z nowotworem
Przeczytaj artykuł
Jak rozmawiać z chorym na raka? 5 wskazówek
Kobieta w chustce po chemioterapii
Przeczytaj artykuł
Markery nowotworowe - rodzaje i normy. Czy są wiarygodne?
Osoba w czasie badania markerów nowotworowych
Podobne artykuły
Kobieta wskazuję palcem na różową wstążkę świadomości raka, kobieta będzie miała zabieg masektomii
Mastektomia - co to jest i jak wygląda pierś po usunięciu?
Doktor Bizoń
Doktor Bizoń o terapii raka endometrium
Lekarz pokazuje, gdzie jest zlokalizowany gruczolak przytarczyc
Gruczolak przytarczyc - objawy, USG i leczenie. Czy to rak?
Kobieta z rakiem płuc rozmawia o żywieniu z młodą kobietą
Rak płuc: znaczenie wsparcia dietetycznego w chorobie nowotworowej
Może to Cię zainteresuje
Żółte kwiaty wiesiołka
Wiesiołek - na co pomaga i jak stosować? Właściwości rośliny
grupa ludzi w strojach kąpielowych w zimnym klimacie robi selfie i stosuję metodę Wina Hofa
Metoda Wima Hofa - co daje? Efekty ćwiczeń oddechowych
Najzdrowsze ryby na papierze do pieczenia
Najzdrowsze ryby - dla dzieci i dorosłych. Które gatunki?
Dławiąca się kobieta
Zadławienie - u dziecka i dorosłego. Zasady pierwszej pomocy

Reklama


Jak mobilizować bliznę? 🩹
Sprawdź!