Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠

Risperidon - lek na schizofrenię i choroby psychotyczne. Jak działa?

Choroby psychiczne są coraz powszechniejsze na całym świecie wśród wszystkich grup społecznych. Na szczęście nauka oferuje arsenał środków farmakologicznych o coraz większej skuteczności. Jednym z takich leków jest właśnie risperidon - środek stosowany od 1994 roku na psychozy schizofreniczne oraz stany psychotyczne.
Wzór chemiczny risperidonu
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Risperidon to jeden z nowszych leków przeciwpsychotycznych stosowany od 1994 roku.
  • Na sukces wpłynęły pozytywne opinie odnośnie jego skuteczności i bezpieczeństwa stosowania.
  • Jest to aktualnie jeden z wiodących preparatów w terapii schizofrenii.
Spis treści

Co to jest risperidon?

Risperidon to lek wprowadzony do lecznictwa w 1994 roku przez firmę Janssen Pharmaceutica pod nazwą handlową Risperdal. Znajduje się on na Liście Leków Podstawowych Światowej Organizacji Zdrowia. W 2020 roku w samych Stanach Zjednoczonych przepisano ponad 4 miliony recept na ten środek.

Co to za lek? Risperidon to atypowy lek przeciwpsychotyczny, pochodna benzizoksazolu. Jego mechanizm działania polega najprawdopodobniej na wiązaniu się z receptorami serotoninowymi (5-HT2), dopaminowymi (D2) adrenergicznymi i histaminowymi (H1).

Więcej szczegółowych informacji można zawsze znaleźć w ChPL risperidonu, czyli w jego Charakterystyce Produktu Leczniczego.

Reklama

Na co jest risperidon? Wskazania i przeznaczenie leków

Głównie wskazania risperidonu obejmują:

  • leczenie schizofrenii,
  • zapobieganie nawrotom u pacjentów z przewlekłą schizofrenią, u których wystąpiła odpowiedź na leczenie początkowe,
  • leczenie epizodów manii występujących w przebiegu choroby dwubiegunowej.

Na co jest risperidon poza oficjalnymi wskazaniami? Jako że jest to cząsteczka stosunkowo nowa, ciągle trwają różnego rodzaju badania, w czasie których dowiadujemy się na jakie inne choroby może być jeszcze zastosowana.

Wykazano w niektórych z nich pewien pozytywny związek między stosowaniem risperidonu a ADHD, jednak musimy jeszcze trochę poczekać by potwierdzić wyniki tych badań.

A jaki jest związek między risperidonem a autyzmem? W trakcie badań nad tym lekiem odkryto, że można go z powodzeniem stosować także u chorych na autyzm w celu zapobiegania drażliwości związanej właśnie z tą chorobą.

Reklama

Jak działa risperidon i jak wygląda dawkowanie?

Działanie risperidonu nie jest natychmiastowe. Wszystko oczywiście zależy od indywidualnego profilu pacjenta - czasami efekt jest widoczny po kilku dniach, ale generalnie większość pacjentów reaguje dopiero po kilku (4 lub nawet 6) tygodniach.

Istnieje kilka różnych postaci tego leku, a każda w kilku możliwych dawkach. Najpopularniejsze formy i dawki risperidonu to:

  • proszek i rozpuszczalnik do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań domięśniowych o przedłużonym uwalnianiu w dawce 25 mg, 37,5 mg i 50 mg;
  • roztwór doustny;
  • tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej.

Oraz najbardziej popularne, tabletki o natychmiastowym uwalnianiu. Te z kolei występują w największej możliwości dawek. Mamy wśród tych tabletek do wyboru:

  • risperidon 1 mg;
  • risperidon 2 mg;
  • risperidon 3 mg;
  • risperidon 4 mg.

Prawidłowe dawkowanie risperidonu powinno zaczynać się od najniższej, którą stopniowo zwiększamy do efektywnej dawki terapeutycznej. Nie zawsze oznacza to, że trzeba brać maksymalne możliwe dawki. Często jest tak, że stosowanie małych lub średnich dawek daje już bardzo dobre efekty.

Dalsze zwiększanie ilości leku nie zawsze przynosi znaczącą poprawę, ale za to może zwiększać występowanie działań niepożądanych. Gdy dawka terapeutyczna zostanie już ustalona, to najczęściej lek podaje się raz, lub dwa razy dziennie - wszystko oczywiście zależy od indywidualnych predyspozycji pacjenta.

Reklama

Skutki uboczne stosowania risperidonu. Czy leki powodują uzależnienie?

Najczęściej zgłaszane działania niepożądane risperidonu to: parkinsonizm, senność, ból głowy oraz bezsenność. Do innych skutków ubocznych risperidonu występujących często zaliczymy: hiperprolaktynemię, zaburzenia łaknienia, zawroty głowy, tachykardię, nadciśnienie, duszność, wysypki, rumień, skurcze mięśni czy obrzęki.

Czy risperidon uzależnia? Nie jest to lek wywołujący silne uzależnienie, jednakże w przypadku przerwania jego stosowania zaleca się stopniowe zmniejszanie dawki. Po nagłym odstawieniu risperidonu, stosowanego w dużych dawkach, bardzo rzadko opisywano objawy wynikające z ich odstawienia, w tym: nudności, wymioty, nadmierne pocenie się i bezsenność.

Jaki jest związek między risperidonem a tyciem? Niestety jak opisano wcześniej, jest to jedno z częstszych działań niepożądanych tego leku. Może on powodować zaburzenia odżywiania w postaci zmniejszenia lub zwiększenia apetytu oraz zwiększenie masy ciała.      

Reklama

Leki i zamienniki risperidonu w polskich aptekach

Od czasu wprowadzenia pierwszego leku oryginalnego, czyli Risperdalu na rynku farmaceutycznym pojawiło się sporo innych, często tańszych zamienników risperidonu. Tylko w naszym kraju można kupić kilkanaście różnych produktów z tą substancją czynną.

Najpopularniejsze są oczywiście tabletki z risperidonem, ale można jeszcze dostać risperidon w syropie lub w tabletkach rozpuszczających się w ustach.

Wszystkie leki z risperidonem są dostępne tylko na receptę. Wszystkie są także refundowane, a ich cena jest stała w każdej aptece w kraju.

Koszt leku refundowanego waha się między kilka, a kilkanaście złotych. Za lek pełnopłatny trzeba zapłacić już kilkadziesiąt złotych. Najdroższe są zastrzyki risperidonu - refundowane kosztują kilka złotych, ale w przypadku 100% odpłatności trzeba już wydać od 300 do ponad 600 złotych, w zależności od dawki.

Dokładne informacje na temat leku są zamieszczone w ulotce risperidonu dołączonej do każdego opakowania.

Czytaj również

Bibliografia

  • K. Olszewska, J. Rybakowska; Wpływ leków neuroleptycznych na gospodarkę węglowodanową i lipidową w schizofrenii i w chorobie afektywnej dwubiegunowej; Nowiny Lekarskie; 2007; 76; 2; 166-172.
  • T. Parnowski, A. Borzym, K. Broczek, A. Mastalerz-Migas, T. Szafrański; Rekomendacje leczenia pobudzenia u chorych z otępieniem dla lekarzy POZ; Lekarz POZ; 2018; 4; 239-262.
  • opieka.farm; Leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyki); https://opieka.farm/schizofrenia/ [data dostępu 27.12.2022]
Mgr farm. Wojciech Ziółkowski
Artykuł napisany przez
Mgr farm. Wojciech Ziółkowski
Magister farmacji. Pracuje w aptece ogólnodostępnej oraz kieruje Działem Farmacji Centrum Okulistycznego. Aktywny członek samorządu aptekarskiego W czasie siedmioletniej pracy zawodowej rozwiązał nieskończoną ilość problemów z zakresu stosowania leków oraz prowadzenia właściwej terapii. W swojej pracy stawia na bezpośredni i partnerski kontakt z pacjentem, co umożliwia mu jasne przekazywanie medycznych zaleceń. Interesuje się interakcjami lekowymi oraz bezpieczeństwem terapii, zwolennik metod opartych na EBM (Evidence Based Medicine). Prywatnie szczęśliwy mąż, tata Krzysia oraz fan piłki nożnej i gotowania.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Substancje czynne
Nystatyna - jak długo stosować? Dawkowanie i skutki uboczne
Stopy z grzybicą
Cyklopiroksolamina w kosmetykach. Jakie ma właściwości i zastosowanie?
Substancja kosmetyczna o nazwie cyklopiroksolamina
Diosmina - czym jest i na co pomaga? Działanie, dawkowanie i skutki uboczne
Kobieta z żylakami na nogach
Podobne artykuły
Wzór chemiczny pregabaliny
Pregabalina - działanie, dawkowanie i skutki uboczne. Po jakim czasie zaczyna działać?
Kobieta zakrapla oczy
Gentamycyna - na co działa? Dawkowanie i skutki uboczne
Ascorbinian sodu na łyżeczce
Askorbinian sodu – dawkowanie, zastosowanie i szkodliwość
Wzór chemiczny escitalopramu
Na co jest escitalporam? Działanie i dawkowanie
Mężczyzna boi się własnego cienia
Wenlafaksyna: kiedy zaczyna działać? Dawkowanie, odstawienie

Reklama


Jak często robić regenerację włosów?
Sprawdź!