Ten owoc to skarbnica witamin! Zmniejsza ryzyko chorób w obrębie plamki żółtej i nie tylko. Kliknij i dowiedz się więcej!🍊
Ten owoc to skarbnica witamin! Zmniejsza ryzyko chorób w obrębie plamki żółtej i nie tylko. Kliknij i dowiedz się więcej!🍊
Ten owoc to skarbnica witamin! Zmniejsza ryzyko chorób w obrębie plamki żółtej i nie tylko. Kliknij i dowiedz się więcej!🍊

Zrosty po operacji – objawy. Jak je wykryć i jak leczyć?

Zrosty po operacji są niemal nieuniknioną konsekwencją przerwania ciągłości tkanek. Od zastosowanych technik i precyzji działania chirurga zależy ich wielkość i wpływ na stan zdrowia pacjenta w późniejszych latach.
Narzędzia do operacji
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Zrosty po operacji to nieprawidłowe blizny wytworzone w miejscu, gdzie została przerwana ciągłość tkanek.
  • Zrosty pooperacyjne mogą powodować ból, niepłodność oraz niedrożność jelit.
  • Leczenie zrostów pooperacyjnych wymaga przeprowadzania kolejnego zabiegu, jest on jednak obarczony dużym ryzykiem powikłań – zrostów wtórnych.
Spis treści

Co to są zrosty po operacji?

Zrosty po operacji są typowym i powszechnym powikłaniem różnego typu zabiegów chirurgicznych, zwłaszcza w obrębie jamy brzusznej, a w szczególności u kobiet poddanych leczeniu inwazyjnemu z przyczyn ginekologicznych.

Większe lub mniejsze występują niemal po każdej interwencji z użyciem skalpela, laparoskopu i innych tego typu narzędzi.

Co to są zrosty pooperacyjne? Pod pojęciem tym kryją się patologiczne połączenia tkanek w miejscu, gdzie została wcześniej przerwana ich ciągłość, czyli mówiąc bardziej potocznie – są to nieprawidłowe blizny.

Powstają na skutek uszkodzenia i niedokrwienia tkanek oraz toczących się w ich obrębie procesów zapalnych.

Zrosty pooperacyjnie nie tylko mogą dostarczać uciążliwych dolegliwości bólowych, ale też stanowić  poważne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia.

Do najpoważniejszych powikłań należy w tym przypadku potencjalnie śmiertelna niedrożność jelit.

Reklama

Rodzaje zrostów po operacji

Najczęściej występują i najbardziej niebezpieczne są zrosty po operacji brzucha (np. po wycięciu wyrostka robaczkowego) oraz operacji ginekologicznej (zwłaszcza po usunięciu mięśniaków).

Są one uwzględnione w powszechnie stosowanej międzynarodowej klasyfikacji chorób i zaburzeń ICD-10. Zrosty otrzewnowe mają nadany symbol K66.0, natomiast wewnątrzmaciczne - N.85.6.

Natomiast w ICD-11, czyli nowszej wersji tego zestawienia, oznaczone są one odpowiednio jako DC51.1 i GA16.2.

Należy jednak pamiętać, że problem ten, choć w mniejszej skali dotyczy również powikłań po innych zabiegach. Wyróżnić więc można m.in. zrosty po operacji cieśni nadgarstka, ścięgna Achillesa, kolana, tarczycy, kręgosłupa lędźwiowego, przepukliny, nosa i wielu innych.

Reklama

Jak wykryć zrosty pooperacyjne?

Objawy zrostów po operacji są często dojmujące, choć mało charakterystyczne. Istotnym problemem diagnostycznym jest też to, że symptomy mogą się ujawnić nawet po kilkunastu latach od przebytego zabiegu, gdy połączenie ze sobą obu faktów przychodzi z dużym trudem.

Najczęstsze objawy zrostów pooperacyjnych, tudzież ich powikłania, to:

  • niedrożność jelit, która jest bardzo niebezpieczna, obarczona nawet 6-8 procentowym ryzykiem zgonu;
  • ból o różnym natężeniu i charakterze;
  • problemy z zajściem w ciążę (kobieca niepłodność lub całkowita bezpłodność).

Jak zdiagnozować zrosty pooperacyjne i powiązać wystąpienie tego typu manifestacji klinicznych z ich faktyczną przyczyną?

Jest to wielce problematyczne, ponieważ często nie są one widoczne w typowych badaniach obrazowych, takich jak USG jamy brzusznej. W przypadku uzasadnionych podejrzeń konieczne może być wykonanie inwazyjnych badań laparoskopowych.

Reklama

Czy zrosty po operacji mogą boleć?

Wielu pacjentów zadaje pytanie, czy zrosty pooperacyjne bolą, a jeśli tak, to w jaki sposób? Odpowiedź jest złożona.

Tak jak zostało wspomniane wyżej, problem ten może powodować dolegliwości bólowe. W niektórych przypadkach ujawniają się one w stosunkowo niedługim czasie.

Często jednak dzieje się to dopiero po kilku a nawet kilkunastu latach i może być związane z bezpośrednim uciskiem na okoliczne struktury, czy różnego typu powikłaniami.

Ból zrostów pooperacyjnych najczęściej opisywany jest jako tępy, rozlewający się, niekiedy trudny do jednoznacznego umiejscowienia.

Może się pojawiać w różnych miejscach jamy brzusznej, na przykład w dolnym prawym podbrzuszu, tam gdzie znajdował się wycięty wyrostek lub też w obrębie narządów płciowych – zwłaszcza macicy, rzadziej jajników i jajowodów.

Bolące zrosty po operacji mogą się objawiać w czasie krwawień miesięcznych oraz w trakcie i po odbyciu stosunku seksualnego.

Reklama

Jak leczyć zrosty pooperacyjne?

Leczenie zrostów po operacji ma przede wszystkim charakter chirurgiczny. Operacje wykonuje się różnymi metodami. W przypadku jamy brzusznej (otrzewnej) robi się tak zwaną adhezjolizę (uwalnianie zrostów) przez powłoki brzuszne.

Natomiast usuwanie zrostów pooperacyjnych z macicy przeprowadza się w czasie tzw. histeroskopii, po wprowadzeniu narządów przez pochwę i kanał szyjki.

Należy pamiętać, że nawet poprawnie wykonany zabieg skutkuje bardzo wysokim ryzykiem powikłań w postaci wzrostów wtórnych.

Dlatego tak ważne jest, by problem ten minimalizować już na etapie operacji pierwotnej, ograniczając ryzyko wystąpienia zrostów oraz ich skalę.

Reklama

Jak uniknąć zrostów po operacji?

Jak zapobiec zrostom po operacji? Idealnej recepty nie ma. Uważa się, że problem ten w większej lub mniejszej skali i tak z dużą dozą prawdopodobieństwa się pojawi. Chodzi jedynie o to, by blizny były jak najmniejsze.

Kluczowe znaczenie mają w tym kontekście techniki operacyjne i precyzja pracy chirurga. W ramach profilaktyki zaleca się:

  • delikatne obchodzenie się z tkankami podlegającymi interwencji w czasie zabiegu;
  • zapobieganie wysychaniu tkankom;
  • precyzyjne zbliżenie tkanek, których ciągłość została rozerwana;
  • używanie szwów powodujących jak najmniejsze odczyny tkankowe.

Zalecane jest też stosowanie substancji i materiałów ograniczających procesy powstawania zrostów.

Na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci wykorzystywano w tym celu m.in. niesteroidowe leki przeciwzapalne, glikokortykosteroidy, statyny, antybiotyki, witaminę E, heparynę a nawet sól fizjologiczną.

Do użycia wprowadzone też zostały bariery mechaniczne, w tym specjalistyczne żele, błony gore-teksowe, czy folie fibrynowe.

Czytaj również

Bibliografia

  • Włodzimierz Baranowski, Profilaktyka przeciwzrostowa „wczoraj i dziś” – przegląd metod, Ginekol Pol. 2010, 81, 528-531.
  • Andrzej Wysocki i inni, Zrosty otrzewnowe jako przyczyna niedrożności jelit, Przegląd Lekarski 2003 / 60 / Suplement 7.
  • Najczęstsze powikłania zrostów, http://zrosty.pl/powiklania/, [data dostępu online: 26.02.2022]
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Choroby i zmiany skórne
Swędzące krostki - na ciele. Sprawdź, co oznaczają
Mężczyzna z krostami na plecach
Narośl na skórze - jak usunąć i czy istnieją na to domowe sposoby? Rodzaje
Kobieta z naroślami na skórze twarzy
Przebarwienia na nogach: jak usunąć? Brązowe i czerwone
Przebarwienia na stopach
Podobne artykuły
Czyrak jak wygląda
Jak wygląda czyrak? Sposoby usuwania i leczenia
Drobne czerwone krostki na nogach dziecka
Co oznaczają drobne czerwone krostki na ciele dziecka?
Kobieta ze spuchniętą wargą
Spuchnięta warga - przyczyny. Jak leczyć dolną i górną?
Kaszka na czole
Kaszka na twarzy - u niemowlaka i dorosłych. Przyczyny
Wysypka pęcherzowa na skórze
Bąble na skórze – skąd się biorą i jak sobie z nimi radzić?

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Czy regularnie stosujesz środki na blizny po urazach lub operacjach?
Contractubex_sonda