Co to jest ból neuropatyczny?
Definicja bólu mówi, że jest to subiektywne doznanie zmysłowe wywoływane przez bodźce uszkadzające tkankę bądź grożące jej uszkodzeniem. Są różne rodzaje takich doznań, a wśród nich - ból neuropatyczny. Co to jest?
Otóż jest to ból powstały na skutek uszkodzenia nie innej tkanki, ale samych nerwów. Normalnie nerwy przekazują sygnały bólowe poprzez rdzeń kręgowy do samego mózgu, gdzie zostają przetworzone w emocjonalne i zmysłowe wrażenie.
Kiedy połączenia nerwowe ulegają uszkodzeniu, przesyłane przez nie do mózgu informacje mogą być zniekształcone, wyolbrzymione lub w ogóle nieprawdziwe.
Bóle neuropatyczne nie należą do rzadkości i dotykają około 10% ludności, na skutek różnych schorzeń, ale też stosowanych leków.
W Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 ból neuropatyczny nie jest opisany jako osobna jednostka, jednak w nowszej wersji Klasyfikacji, czyli ICD-11 jest wyodrębniony w następujący sposób:
- 8E430 - Ból neuropatyczny
- 8E43.0Y - Inny określony ból neuropatyczny
- 8E43.0Z - Ból neuropatyczny nieokreślony
- MG30.5 - Przewlekły ból neuropatyczny
- MG30.50 - Przewlekły ośrodkowy ból neuropatyczny
- MG30.51 - Przewlekły obwodowy ból neuropatyczny
- MG30.62 - Przewlekły neuropatyczny ból ustno-twarzowy
- MG30.5Y - Inny określony przewlekły ból neuropatyczny
- MG30.5Z - Przewlekły ból neuropatyczny nieokreślony
Przyczyny bólu neuropatycznego
Ból neuropatyczny powstaje w wyniku uszkodzenia nie tkanek somatycznych, lecz części układu nerwowego.
Przyczyny tego uszkodzenia mogą być rozmaite. Dochodzi do niego najczęściej w przebiegu różnych chorób, takich jak:
- cukrzyca,
- półpasiec,
- stwardnienie rozsiane,
- udar mózgu,
- AIDS,
- dyskopatia,
- rwa kulszowa,
- choroba nowotworowa.
Bóle neuropatyczne po udarze czy w przebiegu cukrzycy wynikają z czynników wewnętrznych - nerwy zostają uszkodzone na skutek nieprawidłowości zachodzących w organizmie, związanych z chorobą.
Mogą być one jednak wywołane również przez czynniki zewnętrzne, takie jak zabiegi chirurgiczne czy różnego typu terapie.
Dość często występuje ból neuropatyczny po:
- operacji,
- chemioterapii,
- radioterapii.
Pacjenci onkologiczni są więc na nie podwójnie narażeni - z jednej strony ze względu na rozwijającą się chorobę, z drugiej - na zabiegi oraz silne substancje przyjmowane podczas leczenia.
Jeśli bóle neuropatyczne pojawiają się bez związku z rozpoznaną już chorobą czy urazem, należy przeprowadzić odpowiednią diagnostykę, by wyjaśnić ich podłoże.
Nie zawsze jednak udaje się znaleźć przyczynę dolegliwości - niekiedy mają one charakter idiopatyczny, a zdarza się też, że towarzyszą zaburzeniom o podłożu psychicznym, np. nerwicy, depresji.
Przykłady bólu neuropatycznego
Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje bólu neuropatycznego - ból pochodzenia obwodowego i pochodzenia ośrodkowego. Na czym polega różnica?
Obwodowy ból neuropatyczny jest wynikiem uszkodzenia obwodowego układu nerwowego, czyli części układu odpowiedzialnego za przekazywanie informacji między układem ośrodkowym a poszczególnymi narządami.
Centralny ból neuropatyczny natomiast to taki, którego podłożem jest uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, czyli samego rdzenia kręgowego albo mózgu.
Najczęstsze przykłady lokalizacji tego rodzaju dolegliwości to:
- ból neuropatyczny kręgosłupa - zlokalizowany w którymś z odcinków pleców, niekiedy połączony z innymi objawami neurologicznymi,
- neuropatyczny ból zęba - ból taki stosunkowo często pojawia się w obrębie twarzy i dlatego bywa mylony z bólem zęba o podłożu próchniczym,
- neuropatyczny ból głowy - głowa, obok pleców i kończyn, jest jedną z najczęstszych lokalizacji bólu tego rodzaju,
- neuropatyczne bóle nóg - dolne kończyny stosunkowo często dotykane są przez neuropatyczny ból obwodowy, czemu towarzyszą niekiedy inne objawy związane z zaburzeniami czucia,
- neuropatyczny ból brzucha - może występować w przebiegu takich chorób jak cukrzyca, półpasiec czy zespół korzeniowy.
To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
Ile trwa ból neuropatyczny?
Ból neuropatyczny jest rodzajem bólu przewlekłego. Co to znaczy? Ból - podobnie jak też wiele schorzeń - dzieli się na ostry i przewlekły. Ostry występuje nagle, jego objawy od razu są nasilone, ale nie trwają długo. Ból przewlekły natomiast to taki, który trwa więcej niż trzy miesiące.
Ile trwa ból neuropatyczny? Ponieważ zawsze wynika on z uszkodzenia jakiejś części układu nerwowego, jest trudny w leczeniu, a terapia zwykle trwa kilka miesięcy lub lat.
To, jak długo objawy będą się utrzymywać, zależy od wielu czynników:
- przyczyn uszkodzenia nerwów,
- wdrożonego leczenia,
- stanu ogólnego pacjenta, jego wieku itd.
Niekiedy najdłużej trwa leczenie neuropatycznego bólu o charakterze idiopatycznym, ponieważ nie da się wyeliminować lub zniwelować jego przyczyn. W sytuacjach, w których dolegliwości wywołane są konkretną chorobą, można powstrzymać dalsze uszkadzanie nerwów poprzez leczenie schorzenia (np. cukrzycy czy choroby nowotworowej).
Jakie objawy daje ból neuropatyczny?
Ból neuropatyczny ma charakter długotrwały, zwykle opisywany jest jako bardzo nasilony, piekący i przeszywający.
Często też towarzyszą mu inne objawy, przeważnie związane z zaburzeniami czucia, takimi jak:
- brak czucia,
- mrowienie,
- drętwienie,
- wrażenie zimna lub gorąca,
- wrażenie przechodzenia prądu elektrycznego.
Symptomy takie najczęściej pojawiają się neuropatycznym bólu w kończynach. Mogą one występować zarówno w nocy, jak i w dzień, utrudniając normalne funkcjonowanie i wykonywanie codziennych aktywności.
Charakterystyczną cechą bólu neuropatycznego jest również wyolbrzymione odbieranie bodźców dotykowych. Oznacza to, że silny ból wywoływany jest przez dotyk, który u osoby zdrowej w ogóle nie byłby bolesny.
Ponieważ wymienione symptomy pojawiać się mogą przy wielu różnych dolegliwościach neurologicznych, nie wolno ich lekceważyć i zawsze należy skonsultować je z lekarzem.
Leki i inne metody na ból neuropatyczny. Co pomaga?
Czy ból neuropatyczny można w ogóle wyleczyć? Jeśli uszkodzenie nerwów spowodowane jest chorobą, należy przede wszystkim zacząć od odpowiedniej terapii przyczynowej.
Początek treści sponsorowanej
W momencie silnego bólu potrzebna jest niezwłoczna reakcja. Warto sięgnąć po lek, który ma w składzie dexketoprofen. To substancja, o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, która działa szybko i na długo uśmierza dolegliwości. Kliknij tutaj aby szybko pozbyć się ostrego bólu
Koniec treści sponsorowanej.Np. gdy u podłoża leży cukrzyca, należy u chorego wyrównać poziom glikemii, by zapobiec dalszemu uszkadzaniu części układu nerwowego.
Pierwszym jej szczeblem są nieopioidowe leki przeciwbólowe. Wśród nich substancjami najczęściej stosowanymi są paracetamol i ibuprofen.
W przypadku bólu nasilonego stosuje się je wymiennie lub jednocześnie. Istnieją leki łączące te substancje, dzięki czemu mogą być skuteczne nawet na ból neuropatyczny.
Jeśli jednak mimo ich stosowania objawy się utrzymują, należy podać nowy, silniejszy lek z grupy słabych opioidów.
Gdy i ten nie przynosi spodziewanych rezultatów, dopiero wówczas podaje się opioidy silne. Środki przeciwbólowe powinny być podawane pacjentowi w formie dla niego jak najwygodniejszej i najlepszej. Mają one postać tabletek, plastrów, zawiesin do iniekcji.
Po konsultacji z lekarzem, wspomagająco na ból neuropatyczny można stosować też substancje naturalne, takie jak choćby olejek CBD. Istnieją też niefarmakologiczne metody leczenia takiego bólu, takie jak fizjoterapia. Jest ona pomocna np. w sytuacjach, gdy ból powoduje ucisk w obrębie kręgosłupa.
Odpowiednie ćwiczenia i zabiegi mogą zniwelować ucisk i przynieść ulgę w bólu.
Domowe sposoby na ból neuropatyczny
Silne dolegliwości bólowe powinny być zawsze skonsultowane z lekarzem i leczone zgodnie z jego zaleceniami. Domowe sposoby na ból neuropatyczny nie mogą zastąpić specjalistycznej terapii, a jedynie ją wspierać.
Jak złagodzić dolegliwości za ich pomocą? Można stosować techniki relaksacyjne, prowadzące do rozluźnienia mięśni i uspokojenia umysłu. Ważny jest też odpoczynek i aktywność fizyczna odpowiednio dopasowana do stanu pacjenta.
Jak uśmierzyć ból neuropatyczny za pomocą naturalnych środków? Oprócz wspomnianego już, pozytywnie wpływającego na funkcjonowanie układu nerwowego, olejku z konopi, można stosować niektóre zioła. Do ziół o działaniu przeciwbólowym zalicza się np. hakorośl rozesłaną czy imbir lekarski.
W przypadku przewlekłych dolegliwości bólowych należy pamiętać również o wartościowej i zdrowym trybie życia. Wspomagają one leczenie wszelkich chorób, również tych uszkadzających układ nerwowy.
