Nowe zasady realizacji recept! 👉 Ważne zmiany dla pacjentów. Sprawdź❗
Nowe zasady realizacji recept! 👉 Ważne zmiany dla pacjentów. Sprawdź❗
Nowe zasady realizacji recept! 👉 Ważne zmiany dla pacjentów. Sprawdź❗

Mrowienie ust - od błahych przyczyn do poważnych schorzeń. Co powinieneś wiedzieć?

Mrowienie ust może towarzyszyć wielu dolegliwościom: począwszy od alergii, przez opryszczkę, a na stwardnieniu rozsianym, nerwicy i tężyczce skończywszy. Oto, co jeszcze przyczynia się do powstawania tego uczucia. Jak można je łagodzić lub wyeliminować? Czy domowe sposoby zawsze się sprawdzają? Kiedy najlepiej udać się jak najszybciej do lekarza?
Kobieta z objawem mrowienia ust
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Mrowienie ust może świadczyć zarówno o mniej, jak i bardziej poważnych dolegliwościach. Nierzadko wskazuje na początek opryszczki, ale też towarzyszy chorobom neurodegeneracyjnym, alergii czy hipoglikemii reaktywnej.
  • Powtarzające się mrowienie ust najlepiej skonsultować z lekarzem. W niektórych przypadkach, gdy wiesz, że to np. zapowiedź czynnej postaci opryszczki, możesz ograniczyć się do przyjmowania preparatów z apteki.
  • Aby ustalić, co stoi za mrowieniem ust, należy ustalić, czy tej dolegliwości towarzyszą inne objawy.
Spis treści

Przyczyny mrowienia ust. Co oznaczają?

Od czasu do czasu czujesz mrowienie ust, określane też jako parestezje ust? Czynników mających związek z taką dolegliwością jest całkiem sporo.

Objaw ma tak niejednoznaczny charakter, że zgłaszając go lekarzowi, możesz liczyć na wielokierunkową diagnostykę. Tego typu parestezje mogą mieć prozaiczne, ale również poważne źródło.

Przyjrzyjmy się, jakie są ich przyczyny. Niektóre zapewne jesteś samodzielnie rozpoznać, inne natomiast wymagają dokładniejszych badań.

Dlaczego swędzą Cię wargi? Oto częste powody:

  • alergia - może mieć związek z przyjmowanymi pokarmami, ale też stosowanymi kosmetykami do pielęgnacji twarzy czy pastą do zębów. To uczucie może pojawiać się po jedzeniu lub tuż po wymyciu zębów albo też pomalowaniu ich konkretnym specyfikiem;
  • jedzenie określonych pokarmów - sięganie po pieprz syczuański może powodować omawiane wrażenie, ponieważ pobudza receptory odpowiedzialne za odczuwanie tzw. lekkiego dotyku;
  • hipoglikemia - przyczyną parestezji może być niedocukrzenie, czyli niski poziom cukru we krwi, inaczej hipoglikemia. Hipoglikemia to nierzadko odpowiedź organizmu cukrzyka na niedostosowaną do jego potrzeb dawkę insuliny. Jednocześnie, warto pamiętać, że hipoglikemia może dotyczyć również osób, które nie chorują na cukrzycę. Wówczas często przybiera postać hipoglikemii reaktywnej - duże spadki cukru następują kilka godzin (zazwyczaj 2-3 godziny później) po przyjęciu posiłku;
  • niedobór wapnia we krwi, inaczej hipokalcemia - zbyt mała ilość wapnia prowadzi do swędzenia różnych części ciała, w tym również ust. Deficyt tego pierwiastka ujawnia się u pacjentów z ogromnymi niedoborami witaminy D3, a także u osób po usunięciu gruczołów przytarczycznych - wówczas opisywanemu objawowi mogą towarzyszyć dolegliwości związane z:
  • drętwieniem/mrowieniem palców,
  • pojawieniem się szorstkiej skóry, łysieniem,
  • zwiększonym ryzykiem próchnicy.

Ujawniają się też symptomy związane z osłabieniem kondycji psychicznej i możliwości intelektualnych. Obserwuje się pogorszoną pamięć, uczucie zmęczenia, lęku, psychozy.

W 2022 r. badacze Zhongchao Wanga, Huanfeng Zhu, Jing Wu, Mingyu Du, Wenjie Guo, Zhaoxia Dai dostrzegli związek pomiędzy hipokalcemią a przejściem chemioterapii przez jedną z pacjentek chorujących na raka nosogardła. Kobieta borykała się z drętwieniem i mrowieniem wokół ust oraz rąk i stóp. Ostatecznie poziom wapnia udało się wyrównać poprzez wlewy z tą substancją, co przełożyło się na poprawę jej samopoczucia.

  • niedobór witaminy B12 i folianów - wskazane substancje odpowiadają za zdrowe funkcjonowanie układu nerwowego. Jeżeli ich ilość w diecie jest niewystarczająca, układ nerwowy może o tym informować właśnie poprzez „mrówki” na ustach;
  • zaburzenia elektrolitowe - mrowienie ust nierzadko ma związek z nieprawidłową ilością magnezu i potasu w organizmie. To także wczesny objaw związany z niewłaściwą ilością fosforu - z czasem dołączają do nich zaburzenia połykania, osłabienie kończyn. Niedobór fosforu może doprowadzić do śpiączki;
  • zaburzenia lękowe albo depresja - pogorszenie zdrowia psychicznego może być czynnikiem prowadzącym do pojawienia się objawu mrowienia ust;
  • padaczka lub stwardnienie rozsiane - mrowienie i drętwienie ust mogą mieć związek z chorobami neurologicznymi. Nasilenie tego typu objawów jest różne i zależy np. od etapu choroby;
  • znieczulenie - podanie środka znieczulającego u stomatologa to jedna z przyczyn mrowienia warg. Co ciekawe, w niektórych przypadkach mrowienie może utrzymywać się pomimo tego, że środek znieczulający przestał działać. Zwykle dolegliwość ustępuje po kilku dniach. W skrajnych sytuacjach objawy mogą dawać się we znaki nawet przez kilka miesięcy;
  • użycie kwasu hialuronowego - taki objaw może wskazywać na powikłanie związane z zatkaniem naczynia po podaniu kwasu hialuronowego. Dodatkowe symptomy to m.in. ochłodzenie skóry w miejscu podania, a u niektórych osób nawet utrata czucia;
  • opryszczka - zanim na ustach pojawiają się zmiany charakterystyczne dla opryszczki wargowej, skóra warg będzie to manifestować poprzez uporczywe uczucie swędzenia. Dzieje się tak, ponieważ wirus będzie pokonywać drogę wzdłuż nerwu;
  • tężyczka - w jej przebiegu mrowienie i drętwienie ust to nie jedyny objaw. Parestezje dotykają też opuszków palców dłoni i stóp. Niektórzy pacjenci borykają się również z drgawkami czy omdleniami.

Mrowienie kącika ust wraz z mrowieniem ręki i jej drętwieniem ujawniają się w przebiegu migreny. Dostrzega się związek pomiędzy częstotliwością występowania tej dolegliwości a ryzykiem pojawienia się różnych zaburzeń, w tym lękowych, depresyjnych, a także napadów paniki. Wskazuje na nie Mark W. Green z Mount Sinai School of Medicine w Nowym Jorku. Objawy związane z mrowieniem mogą więc współwystępować z lękiem czy paniką, a niekoniecznie wynikać ze stanu psychicznego, ale być efektem migreny.

Stosowanie leków to kolejna z przyczyn mrowienia. Parestezji doświadczają pacjenci onkologiczni leczeni winkrystyną, taksanami, bortezomidem.

Aby ustalić powód pojawienia się mrowienia, określ, czy doświadczasz innych symptomów chorobowych, np. zmian skórnych, które występują wraz z mrowieniem ust przy opryszczce.

Jeżeli np. podejrzewasz, że zaraz na ustach pojawią Ci się nieprzyjemne zmiany, wykorzystaj jako sposób na opryszczkę, tabletki z acyklowirem.

W ciąży mrowienie ust może przytrafić się z tych samych powodów. Wówczas konieczne jest skontaktowanie się z lekarzem, ponieważ praktycznie każdy z wymienionych czynników ma negatywny wpływ na płód.

Mrowienie ust a problem z tarczycą

Co jeszcze oznacza mrowienie ust? Istnieje związek między objawem mrowienia ust a tarczycą. Okazuje się, że w taki sposób może manifestować się niedoczynność tego gruczołu.

Z czego wynika ten symptom? Taka dolegliwość występuje, ponieważ źle działająca tarczyca negatywnie wpływa na pracę układu nerwowego, co znajduje odzwierciedlenie m.in. w parestezjach.

Oczywiście, oprócz „mrówek” na ustach, w przebiegu dolegliwości tarczycowych możesz też doświadczać parestezji innych części ciała.

Do mrowienia ust może dojść również w wyniku powikłań związanych z usunięciem przytarczyc. Taka operacja ma za zadanie uregulować wcześniejszą nadczynność.

Skutkiem ubocznym usunięcia przytarczyc jest nagły spadek poziomu wapnia. Jego niedobór prowadzi do wystąpienia takiego właśnie objawu. Poza tym, usunięcie przytarczyc to ryzyko rozwoju tężyczki, która nierzadko wywołuje parestezje.

Mrowienie ust a nerwica

Nerwica może manifestować się nie tylko poprzez napady lęku i paniki, ale także poprzez objawy psychosomatyczne, np. bóle brzucha, problemy z oddychaniem czy mrowienie ust.

Parestezje przy nerwicy mogą mieć różne podłoże. To m.in. objaw typowo psychosomatyczny, który nie ma odzwierciedlenia w fizycznym stanie chorego, lecz wyłącznie w jego przeżyciach psychicznych.

Drętwienie i mrowienie ust oraz innych części ciała to częste objawy towarzyszące atakom paniki typowym dla nerwicy i nie mają żadnego podłoża związanego z rozwojem choroby somatycznej.

Czasem jednak parestezje to konsekwencja problemów z gospodarką elektrolitową. Gdy żyjesz w nadmiernym stresie, dochodzi do zaburzeń elektrolitowych w Twoim organizmie. Mogą one odpowiadać za mrowienie ust.

Stres jest jednym z czynników sprzyjających rozwojowi nerwicy, stąd też związek między mrowieniem ust a nerwicą.

Nawet, gdy pacjent choruje na nerwicę i to jej działaniu przypisuje się pojawienie się parestezji, lekarz musi wykluczyć typowo fizyczne przyczyny mrowienia ust, np. inne choroby czy stany chorobowe.

Heviran Comfort MAX
Heviran Comfort MAX jest lekiem przeciwwirusowym. Substancją czynną leku jest acyklowir, który hamuje namnażanie chorobotwórczych dla człowieka wirusów z grupy Herpes. Lek stosuje się w zapobieganiu: nawrotom opryszczki pospolitej u dorosłych z prawidłową odpornością. Heviran Comfort MAX może być stosowany jedynie u pacjentów, u których w przeszłości rozpoznano zakażenie wirusem opryszczki pospolitej. Jeśli po upływie 1 miesiąca nie nastąpiła poprawa lub pacjent czuje się gorzej, należy zwrócić się do lekarza.
Heviran® Comfort MAX. Skład i postać: 1 tabletka zawiera 400 mg acyklowiru. Tabletki barwy białej, okrągłe, obustronnie wypukłe. Wskazania: Zapobieganie nawrotom opryszczki pospolitej (Herpes simplex virus) u dorosłych pacjentów z prawidłową odpornością. Produkt leczniczy może być stosowany jedynie u pacjentów, u których w przeszłości rozpoznano zakażenie wirusem opryszczki pospolitej. Podmiot odpowiedzialny: Zakłady Farmaceutyczne Polpharma S.A. Pozwolenie na dopuszczenie do obrotu leku nr: 18428 wydane przez MZ; www.polpharma.pl. Lek wydawany bez recepty. ChPL: 2021.03.04.

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
REKLAMA

Jakie są objawy mrowienia ust?

W zależności od przyczyny, dolegliwość może przebiegać inaczej. Na podstawie dodatkowych objawów parestezji oraz okoliczności, w jakich do niej dochodzi, nierzadko następuje rozpoznanie źródła tego uczucia.

Mrowienie wokół ust wskazujące na alergię zwykle występuje wraz z takimi symptomami jak:

  • zaczerwienienie,
  • opuchlizna,
  • pokrzywka,
  • wysypka.

Może też w komplecie pojawić się tu mrowienie języka, który staje się opuchnięty. Silna reakcja alergiczna w skrajnych przypadkach wywołuje również problemy z oddychaniem, a nawet wstrząs anafilaktyczny, który jest bezpośrednim zagrożeniem  życia.

Z kolei mrowienie w kąciku ust lub w jednym małym obszarze wargi może wskazywać na rozwijającą się opryszczkę, która ujawni się w ciągu najbliższych kilkunastu - kilkudziesięciu godzin.

Nierzadko swędzące miejsce skrywa pod spodem wyczuwalną zmianę, która wyjdzie na wierzch już niebawem.

Mrowienie ust i twarzy to częsty objaw zaburzonej gospodarki elektrolitowej.

Jeżeli pacjent boryka się z obniżonym stężeniem:

  • wapnia we krwi, czyli hipokalcemią, zazwyczaj będzie doświadczać mrowienia w okolicach ust, ale też innych części ciała, np. mrowienia lewej ręki, palców dłoni, stóp albo skurczów kurczów mięśni;
  • potasu we krwi, może oprócz mrowienia ust mierzyć się też z metalicznym posmakiem w ustach, mrowieniem rąk, drętwieniem kończyn, zaburzeniami rytmu serca oraz skurczami mięśni;

Mrowienie przy ustach występuje również w przebiegu migreny. Poprzedza je zazwyczaj cały wachlarz dolegliwości określanych „aurą”.  Mogą to być zaburzenia widzenia, zawroty głowy czy drętwienie twarzy oraz innych kończyn.

Ból głowy i mrowienie ust to para dolegliwości charakterystycznych dla migreny, ale nie tylko. Niekiedy w taki sposób manifestuje się udar mózgu.

Najczęściej dodatkowo towarzyszą tym objawom:

  • opadanie kącika ust,
  • mrowienie ręki, wrażenie, że stała się słabsza od drugiej,
  • nagłe osłabienie,
  • splątana mowa.

Mrowienie ust wywołane hipoglikemią reaktywną objawia się 2-3 godziny po posiłku, gdy poziom cukru spadł poniżej normy.

Inne objawy to m.in.:

  • drżenie rąk,
  • uderzenia gorąca,
  • potliwość,
  • osłabienie,
  • pogorszony wzrok.

Drętwienie i mrowienie poszczególnych części twarzy, np. mrowienie ust i nosa albo mrowienie ust i brody może mieć związek z rozwojem stwardnienia rozsianego albo neuralgii nerwu trójdzielnego.

To pierwsze schorzenie dodatkowo objawia się problemami ze wzrokiem, niedowładami czy zaburzeniami chodzenia. Temu drugiemu schorzeniu towarzyszy też silny ból, uderzenia gorąca.

Co stosować na mrowienie ust?

Zauważasz, że mrowienie ust towarzyszy Ci tuż przed pojawieniem się opryszczki? W takich przypadkach lepiej nie czekać na pojawienie się zmian opryszczkowych, ale po prostu rozpocząć leczenie parestezji przyjmując preparat w formie tabletek na opryszczkę zawierający substancję hamującą namnażanie się wirusa.

Co więcej, jak wskazują Joanna Narbutt i Aleksandra Lesiak, codzienne przyjmowanie przez 4 miesiące tabletek z acyklowirem zmniejsza o 53% ryzyko nawrotu infekcji.

Jeżeli opisywany tu symptom nawraca i nie ma związku z dolegliwościami, które w łagodnych stanach można leczyć samodzielnie, np. z opryszczką ust, należy udać się do lekarza.

Specjalista przeprowadzi diagnostykę mrowienia ust, wykluczając opisane powyżej problemy zdrowotne (migrenę, stwardnienie rozsiane, hipoglikemię reaktywną, alergię itd.), które mogą stać za tym objawem.

Diagnostyka poprzedzająca leczenie mrowienia ust może opierać się na wykonaniu takich badań jak:

  • morfologia krwi obwodowej,
  • krzywa glukozowo-insulinowa,
  • rezonans magnetyczny,
  • testy alergiczne.

Oprócz takich klasycznych narzędzi, obecnie wykorzystuje się też testy elektrofizjologiczne. Elektromiografia (EMG) i elektroneurografia (ENG) mogą ułatwić rozpoznanie przyczyny dolegliwości.

Lek na parestezje jest dobierany na podstawie rozpoznania i dostosowywany do konkretnej choroby, z którą mierzy się pacjent. Przykładowo, hipoglikemię reaktywną ustabilizujesz za pomocą odpowiedniej dawki ruchu i diety z niskim indeksem glikemicznym, a alergię wyciszysz lekami przeciwalergicznymi i lekami przeciwhistaminowymi. Wsparciem w łagodzeniu stanów zapalnych mogą okazać się też kortykosteroidy.

Z kolei niedobory elektrolitów można uzupełnić poprzez ich suplementowanie i dostarczanie w diecie. W przypadku chorób autoimmunologicznych niezbędne jest podjęcie leczenia skierowanego na wyciszenie ich objawów. W przebiegu takich chorób jak np. stwardnienie rozsiane zmniejszenie dokuczliwych symptomów może przynieść stosowanie leków immunomodulujących, których celem jest taka modyfikacja choroby, by zminimalizować liczbę jej epizodów.

Reklama

Domowe sposoby na mrowienie ust

Jak postępować w przypadku, gdy doświadczysz mrowienia ust? Przede wszystkim nie wpadaj w panikę i obserwuj swoje ciało oraz jego reakcje. Przyjrzyj się, czy ta dolegliwość nawraca i kiedy zazwyczaj występuje.

Możesz swoje spostrzeżenia notować np. w notesie na smartfonie albo w tradycyjnym notatniku. Gdy zdecydujesz się na to, by wybrać się do lekarza, takie zapiski okażą się bardzo pomocne dla specjalisty.

Czasem taki objaw może pojawić się sam z siebie i niekoniecznie mieć związek z:

  • niedoborami elektrolitów,
  • rozwijającymi się chorobami neurodegeneracyjnymi, np. stwardnieniem rozsianym,
  • uszkodzeniami w układzie nerwowym,
  • nerwicą,
  • alergią.

Nie stawiaj więc samodzielnie diagnozy. Domowe sposoby też mogą okazać się zawodne lub przynieść więcej szkody lub pożytku.

Poza tym, nawet, gdy symptomy towarzyszące tej parestezji jasno wskazują, że już niedługo pojawi się u Ciebie zmiana opryszczkowa, nie posiłkuj się metodami polegającymi np. na przykładaniu cebuli do twarzy, bo takie warzywo może np. wywołać podrażnienie, nasilić ból i sprawić, że poczujesz się niekomfortowo.

Wiesz już, że pozornie błaha dolegliwość, jaką jest mrowienie ust, może świadczyć o poważnych problemach zdrowotnych, a nawet o występowaniu chorób przewlekłych. Czasem jednak ma bezpośredni związek ze stylem życia. Tym, co możesz zrobić dla siebie jest:

  • dieta przeciwzapalna oparta w witaminy i minerały, których deficyt mógł doprowadzić do opisywanych tu doświadczeń,
  • odpowiednia higiena jamy ustnej, w tym unikanie takich środków, które mogą wywołać dyskomfort,
  • przeanalizowanie składu kosmetyków pod kątem substancji, które mogą uczulać,
  • dbanie o komfort psychiczny, ograniczanie stresu, który może być czynnikiem wywołującym zaburzenia psychiczne.

W przypadku, gdy jesteś niemal pewny, że mrowienie ust zwiastuje zbliżającą się opryszczkę, która u Ciebie ma charakter nawrotowy, nie wiąże się jednak z ciężkim przebiegiem, rozpocznij kurację, zanim dojdzie do ujawnienia się zmian skórnych na Twojej twarzy.

W ten sposób zaoszczędzisz sobie nerwów, a także czas związany z pozbywaniem się aktywnych wykwitów.

Mrowienie ust to istotny objaw, którego nie należy ignorować. Nierzadko to zapowiedź poważniejszych problemów zdrowotnych lub uciążliwych dolegliwości, np. opryszczki. Im szybciej sięgniesz po fachową pomoc i profesjonalne środki, tym lepiej.

Czytaj również

Bibliografia

  • J. Narbutt, A. Lesiak, Kompleksowe leczenie opryszczki wargowej, Forum Dermatologicum 2017, tom 3, nr 4, 147-151, Via Medica, ISSN 2451-1501.
  • K. Łącka, A. Czyżyk, Leczenie niedoczynności tarczycy, Akademia Medycyny, 2018, Farmacja Współczesna, https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/200804_Farmacja_004.pdf, [data dostępu: 10.12.2023].
  • M. Figlerowicz, Acyklowir w terapii przeciwwirusowej, Postępy Dermatologii i Alergologii XX; 2003/3.
  • Gawlik , R., & Wróbel-Rajzer , M. (2011). Anafilaksja - ważny problem w alergologii. Alergoprofil, 7(3), 15-20. Pobrano z https://www.journalsmededu.pl/index.php/alergoprofil/article/view/278, [data dostępu: 10.12.2023].
  • MAŁECKA, Beata, WOJCIECHOWSKA, Wioletta & ZIELIŃSKA, Ewelina. Pielęgniarska ocena wpływu operacji tarczycy na poziom wapnia u pacjentów po wykonanym zabiegu. Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu [online]. 28 marzec 2021, T. 6, nr 1, s. 37-49. [udostępniono 12.12.2023]. DOI 10.21784/IwP.2021.003.
  • Wang Z, Zhu H, Wu J, Du M, Guo W, Dai Z. A case report of hypocalcemia after chemotherapy with albumin-bound paclitaxel. Precision Medical Sciences. 2023; 12(1): 45-47. doi:10.1002/prm2.12092, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/prm2.12092, [dostęp: 12.07.2024].
  • 2023: "Advances in the Diagnosis and Treatment of Paresthesias", publikacja w Journal of Clinical Neurology.
  • 2022: "Hypocalcemia and Neurological Symptoms: A Comprehensive Review", publikacja w Endocrine Reviews.
Katarzyna Augustyniak-Woźnica - dziennikarka wyróżniona w konkursie Kryształowe Pióra 2024
Artykuł napisany przez
Katarzyna Augustyniak-Woźnica - dziennikarka wyróżniona w konkursie Kryształowe Pióra 2024
Dziennikarka, przyszła prawniczka. Autorka wielu publikacji o tematyce społeczno-kulturalnej, marketingowej, prawniczej, kulinarnej, medycznej i dziecięcej. Absolwentka dziennikarstwa i komunikacji społecznej na Uniwersytecie Jagiellońskim i studentka prawa na Uniwersytecie Opolskim. Prywatnie opiekunka kotki Kici.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Objawy neurologiczne
Drżenie rąk - jakie są przyczyny i jak je uspokoić?
Kobieta z problemem drżenia dłoni
Objaw Chwostka: czym jest, jak się objawia i co oznacza?
Neurolog
Ataksja rdzeniowo móżdżkowa - objawy, rehabilitacja, leczenie
Ataksja rdzeniowo móżdżkowa
Podobne artykuły
Mężczyzna trzyma się za nadgarstek
Wędrujące mrowienie – różnych części ciała. Co oznacza?
Bandażowanie nogi z problemem mrowienia
Mrowienie w nogach, stopach i łydkach - co je wywołuje?
Problem drętwienia rąk
Drętwienie rąk. Co je powoduje? Dlaczego odczuwamy drętwienie palców u rąk?
Kobieta z objawem mrowienia ust
Mrowienie ust - od błahych przyczyn do poważnych schorzeń. Co powinieneś wiedzieć?
Mężczyzna trzymający dłoń na czole
Przewlekły ból głowy - z przodu, z tyłu i po bokach. Co oznacza i jak sobie z nim radzić?

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Czego używasz do pielęgnacji skóry twarzy?
Opakowanie produktu Merz Spezial