Dojrzały plemnik ma długość ok. 60 mikrometrów (µm) i składa się z główki i witki, którą dzielimy na szyjkę, wstawkę, część główną i część końcową. Prawidłowy plemnik ma główkę owalną o regularnym kształcie bez żadnych nierówności. Wstawka musi być przyczepiona do główki w jej osi i powinna mieć w przybliżeniu podobną długość co główka. Tymczasem witka powinna być 10 razy dłuższa niż główka, nie może być złamana w żadnym miejscu, nie może także tworzyć żadnych pętelek. Prawidłowo zbudowany plemnik powinien mieć główkę o długości 5-6 µm i szerokości 2,5-3,5 µm i witkę długość ok. 50 µm. Nawet najmniejsze odstępstwo od tej normy powoduje, że plemnik ma nieprawidłową budowę.
Czytaj też: Słabe plemniki – częsta przyczyna niepłodności
Teratozoospermia diagnoza
Budowę plemników określa się w trakcie badania nasienia. Próbkę nasienia pobiera się od pacjenta po zachowaniu przez niego wstrzemięźliwości seksualnej przez 3-5 dni. Według norm Światowej Organizacji Zdrowia mówimy o teratozoospermii, jeżeli plemników o nieprawidłowej budowie jest 96 procent (inaczej jeżeli co najmniej 4 procent plemników ma odpowiednią budowę). Defekty w budowie mogą mieć różny charakter. Budowa główki jest zła, jeżeli:
● ma kształt okrągły, gruszkowaty, trójkątny jest zwężona i wydłużona
● ma niewyraźny kontur
● jest zbyt mała
● ma zbyt mały lub duży akrosom (szczytowy element główki)
● ma więcej niż 2 wakuole w obszarze akrosomalnym
● powierzchnia wakuol jest większa niż 20 proc. powierzchni główki
● główka jest podwójna lub potrójna
Wstawka ma wadliwą budowę, jeżeli:
● jest zbyt gruba lub zbyt cienka
● jest za krótka lub za długa
● ma zawieszki cytoplazmatyczne o powierzchni przekraczającej 1/3 powierzchni główki
● wstawka nie jest przyczepiona do główki w jej osi
● wstawka jest złamana
Witkę dyskwalifikują:
● nadmierna długość lub to, że jest zbyt krótka
● zmienna grubość
● ostre załamania
● spiralne ułożenie
● podwójna witka
Bardzo często obserwuje się, że plemniki o nieprawidłowej budowie mają kilka defektów.
Teratozoospermia przyczyny
Wiele jest czynników zaburzających budowę plemników. Do anomalii może dojść w wyniku nadużywania alkoholu i palenia papierosów, przegrzewania okolic jąder (sauna, kąpiele, trzymanie laptopa na kolanach, podgrzewane siedzenia w samochodzie), przebytych stanów zapalnych jądra i najądrza, niedoboru witamin i mikroelementów, czynników toksycznych, takich jak metale ciężkie i ksenoestrogeny. Zaburzenia mogą mieć także podłoże genetyczne.
Teratozoospermia leczenie
Leczenie teratozoospermii polega przede wszystkim na zmianie nawyków. Zdrowy styl życia, rezygnacja z nałogów, wzbogacenie diety o suplementy zawierające L-Karnitynę oraz antyoksydanty, daje szansę na przywrócenie płodności. Zmianę można odczuć już po 3 miesiącach i wtedy powinno się powtórzyć badanie nasienia.
Teratozoospermia a szansa na ciążę
Istnieje szansa na zapłodnienie mimo teratozoospermii, ale będzie to zapłodnienie wspomagane, przy którym trzeba spełnić pewne warunki. Jeśli teratozoospermia jest umiarkowana, a kobieta nie przekroczyła jeszcze 35. roku życia, można przeprowadzić inseminację bezpośrednio do macicy w momencie owulacji.
Przy umiarkowanej teratozoospermii, ale starszej kobiecie niż 35. rok życia przeprowadza się najczęściej zapłodnienie in vitro, w trakcie którego łączy się komórkę jajową i plemnik w warunkach laboratoryjnych. Gdy teratozoospermia jest zaawansowana jedyna szansa na zapłodnienie jest wtedy, gdy wyselekcjonowany plemnik wprowadza się do wnętrza dojrzałej komórki jajowej za pomocą szklanej pipety.
