Poronienie to oddzielenie się elementów jaja płodowego z macicy bez jakiejkolwiek możliwości rozwoju płodu poza macicą. Pierwszy podział poronień uwzględnia czas przedwczesnego zakończenia ciąży. Poronienie jednofazowe występuje do 8 tygodnia ciąży, kiedy z macicy zostaje wydalone jajo płodowe i element łożyska jednocześnie. W tych przypadkach ryzyko poronienia jest dość wysokie.
Poronienie dwufazowe, po 8 tygodniu ciąży, polega na wydaleniu jaja, a dopiero potem elementu łożyskowego. Ale na tym etapie ciąży ryzyko poronienia jest już mniejsze.
Reklama
Ciąża a ryzyko poronienia
Największe ryzyko poronienia jest do 12 tygodnia. Do 80 proc. poronień dochodzi właśnie w tym okresie, także w tych przypadkach to ryzyko jest dość duże. Wiele czynników podwyższa też dość wysoko ryzyko utraty ciąży, ale spora część poronień następuje również z niewyjaśnionych przyczyn.
Każda kobieta powinna wiedzieć, co najczęściej powoduje przedwczesną utratę płodu i podnosi ryzyko jego utraty. Niekiedy wiedza ta może zapobiec negatywnym skutkom dla zdrowia i życia. Ginekologia wymienia wiele czynników, będących przyczynami utraty ciąży.
W połowie przypadków do poronień dochodzi jeszcze przed zagnieżdżeniem się zarodka w jamie macicy. Ryzyko z pewnością mocno podwyższają przyczyny, które mają charakter typowo medyczny.
Co zwiększa ryzyko poronienia, niezależnie od czynników zewnętrznych? Oto klasyczne przykłady:
- zaburzenia hormonalne - w tych przypadkach do poronień dochodzi z powodu zbyt małej ilości progesteronu lub chorej tarczycy. Progesteron to hormon, który przygotowuje błonę śluzową macicy do zagnieżdżenia w niej zapłodnionej komórki jajowej. Zbyt niska produkcja tego hormonu może zaburzyć rozwój wczesnej ciąży. Także chora tarczyca może powodować niepłodność,
- wady genetyczne zarodka - z reguły oznaczają one nieprawidłowości kodu DNA, a większość wczesnych poronień występuje na skutek wadliwych genów (60-80 proc. przypadków). Materiał genetyczny ma ogromne znaczenie. Płód otrzymuje go w części od matki i w części od ojca. Przyczyny genetyczne wywołują poronienia najczęściej we wczesnym okresie ciąży, już na etapie łączenia się komórki jajowej z plemnikiem lub krótko po zapłodnieniu. Tego typu zaburzenia są również dziedziczne. Zarodek najczęściej obumiera z powodu wad chromosomów, w przeciwnym razie dziecko urodziłoby się z poważnymi wadami genetycznymi,
- czynniki anatomiczne - przyczyny anatomiczne to duża grupa czynników, powodujących utratę ciąży. Podstawowa przesłanka w tej grupie to nieprawidłowa budowa macicy. Wrodzone wady macicy, takie jak macica jedno lub dwurożna, przegrodzona czy niewydolność szyjki macicy to ten rodzaj zmian patologicznych, które mogą powodować przedwczesne zakończenie ciąży. A mięśniaki stwarzają prawie dwukrotnie większe ryzyko utraty ciąży,
- zaburzenia immunologiczne - lekarze często stwierdzają odmienność immunologiczną organizmu kobiety i płodu. Objawia się to odrzucaniem płodu przez przeciwciała matki. Schemat jest bardzo prosty – układ odpornościowy kobiety nie rozpoznaje prawidłowo plemników i traktuje je jak ciało obce (obce białko). Aby chronić organizm wysyła w jego kierunku przeciwciała. W efekcie końcowym dochodzi do uszkodzenia męskiego nasienia już w szyjce macicy.
Często na ryzyko poronienia ciąży w takich sytuacjach, kobieta nie ma najmniejszego wpływu. Ale w wielu różnych przypadkach może znacznie ograniczać niebezpieczeństwo utraty ciąży.
Co zwiększa ryzyko poronienia?
Niektóre z przyczyn przedwczesnej utraty płodu mają podłoże środowiskowe lub biologiczne. Co zwiększaryzyko poronienia?
Do takich przesłanek należą:
- wiek kobiety - współczesna medycyna znacznie przedłuża wiek kobiety w zakresie płodności, ale z upływem lat wzrasta niepłodność każdej kobiety i jest to proces nieodwracalny. Utrata ciąży zwiększa się zdecydowanie po 35 roku życia. Ryzyko przedwczesnego zakończenia ciąży z powodu wieku wzrasta w przypadku pierwszej ciąży,
- infekcje (bakteryjne lub wirusowe) - kobiety ciężarne mają osłabioną odporność, a tym samym większą podatność na infekcje i ryzyko poronienia. Czynniki infekcyjne takie jak różyczka, opryszczka, świnka czy toksoplazmoza znacznie zwiększają ryzyko poronienia,
- niehigieniczny tryb życia i niewłaściwa dieta - niedobory istotnych składników odżywczych, w tym kwasu foliowego powodują wady rozwojowe płodu i mogą doprowadzić do poronienia. Palenie papierosów (również bierne), nadużywanie alkoholu, niezdrowa dieta także zwiększają ryzyko poronień,
- duży stres - szczególnie w pierwszych trzech tygodniach ciąży stres zwiększa prawdopodobieństwo utraty dziecka. Hormon stresu (kortyzol) potrafi obniżać poziom progesteronu i z reguły jest odbierany przez organizm jako sygnał alarmowy. Stres to istotny czynnik ryzyka poronienia ciąży.
Reklama
11 tydzień ciąży a ryzyko poronienia
11 tydzień ciąży to to zbliżanie się do końca I trymestru. Jest to ten czas, kiedy ryzyko poronienia drastycznie spada. Jest to również spokojniejszy czas dla przyszłej mamy – mija zmęczenie, poranne nudności i stres. Ale nie oznacza to, iż można robić to, na co ma się ochotę. Ostrożność i zdrowy tryb życia obowiązują nadal.
Aby nie wywoływać groźnych sytuacji dla zdrowia dziecka i mamy, każda kobieta powinna zawsze pamiętać o kilku podstawowych zasadach postępowania:
- regularnie odwiedzać lekarza prowadzącego,
- ściśle stosować wszelkie zalecenia medyczne,
- przyjmować odpowiednie witaminy,
- prowadzić zdrowy tryb życia (odpowiednia dieta, aktywność fizyczna, odstawienie używek),
- regularny wypoczynek.
Lekarze z reguły określają ten czas ciąży jako bezpieczny, ale ryzyko poronienia, nawet minimalne, istnieje zawsze. Nigdy nie wolno bagatelizować jakichkolwiek niepokojących objawów. Kłucie w podbrzuszu, plamienie czy ból jajników zawsze należy skonsultować z lekarzem.
Ryzyko poronienia w poszczególnych tygodniach ciąży
Kiedy jest największe ryzyko poronienia? Największe, bo aż około 80 proc. następuje w pierwszych 12 tygodniach ciąży. Oznacza to, iż średnio 1 na 9 stwierdzonych ciąż obarczona jest ryzykiem poronienia. Dużą rolę odgrywają tu czynniki genetyczne.
Pomiędzy 2 a 5 tygodniem ciąży komórki płodu są szczególnie mocno narażone na uszkodzenia. Lekarze często nazywają ten okres ciąży czasem największej wrażliwości. To właśnie w tym okresie najczęściej dochodzi do poronień.
Ryzyko poronienia, gdy bije serce (akcja serca pojawia się między 5.-6. tygodniem ciąży) z dnia na dzień zmiejsza się.
Czas od 5 do 8 tygodnia ciąży to ryzyko poronienia mniejsza już średnio o 20 proc. Pomiędzy 9 a 12 tygodniem prawdopodobieństwo utraty ciąży zmniejsza się średnio do 5 proc. W następnych 9 tygodniach ryzyko dość mocno się zmniejsza – już tylko 1 na 50 potwierdzonych ciąż ulega zakończeniu.
Reklama
Jak zmniejszyć ryzyko poronienia?
Choć poronienie często następuje z niewyjaśnionych przyczyn, warto wiedzieć, co robić, a czego unikać, aby zmniejszyć ryzyko jego wystąpienia. Przede wszystskim należy:
- wykonywać niezbędne badania zalecane przez lekarza,
- zadbać o właściową suplementację, tj. przyjmować kwas foliowy wpływający na prawidłowy rozwój układu nerwowego dziecka oraz witaminy: D3, jod, żelazo, kwas DHA,
- unikać używek, tj. wyeliminować zupełnie alkohol i palenie papierosów, a także spożywanie nadmiernej ilośći kawy,
- zadbać o odpoczynek i spokój,
Ciąża bliźniacza a ryzyko poronienia
W ciąży bliźniaczej ryzyko wystąpienia różnych powikłań i zaburzeń jest wyższe niż w ciąży pojedynczej.
Ciąża mnoga jest także bardziej narażona na ryzyko poronienia.
Zdarzają się sytuacje, w których to jeden z płodów obumiera, a drugi może się rozwiajać bezpiecznie i bez żadnych komplikacji. Jest to tzw. syndrom znikającego bliźniaka (zanikającego/znikającego płodu) - VTS.
Sytuacja taka jest uznawana za powikładnie ciąży bliźniaczej, Co dzieje się z obumarłym płodem? Dochodzi do jego resorpcji, czyli naturalnego procesu polegającego na wchłonięciu przez organizm matki lub drugi, ocalały płód.
