Czy można mieć uczulenie na alkohol?
Alkohol to substancja, która ma wiele właściwości - pozornie rozluźnia, poprawia humor, w rzeczywistości może uzależnić i negatywnie wpłynąć na stan poszczególnych narządów wewnętrznych, a także na psychikę i pracę mózgu.
Proces niszczenia organizmu przez alkohol zachodzi jednak stopniowo - u osób nadużywających tej substancji można obserwować systematyczne wyniszczanie organizmu i rozwój różnych chorób.
Obok jednoznacznie niekorzystnego wpływu alkoholu na ciało i umysł człowieka przebiegającego etapami czy ujawniającego się szybko w stanie upojenia alkoholowego, wskazać można też na inne zjawisko - uczulenie na alkohol.
Wówczas negatywna reakcja pojawia się bezpośrednio po jego przyjęciu.
Uczulenie, czyli alergia na alkohol to rodzaj nadwrażliwości organizmu na składniki lub składnik zawarty w konkretnym trunku.
Uczulenie nie jest tym samym co nietolerancja pokarmowa, ponieważ w pierwszym przypadku mamy do czynienia z reakcją alergiczną na alkohol, a w drugim przypadku - nieumiejętnością trawienia przez organizm substancji zawartych w alkoholu.
W obu sytuacjach obserwujemy objawy nadwrażliwości, które mogą przypominać symptomy alergiczne, dlatego w potocznym rozumieniu często błędnie stawiany jest znak równości pomiędzy tymi dwoma pojęciami.
Tymczasem nie każda reakcja nadwrażliwości na alkohol ma podłoże alergiczne i jest uczuleniem alkoholowym.
Wskazana tu nadwrażliwość alergiczna lub niealergiczna zdarza się stosunkowo często.
Według Krzysztofa Buczyłko z Instytutu Nauk o Zdrowiu z Włocławka, reakcje nadwrażliwości na alkohol dotyczą ok. 10% populacji. Co więcej, czasem reakcje immunologiczne związane z alergią, nakładają się na tzw. reakcje nieimmunologiczne, czyli nietolerancje pokarmowe.
Reklama
Przyczyny uczulenia na alkohol
Co sprawia, że pojawia się nadwrażliwość na alkohol? Znaczenie ma tu nie tylko obecność etanolu, ale również dodatków smakowych, np. uzyskiwanych na bazie:
- owoców,
- orzechów,
- drożdży,
- jęczmienia,
- chmielu,
- ziemniaków,
- ryżu.
Wszystkie te składniki mogą wywoływać symptomy uczulenia po alkoholu. Potwierdzeniem tego, że przyczyną reakcji alergicznej po wypiciu napojów wyskokowych jest nie tylko uczulenie na etanol, ale na inne substancje w nich zawarte jest fakt, że czysty alkohol bardzo rzadko powoduje uczulenie.
Znacznie częściej natomiast pojawia się alergia po winie - tu substancją uczulającą z reguły nie jest alkohol, ale białka zawarte w winogronach.
Na alkohole zawierające gluten, np. wódki na bazie zbóż, powinny w szczególności uważać osoby z nietolerancją tej substancji oraz pacjenci chorzy na celiakię. Dieta musi być też wolna od piwa, które jest źródłem tego alergenu.
W kontekście nadwrażliwości warto też wspomnieć o jej niealergicznym wymiarze związanym z obecnością związków sulfitów, histaminy i tyraminy.
U konkretnych osób może ujawniać się uczulenie na różne typy trunków. Wskazać można na uczulenie na:
- spirytus,
- wódkę,
- białe wino,
- czerwone wino,
- piwo,
- whisky.
Bardzo dużo alergenów zawiera w szczególności czerwone wino. Za reakcje nadwrażliwości po jego spożyciu odpowiadają:
- LTP - lipid transfer protein - obecne przede wszystkim w skórce winogron, będące przyczyną ciężkich reakcji anafilaktycznych. LTP wywołuje reakcje krzyżowe z wiśniami, brzoskwiniami czy alergenami pyłkowymi;
- fenole i polifenole;
- aminy biogenne - w tym histamina (tu mamy do czynienia z nietolerancją pokarmową, a nie z alergią);
- siarczyny - to naturalne produkty fermentacji, dlatego nie istnieją wina całkowicie wolne od tej substancji;
- endochitynaza 4 - jej obecność odpowiada za ostre reakcje alergiczne;
- Ovalbumina Gal d 2 - główny alergen jaja kurzego, wykorzystywany do poprawy koloru i smaku w winie.
Oprócz uczulającego alkoholu obecnego w napojach wyskokowych, wymienić można typ alkoholu pełniącego funkcję konserwantu i rozpuszczalnika o właściwościach alergizujących. To alkohol izopropylowy, który również traktuje się jako alergen.
Objawy uczulenia na alkohol
Reakcja alergiczna może dawać różne objawy. Część z nich jest zupełnie niegroźna, jednak w niektórych przypadkach ujawniają się takie, które są niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia. Jak wygląda uczulenie na alkohol?
Objawy to m.in. (dane za K. Buczyłko):
- zaczerwienienie twarzy, czerwone plamy, pokrzywka - dotyczy ok. 57% osób z uczuleniem,
- wyciek z nosa - 32%;
- świąd skóry - 35%;
- biegunka - 28%;
- tachykardia - 25%;
- skurcze żołądka - 25%;
Inne symptomy uczulenia to atak astmy, zatkanie nosa, kichanie. W skrajnych przypadkach może dojść do wstrząsu anafilaktycznego. Jednak - jak twierdzi dr n. med. Grażyna Durska - zdarza się to stosunkowo rzadko.
Czym szczególnym objawia się alergia na alkohol? Symptomy są tożsame ze sobą, bez względu na to, z jakim rodzajem uczulenia mamy do czynienia - czy to objawy uczulenia na:
- wino,
- piwo,
- wódkę.
Reklama
Jak sprawdzić, czy ma się uczulenie na alkohol?
Ze swoimi wątpliwościami można udać się do alergologa. Specjalista może zasugerować wykonanie testów alergicznych na alkohol, na przykład testów wtórnych i punktowym podaniem etanolu albo aldehydu.
Niekiedy też wykonuje się próbę prowokacyjną. Na czym ona polega? Pacjent otrzymuje 96% alkohol z dodatkiem soku z czarnej porzeczki, a także z dodatkiem aromatu pomarańczowych.
Stopniowo zwiększa się dawkę. Uzyskane wyniki mogą pomóc ustalić, czy pacjent rzeczywiście boryka się z problemami alergicznymi.
W określeniu ryzyka uczulenia na alkohol pomoże również rasa konkretnej osoby. Azjaci to grupa, w której pojawia się gwałtowna reakcja na tę substancję, objawiająca się silnym zaczerwienieniem twarzy. Ma ona związek z trudniejszym metabolizowaniem tej substancji przez organizmy tych osób.
Reklama
Jak leczyć uczulenie na alkohol?
Skutecznym sposobem na to, by uniknąć reakcji alergicznej jest całkowite zrezygnowanie z kontaktu z alkoholem. Ponadto odstawienie trunków korzystnie wpłynie na cały organizm, ponieważ w ten sposób unikniemy negatywnych skutków ubocznych związanych z piciem alkoholu.
Bardzo ważne jest również unikanie alkoholu obecnego w kosmetykach, czy też innych produktach, na przykład w syropach na kaszel, słodyczach czy płynach do płukania ust.
Często spotykanymi rodzajami alergii są te związane z uczuleniami na płyny do dezynfekcji. warto je zastąpić tymi hipoalergicznymi.
Jeżeli już dojdzie do reakcji alergicznej po przyjęciu alkoholu, a dolegliwości nie wymagają pomocy lekarskiej, można wspomóc się dostępnymi bez recepty lekami, np. tabletkami na alergię.
