Właściwości gabapentyny
Gabapentyna pod względem budowy przypomina cząsteczkę GABA, która jest jednym z najważniejszych neuroprzekaźników w ludzkim organizmie. Jednak, mimo podobieństwa w budowie, ich działanie jest kompletnie różne.
Dokładny mechanizm działania gabapentyny nie został w pełni poznany. Jednakże uważa się, że łączy się ona z wybranymi receptorami białkowymi w ośrodkowym układzie nerwowym, przez co wykazuje działanie przeciwpadaczkowe.
Można ją także stosować w leczeniu wspomagającym bólów neuropatycznych, czy w polineuropatiach (uszkodzeniach nerwów).
Wskazania do stosowania gabapentyny
Aktualne wskazania do stosowania gabapentyny obejmują:
- padaczkę, gdzie stosuje się leczenie wspomagające w przypadku napadów częściowych z napadami wtórnie uogólnionymi (lub) bez nich u dorosłych i dzieci w wieku 6 lat i starszych. Gabapentyna wskazana jest do stosowania w monoterapii napadów częściowych z napadami wtórnie uogólnionymi lub bez nich u dorosłych i młodzieży w wieku 12 lat i starszej;
- leczenie obwodowego bólu neuropatycznego, np. bolesnej neuropatii cukrzycowej i nerwobólu po przebytym półpaścu u dorosłych.
Dawkowanie gabapentyny
Gabapentynę można stosować niezależnie od posiłków, połykając w całości i popijając wodą. Dawkowanie leku ustala lekarz biorąc pod uwagę profil pacjenta - jego wiek, masę czy rodzaj choroby.
Standardowo zaczyna się terapię od mniejszej dawki, stopniowo ją zwiększając, aż uzyska się właściwą odpowiedź organizmu na leczenie.
W przypadku padaczki u osób dorosłych podaje się od 900 do 3600 miligramów na dobę. Leczenie zaczyna się od 300 mg podawanych 3 razy dziennie, po czym zwiększa się ilość leku co 2 lub 3 dni o dodatkowe 300 mg aż do uzyskania właściwego efektu (czasami jednak odstępy muszą być dłuższe).
Gabapentynę stosuje się 3 razy dziennie (maksymalny odstęp między dwiema kolejnymi dawkami nie może być dłuższy niż 12 godzin by zapobiec padaczkowym napadom przełomowym).
W przypadku leczenia dzieci w wieku 6 lat i starszych zwyczajowo zaczyna się od 10 do 15 miligramów na kilogram masy ciała. Docelowo stosuje się u dzieci od 25 do 35 mg na kg m.c. (w podobnym schemacie zwiększania leku jak u dorosłych).
Gabapentynę na ból neuropatyczny stosuje się tylko u dorosłych, w podobnym schemacie postępowania jak w przypadku padaczki.
Gabapentynę przeciwbólowo stosuje się na przykład w przypadku powikłań spowodowanych cukrzycą lub po przebytym półpaścu, gdzie uszkodzeniu ulegają nerwy, powodując bolesne powikłania.
Skutki uboczne gabapentyny
Pozytywne opinie o gabapentynie wynikają nie tylko z jej skuteczności, ale także z wysokiego profil bezpieczeństwa.
Niemniej jednak do najczęstszych skutków ubocznych gabapentyny należą dolegliwości ze strony układu pokarmowego, tj.:
- nudności,
- wymioty,
- biegunki,
- bóle brzucha.
Ponadto często dochodzi także do bólów i zawrotów głowy, nadciśnienia, duszności, obrzęku twarzy, bólów mięśni, pleców i stawów. Możliwe jest także wystąpienie impotencji, osłabienia, senności, drgawek, bezsenności, oczopląsu czy jadłowstrętu lub odwrotnie - wzmożonego łaknienia.
By sprawdzić dokładnie wszystkie działania niepożądane i częstość ich występowania warto zaznajomić się z ulotką gabapentyny dołączoną do każdego opakowania leku.
Preparaty gabapentyny
Aktualnie na rynku farmaceutycznym istnieje kilka różnych leków z gabapentyną, które różnią się między sobą tylko w niewielkim stopniu (różnice te nie są istotne klinicznie). Cena gabapentyny jest uzależniona głównie od wybranego producenta, dawki oraz odpłatności.
Jeśli pacjent choruje na padaczkę lub ból spowodowany nowotworem to lekarz może wystawić receptę na gabapentynę z refundacją. Koszt takiego opakowania wynosi wtedy kilka lub kilkanaście złotych. Taki sam lek, ale pełnopłatny kosztuje już nawet kilkadziesiąt złotych lub więcej, co uzależnione jest głównie od dawki.
W tym momencie seniorzy, którzy ukończyli 75 rok życia mogą otrzymać lek z gabapentyną za darmo o ile chorują na przypadłość znajdującą się we wskazaniach refundacyjnych leku.
