Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠

Memantyna na pamięć - jak działa chlorowodorek memantyny?

Memantyna została pierwotnie zsyntetyzowana przez firmę EliLilly w 1968 roku jako środek przeciwcukrzycowy. Niestety okazała się nieskuteczna, nie wykazywała prawie żadnego efektu w postaci obniżania poziomu cukru we krwi. Jednak jakiś czas później, naukowcy z niemieckiej firmy Merz odkryli, że wykazuje ona aktywność wobec Ośrodkowego Układu Nerwowego. Ponad 20 lat po pierwszym zsyntetyzowaniu, memantyna została wprowadzona na rynek niemiecki jako lek na demencję.
Lek zawierający memantynę
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Memantyna to skuteczny lek stosowany w terapii otępień różnego pochodzenia.
  • Skuteczność połączona z wysokim poziomem bezpieczeństwa sprawia, że jest coraz częściej wykorzystywana w lecznictwie.
  • Najczęściej stosuje się ją w terapii choroby Alzheimera czy Parkinsona.
Spis treści

Co to jest i jak działa memantyna?

Memantyna to substancja stosowana w celu przeciwdziałania różnego rodzaju otępieniom. Jak działa? W normalnych warunkach, przy pomocy receptorów NMDA związek chemiczny o nazwie glutaminian pełni ważną rolę w procesach uczenia się i zapamiętywania.

Jednak nadmierna stymulacja tychże receptorów prowadzi do śmierci neuronów, co ostatecznie źle wpływa na procesy pamięciowe. Mechanizm działania memantyny polega na umiarkowanym blokowaniu receptorów NMDA.

Dzięki temu nie dochodzi do nadmiernej aktywacji tych receptorów, co skutkuje normalizacją wszystkich procesów w komórkach nerwowych.

Szczegółowe informacje o działaniu chlorowodorku memantyny można zawsze znaleźć w ulotkach i ChPL memantyny dostępnych w Internecie.

Reklama

Memantyna na pamięć - zastosowanie w medycynie

Głównym zastosowaniem memantyny jest przeciwdziałanie otępieniom w przebiegu choroby Alzheimera. Jednakże oprócz choroby Alzhemiera memantynę czasami stosuje się w otępieniach w przebiegu choroby Parkinsona lub w otępieniach z ciałkami Lewy’ego.

Niektórzy naukowcy badają także zastosowanie memantyny w otępieniu naczyniowym. Jak widać, główne wskazania memantyny oscylują wokół otępień w przebiegu różnych chorób. A co ze stosowaniem u osób zdrowych?

W Internecie można znaleźć relacje studentów, którzy zażywają memantynę na pamięć. Bo skoro przeciwdziała ona otępieniom i ułatwia zapamiętywanie osobom chorym, to może dzięki niej osoby zdrowe również będą lepiej przyswajać nowe informacje. Niestety tak nie jest.

Memantyna działa tylko na osoby chore. Nie cofnie już chorobowych zmian, ale skutecznie zapobiega dalszemu pogłębianiu się otępienia.

Podobnie, jak nie działa na osoby zdrowe, chcące lepiej i szybciej się uczyć, tak samo nie pomaga memantyna na nerwicę, co czasami sugerują informacje dostępne na forach internetowych. Nie ma również dowodów na to, by była pomocna przy tak zwanej mgle covidowej.

Reklama

Dawkowanie i przeciwwskazania do przyjmowania memantyny

Jednym z częstszych pytań zadawanych przez pacjentów jest to, czy stosować memantynę rano czy wieczorem? Zazwyczaj zaleca się stosować ją rano, niezależnie od posiłków, choć nie jest to szczególnie silne wskazane. Najważniejsze jest to, aby stosować ją zawsze o tej samej porze dnia.

Memantyna dostępna jest w kilku różnych postaciach. Najbardziej popularne są tabletki powlekane, ale można również spotkać tabletki rozpuszczalne w jamie ustnej oraz roztwór do picia.

Dawkowanie memantyny polega na przyjmowaniu jednej dawki dziennie, doustnie. Początkowo sugeruje się zacząć od tabletek memantyny 5 mg przez pierwszy tydzień, by w następnym tygodniu przyjmować 10 mg memantyny dziennie.

W kolejnym tygodniu dodatkowe 5 mg, a od czwartego tygodnia powinno się przyjmować stałą, podtrzymującą dawkę 20 mg memantyny dziennie. Jest to zarazem dawka maksymalna tego leku.

Przeciwwskazania memantyny do stosowania to przede wszystkim uczulenie na jakikolwiek składnik w przyjmowanym preparacie.

Ponadto trzeba unikać innych leków będących antagonistami receptorów NMDA (np. amantadyna, dekstrometorfan, ketamina). Wystrzegać się memantyny powinny także osoby ze świeżym zawałem serca, a osoby ze zdiagnozowaną padaczką powinny zachować ostrożność.  

Reklama

Działania uboczne memantyny i interakcje z innymi substancjami

Choć memantyna jest lekiem bezpiecznym, nie jest całkowicie pozbawiona działań niepożądanych. Głównym działaniem ubocznym memantyny są zawroty i bóle głowy, zaparcia, senność czy nadciśnienie tętnicze.

Do jednych z najpoważniejszych skutków ubocznych memantyny należą także napady padaczkowe, czy reakcje psychotyczne. Na szczęście występują one ekstremalnie rzadko.

Z uwagi na wysoki profil bezpieczeństwa i skuteczność, większość lekarzy i naukowców wyraża głównie pozytywne opinie o memantynie.

Należy również pamiętać, aby nie dopuścić do żadnych poważnych interakcji memantyny z innymi, przyjmowanymi lekami.

Uważać muszą szczególnie pacjenci stosujący lewodopę, barbiturany, baklofen, dekstrometorfan, fenytoinę, czy popularne warfarynę i hydrochlorotiazyd.

Trzeba także zwrócić uwagę na możliwą interakcję między memantyną a amantadyną, którą niektórzy mylnie stosują przeciwko COVID-19. Może wtedy dojść do groźnej psychozy farmakotoksycznej. 

Choć nie jest to ściśle zabronione, to jednak powinno się unikać połączenia memantyny z alkoholem.

Reklama

Memantyna w lekach. Czy są preparaty bez recepty?

Baza leków memantyny na receptę jest niezwykle bogata. A czy można kupić w Polsce memantynę bez recepty? Niestety, aktualnie nie jest to możliwe. Istnieje wiele różnych leków z memantyną, ale one wszystkie są dostępne tylko na receptę.

Ponadto nie ma aktualnie żadnej refundacji dla preparatów memantyny.

Czytaj również

Bibliografia

  • T. Sobów, M. Ponichtera-Kasprzykowska, K. Pękala; Inhibitory cholinesterazy i memantyna: racjonalne wybory czy intuicja?; Neuropsychiatria. Przegląd kliniczny; 2013; Vol. 5; Nr 4; 209-216.
  • T. Sobów; Kliniczne aspekty stosowania memantyny w monoterapii i politerapii choroby Alzheimera; Polski Przegląd Neurologiczny; 2013; tom 9; 1; 16-23.
  • S. Chilukuri, N. Burela; Memantyna w profilaktyce toksyczności kognitywnej wywołanej napromienianiem mózgowia – opowieść o niedocenianej i niedostatecznie wykorzystywanej interwencji; JCO Global Oncology; 2020; 1384-1388.
Mgr farm. Wojciech Ziółkowski
Artykuł napisany przez
Mgr farm. Wojciech Ziółkowski
Magister farmacji. Pracuje w aptece ogólnodostępnej oraz kieruje Działem Farmacji Centrum Okulistycznego. Aktywny członek samorządu aptekarskiego W czasie siedmioletniej pracy zawodowej rozwiązał nieskończoną ilość problemów z zakresu stosowania leków oraz prowadzenia właściwej terapii. W swojej pracy stawia na bezpośredni i partnerski kontakt z pacjentem, co umożliwia mu jasne przekazywanie medycznych zaleceń. Interesuje się interakcjami lekowymi oraz bezpieczeństwem terapii, zwolennik metod opartych na EBM (Evidence Based Medicine). Prywatnie szczęśliwy mąż, tata Krzysia oraz fan piłki nożnej i gotowania.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Substancje czynne
Nystatyna - jak długo stosować? Dawkowanie i skutki uboczne
Stopy z grzybicą
Cyklopiroksolamina w kosmetykach. Jakie ma właściwości i zastosowanie?
Substancja kosmetyczna o nazwie cyklopiroksolamina
Diosmina - czym jest i na co pomaga? Działanie, dawkowanie i skutki uboczne
Kobieta z żylakami na nogach
Podobne artykuły
Ascorbinian sodu na łyżeczce
Askorbinian sodu – dawkowanie, zastosowanie i szkodliwość
Kobieta zakrapla oczy
Gentamycyna - na co działa? Dawkowanie i skutki uboczne
Wzór chemiczny pregabaliny
Pregabalina - działanie, dawkowanie i skutki uboczne. Po jakim czasie zaczyna działać?
Wzór chemiczny escitalopramu
Na co jest escitalporam? Działanie i dawkowanie
Mężczyzna boi się własnego cienia
Wenlafaksyna: kiedy zaczyna działać? Dawkowanie, odstawienie

Reklama


Jak często robić regenerację włosów?
Sprawdź!