Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!

Odmrożenia - dłoni, skóry, twarzy, nóg. Pierwsza pomoc

Odmrożenia, choroba wysokościowa, ślepota śnieżna – wobec dramatu himalaistów Tomasza Mackiewicza i Elizabeth Reviol na zboczach Nanga Parbat, Polacy masowo zaczęli wyszukiwać informacji na temat dolegliwości, które zagrażają życiu człowieka w ekstremalnym mrozie i na ekstremalnych wysokościach. Mackiewicz nie przeżył wyprawy na Nanga Parbat, a Revol usłyszała diagnozę: odmrożenia dłoni i nóg 3 oraz 4 stopnia. Są to odmrożenia, które w bezpośredni sposób grożą amputacją dotkniętych nimi części ciała. Zobacz, czym są i jak powstają odmrożenia, czym odmrożenia 1 stopnia i odmrożenia 2 stopnia różnią się od tych najcięższych – 3 i 4 stopnia. Zobacz, kiedy pomaga maść na odmrożenia, a kiedy potrzebna jest pomoc wyspecjalizowanej kliniki.
Osoba z odmrożonymi kończymami
Źródło: 123RF
Spis treści

Odmrożenia Elizabeth Revol

Elizabeth Revol, francuskiej himalaistce cudem uratowanej pod szczytem Nanga Parbat przez brawurowo się wspinających Adama Bieleckiego i Denisa Urubko, grozi amputacja palców. Wszystko przez odmrożenia. Francuzka ma odmrożenia dłoni i nóg (a właściwie palców wszystkich kończyn) trzeciego i czwartego stopnia. Już po przetransportowaniu jej z Pakistanu do Francji, lekarze w specjalistycznej klinice ocenili jej odmrożenia jako ekstremalne.

Na pokazanych zdjęciach odmrożenia palców u nóg i rąk Revol mają ciemno-granatowy kolor. 5 dni po ściągnięciu jej ze zbocza Nanga Parbat, medycy spekulowali o możliwej amputacji koniuszków palców lewej nogi – tej, która wskutek odmrożenia jest w najgorszym stanie. Revol powiedziała w pierwszym wywiadzie, którego udzieliła po powrocie do kraju, że na wysokości ponad 6 tysięcy metrów miała halucynacje, jakoby ktoś miał jej dać pożywienie w zamian za but. Nie jest to do końca jasne, ale pojawiły się informacje, że wycieńczona i trawiona omamami Revol zdjęła jeden z butów na około 5 godzin, co w temperaturze minus 40 stopni musiało być zabójcze.

Reklama

Odmrożenia – kto ich nie miał w Himalajach

Oczywiście Elizabeth Revol nie jest pierwszą, której w wysokich górach przytrafiło się nieszczęście odmrożenia kończyn, czy innych części ciała. Tomasz Mackiewicz po zdjęciu maski ochronnej najprawdopodobniej dostał silnego odmrożenia twarzy. A całe zastępy himalajskich wspinaczy  na mogą się wylegitymować niepełną zawartością butów i rękawic – zwłaszcza bowiem w dawniejszych latach ciężkie odmrożenia rutynowo kończyły się amputacją palców.

Los ten nie ominął najsłynniejszego z himalaistów, Włocha Reinholda Messnera, pierwszego zdobywcy Korony Himalajów i Karakorum, czyli wszystkich 14 ośmiotysięczników. W 1970 roku w czasie swojej pierwszej wyprawy w Himalaje (wcześniej słynął jako wybitny zdobywca tras alpejskich) Messner stracił wskutek odmrożenia aż 7 palców. Stało się to nota bene w czasie zejścia z Nanga Parbat. W czasie tamtej ekspedycji zginął też młodszy brat Messnera, jednak ani ta tragedia, ani przerażające w skutkach odmrożenia nie zawróciły Włocha z drogi po wieczne miejsce w historii himalaizmu.

Reklama

Odmrożenia – objawy i przyczyny

Wedle definicji, odmrożenia są czasowym lub nieodwracalnym uszkodzeniem skóry wskutek działania na nią niskich temperatur. Skutki działania mrozu są nasilone przez takie czynniki, jak silny wiatr i duża wilgoć (w przypadku Elizabeth Reviol wiadomo, że przy mrozie minus 40 stopni i bardzo silnym wietrze poruszała się przez wiele godzin w mokrych rękawiczkach). Szczególnie podatne na odmrożenia są palce nóg i rąk a także nos, uszy, policzki.

Objawy odmrożenia zależą od jego stopnia. Wyróżniamy 4 stopnie odmrożeń:

  • Odmrożenie 1 stopnia – to takie objawy, jak: ból, sinoczerwone, ewentualnie białe zabarwienie skóry, zaburzenia krążenia w tkankach skóry, pieczenie, świąd.
  • Odmrożenie 2 stopnia – do powyższych objawów dochodzą bolesne pęcherze z płynem surowiczym
  • Odmrożenie 3 stopnia ­– dochodzi do martwicy tkanek skóry
  • Odmrożenie 1 stopnia – głęboka martwica tkanek. Tak silne odmrożenia powodują ryzyko samoistnego odpadnięcia dotkniętej nimi części ciała.

Reklama

Maść na odmrożenia – leczenie odmrożenia – pierwsza pomoc

Leczenie odmrożeń 1 stopnia jest proste – wystarczy ogrzać ciało. Najprawdopodobniej poza złuszczeniem się naskórka, pacjent nie odczuje żadnych innych, trwalszych konsekwencji odmrożenia. Pierwsza pomoc jednak musi być udzielana etapami. Nie wolno kończyn z odmrożeniami, nawet lekkimi wkładać pod gorącą wodę. Początkowo woda służąca do ogrzania powinna mieć około 30 stopni, potem 36.

W przypadku odmrożeń 2 stopnia stosuje się specjalną maść na odmrożenia. Choremu podaje się też surowicę w zastrzykach. Na pęcherze zakłada się opatrunki z wyjałowionej gazy. Bardzo ważne – w przypadku odmrożenia 2 stopnia absolutnie nie wolno przekłuwać występujących wówczas pęcherzy.

Jeśli chodzi o odmrożenia 3 i 4 stopnia, wymagane jest już zaawansowane leczenie w specjalistycznych klinikach, a stawką jest nie tyle zniwelowanie bólu i podrażnień, co uratowanie odmrożonych części ciała przez amputacją – chirurgiczną, lub samoistną.

Reklama

Odmrożenia – jak zapobiegać

Odmrożeniom w normalnych, nizinnych warunkach, zapobiegać jest łatwo. Wystarczy odpowiednio ciepło się ubierać a w razie mrozów ekstremalnych, nie przebywać na dworze. Absolutnie nie wskazane jest też wystawianie się na działanie mrozu po spożyciu alkoholu, który powoduje zmiany w naczyniach krwionośnych, sprzyjając odmrożeniom. Nie jest przypadkiem, że w szarej codzienności, z dala od górskich szczytów, odmrożenia najczęściej  spotykają osoby bezdomne, nie znajdujące schronienia przed zimnem, oraz nadużywające alkoholu.

Jeśli jednak chodzi o najwyższe góry, w których warunki są ekstremalne, standardowe rady niewiele przyniosą.

Dawki niezwykle ciekawych porad, wspartych i wiedzą medyczną i własnym doświadczeniem, udziela na swojej stronie internetowej Robert Szymczak, lekarz odpowiedzialny za zabezpieczenie polskiej wyprawy na K2, koordynator wyprawy ratunkowej po Tomasza Mackiewicza i Elizabeth Reviol. Otóż pisze on na przykład, że osobiście odmrożenia nóg stara się uniknąć stosując następujący zestaw: bardzo cienka skarpetka (przypominająca pończochę), która zostaje owinięta 35-litrowym workiem na śmieci (!). Dopiero na to wkładana jest bardzo gruba wełniana skarpeta i wysokogórskie buty, tak zwane „skorupy”. Szymczak zaznacza, że po zakończonym dniu wprawdzie cienka skarpetka i worek są mokre, ale to mała strata wobec tego, że sucha jest skarpeta z wełny i – co najważniejsze – but. Lekarz przekonuje, że delikatnie jedynie zmacerowaną stopę szybko doprowadza do porządku, a cienką skarpetę i folie jest w stanie osuszyć do rana. Jak dotąd patent ten świetnie sprawdza się na odmrożenia. 

Czytaj również
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Urazy termiczne
Oparzenie po solarium - czym jest i jak złagodzić? Sposoby
Opalone okulary na twarzy
Udar słoneczny - jak się objawia i czym grozi nieleczony? Objawy i pierwsza pomoc
Starszy człowiek walczący z nadmiernym słońcem
Jak postępować w przypadku oparzenia 1 stopnia? Sprawdź, jak je rozpoznać
Oparzenie 1 stopnia – leczenie i objawy. Co robić?
Podobne artykuły
Oparzenia 2 stopnia – jakie skutki wywołują?
Oparzenia 2 stopnia - jak je leczyć i co pomaga? Proces gojenia, maści i leki
Jak wygląda oparzenie 4 stopnia? Czy można je wyleczyć?
Jak wygląda oparzenie 4 stopnia? Czy można je wyleczyć?
Kobieta z problemem odmrożenia
Odmrożenia - 1, 2, 3 i 4 stopnia. Jak się objawiają i co na nie pomaga?
Oparzenie 3 stopnia
Jakie uszkodzenia skóry wywołuje oparzenie 3 stopnia?
Udar cieplny u mężczyzny
Udar cieplny – objawy i skutki. Jak wygląda leczenie?

Reklama


Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego
Dowiedz się co to!