Reklama
Kim jest osoba niebinarna?
Osoba niebinarna to taka, która nie definiuje się jednoznacznie w kategoriach płci męskiej ani żeńskiej. Niebinarność to szerokie spektrum tożsamości płciowych, lokujących się gdzieś między mężczyzną a kobietą.
To wszystkie te przypadki, które nie mieszczą się w ramach prostej typologii binarnej, zakładającej zgodność męskich i żeńskich cech fizycznych z postrzeganiem siebie w kategoriach tych właśnie płci. Osobą niebinarną może być ktoś, kto:
- nie czuje się ani mężczyzną ani kobietą (agender);
- czuje się w jakimś stopniu zarówno kobietą, jak i mężczyzną (bigender);
- ma cechy typowe dla danej płci binarnej, ale czuje się kimś zgoła przeciwnym (transseksualizm), bądź też nie ma pewności co do tego, kim jest;
- ma zmienną tożsamość płciową (genderfluid), różną w określonych okresach życia, jest więc na swój sposób elastyczna;
- ma niejednoznaczne cechy fizyczne – częściowo męskie, częściowo żeńskie, albo zbyt słabo wykształcone, by można było je jednoznacznie przypisać (interpłciowość, dawniej nazywana obojnactwem).
Jak więc widać, pojęcie niebinarności odnosi się zarówno do kwestii tożsamościowych, bliskich współczesnemu, społeczno-kulturowemu postrzeganiu płci (gender), jak też czysto biologicznych. Przykładowo – mianem niebinarnej może być określona osoba, która ma prącie, jądra i prostatę, ale czuje się mężczyzną zaledwie w 80 proc., w pozostałych zaś 20 – kobietą. Często mówi się w takim przypadku o swego rodzaju kontinuach, istnieje zatem niezliczona ilość kombinacji.
Reklama
Czy niebinarność jest zaburzeniem?
Niebinarność nie jest zaburzeniem seksualnym czy osobowościowym, nie jest też chorobą. Jest jedną z równorzędnych tożsamości płciowych, we współczesnej seksuologii coraz częściej stawianą na równi z płcią męską i żeńską (aczkolwiek w większości krajów świata, w tym w Polsce, nie nadążają za tym zmiany w uregulowaniach prawnych, czy normach społecznych).
Innymi słowy – niebinarności nie powinno się w żadne sposób oceniać, wartościować jako gorszej, potępiać, a tym bardziej leczyć. Choć trzeba podkreślić, że osoby z tego typu niedookreśloną lub zmienną tożsamością często wymagają pomocy psychoterapeutycznej, psychiatrycznej, seksuologicznej a nawet chirurgicznej.
Często bowiem zmagają się z wewnętrznymi wątpliwościami, czy zewnętrznym naciskiem, niezrozumieniem, odrzuceniem, a nawet jawną agresją. W określonych, uzasadnionych przypadkach (rozpoznanie transseksualizmu) stosuje się też procedurę zmiany płci, tak by dopasować tę społeczno-kulturową do biologicznej.
Reklama
Seksualność osób niebinarnych
Należy pamiętać, że niebinarność jest tożsamością płciową, a nie orientacją seksualną. Osoby niebinarne często postrzegane są przez pryzmat różnego rodzaju stereotypów, w rzeczywistości są jednak wśród nich osoby:
- heteroseksualne,
- homoseksualne,
- biseksualne.
Natomiast faktycznym problemem może być określenie, co w konkretnych przypadkach oznaczają pojęcia hetero-, homo-, czy biseksualizmu. Jaka jest orientacja osoby nie przypisującej się do żadnej z binarnych płci, a utrzymującej kontakty seksualne na przykład wyłącznie z kobietami?
Wyraźnie spłycając to zagadnienie, przyjmuje się zazwyczaj za punkt odniesienia budowę narządów płciowych, choć często jest to zbyt daleko idącym uproszczeniem, biorąc pod uwagę płeć społeczno-kulturową, czy biologiczne obojnactwo.
Tak czy inaczej, osoby niebinarne są aktywne seksualnie, a brak wyraźnej identyfikacji sprzyja otwartości w kwestiach intymnych. Warto pamiętać, że specjalistyczne sklepy erotyczne oferują produkty, które poprawiają i urozmaicają życie seksualne. Można w nich znaleźć zarówno środki farmakologiczne, jak i akcesoria erotyczne, a dzięki bogatej ofercie każdy może znaleźć coś dla siebie.
Zobacz nasz redakcyjny test feromonów:
Reklama
Jak zwracać się do osób niebinarnych?
Choć niebinarność jest realnie występującą tożsamością płciową, nie znajduje ona odzwierciedlenia w przepisach polskiego prawa, które odnosi się wyłącznie do mężczyzn oraz kobiet. Stąd liczne problemy, na przykład w kwestii zawarcia związku małżeńskiego, w kraju nad Wisłą pozostającego instytucją formalnie zastrzeżoną dla pary damsko-męskiej.
Warto dodać, że są na świecie państwa, które zauważają, także w kontekście prawnym, istnienie „trzeciej płci”. Są to Kanada, Australia, Nowa Zelandia oraz USA (kilka stanów, w tym m.in. Kalifornia).
Problematyczna jest też kwestia codziennej komunikacji z osobami niebinarnymi – nie jest bowiem jasne, jakich końcówek określających rodzaj należy używać w odniesieniu do danej osoby. Ona czy on, pani czy pan, poszła czy poszedł, zrobiła czy zrobił?
Nowoczesne podejście zaleca zapytać, jak zainteresowany/a chciałby, aby się do niego zwracać. Jeśli jest to obojętne, można obu form używać zamiennie, bądź też szukać wyrażeń bezosobowych.
Niebinarność wciąż jest słabo znana, mimo iż w różnych kulturach i w różnych postaciach obecna była od wieków. Niemniej jednak, wiedza na ten temat staje się coraz bardziej powszechna, a prawa respektowane i szanowane.
W 2014 roku została zaprojektowana flaga osób niebinarnych (w kolorach żółtym, białym, fioletowym i czarnym), która szybko stała sztandarem integrującym środowisko osób niebinarnych i zwiększającym jego rozpoznawalność.
