Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗

Pielęgnacja pępka noworodka: czym odkażać kikut pępowinowy?

Kikut pępowiny u małego dziecka wymaga szczególnej pielęgnacji. Wbrew kultywowanym przez pokolenia przyzwyczajeniom, nie powinno się go przemywać spirytusem. Zamiast tego pępek noworodka należy odkażać preparatem antyseptycznym na bazie oktenidyny.
Pielęgnacja pępka noworodka
Fot. 123RF
Spis treści

Reklama

Co to jest kikut pępowiny?

Kikut pępowiny jest jedyną w swoim rodzaju pozostałością po życiu płodowym. Powstaje w wyniku obcięcia pępowiny, którą dziecko było złączone z matką, co ma miejsce tuż po porodzie. Kikut utrzymuje się przez około 7-14 dni, a następnie samoistnie odpada. W tym czasie, a także w kolejnych dniach, pępek u noworodka wymaga szczególnej pielęgnacji i wyjątkowej ostrożności.

Ewentualne błędy ze strony personelu medycznego lub – co częstsze – rodziców, skutkować mogą zakażeniem przez Gram dodatnie ziarenkowce, a w efekcie - stanem zapalnym pępka. Powikłaniem tego zaś może być nawet potencjalnie śmiertelna sepsa. Dlatego należy uważnie zapoznać się z najnowszymi wytycznymi dotyczącymi metod i środków zalecanych do pielęgnacji kikuta pępowiny, a także pępka po jego odpadnięciu.

Reklama

Jak dbać o pępek noworodka – najnowsze wytyczne

Przez dekady młode matki przemywały pępek u noworodka spirytusem. U podłoża takiego postępowania leżało przekonanie, iż alkohol przyspiesza proces gojenia się pępka i ułatwia odpadnięcie kikuta. Dziś wiemy, że było to postępowanie błędne. Obecny stan nauki pozwolił na opracowanie zupełnie innych zaleceń. W 2010 roku Nadzór Krajowy w Dziedzinie Neonatologii, w zgodności z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia, zarekomendował odstąpienie od stosowania wysokoprocentowego alkoholu do pielęgnacji pępka. U źródeł tej decyzji leżało kilka przesłanek:

  • w świetle dostępnych badań naukowych uznano, że właściwości antyseptyczne spirytusu nie są znaczące, a czas jego działania jest krótki;
  • alkohol może podrażniać delikatną skórę, przesuszać ją, a co gorsza – przenikać przez pępek do organizmu dziecka;
  • uszkodzenia wywoływane przez spirytus faktycznie mogą przyspieszać proces odpadnięcia kikuta, ale nie jest to efekt pożądany, momentu tego nie należy bowiem w żaden sposób wymuszać.

Co eksperci zaproponowali zamiast spirytusu?

Reklama

Pielęgnacja pępka u noworodka

Wedle najnowszych wytycznych, rozwiązaniem optymalnym jest tak zwana pielęgnacja sucha. Na czym ona polega? Specjaliści w dziedzinie neonatologii orzekli, że pielęgnacja pępka u noworodka w pierwszych dniach jego życia, powinna się odbywać wedle następującego schematu, z użyciem określonych środków:

  • pępek regularnie należy przemywać wodą z delikatnym, naturalnym mydłem;
  • do czasu odpadnięcia kikuta, dziecko należy kąpać tak, by tafla wody nie przykrywała brzuszka;
  • po przemyciu, kikut pępowiny osusza się, ale nie wyciera;
  • pieluszkę zakładamy tak, aby jej górna część nie przykrywała pępka, narażając newralgiczne miejsce na mechaniczne uszkodzenie lub przegrzanie. Można w tym celu zastosować specjalną pieluchę z wycięciem, równie efektywne będzie jednak zawinięcie krawędzi pieluchy tradycyjnej;
  • zamiast spirytusu, do przemywania pępka stosujemy preparat antyseptyczny oparty na działaniu oktenidyny – zalecenie to dotyczy postępowania na oddziale szpitalnym, a także w pierwszych godzinach po przyjeździe do domu, a następnie – w każdej sytuacji, gdy pępek narażony jest na działanie czynników zewnętrznych w warunkach dalekich od sterylności.

Reklama

Jak przemywać pępek u noworodka po odpadnięciu kikuta?

W ciągu nie więcej niż 2 tygodni od narodzin, kikut powinien samoistnie odpaść. W szczególnych przypadkach, proces może się wydłużyć maksymalnie o 5-7 dni, nie należy jednak wykonywać żadnych czynności, które miałyby ten moment przyspieszyć. Po odpadnięciu kikuta pępek może nawet przez kilkadziesiąt godzin lekko krwawić, nie należy się tym jednak przejmować – to zupełnie naturalne. Miejsce to może też przypominać niezaleczoną ranę, co także nie powinno stanowić źródła niepokoju.

W związku z odpadnięciem kikuta zmienia się nieco sposób pielęgnacji dziecka. Najistotniejsza informacja – maluch może zażyć pełnoprawnej kąpieli, z pełnym zanurzeniem brzuszka pod wodą. Podobnie jak w pierwszych dniach, wciąż natomiast należy stosować preparat do przemywania pępka, zwłaszcza bezpośrednio po odpadnięciu kikuta.

Czytaj również

Bibliografia

  • Małgorzata Rzanny, Marta Zalejska, Analiza różnych metod pielęgnacji, gojenia się i czasu oddzielania kikutów pępowinowych noworodków w aspekcie nowych rekomendacji wprowadzonych przez Nadzór Krajowy w Dziedzinie Neonatologii w 2010 roku, Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 6, zeszyt 2, 99-103, 2013
  • Paweł Zawitkowski, Poradnik opieki i pielęgnacji małego dziecka, Wydanie II Instytut Matki i Dziecka oraz Polskie Stowarzyszenie Terapeutów NDT-SI Warszawa 2001, 2002
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Noworodek i niemowlę
Przeziębienie u niemowlaka - skutek braku odporności. Kiedy pójść do lekarza?
Niemowlak z gorączką
Kiedy dziecko trzyma główkę?
Dziecko trzymające główkę
Katar u noworodka – co stosować, aby trwał jak najkrócej?
Noworodek z katarem
Podobne artykuły
Noworodek bawiący się na podłodze
Skok rozwojowy - kiedy jest pierwszy i jak rozpoznać kolejny?
Kobieta karmiąca dziecko
Ulewanie u noworodka – kiedy powinno zaniepokoić?
Wcześniak w inkubatorze
Wcześniak w 28, 30 i 34 tygodniu ciąży - cechy i opieka medyczna
Opakowanie czopków glicerynowych
Czopki glicerynowe dla niemowląt - ile czekać? Działanie
Płaczące dziecko z powodu dyschezji niemowlęcej
Dyschezja niemowlęca - objawy, sposoby i leczenie. Ile trwa i jak pomóc dziecku?

Reklama


Czym się różni odporność swoista od nieswoistej?
Sprawdź!