Co kryje w sobie krew pępowinowa?
Najważniejszym dobrem jakie kryje w sobie krew pępowinowa są komórki macierzyste. Zastosowanie tych najpierwotniejszych komórek wydaje się być już w tej chwili ogromne, a wciąż ze świata medycyny dochodzą doniesienia o następnych chorobach i stanach, które można leczyć wykorzystując komórki macierzyste.
Co sprawia, że bankowanie krwi pępowinowej staje się coraz częstszą procedurą, o jaką zabiegają podczas porodu swojego dziecka rodzice? Przede wszystkim właściwości komórek macierzystych, które odznaczają się umiejętnością samoodnawiania, co stanowi bezpieczniejszy sposób terapii poszczepiennej.
Krew pępowinową można pobrać tylko i wyłącznie podczas porodu dziecka. Po przecięciu pępowiny łączącej malucha z mamą zbiera się tę porcję krwi, która znajduje się w części połączonej z łożyskiem.
Miejsce, w jakim przechowuje się odpowiednio spreparowane i zamrożone komórki macierzyste pobrane z krwi pępowinowej to bank krwi pępowinowej, częściej nazywany bankiem komórek macierzystych.
Jak długo można przechowywać krew pępowinową?
W teorii komórki macierzyste, które uprzednio zostały odpowiednio przygotowane do zamrożenia i są przechowywane w temperaturze niższej niż -150 stopni Celsjusza (w ciekłym azocie), mogą przetrwać wiele lat, mówi się o kilkudziesięciu, a nawet o setkach lat.
Zgodnie z dostępną wiedzą biologiczną komórki macierzyste powinny mieć takie same właściwości po 5, 10, co po 100 latach.
Jak długo można przechowywać krew pępowinową w praktyce? Póki co z całą pewnością wiadomo, że rozmrożone po 24 latach komórki macierzyste pobrane z krwi pępowinowej mają pełną moc sprawczą, czyli ich zdolności krwiotwórcze są takie jak w momencie zamrożenia. Świadczą o tym doniesienia japońskich naukowców oraz publikacje profesora Hal’a E. Broxmeyer’a, Prezydenta Amerykańskiego Towarzystwa Hematologicznego.
Jak wygląda przechowywanie krwi?
Pobraną we właściwy sposób i przewiezioną odpowiednim transportem krew pępowinową do wybranego przez opiekunów dziecka banku krwi pępowinowej poddaje się preparowaniu, w wyniku którego wyodrębnione zostają komórki macierzyste.
Przechowywanie komórek macierzystych z krwi pępowinowej polega na umieszczeniu ich w specjalnych kasetkach w odpowiedniej „lodówce” z ciekłym azotem, w której panuje temperatura niższa od -150 stopni Celsjusza. Zanim pożądane komórki trafią do tego zbiornika powinny zostać zabezpieczone preparatem krioochronnym.
W tej postaci komórki macierzyste mogą pozostawać aż do momentu, kiedy będą potrzebne do wykorzystania dla danego pacjenta. Nad prawidłowym przebiegiem procesu przechowywania komórek macierzystych czuwa specjalna aparatura i system komputerowy.
Co może leczyć krew pępowinowa?
Leczenie komórkami macierzystymi w Polsce jest możliwe na ten moment w kilku ośrodkach, m.in. w Poznaniu, Wrocławiu i Krakowie.
Komórki macierzyste w medycynie mają bardzo szerokie zastosowanie. Wymienia się około 80 schorzeń, które mogą być leczone komórkami macierzystymi. Wśród nich można wyliczyć m.in.:
- ostre i przewlekłe białaczki;
- inne nowotwory złośliwe;
- nieprawidłowości płytek krwi;
- dziedziczne wady systemu immunologicznego;
- wrodzone zaburzenia krwinek czerwonych;
- choroby metaboliczne;
- schorzenia wywołane przez uszkodzenie komórki macierzystej.
Poza wykorzystaniem krwi pępowinowej w leczeniu chorób jest ona uznawana także przez świat kosmetyczny i doceniania choćby w medycynie estetycznej.
Pierwszą operację wykorzystującą komórki macierzyste przeprowadzono we Francji w 1988 roku. Polegała ona na przeszczepieniu komórek macierzystych chłopcu cierpiącemu na niedokrwistość Fanconiego od jego dopiero co urodzonej siostry.
Kogo może wyleczyć krew pępowinowa?
Na wyżej przytoczonym przykładzie widać, że próby leczenia obejmują najbliższą rodzinę w stosunku do dawcy komórek macierzystych. Dużym sukcesem cieszą się przeszczepy u chorych dzieci, gdzie dawcą jest młodsze rodzeństwo. Takie przeszczepy, określane jako allogeniczne, stanowią największy odsetek pobrań komórek macierzystych.
W dużej mierze materiał pobierany od dziecka tuż po jego odpępnieniu gromadzony jest z myślą o pomocy skierowanej w przyszłości ku niemu samemu (oczywiście jeśli zajdzie taka potrzeba). Jeśli taki materiał zostanie wykorzystany na rzecz dawcy, wówczas mówimy o przeszczepie autologicznym.
Istnieją jednak także państwowe banki komórek macierzystych, do których oddaje się komórki macierzyste i przechowuje je nieodpłatnie, ale są one przeznaczane na leczenie potrzebujących pacjentów, których dawca nie jest uprawniony wskazać.
