Domowe żywienie dojelitowe - sprawdź, co radzi specjalista👈
Domowe żywienie dojelitowe - sprawdź, co radzi specjalista👈
Domowe żywienie dojelitowe - sprawdź, co radzi specjalista👈

Biopsja cienkoigłowa - czym jest i jak się do niej przygotować?

Biopsja cienkoigłowa to kluczowe badanie umożliwiające stwierdzenie, czy guzek lub torbiel to niegroźna zmiana, czy też nowotwór złośliwy.
Na zdjęciu widać strzykawkę z bardzo cienką igłą, która może zostać wykorzystana do wykonania biopsji cienkoigłowej.
źródło: 123rf.com/
W skrócie
  • Biopsja cienkoigłowa to standard w diagnostyce, zapewniający szybką ocenę charakteru guzka.
  • Zabieg jest prawie bezbolesny.
  • Jeśli po biopsji pojawi się obrzęk, silny ból, gorączka lub zaczerwienienie, należy skontaktować się z lekarzem.
Spis treści

Reklama

Czym jest biopsja cienkoigłowa?

Biopsja cienkoigłowa (BAC) to badanie polegające na aspiracji (zasysaniu) komórek lub płynów z guzków czy torbieli, służące diagnozie w kierunku nowotworów i innych schorzeń. Pacjenci często obawiają się tej procedury.

Podczas biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej materiał do analizy mikroskopowej pobiera się za pomocą bardzo cienkiej igły, bez konieczności cięcia chirurgicznego. Jest to szybka, mało inwazyjna metoda diagnostyczna, najczęściej stosowana do badania zmian w tarczycy, węzłach chłonnych czy piersi.

Biopsja cienkoigłowa a gruboigłowa - różnice

Biopsja cienkoigłowa a biopsja gruboigłowa to dwie różne metody diagnostyczne, które różni przede wszystkim poziom inwazyjności.

W biopsji cienkoigłowej (BAC) używa się cienkiej igły (o średnicy 0,6-0,8 mm), za pomocą której pobiera się niewielką objętość preparatu do badań. Jest to metoda szybka, mało inwazyjna dla organizmu i prawie bezbolesna, jednak objęta pewnym ryzykiem błędu.

Z kolei podczas biopsji gruboigłowej pobiera się większą objętość materiału do badań, wykorzystując do tego grubszą igłę (około 1,2-2,1 mm). Jest to dość inwazyjna metoda, obarczona ryzykiem miejscowych powikłań: obrzęku, zasinienia czy krwiaków. Lekarz skieruje na nią, kiedy potrzebuje bardzo szczegółowych informacji, zwłaszcza o strukturze tkanki.

Reklama

Rodzaje biopsji cienkoigłowej

Biopsja cienkoigłowa (BAC) umożliwia ocenę charakteru zmian w różnych narządach - przede wszystkim:

  • tarczycy - w celu oceny guzków tarczycowych,
  • piersi - w przypadku podejrzenia raka piersi,
  • węzłach chłonnych - aby określić przyczynę ich powiększenia (infekcję, stan zapalny lub nowotwór).

Każdy rodzaj biopsji pozwala na szybką i precyzyjną diagnozę, która stanowi podstawę dalszego leczenia.

Biopsja cienkoigłowa tarczycy

Biopsja cienkoigłowa tarczycy to kluczowe narzędzie diagnostyczne pozwalające określić, czy guzki na tarczycy mają charakter łagodny, czy złośliwy. Procedura polega na wprowadzeniu cienkiej igły w zmianę tarczycową, w celu pobrania komórek do analizy cytologicznej.

Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa jest niezastąpiona w diagnostyce raka tarczycy, eliminując ryzyko lub przesądzając o konieczności dalszego leczenia, np. chirurgicznego usunięcia guza. BAC pozwala również na rozpoznanie torbieli czy zmian zapalnych, które nie stanowią zagrożenia, ale należy je systematycznie kontrolować.

Biopsja cienkoigłowa piersi

Biopsja cienkoigłowa piersi polega na pobraniu materiału z sutka lub guzków w celu oceny pod mikroskopem, czy zmiana jest złośliwa, czy łagodna.

Biopsja cienkoigłowa jest jednym z pierwszych kroków diagnostycznych w kierunku raka piersi, kiedy podczas badania palpacyjnego, mammografii lub USG wykryto zgrubienia lub guzki w piersiach.

Pobranie próbki pozwala na szybkie rozpoznanie komórek rakowych i podjęcie decyzji o dalszym leczeniu, takim jak zabieg chirurgiczny, chemioterapia czy radioterapia. Warto mieć świadomość, że oprócz raka piersi, biopsja cienkoigłowa wykrywa również zmiany torbielowate, łagodne guzki czy infekcje w tkance piersi.

Reklama

Jak przebiega badanie?

Wielu pacjentów stresuje się badaniem i dopytuje, jak dokładnie wygląda biopsja cienkoigłowa.

Procedura jest szybka i prawie bezbolesna, a co najważniejsze - do zabiegu nie trzeba się specjalnie przygotowywać.

Na początku pacjent kładzie się na stole zabiegowym, a lekarz informuje o technice wykonania procedury i możliwych powikłaniach.

W sporadycznych przypadkach stosuje się miejscowe znieczulenie, jednak zazwyczaj nie ma takiej potrzeby - igła jest bardzo cienka, więc zabieg nie boli, a do tego trwa zaledwie kilka minut.

Pod kontrolą USG lekarz wprowadza cienką igłę do zmiany, a za pomocą strzykawki zasysa próbkę komórek. Na miejsce wkłucia nakleja plaster - i to wszystko! Po zabiegu pacjent może wrócić do normalnej rutyny dnia codziennego, bez potrzeby rekonwalescencji.

Pobrane komórki trafiają do laboratorium, gdzie są analizowane pod mikroskopem przez patomorfologa.

Reklama

Czy biopsja cienkoigłowa jest bolesna?

Aby odpowiedzieć na pytanie, czy biopsja cienkoigłowa jest bolesna, trzeba uwzględnić indywidualne odczucia pacjentów.

Z wywiadów medycznych wynika, że dla większości z nich zabieg wiąże się z niewielkim dyskomfortem, który porównują do uczucia towarzyszącego pobraniu krwi.

W większości przypadków znieczulenie miejscowe nie jest konieczne, jednak trzeba mieć świadomość, że kluczowe jest unerwienie miejsca poddawanego biopsji.

Lekarze podkreślają, że biopsja cienkoigłowa jest mało inwazyjna, a pacjenci nie powinni się stresować, ponieważ ewentualny ból ustępuje szybko po zabiegu.

Reklama

Powikłania po biopsji cienkoigłowej

Biopsja cienkoigłowa jest uważana za zabieg bezpieczny, a powikłania są bardzo rzadkie. Tym niemniej każdy pacjent powinien być świadomy, że istnieje ryzyko ich wystąpienia.

Najczęstsze to:

  • krwawienie lub krwiak w miejscu wkłucia, które zazwyczaj ustępują samoistnie;
  • zakażenie w miejscu biopsji - choć ryzyko jest bardzo rzadkie;
  • ból lub dyskomfort w miejscu zabiegu, który może utrzymywać się najdłużej przez kilka dni;
  • uszkodzenie okolicznych struktur - którego bardzo obawiają się pacjenci ze zmianami na tarczycy, jest wyjątkowo rzadkie.

Reklama

Interpretacja wyników biopsji cienkoigłowej

Wyniki biopsji cienkoigłowej są interpretowane przez patomorfologa, który pod mikroskopem ocenia komórki pobrane podczas zabiegu. Na podstawie analizy stwierdza, czy zmiana jest łagodna, podejrzana, czy złośliwa.

Na wyniki czeka się od kilku dni do dwóch tygodni, w zależności od laboratorium.

Biopsja cienkoigłowa jest uznawana za wiarygodne narzędzie diagnostyczne, szczególnie w ocenie zmian w tarczycy,  piersi czy węźle chłonnym.

Dokładność badania zależy jednak od wielu czynników, takich jak doświadczenie lekarza oraz jakość próbki.

W przypadku niejednoznacznych interpretacji, konieczne mogą być dodatkowe testy - jak biopsja gruboigłowa lub chirurgiczne pobranie materiału do badania.

Reklama

Koszty i dostępność biopsji cienkoigłowej

W ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) biopsja cienkoigłowa jest dostępna bezpłatnie, jednak wymaga skierowania od lekarza specjalisty i zazwyczaj wiąże się z koniecznością oczekiwania w kolejce.

Jeśli czas stanowi priorytet, prywatnie biopsja cienkoigłowa kosztuje od 150 do 500 złotych, w zależności od lokalizacji, rodzaju biopsji (np. tarczycy, piersi) oraz placówki. W niektórych klinikach cena może być wyższa - bowiem dodatkowo liczy się koszt USG, zwiększający precyzję zabiegu.

Czytaj również

Bibliografia

  • Zasady pobierania i oceny materiału pochodzącego z biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej, biopsji gruboigłowej, biopsji chirurgicznych oraz radykalnej operacji sutka, https://www.mp.pl/artykuly/1142,zasady-pobierania-i-oceny-materialu-pochodzacego-z-biopsji-aspiracyjnej-cienkoiglowej-biopsji-gruboiglowej-biopsji-chirurgicznych-oraz-radykalnej-operacji-sutka; [dostęp z dnia 16.09.24].
  • Biopsja cienkoigłowa - co należy o niej wiedzieć? Jakie są wskazania? Jak się przygotować?; https://transplantacja.org.pl/biopsja-cienkoiglowa-co-nalezy-o-niej-wiedziec-jakie-sa-wskazania-jak-sie-przygotowac/; [dostęp z dnia 16.09.24].
  • Pracownia Biopsji Cienkoigłowej, https://www.uck.katowice.pl/pracownia-biopsji-cienkoiglowej; [dostęp z dnia 16.09.24].
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Badania histopatologiczne
Biopsja mammotomiczna - czy usuwa guza? Przygotowania do zabiegu
Profilaktyka raka piersi
Podobne artykuły
Badanie histopatologiczne tkanek pod mikroskopem
Badanie histopatologiczne - wyniki, cena, wskazania
Badanie cytologiczne pod mikroskopem
Cytologia - co to za badanie i kiedy je wykonać? Przygotowanie i wyniki
Osbowa poddawana badaniu mikrobiologicznemu
Antybiogram – klucz do skutecznej antybiotykoterapii. Co musisz wiedzieć?
Patomorfolog w pracy
Patomorfologia - co to za dziedzina medycyny i czym się zajmuje?
Osoba podczas pobrania fragmentu tkanek z ciała
Biopsja gruboigłowa - jak wygląda? Powikłania, wyniki

Reklama


Czy suplementacja jest potrzebna seniorom?
Dowiedz się!