Truskawki - sadzenie, pielęgnacja i odmiany. Co można z nich zrobić?

Reklama

Czy truskawka jest orzechem?

Lato bez słodkich truskawek wedle niektórych osób nie istnieje. To właśnie te letnie przysmaki pozwalają w pełni cieszyć się wspaniałym czasem wakacji. Niektórzy z nas tak bardzo je lubią, że chętnie zamykają takie letnie wspomnienia w słoiki.

Truskawka może być jedzona bezpośrednio z krzaczka, (choć lepiej uprzednio ją umyć) ale doskonale nadaje się też  na przetwory, np. kompoty, soki, nalewki czy jako składnik ciast. 

Jak na orzech (którym jest truskawka!) stwarza sporo możliwości jedzenia, prawda? Zaraz, zaraz… pewnie zaczynasz się już zastanawiać, czy aby na pewno nie popełniliśmy błędu twierdząc, że ten „owoc” to tak naprawdę orzech. Już wyjaśniamy.

Szkolna edukacja sprawiła, że truskawki w naszym wyobrażeniu to owoce. Zwróćmy uwagę, że nawet bawiąc się z małym dzieckiem, pytamy: „To jest truskawka. To owoc czy warzywo? Maluch stwierdza, że owoc, my przyznajemy mu rację, a on radośnie przyklaskuje.

Tyle, że nie jest to pełna informacja o truskawkach. Pytanie związane z tym, czy truskawka to jagoda, czy to owoc, zadali w swojej publikacji „Strawberries are Nuts” Marius Gelhausen z TU Darmstadt i Tim Frey z Uniwersytetu w Magdeburgu.

Twierdzą oni, że truskawka to orzech, ponieważ posiada nasionka, które znajdują się na jej zewnętrznej stronie, a nie (jak w przypadku klasycznych owoców) są otoczone miąższem i mieszczą się wewnątrz owocu. 

Prawdziwym owocem w przypadku truskawki nie jest soczysta czerwona część, ale właśnie małe zielono-żółte nasionka zlokalizowane na jej powierzchni.

Zatem truskawka teoretycznie wygląda jak owoc, smakuje jak owoc, dodatkowo w angielskiej nazwie „strawberry” ma człon „berry”, sugerujący, że to jagoda, jednak z botanicznego punktu widzenia to orzech.

Wskazani badacze: Gelhausen i Frey wyjaśniają też, skąd więc takie błędne postrzeganie truskawki jako owocu. Winne mają tu być procesy kategoryzacji w ludzkim umyśle. Kategoryzacja – jak przytaczają autorzy – opiera się na procesie grupowania obiektów w kategorie, bazując na podobieństwach.

Wedle wiedzy przeciętnego człowieka truskawka bardziej przypomina owoc – ma soczystą strukturę i słodko-kwaśny smak kojarzone z owocami – aniżeli orzech.

Powiązanie truskawek z orzechami to dla wielu z nas abstrakcja, a jednak bliżej im do orzechów.

Budowa truskawki

Uwielbiasz truskawki, ale zawsze podczas ich przygotowania decydujesz się na zjedzenie tylko tej czerwonej części? To błąd! Okazuje się, że szypułki truskawek są jak najbardziej jadalne.

Podobnie liście, które często traktujemy jak odpadek. Tymczasem to właśnie w częściach zielonych rośliny znajduje się najwięcej składników detoksykacyjnych.

Takie elementy można wrzucić do sałatki lub zmiksować – jedzenie ich będzie wówczas znacznie przyjemniejsze.

Przyjrzyjmy się poniżej elementom składającym się na budowę truskawek. Zacznijmy od tego, że truskawka rośnie na krzewie. Kwiaty truskawek przekształcają się w owoce truskawki – w rzeczywistości są nimi drobne, zielono-żółte nasiona pokrywające czerwoną część truskawek. To z nich wyrosną kolejne rośliny.

Rozłogi truskawek, czyli pędy boczne służą do rozmnażania.

Rozmnażanie truskawek

Często do rozmnażania truskawek używa się rozłogów. To sposób wegetatywny, inaczej przez podział i flancowanie rozłogów. Powinny być one rozsadzone co 40-60 cm i umieszczone między sadzonkami w przerwie 20 centymetrowej.

Ważne, by takie sadzonki miały dobrze rozwinięty system korzeniowy. To istotna informacja zwłaszcza jeżeli chodzi o sadzenie ich w okresie jesiennym. Jeżeli sadzonka jest za słaba może po prostu nie przetrwać zimy. W uprzednio przygotowanych dołkach należy umieścić sadzonki i zakryć ziemią.

Gdy truskawki nie mają rozłogów, wówczas należy podzielić starsze krzaczki w taki sposób, by każda z rozdzielonych roślin posiadała własne korzenie.

Czy truskawki są samopylne? Jeśli chodzi o zapylanie truskawek, to większość z nich posiada tę cechę. Z kolei część potrzebuje zapylacza.

Reklama

Ciekawostki o truskawce

Pochodzenie truskawek jest bardzo ciekawe. Otóż, okazuje się, że pojawiły się około 300 lat temu jako efekt skrzyżowania poziomki wirginijskiej z chilijską. Stworzenie truskawki uznaje się za dzieło Antoine’a Nicolasa Duchense, francuskiego botanika.

Historia truskawek mówi, że miały powstać w ogrodach królewskich Ludwika XIV. Pierwotnie podawano je na małych talerzykach z dodatkiem szampana.

Jedna z opowieści związanych z truskawkami mówi, że kąpieli w soku truskawek uwielbiała zażywać Madam Tallien, kurtyzana na dworze Napoleona.

Współcześnie stosuje się szereg interesujących nazw na ten przysmak. Są to: poziomka wielkoowocowa czy poziomka ananasowa. Główny Urząd Statystyczny podaje, że rocznie w Polsce jest produkowanych około 200 tys. ton tego „owocu”.

Co symbolizują truskawki? Obecnie uznaje się truskawkę za symbol rzymskiej bogini miłości, Wenus.

Reklama

Odmiana truskawek

Truskawka to taka roślina, która łatwo poddaje się wszelkim modyfikacjom genetycznym. Współcześnie – jak podaje Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej – istnieje około 2000 odmian truskawek. Nie sposób więc wymienić w tym tekście wszystkich, dlatego postanowiliśmy skupić się na tych najbardziej popularnych.

Na początek warto podkreślić, że istnieją truskawki całoroczne, np. truskawki san andreas o bardzo dużych i jędrnych owocach czy mało podatna na choroby truskawka selva, która owocuje od wiosny do jesieni,  a także takie, które rosną jedynie w sezonie.

Poniżej przedstawiamy charakterystykę tych najbardziej znanych – świadczą o tym chociażby statystyki w Google, wskazujące na to, że miesięcznie nawet kilka tysięcy osób zadaje sobie trud poszukiwania informacji o tychże odmianach.

Zwróćmy uwagę na następujące rodzaje truskawek, w zależności od sposobu wzrastania. Są to:

• truskawka pnąca (truskawki wiszące) – to potoczne określenie dla truskawek, które są sadzone w pojemnikach i na tarasach. Nie mają one nic wspólnego z pnączami, wytwarzane przez nie rozłogi nie pełnią funkcji pnącej, służą jedynie do rozmnażania. Jeżeli jednak przymocujesz ich pędy do podpory to wówczas osiągniesz efekt pnącza. Ze względu na swoje długie i obfite owocowanie są bardziej wymagające i potrzebują więcej wody oraz składników pokarmowych niż truskawki w formie klasycznej. Przykładem odmiany truskawki wiszącej jest np. truskawka Toscana oraz truskawka Albion, będąca rodzajem truskawki powtarzającej, czyli całorocznej. Inną odmianą całoroczną jest np. truskawka poziomkowa typu truskawka Ostara. Do sadzenia w doniczkach doskonale nadaje się też truskawka Monterey.
• truskawka kolumnowa – truskawka wysokopienna stanowi doskonałą ozdobą dla małych ogrodów. Truskawki pienne tworzą kolumnę wzrastając pionowo, przez co zajmują mało miejsca, a przy tym wyglądają bardzo atrakcyjnie. 
• klasyczne sadzonki – można zbierać owoce z niskich krzewów sadzonych w rządkach.

Truskawki owocują – w zależności od odmiany – w okresie od maja do października.

Do plonujących bardzo wcześnie i średnio wczesnych odmian zalicza się m.in.:

• truskawka Rumba – czas jej owocowania jest – w porównaniu z innymi odmianami truskawek – dość długi, ponieważ trwa od końca maja do początku lipca. Rumba wykazuje odporność na najpopularniejsze choroby truskawek, takie jak: biała i czerwona plamistość, zgnilizna korony. Jest dość odporna na mrozy i deszcz, ale w przypadku ogromnych spadków temperatury, powinna zostać okryta.
• truskawka Elsanta – warto o niej wspomnieć, ponieważ wyróżnia się wyśmienitym smakiem i od lat – jak można przeczytać na stronach właścicieli szkółek sadzonek truskawek – uchodzi za jedną z najlepszych odmian deserowych. To tzw. średnio wczesna odmiana, ponieważ owocuje już od pierwszego tygodnia czerwca do końca tego miesiąca. Wyróżnia się dużymi i bardzo dużymi owocami o jasnoczerwonym kolorze. W smaku przypomina nieco malinę.
• truskawka Joly – to truskawka średnio wczesna. Charakteryzuje się włoskim pochodzeniem, co sprawia, że jest mniej odporna na mrozy niż jej polskie kuzynki. To wyjątkowo słodka truskawka, która daje ogromne plony, o ile oczywiście nie zabraknie jej w glebie w procesie dojrzewania wilgoci.
• truskawka Ambrozja – nazwa zobowiązuje, ponieważ ta truskawka to prawdziwa ambrozja ze względu na swoją hipersłodkość. Dojrzewa wcześnie, a jej owoce charakteryzują się tzw. sopelkowym kształtem. Niektórzy nazywają ją również „truskawką o poziomkowym smaku”. Wyróżnia się dużą odpornością na choroby i mrozy.
• truskawka „Roksana” – znana też jako „Roxana”, to kolejna na naszej liście, truskawka o włoskim rodowodzie. To średnio wczesna odmiana, której owoce można zbierać od połowy czerwca do połowy lipca. 
• truskawka Grandarosa (Grande Rosa) – jest kolejną, niezwykle smaczną odmianą wczesną, nadającą się zarówno do przetworzenia, jak i do deserów. Charakteryzuje się pomarańczowoczerwonymi owocami, które są równomiernie wybarwione. Są odporne na transport nawet na duże odległości oraz mogą być dłuższy czas przechowywane, w tym także w warunkach pokojowych bez szkody dla siebie.
• truskawka Gigant – to odmiana deserowa o średniowczesnym czasie dojrzewania. Ma ogromne owoce, czasem nawet dwa razy większe od innych odmian. Truskawka Gigant ma holenderskie pochodzenie, powstała w 1998 roku i jest krzyżówką odmian Konnings i Vissers.
• truskawka Aprica – to wczesna odmiana truskawki, rodem ze słonecznej Italii. Wyróżnia się lśniącymi owocami w kształcie stożka.

Do średniopóźnych i późnych odmian truskawek zalicza się m.in.:

• truskawka Senga Sengana, nazywana też truskawka Senga  – o ciemnoczerwonej skórce i czerwonym miąższu, owocuje od połowy czerwca do połowy lipca. Zajmujący się profesjonalną uprawą truskawek za pośrednictwem swoich stron internetowych wskazują, że truskawka Senga Sengana to jedna z najlepszych odmian nadających się na przetwory, np. konfitury, kompoty czy dżemy.
• truskawka Polka – to wyjątkowo słodkie owoce, które dojrzewają od połowy czerwca do połowy lipca. Mają przyjemny, słodki zapach poziomek. Ten typ truskawki polecany jest do upraw proekologicznych.
• truskawka Florence – owocująca w klimacie polskim od około 20 czerwca do połowy lipca. Ma przeznaczenie deserowe;
• truskawka Judibell – charakteryzująca się dużymi, soczystymi owocami z połyskiem na skórce, plonuje od początku lipca do końca tego miesiąca. Poznasz ją m.in. po jasnoczerwonych owocach. Doskonale nadaje się zarówno do deserów czy jako przekąska podczas dnia, ale również jako owoc do przetworów;
• truskawki Malwina – to kolejny typ późno dojrzewającej truskawki; owocuje zazwyczaj od pierwszego do ostatniego tygodnia lipca. Wyróżnia się jędrnymi i aromatycznymi owocami oraz dużą odpornością na choroby. Świetnie nadaje się do uprawy w polskim klimacie. Można jeść ją jako smaczny deser, ale też użyć do zrobienia kompotów i przetworów na zimę.
• truskawka Elan – to rodzaj truskawki ozdobnej, pnącej, która owocuje do października.

Warto przyjrzeć się gatunkom truskawki pod kątem ich odporności na niskie temperatury:

• truskawka Honeoye – roślina wyróżnia się dodatkowo odpornością na choroby liści, szarą pleśń czy gnicie owoców. Posiada owoce stożkowate i jędrne. Co istotne, nie powinno się sadzić takiej rośliny w miejscach po innych truskawkach czy roślinach z rodziny psiankowatych z uwagi na jej podatność na wertycyliozę. Truskawka Honeoye to odmiana amerykańska, należąca do tych bardzo wczesnych. Ze względu na swoje ogromne zdolności adaptacyjne, jest sadzona  również na innych kontynentach.
• truskawka Azja – doskonale radzi sobie z mrozami dochodzącymi do -16 st. Celsjusza, jednakże z niższymi temperaturami już nie, jest mało odporna na choroby grzybowe. Odmiana jest dość młoda i chętnie stosowana przez hodowców we wszystkich częściach Rosji.
• truskawka Pandora – to odmiana późnej truskawki, bardzo odpornej na mróz. Jest angielskim typem truskawek o silnym wzroście. W drugim roku wzrostu owocuje jeszcze później.
• truskawka Clery – jest dość odporna na mróz, ale konieczne jest jej zakrycie na zimę.

Co ciekawe, wiele truskawek świetnie radzi sobie tylko w jednym klimacie, a inne nie mają wybranego swojego miejsca na Ziemi, ponieważ odnajdują się praktycznie w każdych warunkach. 

Przy tej okazji warto wspomnieć o polskich odmianach truskawek. Wpisana do europejskiego systemu nazw i oznaczeń geograficznych została truskawka kaszubska. Określenie to jest zarezerwowane dla truskawek uprawianych na Kaszubach, w województwie pomorskim.

Truskawki te posiadają Chronione Oznaczenie Geograficzne. Na niezwykłość kaszubskiej truskawki wpływa m.in. unikalna gleba, która sprawia, że tego rodzaju truskawka jest znacznie słodsza niż inne odmiany uprawiane w tym klimacie.

Od 1991 roku w rejestrze COBORU, czyli Centralnym Ośrodku Badania Odmian Roślin Uprawnych znajduje się też truskawka Dukat. W tym spisie znalazła się również m.in. truskawka: Ariadna, Malwina, Elsanta, Hossa, Patrycja,  Elkat, Panvik, Senga Sengana i wiele innych.

Niektórzy błędnie wskazują na odmianę truskawki Frigo. Warto jednak podkreślić, że jest to jedynie nazwa technologii produkcji sadzonek tej rośliny. Frigo to sadzonki bezlistne, wyjmowane w takim stanie z chłodni.

Są one w tzw. uśpieniu zimowym. Po ich rozmrożeniu i wsadzeniu w ziemię, rosną bardzo szybko. Pierwsze owoce można uzyskać już po 2 miesiącach. Sadząc dowolną odmianę – w pierwszym roku – truskawki wyrosną w wybranym terminie. Natomiast w kolejnym roku, pojawią się one już zgodnie z czasem typowym dla swojej odmiany.

Jeżeli masz ochotę na duże truskawki – oprócz truskawki Gigant, sięgnij po takie odmiany jak truskawka:

• Sibilla.
• Alba,
• Vibrat lub Vibrant,
• Bogota.

Z kolei, gdy wolisz mniejsze – niczym poziomki – owoce, sprawdzi się tu odmiana dzika truskawka. „Dzikie truskawki” to również popularne określenie poziomek, od których tak naprawdę pochodzą truskawki.

Jak wiadomo, najlepsza odmiana truskawek to taka, która odpowiada Twoim indywidualnym preferencjom. Warto przyjrzeć się dokładniej cechom różnych odmian i określić, które są najbardziej na plus. Wybór dotyczący okresu owocowania, odporności na choroby, smaku czy wyglądu truskawek  zależy od Ciebie.

Na rynku dostępne są truskawki w różnych odmianach kolorystycznych. Na uwagę zasługuje nie tylko biała truskawka (truskawka ananasowa), ale też truskawki:

• niebieskie,
• fioletowe,
• czarne,
• żółte.

Jaka odmiana truskawek jest najsłodsza? Trzeba wiedzieć, że ich smak jest zależny od odmiany. Biorąc pod uwagę, że obecnie mamy około 2 tysiące odmian tych owoców, nie sposób racjonalnie ocenić, która z nich jest najsłodszą. Możemy za to wskazać te gatunki, które mają słodkie owoce. Miłośnikom słodyczy z pewnością przypadnie niezwykle słodka truskawka Kent.

Najsmaczniejsze odmiany truskawek to także truskawka:

• malinowa będąca połączeniem smaku poziomek i malin;
• Olimpia, którą uznaje się – jak wynika z informacji na sadzonki-truskawek.com – za lepszą np. od odmiany Roxana;
• Fragaria – to kolejna odmiana znana z bardzo smacznych owoców;
• Tresca – charakteryzuje się dość zwartym, słodkim miąższem i dużą plennością.

Truskawka jest bardzo podatna na modyfikacje i krzyżówki, dlatego co rusz powstają jej nowe odmiany.

Inne znane odmiany tego owocu to m.in. truskawki: 

• Romina,
• Loran,
• Roman,
• Sonata, 
• Regina, 
• Christine, 

Jak odróżnić truskawki polskie od zagranicznych? Przede wszystkim kolorem. Jeżeli zobaczysz truskawkę intensywnie czerwoną, a nawet przechodzącą w bordo, to najprawdopodobniej truskawka, która przebyła drogę z zagranicy.

Pamiętaj jednak, że jej inny kolor może wynikać po prostu z tego, że reprezentuje konkretny typ truskawki. Nasze rodzime, polskie truskawki powinny mieć ładną szypułkę – nieatrakcyjny wygląd tego elementu truskawki może świadczyć, że owoce długo znajdowały się w transporcie.

Reklama

Kiedy jest sezon na truskawki?

Sezon na truskawki w zasadzie trwa od wiosny do późnej jesieni, ponieważ to, kiedy pojawią się owoce, zależy od konkretnej odmiany truskawek. Kiedy kwitną truskawki?

Poniżej przedstawiamy informacje dotyczące tego, kiedy truskawki się pojawiają oraz do kiedy jest sezon na truskawki:

• truskawki wczesne – pojawiają się już w maju i mogą owocować – w zależności od odmiany do późnej jesieni;
• truskawki późne – zaczynają owocować np. w lipcu i ten proces trwa np. aż do października.

Wiesz już, kiedy pojawiają się pierwsze truskawki. Warto również zweryfikować, kiedy należy je sadzić. Popularne jest zarówno sadzenie truskawek wiosną jak i jesienią.

Reklama

Kiedy sadzić truskawki?

Termin sadzenia truskawek jest uzależniony od kilku czynników. Odbywa się to w dwóch terminach:

• wiosną powinno odbyć się od wegetacji, czyli od połowy marca do maja; 
• jesienią – jesienne sadzenie truskawek trwa od września do listopada, a nawet grudnia.

Kiedy najlepiej sadzić truskawki? Najlepszy czas na wiosenne sadzenie truskawki, jest wtedy, gdy temperatura wynosi minimum 15 st. Celsjusza. Wówczas ziemia jest już ciepła i rozmarznięta. 

Ostateczny termin zależy jednak od odmiany truskawek i jej odporności na mróz. Informację, kiedy siać truskawki, z pewnością uzyskasz w instrukcji od producenta sprzedającego konkretne sadzonki.

Z kolei ostatecznym terminem do kiedy się sadzi truskawki są pierwsze zimowe przymrozki. Flance truskawek powinny zostać wsadzone zanim temperatury spadną poniżej zera.

Jak sadzić truskawki?

Istnieje kilka czynników, które mają wpływ na to, czy truskawki się udadzą. Warto zwrócić uwagę na takie kwestie jak:

• co ile sadzić truskawki – ostatecznie to, jak gęsto sadzić truskawki, zależy od indywidualnych preferencji konkretnej odmiany. Niektóre dobrze radzą sobie w bliższych odległościach od siebie, a inne wręcz przeciwnie. Trzeba zadbać o miejsce dla rozwoju liści truskawek.
• co sadzić obok truskawki – dobre sąsiedztwo dla truskawki ma ogromne znaczenie. To dzięki nim truskawki dają lepsze plony, a dodatkowo chronią przed szkodnikami oraz poprawiają smak i zapach truskawek. Bujniejsze plony zapewni towarzystwo grochu i fasoli, a także rzodkiewki, buraka, sałaty czy marchewki. Rumianek czy ogórecznik lekarski świetnie wpływają na bujność truskawek, a dodatkowo wabią owady, które zapylają kwiaty. Jeżeli decydujesz się na posadzenie ziół, należy je umieścić na obrzeżach grządek truskawek. Gdy chcesz zasadzić warzywa w obecności truskawek, to zadbaj o to, by razem z truskawkami na zagonach znajdowały się jedynie czosnek, por czy cebula. Tylko te warzywa nie przeszkadzają rozrastającym liściom. Natomiast inne warzywa muszą znajdować się na obrzeżu. Z kolei okazuje się, że np. truskawki obok pomidorów, kalarepy, kapusty, brokułu, jarmużu, to niezbyt korzystne rozwiązanie. Truskawek nie warto sadzić blisko malin czy jeżyn. Są one narażone na te same szkodniki. 

• jak sadzić truskawki na włókninie – decyduje o tym typ uprawy, wykorzystanie włókniny chroni przed chwastami i pozwala na lepsze dojrzewanie owoców i wygodniejszy zbiór. Podczas sadzenia na włókninie należy zwrócić uwagę na rozstaw roślin, przyjmuje się, że odstępy powinny wynosić około 50 cm. Truskawki, które mają większy wzrost powinny mieć więcej miejsca, a te z mniejszym wzrostem mniejszy. Chcąc posadzić truskawki na włókninie należy zatroszczyć się o to, by dobrze przygotować grządkę, rozłożyć i zamocować włókninę, wykonać na niej nacięcia, rozmieścić sadzonki na włókninie, wyczyścić ją i podlać sadzonki.

Jakie podłoże pod truskawki jest najlepsze?

Zastanawiasz się, jaka ziemia pod truskawki będzie idealna? Zwróć uwagę na wymagania glebowe tej rośliny. Poniżej przedstawiamy  na czym rośnie truskawka. 

Zacznijmy od gleby, która powinna mieć pH 5,5-6,2. Zbyt wysoki odczyn może być przyczyną tego, że truskawki staną się kwaśne czy gorzkie. Mają wówczas problem z przyswajaniem składników odżywczych. Zrezygnuj również z wapnowania ziemi pod truskawki.

Jak można poprawić podłoże wzrostu truskawek? Ziemia do truskawek powinna być nawożona kompostem i dodatkowo wzbogacona:

• niewielką ilość trocin,
• korą,
• igliwiem,
• torfem.

Zamiast w zwykłą glebę, można wykorzystać agrowłókninę pod truskawki. Inna nazwa to po prostu flizelina. Rozwiązanie zmniejszy ryzyko ataku truskawek przez chwasty. Co więcej, ułatwia nagrzewanie się zagonów.

Inne możliwości, które można zastosować pod truskawki to:

• skorupki jaj,
• polifoska,
• słoma,
• folia.

Wszystkie te sposoby można wykorzystać do ściółkowania truskawek, czyli okrycia gleby. Zastanawiasz się kiedy to zrobić? Najlepiej przed kwitnieniem lub w okresie kwitnienia rośliny.

Gdzie rośnie truskawka? Truskawki można sadzić na podwyższonej grządce, ale też w skrzynkach czy w ozdobnym warzywniaku.

Truskawek nie należy sadzić na miejscu, gdzie wcześniej rosły maliny, pomidory czy ziemniaki. Lepiej nadadzą się za to miejsca, w których uprzednio znajdowały się: marchew, cebula, fasola, groch, bobik.

W czym hodować truskawki?

Truskawki można zasadzić w ogrodzie po prostu na grządce, ale można też wykorzystać do tego doniczki, beczki, stojaki, rury. Takie rozwiązania jak wymienione poniżej sprawią, że truskawki będą pełnić również funkcję ozdobną i pięknie dekorować dom:

• truskawki na stojaku – stojak czy stelaż na truskawki pnące ułatwi ich wzrastanie, ponieważ naturalnie nie posiadają one żadnych możliwości chwytnych ani pędów.
• truskawki w beczce – podobnie będą miały walor dekoracyjny;
• truskawka w doniczce – donica na truskawki powinna być dostosowana do rodzaju truskawek i konkretnego systemu korzeniowego. Doskonale sprawdzą się tu doniczki kaskadowe.
• truskawka w rurze lub truskawki w tubie to kolejne interesujące rozwiązanie.

Zimą, gdy temperatury na zewnątrz nie rozpieszczają można też wyhodować truskawki w szklarni. Jeżeli nie masz ogródka, bo np. mieszkasz w bloku, możesz spróbować wyhodować truskawki na balkonie. Sprawdzą się tu odmiany wysokopienne.

Truskawki zwisające będą świetnie się prezentować i ozdabiać Twój balkon lepiej niż kwiaty.

Jak wyhodować truskawki w domu? Przede wszystkim dobierz odpowiednią odmianę, najlepiej tę zwisającą, a następnie doniczkę, która zapewni truskawkom dużo miejsca. Na 1 roślinę potrzeba około 3-4 litrowej doniczki. Ziemia powinna mieć odczyn obojętny lub lekko kwaśny.

Reklama

Pielęgnacja truskawek

Wielu z nas marzy o tym, by ich uprawa truskawek dała nie tylko pokaźny plon, ale też, by owoce były smaczne i soczyste.

Co zrobić, żeby truskawki były słodkie? Przede wszystkim dbać o nie we właściwy sposób. O czym należy pamiętać? Oto najważniejsze kwestie:

• jak przyciąć truskawki – niektórzy praktykują przycinanie truskawek na wiosnę, jednakże lepiej nie skupiać się jedynie na kalendarzu, ale na tym, jak stare są liście. Usuwaj  je około 2-3 tygodnie po zbiorach;
• pielęgnacja truskawek po owocowaniu – usuń stare liście, pozbądź się też spleśniałych owoców, dzięki temu zlikwidujesz zarodniki grzybów oraz szkodniki;
• pielenie truskawek; 
• koszenie truskawek – termin, kiedy należy ścinać truskawki to czas po owocowaniu; wielu ogrodników decyduje się na usunięcie wszystkich liści 6-7 cm nad ziemią. W ten sposób można zahamować wyrastanie nowych rozłogów. Masz nowe truskawki? Czas ich ścięcia to dopiero kolejny rok po zbiorach;
• przesadzanie truskawek – czas kiedy przesadzać truskawki przypada od wczesnej wiosny do końca czerwca. Wystarczy wykopać dół, włożyć w niego roślinę i zasypać.

Nawadnianie truskawek

Aby owoce pięknie rosły, niezbędne jest podlewanie truskawek.

Nawadnianie warto stosować w okresie wegetacyjnym z tego względu, że płytki system korzeniowy jest narażony na szybkie wysychanie. Można to robić poprzez:

• deszczowanie plantacji, ale rodzi to ryzyko chorób liści;
• nawadnianie podpowierzchniowe.

Zazwyczaj stosuje się metodę tzw. nawadniania kropelkowego truskawek poprzez taśmy lub linie kroplujące.

Pamiętaj o regularnym podlewaniu truskawek po posadzeniu – rano lub wieczorem. Nie rób tego w środku dnia, gdy słońce jest największe.

Nawozy do truskawek

Unikaj nawozów z dużą zawartością azotu. Zamiast tego, jeśli chcesz mieć truskawki ekologiczne postaw na ekologiczny nawóz.

Jaki obornik pod truskawki? Sprawdzą się tu takie rozwiązania do nawożenia truskawek jak:

• obornik granulowany bydlęcy,
• kompost,
• zielone nawozy,
• saletra wapniowa– jako źródło potasu i wapnia.

Czym zasilać truskawki? Wykorzystaj domowy nawóz do truskawek, a dokładniej w marcu zastosuj kompost, w kwietniu nawóz mineralny, z kolei w maju wykorzystaj gnojówkę z pokrzywy.

Sposobem na dostarczenie składników odżywczych jest też tzw. fertygacja truskawek, czyli dostarczenie składników do aktywnej strefy systemu korzeniowego.

Oprysk na truskawki

Aby zapobiegać występowaniu chorób owoców, warto postawić na ekologiczne opryski truskawek. Można je wykonać z roślin pospolitych, typu: mniszek lekarski, skrzyp polny, cebula, czosnek, pokrzywa. Z takich środków można sporządzić odwary, naturalne opryski na truskawki, maceraty przeciwko szkodnikom i chorobom. 

Skuteczne w walce z chorobami wywołanymi przez grzyby i inne drobnoustroje są np.:

• miedzian na truskawki,
• oprysk z drożdży na truskawki, 
• środek grzybobójczy na truskawki.

Warto stosować opryski profilaktycznie, sprawdzą się tu np. opryski na chwasty w truskawkach po zbiorach. Zwalczanie chwastów należy kultywować cały rok, tym samym zabezpieczymy nasze rośliny przed nadmiernym działaniem szkodliwych roślin. 

Kiedy jeszcze stosować opryski? Wtedy, gdy już zauważymy zmiany chorobowe. Sprawdzi się:

• oprysk na truskawki, gdy pojawiają się zmiany od grzyba;
• oprysk na perz.

Regeneracji sadzonek sprzyja mocznik dolistnie na truskawki. 

Zbiór truskawek

Niektórzy zastanawiają się, ile przyjdzie im czekać na truskawki. Głowią się, od ilu lat można je zbierać. Tymczasem zbieranie truskawek może nastąpić już dwa miesiące po ich posadzeniu. Oczywiście, wszystko zależy od odmiany, ale generalnie okres, kiedy zbiera się truskawki to czas od maja do października.

Jak zrywać truskawki? Owoce zbieramy z szypułkami – to jak najbardziej element jadalny truskawek.

Truskawek na polu może być tyle, że trudno je zebrać niektórym plantatorom. Wówczas zapraszają na samozbiory truskawki, czyli zbieranie truskawek na polach za pieniądze. Dzięki temu mniej owoców się marnuje.

Jak zabezpieczyć truskawki na zimę?

Wytrzymałość truskawki na mróz zależy od jej gatunku.

Warto zwrócić uwagę na to, przy jakiej temperaturze przemarzają truskawki. Jak podaje Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, kwiaty truskawek przemarzają w temperaturze od -1,8 st. Celsjusza do -3 st. Celsjusza. Z kolei młode zawiązki -2,5 st. Celsjusza.

 Jak przygotować truskawki na zimę? Zadbaj o:

• wykonanie oprysku środkiem grzybobójczym;
• ostatnie nawożenie zrób latem w nawozy bogate w fosfory, siarkę, potas;
• okrywanie na zimę – przykrywanie truskawek agrowłókniną, słomą, folią perforowaną lub innym materiałem, gdy truskawki przejdą w stan spoczynku zimowego.

Jak przezimować truskawki w doniczkach? Zimowanie truskawek w doniczkach można przeprowadzić w taki sposób, że całe doniczki umieszcza się w ziemi, a od góry okrywa się je materiałem ściółkowym – np. liśćmi, trocinami i słomą. Truskawki można też przezimować w pomieszczeniu i delikatnie je podlewać.

Maszyny do truskawek

W hodowaniu truskawek przydadzą się takie maszyny do uprawy truskawek na plantację jak:

• glebogryzarka do truskawek – przeznaczona do spulchniania i wyrównania międzyrzędzi w uprawach,
• ścielarka do truskawek,
• sadzarka do truskawek,
• węże do nawadniania kropelkowego truskawek,
• maszyna do zbierania truskawek,
• opryskiwacz do truskawek,
• formownica do truskawek.

Do usuwania chwastów można wykorzystać maszynę jaką jest pielnik hydrauliczny. Z kolei do czyszczenia przydatna okaże się drylownica.

Reklama

Choroby truskawek

Truskawki – jak wszystkie rośliny – są narażone na choroby i na inne szkodniki. Co prawda, niektóre odmiany są bardziej odporne na tego rodzaju zagrożenia, jednak ryzyko zawsze istnieje.

Czynnikami wpływającymi na występowanie chorób truskawek jest nie tylko nieodpowiednia pielęgnacja, pogoda, ale też np. obecność innych roślin, które przyciągają szkodniki.

Szkodniki w truskawkach to jeden z najbardziej prozaicznych powodów zniszczenia uprawy. Wystarczy, że nadlecą ptaki i zniszczą owoce. Częstym problemem są robaki w truskawkach. Na uwagę zasługują takie szkodniki jak: np. mszyce czy małe owady:

• wciornastki,
• drutowce,
• opuchlaki,
• pędraki,
• przędziorek,
• mrówki.

które również sieją spustoszenie. Kolejnym szkodnikiem jest roztocz w truskawkach, która sprawia, że rośliny są wrażliwe na przemarzanie, mogą zasychać i zamierać.

Oto najpopularniejsze problemy, z którymi mogą borykać się hodowcy truskawek:

• antraknoza truskawki – rozwojowi tej choroby sprzyjają opady i temperatura w przedziale 24-25 st. Celsjusza. Choroba jest wywołana grzybem Colletotrichum acutatum, który sprawia, że owoce i inne elementy rośliny gniją;
• szara pleśń truskawki – to kolejna choroba grzybicza. Wywołuje ją patogen o nazwie Botrytis cinerea – poraża on kwiaty, które zamierają, natomiast zawiązki kwiatów zasychają lub gniją. Niestety, choroba dotyka również owoce po zbiorze;
• czerwona plamistość liści truskawki – choroba rozwija się zwykle w temperaturze 20-25 st. Celsjusza, powoduje pojawianie się brunatnopurpurowych plamek. Może porażać liście.
• mączniak truskawki – to grzyb infekujący z białoszarym mączystym nalotem grzybni i zarodników konidialnych.

Inne choroby grzybicze to werticilioza, a także skórzasta zgnilizna truskawki.

Na stan owoców wpływają także niedobory w truskawce:

• niedobór potasu – to odpowiedź na pytanie, dlaczego truskawki mają małe owoce, jasne wybarwienie liści czy żółknięcie najstarszych liści;
• niedobór wapnia – objawy niedoboru wapnia w truskawkach to m.in. utrata ich smaku i soczystości, gorsze znoszenie okresu przechowywania.

Wyróżnia się także takie choroby truskawek, które dotykają poszczególnych części rośliny. Są to:

• choroby korzeni, np. czerwona zgnilizna korzeni truskawki,
• choroby liści, np. chloroza truskawek sprawia, że truskawki więdną.

Zastanawiasz się, dlaczego truskawka nie kwitnie? Trzeba pamiętać, że czasem brak kwitnienia rośliny to nie efekt choroby, ale np. zbyt późnego zasadzenia roślin. 

Wartości odżywcze truskawek

Warto przyjrzeć się temu, co zawiera truskawka. W publikacji T. Pukszty i A. Platty omówiono wpływ świeżych i  mrożonych „owoców”. Według autorów obecność witamin w truskawce zależy także od tego czynnika.

Inne zmienne poza przetwarzaniem owoców, które mają wpływ na wartości odżywcze w truskawce to ich odmiana, warunki klimatyczne, miejsce i metody uprawy, stopień dojrzałości podczas zbiorów czy czas transportu.

Jakie witaminy ma truskawka? Poniżej przedstawiamy składniki odżywcze truskawki:

• witamina C – jak twierdzą T. Pukszta i A. Platta, truskawki mrożone zawierają 15,74 mg witaminy C na 100 g. Znacznie większą zawartość tego składnika odnotowuje się w truskawkach świeżych – to nawet 73,24 mg witaminy C na 100 g owocu. Tym samym, jak uważają wskazani badacze, 100 g świeżych truskawek może dostarczyć organizmowi od 50-100% dziennego zapotrzebowania na witaminę C, z kolei 100 g owoców mrożonych pokrywa to zapotrzebowanie jedynie na poziomie 40-50%.
• witamina A – witamina pozytywnie wpływa na wzrok, układ immunologiczny, a także stan skóry, paznokci i włosów;
• witamina E – nazywana jest też witaminą młodości, sprawia, że procesy starzenia się skóry są nieco powstrzymane, dobrze nawilża, regeneruje oraz natłuszcza skórę;
• witamina PP – reguluje ona dotlenienie krwi, ma wpływ na prawidłową pracę układu nerwowego i hormonów płciowych;
• polifenole, które rozpoznaje się w składzie truskawek - w przypadku mrożonych owoców ich poziom to zaledwie 1086,27 mg na 100 g, z kolei w tych świeżych odmianach występuje 1797,26 mg polifenoli na 100 g. Polifenole to istotny składnik tych owoców, ponieważ to właśnie od jego poziomu zależą możliwości truskawek w zakresie aktywności przeciwrodnikowej owoców.
• żelazo – jeżeli zastanawiasz się, czy truskawki mają dużo żelaza, przyjrzyj się, że w 100 g zawarte jest 40 miligramów żelaza, odpowiada to 3 proc. dziennego spożycia żelaza.
• pozostałe makroskładniki truskawki – oprócz żelaza, truskawki zawierają także mangan oraz wapń. 

Truskawki a odchudzanie to doskonałe połączenie, ponieważ truskawki są małokaloryczne, przez co dobrze nadają się jako smakowita przekąska lub składnik dania.

Truskawki na diecie odchudzającej to również źródło błonnika i wartościowych witamin. Jeżeli masz wątpliwości, czy truskawki tuczą, zwróć uwagę na ich kaloryczność, omówioną w tym artykule. Jeżeli wahasz się, czy truskawki mają dużo cukru również zwróć uwagę, że w 100 g zawarte jest tylko około 4 g. Ostateczna ilość zależy od konkretnej odmiany.

Zdaniem Zdzisława Koszańskiego, Ewy Rumasz-Rudnickiej, Cezarego Podsiadło z Zakładu Produkcji Roślinnej i Nawadniania Akademia Rolnicza w Szczecinie więcej niż przeciętną ilość cukru zawiera odmiana Senga Sengana. Co więcej, jak podają autorzy nawadnianie, jak i zwiększona dawka nawozów NPK zmniejsza istotnie zawartość cukrów w truskawkach.

Biorąc pod uwagę składniki odżywcze zawsze musimy przeanalizować to, ile ważą truskawki, które zjedliśmy. Wszystkie wartości są przyjmowane do 100 g truskawek.

To, ile waży jedna truskawka zależy od odmiany i wielkości okazu – zwykle jest to około 10 g.

W 100 g truskawek znajdziemy ok. 7,7 g węglowodanów, 2 g błonnika oraz 0,7 g białka.

Właściwości truskawek

Zastanawiasz się, jakie właściwości mają truskawki?  Czy truskawki są zdrowe? Biorąc pod uwagę powyższe uwagi dotyczące składników zawartych w tych owocach, można stwierdzić, że truskawki przejawiają działanie pozytywnie wpływające na wiele układów organizmu.

Truskawka – właściwości zdrowotne:

• truskawki są szczególnie ważne są dla układu pokarmowego ze względu na: wspomaganie przemiany materii, regulację trawienia, pobudzania pracy jelit, wspomaganie pracy wątroby. Truskawki pozytywnie wpływają na jelita, ale warto mieć świadomość, że w przypadku chorób jelit, zawarte w truskawkach nasionka mogą je podrażniać, o czym piszemy w przeciwwskazaniach związanych z jedzeniem tych owoców;
• truskawka przejawia ważne właściwości lecznicze w kontekście układu sercowo-naczyniowego zmniejszając ryzyka chorób naczyniowo-sercowych. Z badań, które przeprowadzili naukowcy z Norwich Medical School z Wielkiej Brytanii wynika, że jedzenie truskawek obniża ryzyko zawału o kobiet w średnim wieku; co więcej, obecna w truskawkach kwercetyna obniża także ryzyko miażdżycy;
• truskawka to od lat afrodyzjak, który zawiera dużo cynku podnoszącego libido;
• truskawka to skarbnica wielu witamin, przez co przejawia działanie detoksykacyjne, przeciwzapalne, hamujące procesy starzenia;
• truskawki mogą powodować wzdęcia – jeśli głowisz się, czy truskawki są wzdymające, odpowiedź jest twierdząca – truskawki powodują właśnie takie stany. Dlatego, gdy borykasz się z tego rodzaju problemami, ogranicz jedzenie truskawek;

Jeżeli wahasz się, czy truskawki są moczopędne, odpowiedź jest twierdząca, ponieważ zawierają nie tylko dużo wody, ale też potasu, który wzmacnia działanie moczopędne. Dzięki temu truskawki pozytywnie wpływają na nerki.

Ile kalorii mają truskawki?

Należy podkreślić, że truskawki mają bardzo niewiele kalorii. Z uwagi zatem na ich niską kaloryczność poleca się je osobom na dietach odchudzających. Można bez poczucia winy zjadać olbrzymie porcje tych owoców.

Zatem, ile kalorii ma truskawka? Według popularnych aplikacji do obliczania kaloryczności, truskawki mają około 32 kcal w 100 gramach. Zjadając więc nawet kilogram tych owoców, dostarczasz dopiero 320 kcal, czyli tyle mniej więcej co ma jeden batonik.

Indeks glikemiczny truskawki

Truskawki wyróżniają się niskim indeksem glikemicznym.

Ig truskawki wynosi 25, z tego powodu mogą sięgać po nie nawet osoby z cukrzycą. Trzeba jednak pamiętać jak zawsze o umiarze, zwłaszcza w przypadku chorowania na tę chorobę.

Warto też zwrócić uwagę na indeks sytości truskawki, czyli jak bardzo czujemy się syci po zjedzeniu tego owocu. W porównaniu z innymi owocami, truskawki nie są mocno sycące. Miseczka truskawek ma około 68 punktów w indeksie sytości, podczas, gdy 1 pomarańcza aż 189.

Jak myć truskawki?

Mycie truskawek może wydawać się nam czymś intuicyjnym. Tymczasem błędy popełniane podczas tej czynności, mogą niestety zaważyć nie tylko na smaku owoców, ale też na szybszym ich psuciu.

Jak umyć truskawki? Oto garść wskazówek:

• Do mycia truskawek używamy zimnej wody. Pod wpływem ciepłej wody truskawka traci swoją jędrność.
• Kuszącą opcją jest mycie owoców pod bieżącą wodą i bezpośrednie zjedzenie, ale to błąd! W czym zatem myć truskawki? Najlepiej moczyć truskawki w misce z wodą i  solą przez 2-3 minuty.
• Warto dwukrotnie zmienić wodę.
• Jeżeli nie chcesz zepsuć smaku truskawek, nie odrywaj szypułek, by nie dopuścić do dostania się wody do owocu.

Czy myć truskawki przed włożeniem do lodówki? Tak, ale pamiętaj, że truskawki, które miały kontakt z wodą, mogą szybciej ulec zepsuciu. Dlatego najpierw poczekaj aż dokładnie wyschną – nie wycieraj ich samodzielnie – i dopiero wówczas umieść je w pojemniku i schowaj w lodówce.

Jak przechowywać truskawki?

Właśnie wróciłeś z kobiałką na truskawki i zastanawiasz się, gdzie teraz je przechowywać, by były maksymalnie świeże?

Gdzie przechowywać truskawki? Zacznijmy od tego, że na krótki czas Twoje truskawki mogą być trzymane w temperaturze pokojowej, ale gdy za oknem są np. upały, warto schować truskawki w lodówce, ponieważ zbyt wysokie temperatury mogą im zaszkodzić i sprawić, że będą psuć się szybciej.

To wskazówka dla osób, które wahają się czy w ogóle można trzymać truskawki w lodówce. Oczywiście, że tak, tylko warto pamiętać o zasadach przechowywania truskawek. Dobrą taktyką jest umycie i dokładne wysuszenie owoców, a następnie umieszczenie ich w lodówce.

Trzeba  jednak wiedzieć, jak przechowywać umyte truskawki, by się nie popsuły. Znacznie wygodniejszym rozwiązaniem jest umieszczenie nieumytych owoców w specjalnym pojemniku na truskawki i mycie ich dopiero wówczas, gdy zamierzamy je użyć do gotowania lub bezpośrednio zjeść.

Chcąc przedłużyć trwałość produktów można zdecydować się na ich mrożenie. Jak mrozić truskawki, żeby się nie skleiły? Najlepszą metodą na to, jak mrozić truskawki jest ich poukładanie na tacce w taki sposób, by się nie dotykały. Wkładamy taką tacę do zamrażarki i wyjmujemy po kilku godzinach. Lekko podmrożone truskawki wsypujemy do woreczków i umieszczamy w zamrażarce.

Jeżeli chodzi o przemysłowe przechowywanie truskawek, sprawdzą się duże chłodnie i umieszczenie owoców w takich pojemnikach na truskawki jak:

• łubianki,
• koszyki,
• skrzynki, 
• europalety,
• palety.

Co można zrobić z truskawek?

Truskawki to bardzo wdzięczny owoc, który można serwować na różnorodne sposoby. Dzięki swoim walorom smakowym doskonale smakuje zarówno jako element słodkich dań, np. deserów czy ciast, jak i tych bardziej wytrawnych przysmaków.

Z truskawek robi się koktajle, a także nierzadko serwuje jako dodatek lub podstawę alkoholu. Truskawki mogą stanowić też bazę różnych przetworów, np. dżemów czy kompotów.

Truskawki w ciastach i deserach

Mówi się, że truskawki świetnie odnajdują się z różnego rodzajami ciast oraz deserami. Zapewne każdy z nas ma inne wyobrażenie na temat tego, jak wygląda placek z truskawkami. Dla jednej osoby klasyczne ciasto z truskawkami to biszkopt, z kolei inna uznaje jedynie ciasta drożdżowe z truskawkami. Wielu z nas oczyma wyobraźni widzi natomiast ciasto jogurtowe z truskawkami albo sernik na zimno.

Dla niektórych idealny deser z truskawkami to galaretka z mrożonych truskawek, truskawki ze śmietaną, muffiny z truskawkami albo bardzo proste w wykonaniu truskawki w czekoladzie. Znajdzie się też coś dla miłośników małokalorycznych słodkości, ponieważ istnieje fit ciasto z truskawkami.

Jeżeli lubisz eksperymenty zamiast ograniczać się jedynie do kruchego ciasta z truskawkami, przyrządź bułki  albo owoce zapiekane w koglu moglu.

Truskawki mogą stanowić też ozdobę ciasta i być świetną dekoracją tortu albo zdobić wspaniale gofra.

Lody truskawkowe

Dziś można je kupić w praktycznie każdej lodziarni, są dostępne zarówno w formie sorbetu, jak i w wersji klasycznej – mowa o lodach z truskawek, które można w zasadzie szybko i łatwo zrobić samodzielnie.

Jak zrobić domowe lody z truskawek? Oto kilka wskazówek, dzięki którym uda Ci się przyrządzić lody z truskawek domowej roboty:

• sorbet z truskawek – tym różni się od klasycznych lodów, że przyrządza się je jedynie z owoców i cukru, nie dodaje się już żadnych mlecznych dodatków, obecnych w zwykłych lodach – dzięki temu lody sorbetowe są znacznie mniej kaloryczne. Aby przygotować takie lody z truskawek zblenduj ze sobą owoce, miód/cukier, sok z cytryny, a następnie jednolitą masę przełóż do pojemniczka i umieść w zamrażarce. Przez kilka pierwszych godzin dbaj o przemieszanie składników, aby uniknąć wytworzenia się kryształków;
• lody z jogurtu greckiego z truskawkami – sposób postępowania jest taki jak w przypadku sorbetu, z tą różnicą, że do całej mieszanki dodajemy również jogurt grecki i blendujemy. Całość przekładamy do pojemników i zamrażamy.

Śniadanie z truskawkami

Truskawki to znakomity dodatek do śniadania. Warto docenić nie tylko ich walory smakowe i możliwość komponowania się z różnymi innymi dodatkami, ale także właściwości zdrowotne, o których już pisaliśmy.

Znakomite propozycje na śniadanie z truskawkami to:

• omlet,
• owsianka,
• kasza manna na mleku.

To niezwykle pożywne dania, które dadzą Ci energię na dobry początek dnia.

Obiad z truskawkami

Truskawki są na tyle uniwersalne, że możesz serwować je także na obiad. Makaron,

knedle czy ryż z truskawkami to nie jedyne propozycje. Warto również spróbować takich przysmaków z truskawkami jak:

• naleśniki,
• racuchy,
• pierogi,
• pyzy.

Miłośnikom zup polecamy zupę owocową z truskawek albo chłodnik z truskawek.

Kolacja z truskawkami

Znakomite dania z truskawkami sprawdzą się również na kolację. Możesz zdecydować się na połączenie owoców z goframi lub bitą śmietaną. Taki pomysł na truskawki jest jednak dość kaloryczny.

Jeżeli zależy Ci na tym, by utrzymać figurę, postaw na fit kolację z truskawkami w nieco nietypowej wersji, a mianowicie – wykorzystaj szypułki z truskawek, które (jak pamiętasz) są jadalne i zaserwuj je z innymi zielonymi smakołykami. Możesz też dorzucić swoje truskawki lub zielone elementy do koktajlu i zblendować.

Napoje z truskawkami

Niezwykle zdrowe i smaczne są wszelkiego rodzaju napoje z dodatkiem tych “owoców”. Warto wskazać tu na takie przysmaki jak:

• kompot czy sok z truskawek – które można zapasteryzować, zachowując jednocześnie ich właściwości odżywcze;
• koktajl lub shake z truskawek – z uwagi na obecność mleka lub śmietany (z których możesz zrezygnować) to dość kaloryczna, ale smaczna opcja;
• smoothie z truskawek – znacznie mniej kalorii i lżejsza formuła niż w napojach powyżej sprawia, że po taki przysmak sięga wiele osób;
• lemoniada lub woda z truskawkami – doskonale chłodzą i nawadniają, sprawdzą się w największe upały.

Pamiętaj, by nie dodawać cukru lub możliwie najmniejszą jego ilość. Wówczas napój będzie jeszcze zdrowszy.

Przetwory z truskawek

Truskawki doskonale nadają się na przetwory, które poddane procesowi pasteryzacji zachowują wszystkie aromaty, smak i właściwości odżywcze tych “owoców”.

Oczywiście, obecność cukru w przetworach trochę burzy wizję tych przysmaków jako całkowicie zdrowych, ale jeżeli robisz je w warunkach domowych, wiesz, co w nich jest. To opcje znacznie zdrowsze niż te ze sklepów, zawierające konserwanty.

Poza tym rozwiązaniem, które może wyeliminować konieczność dodawania cukru jest janginizacja truskawek, czyli dodanie szczypty soli do słoików i zapasteryzowanie ich jedynie z solą, bez dodatku cukru. Takie przetwory również będą słodkie.

Zobacz, w jakiej formie możesz zamknąć truskawki w słoikach. Popularne przetwory z truskawek to:

• dżemy,
• konfitury,
• powidła,
• kompoty,
• chutney, czy
• truskawki w syropie.

Truskawki w daniach wytrawnych

Truskawki to świetny dodatek do potraw wytrawnych. Sprawdzą się zarówno w daniach mięsnych. Podkreślają smak boczku, kurczaka, ryby, jak i wzbogacają smak sałatek warzywnych oraz tych, w których można znaleźć ser, np. pleśniowy.

Z pewnością wiele osób zdziwi takie połączenie jak szparagi z truskawkami, ale warto przygotowywać takie przysmaki, bo to dwa źródła wielu cennych składników odżywczych.

Przykłady sałatek z truskawkami to:

• sałatka z bobem i truskawkami;
• sałatka z kurczakiem i truskawkami;
• sałatka ze szpinakiem i truskawkami;
• sałatka z rukoli i truskawek;
• sałatka z truskawkami i boczkiem;
• sałatka z truskawkami i serem pleśniowym.

Interesujące wersje na ryby lub mięso z truskawkami to m.in.:

• przepis na wątróbkę drobiową z truskawkami;
• łosoś z truskawkami;
• wołowina z truskawkami.

Oczywiście, wskazane owoce świetnie sprawdzą się na różnego rodzaju dietach, również tych, gdzie dominuje mięso, popularne są np. truskawki na keto. Dzięki niskiej zawartości węglowodanów dobrze komponują się z tym sposobem żywienia.

Alkohol z truskawkami

Truskawki mogą stanowić smaczną bazę do alkoholu. Można z nich zrobić:

• nalewkę;
• wino;
• bimber.

Truskawki można wykorzystać jako dodatek smakowy. Na wzór mieszkańców dworu Króla Słońce warto zdecydować się na szampana i truskawki. Inne interesujące propozycje to białe wino z truskawkami, a także takie alkohole z truskawkami jak:

• wódka,
• piwo,
• rum.

Wypróbuj tego rodzaju drinki z truskawkami.

Pamiętaj, że każda ilość alkoholu jest szkodliwa. Alkohol jest zakazany dla niepełnoletnich i nie powinien być przyjmowany przez kobiety w ciąży ze względu na ryzyko dla zdrowia płodu. 

Co można robić z truskawkami? Różne metody obróbki

Z truskawkami można robić praktycznie wszystko. Popularne sposoby na obróbkę truskawek to:

• pasteryzacja – zachowuje smak i wszystkie aromaty truskawek nawet przez wiele tygodni, to sprawdzony sposób przedłużania ważności dżemów, konfitur i innych przetworów uzyskanych z tych owoców;
• gotowanie truskawek – owoce można wykorzystać do przyrządzania smacznych dań na słodko i na wytrawnie, np. przyrządzenie wskazanego powyżej dżemu wymaga gotowania ich w garnku. Dzięki takiej obróbce termicnej możemy np. przygotować frużelinę z truskawek;
• mrożenie truskawek - mrożone truskawki mają mniej składników odżywczych niż świeże okazy, o czym już pisaliśmy w tym artykule, jednak stanowią dobrą alternatywę na miesiące, gdy nie ma tych “owoców” na półkach sklepów. Zastanawiasz się, jak rozmrozić truskawki?  Możesz umieścić je w szczelnie zamkniętej torebce foliowej, podłożyć pod strumieniem zimnej wody i pozostawić. Innym sposobem jest wykorzystanie zamrożonych owoców na galaretkę. (Wówczas nie trzeba ich rozmrażać); 
• pieczone truskawki – wyjątkowo smaczne są także truskawki pieczone, wystarczy polać je np. likierem i włożyć do piekarnika nagrzanego do 200 st. Celsjusza na około 12 minut;
• kandyzowane truskawki – jeżeli masz ochotę na smaczną letnią, przekąskę, sprawdzą się tu właśnie tego rodzaju truskawki. Do wykonania tego przysmaku potrzebny będzie cukier, woda, kwasek cytrynowy i oczywiście owoce. W garnku należy zagotować wodę z cukrem i z dodatkiem kwasku cytrynowego. Gdy syrop będzie gotowy wystarczy włożyć do niego truskawki i gotować przez 10 minut. Następnie je wyjąć, wysuszyć, przykryć pergaminem i umieścić w piekarniku o temperaturze ok. 35-45 st. Celsjusza;
• smażenie – smażone truskawki to sposób na smaczny dodatek do ryżu, makaronu czy też metoda na przyrządzenie dżemu;
• kiszone truskawki – oczywiście, truskawki można zakisić wykorzystując zarówno do tego, te same przyprawy, co do ogórków, jak i zrobić je na słodko, z dodatkiem miodu i białego pieprzu;
• suszenie truskawek – pokrojone w plasterki suszone truskawki mogą być zdrową i smaczną alternatywą np. dla chipsów i innych mniej zdrowych przekąsek;
• liofilizacja truskawek – istnieje również metoda suszenia mrozem, którego efektem są truskawki nadające się idealnie do chrupania. Ta metoda pozwala zachować składniki odżywcze i walory smakowe truskawek.
• truskawki z grilla – jeżeli lubisz eksperymenty, to z pewnością do gustu przypadnie Ci również ten przysmak; możesz je grillować bezpośrednio do momentu puszczenia soków lub np. umieścić na serze i w ten sposób poddać obróbce cieplnej.

Cena truskawek

Zastanawiasz się, ile kosztują truskawki i kiedy są najtańsze? Z reguły wpływ na ceny truskawek na giełdzie mają takie czynniki jak: sezon, odmiana oraz pogoda. W maju, gdy można dostać pierwsze owoce, ich cena jest wysoka.

Jeśli zastanawiasz się: „gdzie kupię truskawki w dobrej cenie” to na tanie truskawki przyjdzie poczekać do przełomu czerwca i lipca, kiedy przypada szczyt owocowania wielu odmian.

Gdzie kupić truskawki, by nie przepłacić? Wybieraj:

• lokalnych dostawców – ceny truskawek na targowiskach są często niższe niż w supermarketach;
• giełdy – aktualna cena truskawek waha się od kilku do kilkunastu złotych. Cena hurtowa truskawek jest zawsze niższa niż w sklepach.

Decydując się na większe sklepy musisz się liczyć z tym, że cena truskawki za kg będzie zwykle wyższa niż u bezpośredniego sprzedawcy.

Możesz także pokusić się o zasadzenie własnych sadzonek, wówczas będziesz mógł korzystać z prywatnych zbiorów. Ceny sadzonek truskawek to zazwyczaj kilka złotych.

Gdy nie ma sezonu, możesz wybrać truskawki mrożone – ich cena za 250 g nie jest zbyt wysoka.

Uczulenie na truskawki

Mimo że truskawki są słodkie i pyszne, niektóre osoby doświadczają na nie alergii. Jej objawy zwykle ujawniają się już w wieku niemowlęcym i wczesnoszkolnym.

Uczulenie na truskawki u niemowlaka zazwyczaj rozpoznaje się około 10 miesiąca życia dziecka. Alergia na truskawki u dzieci może ustąpić wraz z wiekiem. Czasem jej objawy są po prostu mniejsze.

Jak wygląda uczulenie na truskawki? Zazwyczaj reakcja na zjedzenie truskawek jest natychmiastowa.

Objawy alergii na truskawki to:

• wysypka,
• obrzęk,
• uczucie swędzenia,
• kichanie,
• łzawienie oczu,
• bóle brzucha,
• duszności,
•  wstrząs anafilaktyczny, który może być śmiertelny.

Warto tu wspomnieć, że uczulenie na truskawki u dzieci, ale też osób dorosłych może mieć charakter niealergiczny. Składniki zawarte w truskawce mogą pobudzić uwalnianie histaminy z komórek układu odpornościowego, co w konsekwencji doprowadzi do pokrzywki.

Co podać na uczulenie na truskawki? Najlepiej wyeliminować truskawki z menu, a gdy problem już się pojawi zastosować leki przeciwhistaminowe.

Przeciwwskazania do spożywania truskawek 

Pomimo wielu wartościowych właściwości truskawki, istnieją też i przeciwwskazania do jej jedzenia. Nie chodzi tylko o uczulenie, które po zjedzeniu truskawek może powodować ból brzucha, ale też o inne kwestie, np. zatrucie truskawkami z powodu obecności w nich salicylanów, które mogą w nadmiarze wywołać zmiany skórne, np. pokrzywkę.

Teoretycznie niebezpieczne połączenia truskawek to:

• truskawki a refluks – truskawki mają odczyn kwaśny, dlatego mogą wzmagać tego rodzaju problemy, stąd nie są polecane w diecie osób z refluksem;
• truskawki a wątroba – na wielu lifestyle’owych portalach można znaleźć informację, że truskawki pozytywnie działają na wątrobę, tymczasem dr n. med. Lucyna Pachocka w publikacji „Produkty zalecane i przeciwwskazane w chorobach wątroby” umiejscawia truskawkę na liście przeciwwskazanych produktów;
• truskawki a jelita – drobne pestki mogą podrażniać śluzówkę jelit, dlatego nie są one wskazane w przypadku chorób jelit;
• truskawki a trądzik – tu zdania są podzielone, niektórzy twierdzą, że truskawki nasilają trądzik, a inni, że wręcz przeciwnie – pomagają w walce z tym problemem. Zapewne wszystko zależy od indywidualnego stanu skóry człowieka i jej reakcji na owoce;
• truskawki a ciśnienie krwi – niektórzy twierdzą, że truskawki podnoszą ciśnienie krwi, jednakże regularne spożywanie tych owoców prowadzi wręcz do obniżenia ciśnienia. Co więcej, zawierają one niewiele fruktozy, niekorzystnie wpływającej na naczynia krwionośne oraz niewiele sodu, który właśnie w nadmiarowych ilościach może prowadzić do nadciśnienia.

Warto tu podkreślić, że truskawki dla niemowlaka to bezpieczne rozwiązanie. Dziecko może jeść je już od 6 miesiąca życia.

Wiele osób boi się połączenia truskawki a cukrzyca. Czy można jeść truskawki przy cukrzycy, czy truskawki podwyższają cukier? Okazuje się, że owoce te mają niski indeks glikemiczny i mogą być bez obaw włączone do diety cukrzycowej.

Poza tym truskawki  przyspieszają trawienie i pobudzają pracę jelit, dlatego sprawdzą się też na dietach odchudzających.

Jedzenie truskawek w ciąży 

Wiele przyszłych mam ma wątpliwości, czy w ciąży można jeść truskawki. Z pewnością wiele i wielu z was spotkało się z historiami na temat jedzenia truskawek w ciąży, które wedle tychże opowieści mogą powodować uczulenie, tworzenie się znamion truskawkowych czy skutkować zwiększonym ryzykiem otyłości w przyszłości.

Trzeba mieć świadomość, że wszystkie te założenia to szkodliwe mity. Jeżeli będziesz spożywać truskawki z umiarem (warto przypomnieć, że to skarbnica witamin i doskonały sposób na łatwiejsze wchłanianie wapnia potrzebnego w czasie ciąży) to truskawki nie zaszkodzą.

A propos tzw. znamion truskawkowych – to czerwone bąble pojawiające się u niektórych noworodków, które znikają po 4-5 miesiącach. Z truskawkami łączy je jedynie kolor. Ich jedzenie w żaden sposób nie wpływa na pojawianie się takich zmian.

Jeśli chodzi o jedzenie truskawek a karmienie piersią to warto podkreślić, że to znakomite źródło składników odżywczych. Mimo że truskawki i owoce cytrusowe mogą być powodem alergii u dziecka, nie należy z nich rezygnować w diecie matki karmiącej piersią.

Kosmetyki z truskawek

Truskawki znajdują także swoje zastosowanie w kosmetologii. Można spotkać je w kosmetykach, dzięki ich właściwościom antyoksydacyjnym, bakteriobójczym i ściągającym. To również skarbnica wielu wartościowych witamin, które mają wpływ na utrzymanie dobrej kondycji skóry, m.in. witaminy E, zwanej również witaminą młodości, a także witaminy C.

Oto, co można zrobić z truskawek:

• maseczkę,
• podkład,
• krem.

Interesującym rozwiązaniem olej z pestek truskawek. Taki olejek intensywnie wzmocni Twoją skórę, ale nie tylko, ponieważ  to również  doskonałe rozwiązanie na włosy.

Jeżeli kochasz te owoce to z pewnością do gustu przypadną Ci również perfumy o zapachu truskawki.

Święto Truskawki

Smak truskawek jest tak doceniany przez Polaków, że doczekały się one własnego święta. To Krajowe Święto Truskawki w Buczku, czyli niezwykłe lubuskie święto truskawki, które jest niezwykłą okazją do tego, by w rodzinnym gronie skorzystać z truskawkowych atrakcji, np. zmagania w szypułkowaniu truskawek na czas, rzut truskawkami do celu czy wyścigi w łubiankach. Na uczestników, którymi są całe rodziny, czekają niezwykłe wydarzenia, m.in. występy gwiazd estrady czy pokazy sztucznych ogni.

Dni truskawki w Buczku to na tyle doniosłe święto, że np. w 2019 roku w V Krajowym Święcie Truskawki w Buczku wziął udział minister Dera i przekazał pozdrowienia od samego prezydenta Andrzeja Dudy.

Dzień Truskawki w Buczku jest organizowany od 1997 roku, w ostatni weekend czerwca, jako uroczyste zakończenie sezonu truskawkowego. Pierwsze święto odbyło się w Parku przy kościele św. Jana Chrzciciela. Aż do 2003 roku miały tam miejsce kolejne „Truskawki”.

W latach 2004-2008 Święto Truskawki zyskało rangę powiatową. Od 2009 roku impreza trwa 2 dni. Wówczas też zyskała rangę wojewódzką. Obecnie jest to już Krajowe Święto Truskawki w Buczku. Podczas wydarzenia – od 2011 roku – przyznawane są tytuły Honorowego Obywatela Gminy Buczek.

Niestety, Święto Truskawki w Buczku w 2021 nie odbyło się ze względu na pandemię koronawirusa. Prawdziwa możliwość świętowania pojawiła się dopiero w roku 2022 roku, kiedy powrócono do tradycyjnych obchodów święta.