Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗

Arypiprazol - mechanizm działania i skutki uboczne

Arypiprazol to nowoczesny lek stosowany w leczeniu schizofrenii i choroby afektywnej dwubiegunowej. Jego duża skuteczność jest połączona z wysokim profilem bezpieczeństwa, dzięki czemu zdobywa na całym świecie coraz większą popularność i uznanie wśród lekarzy oraz naukowców.
Charakterystyka arypiprazolu
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Arypiprazol to nowoczesny, a przede wszystkim skuteczny lek stosowany w schizofrenii i w chorobie afektywnej dwubiegunowej.
  • Jego wysoka skuteczność połączona jest z niewielkimi działaniami niepożądanymi, stąd jego rosnąca popularność.
  • Aktualnie na rynku farmaceutycznym jest coraz więcej zamienników arypiprazolu, dzięki czemu jego dostępność rośnie a cena maleje.
Spis treści

Reklama

Co to jest arypiprazol i po jakim czasie działa?

Arypiprazol to lek przeciwpsychotyczny, będący pochodną chinolinonu, który został opatentowany w 1995 roku. Lek ten stosuje się w leczeniu schizofrenii i epizodów maniakalnych w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej.

Działanie arypiprazolu polega na częściowym wiązaniu się z receptorem dopaminowym D2 i serotoninowym 5-HT1A. Dzięki temu możliwe jest pobudzanie przekazywania określonych sygnałów w mózgu. Ponadto jest antagonistą, czyli blokuje receptory 5HT2A oraz D3.

Po jakim czasie działa arypiprazol? Lek ten podaje się najczęściej w formie doustnych tabletek. Ich czas działania jest uzależniony głównie od szybkości osiągnięcia pełnej dawki terapeutycznej, co może trwać od kilku do kilkunastu dni.

Zastrzyki arypiprazolu podaje się natomiast krótkotrwale, w celu szybkiego opanowania niepokoju i zaburzeń zachowania. Działają one w bardzo krótkim czasie. Dokładniejsze informacje można zawsze wyczytać w ChPL arypiprazolu, czyli w Charakterystyce Produktu Leczniczego.

Reklama

Prawidłowe dawkowanie arypiprazolu

Arypiprazol występuje w dwóch różnych postaciach do podawania. Pierwsza to tabletki do połykania, a druga to ampułki do wstrzyknięć domięśniowych.

Dawkowanie arypiprazolu jest ściśle uzależnione od jednostki chorobowej, na którą cierpi pacjent oraz od jego wieku. Osoby dorosłe leczące się na schizofrenię lub zaburzenia afektywne dwubiegunowe powinny przyjmować od 10 do 15 mg na dobę. W pewnych przypadkach maksymalna dawka dobowa to 30 mg.

W przypadku nastolatków powyżej 15 roku życia i starszych, które leczą się na schizofrenię lub chorobę afektywną dwubiegunową zaleca się przyjmowanie 10 mg na dobę. Dotychczasowe badania nie wykazały by większe dawki zwiększały skuteczność terapii, a w wielu przypadkach nasilają działania niepożądane.

Aby nie przedawkować arypiprazolu nie można przekraczać 30 mg na dobę. Lek trzeba przyjmować zawsze o stałej porze, niezależnie od posiłku.

Jeśli pacjent nie przyjmował wcześniej arypiprazolu to lekarz może zaordynować na początek mniejsze dawki, które następnie będą zwiększane, aż do uzyskania pełnej, ostatecznej dawki podtrzymującej.

W przypadku ampułek do podawania domięśniowego, jeśli pacjent nigdy wcześniej nie dostawał tego leku, może być niezbędne podanie najpierw wersji doustnej w celu sprawdzenia tolerancji pacjenta na lek.

Arypiprazol w formie domięśniowej jest przeznaczony w celu szybkiego opanowania niepokoju i zaburzeń zachowania u pacjentów ze schizofrenią oraz epizodami maniakalnymi u osób z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi.

Lek w postaci dożylnej należy podawać tak krótko jak to tylko możliwe. Początkowo aplikuje się 9,75 mg leku, a kolejną porcję można podać dopiero po 2h. Nie można stosować więcej niż 3 wstrzyknięcia na dobę, a łączna dawka leku nie może przekraczać 30 mg.

Reklama

Zastosowanie arypiprazolu - na jakie dolegliwości jest wskazany?

Zastosowanie arypiprazolu obecnie obejmuje głównie:

  • schizofrenię u dorosłych i u młodzieży w wieku 15 lat i starszej;
  • epizody maniakalne o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I oraz w zapobieganiu nowym epizodom maniakalnym u dorosłych, u których występują głównie epizody maniakalne i którzy odpowiadają na leczenie arypiprazolem;
  • epizody maniakalne o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I u młodzieży w wieku 13 lat i starszej, w leczeniu trwającym do 12 tygodni.

Niektórzy pacjenci pytają, czy można stosować arypiprazol na depresję? Niestety, aktualnie w tym wskazaniu nie jest on stosowany. Może być jednak pomocniczo zalecany w celu wzmacniania efektu przeciwdepresyjnego innych leków w terapii zespołu Tourette’a.

Przede wszystkim jednak, stosuje się arypiprazol na schizofrenię. Istnieją także badania, które udowadniają pozytywny wpływ stosowania arypiprazolu w przypadku autyzmu, gdzie wpływa on na zmniejszanie drażliwości u pacjentów z tym spektrum.

Cena arypiprazolu waha się w zależności od producenta, dawki oraz wielkości opakowania. Pełnopłatnie za opakowanie trzeba zapłacić od 150 do prawie 300 zł. Jednakże za refundowane opakowania leku zapłacimy nie więcej niż 40 zł.

Reklama

Skutki uboczne przyjmowania arypiprazolu

Do najczęstszych działań niepożądanych arypiprazolu zgłaszanych przez pacjentów były nudności i akatyzja (zespół objawów polegających na pobudzeniu ruchowym, niepokoju i rozdrażnieniu).

Do innych, mniej częstych skutków ubocznych arypiprazolu należą bezsenność, lęk, drżenie, bóle głowy, zawroty, niewyraźne widzenie, czy zmęczenie.

Ważne: Nie powinno się łączyć arypiprazolu z alkoholem. Trzeba także uważać, by nie przyjmować tej substancji z niektórymi lekami.

Najsilniejsze są interakcje arypiprazolu z famotydyną, chinidyną, ketokonazolem oraz z lekami, które wydłużają odcinek QT w obrazie EKG.

Trzeba także uważać podczas prowadzenia samochodu lub obsługi innych maszyn. Może bowiem powodować arypiprazol senność, która stanowi potencjalne zagrożenie w przypadku kierowania pojazdami mechanicznymi.

Reklama

Leki i preparaty zawierające arypiprazol

Czytaj również

Bibliografia

  • M. Więdłocha, A. Szulc, Częściowy agonizm, pełna skuteczność – profil farmakologiczny i zastosowanie kliniczne arypiprazolu, Psychiatria 2017, tom 14, nr 1
  • Bilikiewicz, Psychiatria – podręcznik dla studentów medycyny, 2003, Wydanie 3
  • L. Cichoń, M. Janas-Kozik, A. Siwiec, J.K. Rybakowski, Obraz kliniczny i leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej u dzieci i młodzieży, Psychiatria Pol., Nr 113: 1-16
  • P. Mierzejewski; Unikatowy wpływ arypiprazolu na funkcje poznawcze – miejsce w leczeniu młodzieży i pacjentów w wieku podeszłym; Psychiatria; 2017; tom 14; nr 2
Mgr farm. Wojciech Ziółkowski
Artykuł napisany przez
Mgr farm. Wojciech Ziółkowski
Magister farmacji. Pracuje w aptece ogólnodostępnej oraz kieruje Działem Farmacji Centrum Okulistycznego. Aktywny członek samorządu aptekarskiego W czasie siedmioletniej pracy zawodowej rozwiązał nieskończoną ilość problemów z zakresu stosowania leków oraz prowadzenia właściwej terapii. W swojej pracy stawia na bezpośredni i partnerski kontakt z pacjentem, co umożliwia mu jasne przekazywanie medycznych zaleceń. Interesuje się interakcjami lekowymi oraz bezpieczeństwem terapii, zwolennik metod opartych na EBM (Evidence Based Medicine). Prywatnie szczęśliwy mąż, tata Krzysia oraz fan piłki nożnej i gotowania.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Substancje czynne
Na co działa cefuroksym? Dawkowanie i skutki uboczne
Wzór chemiczny cefuroksymy
Pregabalina - działanie, dawkowanie i skutki uboczne. Po jakim czasie zaczyna działać?
Wzór chemiczny pregabaliny
Metamizol - działanie, dawkowanie i cena. Jak stosować?
Kobieta z bólem brzucha
Podobne artykuły
Wzór chemiczny escitalopramu
Na co jest escitalporam? Działanie i dawkowanie
Mężczyzna boi się własnego cienia
Wenlafaksyna: kiedy zaczyna działać? Dawkowanie, odstawienie
Ascorbinian sodu na łyżeczce
Askorbinian sodu – dawkowanie, zastosowanie i szkodliwość
Stopy z grzybicą
Nystatyna - jak długo stosować? Dawkowanie i skutki uboczne
Kobieta zakrapla oczy
Gentamycyna - na co działa? Dawkowanie i skutki uboczne

Reklama


Czym się różni odporność swoista od nieswoistej?
Sprawdź!