Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠

Seminogram - jak wygląda rozszerzone badanie nasienia?

Badanie nasienia odgrywa kluczową rolę w diagnostyce męskiej niepłodności. Pomaga nie tylko ocenić ilość i jakość plemników, ale również określić szansę pacjenta na posiadanie potomstwa drogami naturalnymi. Wszelkie nieprawidłowości w nasieniu można wykryć wykonując seminogram. Zobacz, jak przygotować się do badania, jak dokładnie wygląda oraz w jaki sposób interpretować wyniki.
Mężczyzna u lekarza
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Seminogram jest podstawowym badaniem w diagnostyce niepłodności u mężczyzny. Polega ono na analizie nasienia i ustaleniu przyczyn wszelkich nieprawidłowości.
  • Pacjent na potrzeby badania musi oddać nasienie do sterylnego pojemnika. Przed badaniem musi zachować wstrzemięźliwość seksualną oraz przestrzegać wytycznych lekarza.
  • Interpretacja wyniku badania nasienia leży w gestii lekarza (androloga lub urologa), który porównuje uzyskany wynik do ogólnoświatowych norm zaproponowanych przez WHO.
SPRAWDŹ TEŻ: Słabe plemniki (mała ruchliwość plemników) - co to jest i czy powoduje niepłodność?
Spis treści

Co to jest seminogram?

Seminogram (określany też jako spermiogram) jest to badanie pozwalające sprawdzić ilość i jakość plemników w spermie. Jest to niezwykle ważne badanie dla panów, którzy chcą zostać ojcami, ponieważ dla płodności mężczyzny kluczowe znaczenie ma ruchliwość plemników, ich ilość i budowa.

Wynik seminogramu daje lekarzowi ogromną wiedzę na temat potencjału prokreacyjnego pacjenta i pozwala zdiagnozować przyczyny problemów z płodnością. W trakcie jednego badania można określić:

  • liczbę plemników na 1 ml nasienia,
  • ogólną liczbę plemników,
  • ich ruchliwość,
  • budowę,
  • odsetek żywych plemników,
  • stopień zgrupowania plemników,
  • czas upłynnienia,
  • objętość, lepkość i wygląd ejakulatu,
  • pH spermy.

Jako pierwszy rolę plemników w zapłodnieniu opisał w XIX wieku niemiecki embriolog Oskar Hertwig, zajumujący się badaniami nad biologią rozwoju i ewolucją człowieka. To on pierwszy zaobserwował, że zapłodnienie następuje wtedy, gdy plemnik wnika do komórki jajowej.

Standardy badania jakości nasienia zostały opisane i wprowadzone w życie przez Światową Organizację Zdrowia dopiero w 1980 roku. Od tego czasu badanie nasienia stało się podstawą w diagnostyce męskiej niepłodności. Badanie płodności u mężczyzn zleca się najczęściej wtedy, gdy para ma za sobą rok bezskutecznych starań o ciążę.

Reklama

Seminogram - przygotowanie do badania

Jak się przygotować do seminogramu? Żeby wynik badania nasienia był wiarygodny trzeba wiedzieć o kilku ważnych wskazówkach. Główną z nich to wstrzemięźliwość seksualna i powstrzymanie się od wytrysku, na 3-5 dni przed badaniem (niektórzy zalecają 2-7 dni).

Mężczyzna, któremy chce wykonać badania seminologiczne, powinien także:

  • 3-5 dni przed badaniem nie pić alkoholu,
  • poinformować lekarza o lekach przyjmowanych przez ostatnie 3 miesiące,
  • przed pobraniem próbki umyć ręce i prącie wodą z mydłem,
  • przed masturbacją oddać mocz, żeby oczyścić początkowy odcinek cewki moczowej z bakterii,
  • oddać próbkę spermy do jałowego, sterylnego pojemnika,
  • pacjent powinien także poinformować o ewentualnej utracie części ejakulatu.

Reklama

Seminogram - jak wygląda badanie nasienia?

Na potrzeby badanie seminologicznego pobiera się spermę pacjenta. Najczęściej odbywa się to w placówce medycznej, w specjalnym pokoju, gdzie mężczyzna marturbuje się, żeby oddać spermę do specjalnego, sterylnego pojemnika.

Dla wielu mężczyzn badanie spermy to jedno z bardziej krępujących badań. Wytrysk na zawołanie wywołany masturbacją w obcym miejscu czasem bywa prawdziwym wyzwaniem, zwłaszcza dla młodych niedoświadczonych mężczyzn. Gabinety, w którym pobiera się ejakulat mają najczęściej specjalne pokoje, w których dba się o intymność pacjenta.

Czasem zdarza się, że lekarz zezwoli na pobranie spermy w domu, trzeba wtedy jednak pamiętać o tym, że próbka w sterylnym pojemniku musi trafić w ciągu 30 minut do laboratorium. Warunkiem koniecznym jest także utrzymanie przez cały czas próbki w temperaturze zbliżonej do temperatury ciała i ochrona jej przed światłem.

Nie jest to łatwe, dlatego lekarze zalecają wykonanie badania w poradni, bo gwarantuje to, że wynik nie zostanie zafałszowany.

Nasienie powinno pochodzić z pierwszego wytrysku i nie może być pobrane z tradycyjnej prezerwatywy, która może być pokryta preparatem plemnikobójczym. Coraz częściej w niektórych klinikach są jednak dostępne specjalne prezerwatywy, które pozwalają na pobranie próbki w trakcie stosunku z partnerką.

Nie wykonuje się natomiast badania próbki, która została pobrana w trakcie stosunku przerywanego, bo można stracić w ten sposób pierwszą porcję spermy, która zawiera najwięcej plemników.

Reklama

Interpretacja wyniki seminogramu - jakie są normy w badaniu nasienia?

Próba z nasieniem trafia do laboratorium medycznego, gdzie odbywa się szczegółowa analiza mikroskopowa. Ile się czeka na wynik seminogramu? Wynik badania seminologicznego jest dostępny maksymanie w ciągu 2-4 dni roboczych od momentu oddania próbki do analizy.

Interpretacją otrzymanych wyników seminogramu powinien się zająć lekarz. Analiza składu nasienia odbywa się według obowiązujących norm. Od 2010 roku obowiązują normy przyjętne przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).

Pacjent nie powinien mieć problemów z płodnością, jeśli w badaniu nasienia:

  • objętość ejakulatu wynosi ≥ 1,5 ml
  • całkowita liczba plemników w ejakulacie wynosi ≥ 39 mln
  • koncentracja plemników (liczba plemników w 1 ml nasienia) wynosi ≥ 15 mln
  • ogólny odsetek ruchliwych plemników wynosi ≥ 40 proc.
  • odsetek plemników o ruchu postępowym wynosi≥ 32 proc.
  • odsetek plemników żywych wynosi ≥ 58 proc.
  • pH wynosi ≥ 7,2
  • morfologia plemników wynosi ≥ 4 proc.

W przypadku odchyleń od obowiązujących norm, sam wynik badania nasienia pozwala lekarzowi ocenić, z czego może wynikać niepłodność u pacjenta. Jeśli zły wynik seminogramu dotyczy:

  • obniżonej liczby plemników w ejakulacie (tj. <20 mln/ml) - powodem może być tzw. oligozoospermia;
  • nieprawidłowej ruchliwości plemników (<50 proc. plemników klasy A i B lub <25 proc. klasy A) - asthenozoospermia;
  • nieprawidłowej budowy plemników (<30 proc. prawidłowo zbudowanych) - powodem może być teratozoospermia;
  • braku plemników w spermie - azoospermia;
  • brak właściwej objętości ejakulatu - hipospermia;
  • braku ejakulatu - aspermia.

Dodatkowo lekarz może zlecić pacjentowi także rozszerzone badanie nasienia, które pozwala ocenić morfologię plemników. W dużym powiększeniu widać wtedy nie tylko budowę plemników, ale także można określić proporcję między plemnikami zbudowanymi prawidłowo i tymi, które są uszkodzone. Można zobaczyć również, czy uszkodzona jest główka plemnika, wstawki czy witki.

Reklama

Seminogram - cena

Koszt seminogramu różni się w zależności od punktu medycznego, w którym wykonuje się badanie. Co najważniejsze łączna kwota do zapłaty nie jest aż tak wysoka, jak w przypadku innych badań diagnostyki niepłodności. Badanie nasienia można wykonać w wariancie podstawowym oraz rozszerzonym. 

Cena seminogramu w wariancie rozszerzonym waha się zazwyczaj od 200 do 250/300 zł. Wariant podstawowy badania nasienia kosztuje kiladziesiąt złotych mniej i mieści się granicach 100-200 zł.

Czytaj również

Bibliografia

  • Diagnostyka i leczenie niepłodności - rekomendacje Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii (PTMRiE) oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGP), Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2018 tom 3, nr 3, strony 112–140
  • Piotr Jędrzejczak, Joanna Talarczyk, Grażyna Taszarek-Hauke, Anna Berger, Jan Hauke, Leszek Pawelczyk, Zewnętrzna ocena jakości badania seminologicznego w Polsce, Ginekologia Polska 2012, 83, 835-840
  • WHO laboratory manual of the examination and processing of human semen. Fifth editio. 2010, http://apps.who.int/iris/handle/10665/44261 [dostęp: 02.01.2021]
  • Leczenie niepłodności pod red. Lechosława Putowskiego, Wydawnictwo Medpharm, Warszawa 2011
Joanna Barczykowska-Tchorzewska
Artykuł napisany przez
Joanna Barczykowska-Tchorzewska
Od początku związana z dziennikarstwem medycznym. Autorka licznych wywiadów, artykułów oraz reportaży poświęconych zdrowiu i medycynie. Wyróżniona w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2015 przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia. W latach 2009-2010 związana z Gazetą Wyborczą, od 2010 do 2015 roku odpowiadała za dział zdrowie w serwisach i dzienniku „Polska The Times. Dziennik Łódzki”. Od 2016 roku związana z Medme.pl, jako redaktor naczelna portalu i wiceprezes spółki Pharma Partner.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Niepłodność
Niepłodność a bezpłodność. Czy w obu przypadkach są szanse na skuteczne leczenie?
Diagnostyka niepłodności u lekarza
Kariotyp – co to jest i jakie ma znaczenie przy niepłodności?
Badanie kariotypu w laboratorium
Jakie są przyczyny niepłodności pierwotnej u kobiet i mężczyzn?
Para z problemami z zajściem w ciążę
Podobne artykuły
Plemniki o nieprawidłowej budowie
Teratozoospermia - przyczyny, indeks i leczenie. Czy jest szansa na ciążę?
Plemniki w czasie zapłodnienia
Słabe plemniki - mała ruchliwość plemników powoduje niepłodność?
Plemniki
Asthenozoospermia - leczenie, przyczyny i wpływ na płodność
Książka i stetoskop
Zespół policystycznych jajników a starania o dziecko. Jakie są szanse?
Mężczyzna u lekarza
Seminogram - jak wygląda rozszerzone badanie nasienia?

Reklama


Jak często robić regenerację włosów?
Sprawdź!