Czarny plastik w przyborach kuchennych. Sprawdź, dlaczego lepiej go unikać ❗
Czarny plastik w przyborach kuchennych. Sprawdź, dlaczego lepiej go unikać ❗
Czarny plastik w przyborach kuchennych. Sprawdź, dlaczego lepiej go unikać ❗

Trądzik różowaty - przyczyny, leczenie, leki, krem

Trądzik różowaty to choroba zapalna skóry, której głównym objawem jest wykwit rumieniowy - zaczerwienione zmiany skórne w okolicy twarzy, które utrzymują się przez wiele lat. Jakie są przyczyny wystąpienia trądziku różowatego? W razie wystąpienia objawów skórnych należy udać się do dermatologa, który zaproponuje właściwy typ leczenia - miejscowy, ogólny lub chirurgiczny.
Osoba z widocznymi zmianami skórnymi na twarzy
Źródło: 123RF
Spis treści

Trądzik różowaty jest przewlekłą, zapalną chorobą skóry. Dotyczy zaburzeń funkcjonowania drobnych naczyń krwionośnych oraz gruczołów łojowych. Istotna jest też rola osobniczej predyspozycji do nadmiernej reakcji na różnorakie bodźce środowiskowe.

Charakteryzuje się obecnością wykwitów grudkowych i krostkowych na żywoczerwonym rumieniowym podłożu. Ważny jest brak zaskórników, typowych dla trądziku pospolitego. Choroba rozwija się wyłącznie u dorosłych, zwykle powyżej 40. roku życia, z przewagą kobiet. Nie obserwuje się zmian wśród dzieci.

Trądzik różowaty - lokalizacja

Lokalizacja wykwitów trądziku różowatego jest nieprzypadkowa. Zawsze jest to:

  • skóra twarzy,
  • okolica czołowa,
  • policzki,
  • nos,
  • broda.

Charakterystyczny jest symetryczny rozkład wykwitów. U ok. 40% pacjentów, częściej są to mężczyźni, rozwijają się zmiany w gałce ocznej w postaci:

  • zapalenia spojówek,
  • rogówki,
  • brzegów powiek.

Przypadki całkowitego wyleczenia trądziku różowatego spotykane są rzadko. Wieloletni przebieg zwykle wiąże się z pozostawieniem blizn oraz rozległych guzowatych tworów. Oprócz odmiany typowej trądziku różowatego spotyka się również:

  • odmianę przerosłą - z obecnością rozległych zmian guzowatych; rozwija się prawie wyłącznie u mężczyzn;
  • tzw. odmianę posteroidową - rozwijającą się jako efekt uboczny stosowania miejscowego silnych glikokortykosterydów.

Reklama

Trądzik różowaty - u kogo występuje?

Zaburzenia hormonalne, głównie wzrost poziomu testosteronu, obserwowane są prawie wyłącznie po okresie pokwitania, stąd niespotykane są przypadki trądziku różowatego wśród dzieci. Hormony płciowe pobudzają czynność gruczołów łojowych i zwiększają wydzielanie sebum co umożliwia rozwój drobnoustrojów, głównie Pityrosporum ovale.

  • Dowiedz się: Jak zwalczać trądzik

Reklama

Trądzik różowaty - przyczyny

Do głównych przyczyn rozwoju trądzika różowatego należą:

  • zaburzenia naczynioruchowe w obrębie drobnych naczyń skóry;
  • zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, szczególnie stany związane ze zmniejszonym wytwarzaniem soku żołądkowego i tym samym tzw. niedokwasotą, np. po przebytej resekcji żołądka, wagotomi (przecięciu nerwu błędnego), w przewlekłym alkoholizmie, w chorobie nowotworowej (głównie raku żołądka), w anemii z niedoboru żelaza i witaminy B12 (tu również na podłożu autoimmunologicznym, tzw. niedokrwistość złośliwa), w niedoczynności przysadki mózgowej lub nadczynności tarczycy;
  • zaburzenia endokrynologiczne – głównie nadmiar hormonów płciowych (testosteronu);
  • obecność bakterii Helicobacter pylori w błonie śluzowej żołądka;
  • obecność Pityrosporum ovale – należy do grzybów i jest odpowiedzialny głównie za wywołanie łojotokowego zapalenia skóry oraz łupieżu pstrego; rola w patogenezie trądziku różowatego postulowana jest od niedawna;
  • podatność osobnicza – nadmierna reakcja na bodźce środowiskowe.

Do najważniejszych czynników ryzyka trądzika różowatego zalicza się:

  • zaburzenia naczynioruchowe;
  • zaburzenia endokrynologiczne – nadmiar testosteronu, hormonów tarczycy, niedobór hormonów przysadkowych, stosowanie miejscowe silnie działających glikokotykosteroidów;
  • zaburzenia czynności przewodu pokarmowego – rak żołądka, stan po resekcji żołądka, wagotomia;
  • nosicielstwo Helicobacter pylori i Pityrosporum ovale;
  • zaburzenia autoimmunologiczne i hematologiczne – anemia złośliwa i z niedoboru żelaza;
  • przewlekły alkoholizm;
  • osobnicza predyspozycja, chwiejność emocjonalna.

Reklama

Stan zapalny - jak powstaje?

Rola zaburzeń naczynioruchowych w patogenezie trądzika różowatego nie jest jednoznacznie określona. Uważa się, iż wraz z podatnością osobniczą na oddziaływanie czynników zewnętrznych, fizycznych oraz psychicznych, dochodzi do naprzemiennego, szybkiego skurczu i rozkurczu drobnych naczyń krwionośnych skóry właściwiej i tkanki podskórnej. Doprowadza to do zaburzenia lokalnego przepływu krwi. Zmniejszenie dowozu składników odżywczych oraz tlenu do tkanek przyczynia się do zaburzeń funkcjonowania komórek, jedne z nich obumierają, inne przerastają. Ze zmienionych martwiczo, obumarłych komórek uwalniane są substancje aktywujące leukocyty i makrofagi. Rozwija się lokalny stan zapalny.

Patogeneza rumienia związana jest z gwałtownym rozkurczem drobnych naczyń i zwiększeniem ukrwienia. W miarę upływu czasu zmiany te utrwalają się, powstają tzw. teleangiektazje.

Reklama

Trądzik różowaty - objawy

Do głównych objawów trądzika różowatego należą:

  • wykwity rumieniowe – zaczerwienione, dobrze odgraniczone, powstają w wyniku zwiększenia lokalnego przepływu krwi, są jednocześnie odzwierciedleniem toczącego się procesu zapalnego; stanowią zwykle pierwszy objaw choroby oraz podłoże, na którym lokalizują się inne zmiany; rozmieszczone symetrycznie w obrębie skóry twarzy, utrzymują się latami;
  • wykwity grudkowe i krostkowe – uniesione ponad powierzchnię skóry, zlokalizowane na rumieniowym podłożu, rozmieszczone symetrycznie, utrzymują się miesiącami lub nawet latami;
  • twory guzowate – obejmujące zwykle nos, dotyczą częściej mężczyzn; powstałe na podłożu długoletnich zaburzeń ukrwienia skóry i tkanki podskórnej;
  • zajęcie gałki ocznej – zwykle pod postacią zapalenia spojówek, rogówki, tęczówki, brzegu powiek; dotyczy częściej mężczyzn; towarzyszy nieustanne uczucie suchości w oku, bardzo niebezpieczne, gdyż grozi uszkodzeniem rogówki, zmianom troficznym, nadżerkowym, a w długoletnim przebiegu nawet utratą widzenia.

Reklama

Trądzik różowaty - zapobieganie

Najważniejszym sposobem zapobiegania trądzikowi różowatemu jest unikanie lub modyfikowanie czynników ryzyka:

  1. Profilaktyka cukrzycy (odpowiednia dieta oraz utrzymywanie właściwej masy ciała, walka z otyłością) oraz jej skuteczne leczenie (modyfikacja diety, regularne przyjmowanie leków doustnych, w następnej kolejności odpowiedzialne stosowanie podskórnych iniekcji insuliny).
  2. Wyrównywanie zaburzeń poziomu hormonów tarczycy, rzadko hormonów płciowych.
  3. Bezwzględne unikanie miejscowych glikokortykosteroidów, zwłaszcza na twarzy.
  4. Skuteczna eradykacja Helicobacter pylorii, jeśli ustalono, że to ona jest przyczyną choroby.
  5. W razie stwierdzenia anemii z niedoboru żelaza lub witaminy B12 należy wprowadzić odpowiednią suplementację, zwykle doustną; wyjątkiem jest anemia złośliwa (o podłożu autoimmunologicznym, która polega na produkcji przeciwciał przeciwko witaminie B12, czynnikowi wewnętrznemu lub przeciwko kompleksowi witaminy B12 z czynnikiem wewnętrznym) w przebiegu której suplementację witaminy B12 stosuje się do końca życia w postaci iniekcji domięśniowych.
  6. Leczenie alkoholizmu, zapobieganie wyniszczeniu organizmu.
  7. Porady psychologiczne u osób szczególnie predysponowanych do nadmiernej reakcji (w tym naczyniowej) na bodźce środowiskowe; niekiedy stosowanie niskich dawek leków uspokajających.
  8. Stosowanie łagodnych, niedrażniących środków myjących podczas pielęgnacji zajętych okolic.
  9. Stosowanie kremów z filtrami przeciwsłonecznymi, unikanie wystawiania zajętych okolic na działanie promieni słonecznych.

Reklama

Trądzik różowaty - diagnostyka

W razie stwierdzenia pierwszych objawów trądzika różowatego należy udać się do dermatologa. Postawienie prawidłowego rozpoznania nie jest proste. Objawy trądziku różowatego często przypominają łojotokowe zapalenia skóry lub okołoustne zapalenie skóry, ale przede wszystkim trądzik pospolity.

Aby ułatwić specjaliście proces diagnostyczny warto przeanalizować następujące pytania, które może zadać lekarz, jak również przygotować własne. Oto kilka pytań specjalisty:

  1. Kiedy po raz pierwszy pojawiły się zmiany i w jakich okolicznościach?
  2. Co nasila zmiany, a co je łagodzi?
  3. Czy zdiagnozowano zaburzenia endokrynologiczne, nadczynność tarczycy, cukrzycę, chorobę nowotworową?
  4. Czy przeprowadzano zabiegi chirurgiczne na jamie brzusznej, klatce piersiowej lub szyi?
  5. Czy nadal Pani miesiączkuje? Kiedy ustało miesiączkowanie?

Oto pytania, które można zadać lekarzowi w celu uzupełnienia swej wiedzy na temat choroby:

  1. W mojej rodzinie (ojciec, początek objawów około 35. roku życia) wystąpił przypadek trądziku różowatego, objawy były nasilone i utrzymywały się wiele lat. Jakie jest prawdopodobieństwo, że choroba rozwinie się u mnie?
  2. Czy rezygnacja z terapii może być niebezpieczna?
  3. Jak długo będzie trwało leczenie i jaki jest jego koszt?

Trądzik różowaty - badania

Diagnostyka trądziku różowatego opiera się na dokładnie zebranym wywiadzie (rozmowie lekarza z pacjentem na temat dolegliwości i dotychczasowego przebiegu choroby) i starannym badaniu fizykalnym. W wyjątkowych sytuacjach konieczne może się okazać badanie histopatologiczne pobranego wycinka. Jest to dla pacjenta całkowicie bezbolesne, wykonane po uprzednim znieczuleniu miejscowym lignokainą.

Badanie morfologiczne (ze szczególnym uwzględnieniem poziomu leukocytów) i biochemiczne krwi (białko C-reaktywne, CRP) oraz odczyn opadania krwinek Biernackiego (OB) nie są konieczne, gdyż w przebiegu trądziku różowatego wyjątkowo rzadko stwierdza się podniesione wskaźniki stanu zapalnego.

Zawsze należy pamiętać o groźbie rozwinięcia się zmian w narządzie wzroku, dlatego niezbędne są rutynowe kontrole u okulisty.

Trądzik różowaty - leczenie miejscowe

W terapii trądziku różowatego wyróżnia się leczenie zachowawcze, miejscowe i ogólne oraz chirurgiczne.

Terapia miejscowa obejmuje:

  • niesterydowe leki przeciwzapalne;
  • maści antybiotykowe – zwykle metronidazol, klindamycyna lub tetracyklina;
  • zabiegi kosmetyczne mające na celu obkurczenie poszerzonych naczynek krwionośnych.

Trądzik różowaty - leczenie ogólne

W leczeniu ogólnym stosuje się:

  • doustne antybiotyki - zwykle tetracyklina (bezwzględnie przeciwwskazane u kobiet w ciąży), metronidazol lub erytromycyna;
  • izotretinoina - należy do grupy retinoidów; podstawowym mechanizmem działania jest regulacja mechanizmu rogowacenia naskórka, zanik komórek gruczołów łojowych i redukcja wydzielania sebum, ponadto hamuje aktywność układu immunologicznego i tym samym zmniejsza lokalny odczyn zapalny (również przeciwwskazana u kobiet w ciąży);
  • redukcja niedokwasoty żołądkowej, zaburzeń hormonalnych, substytucja żelaza i witaminy B12.

Trądzik różowaty - leczenie chirurgiczne

Leczenie chirurgiczne opiera się na nowoczesnej metodzie usuwania nadmiaru tkanki, głównie w postaci przerosłej. Obecnie stosowane są specjalnie przystosowane do tego celu noże elektryczne.

Domowe sposoby na trądzik

W terapii domowej oprócz wyżej opisanych elementów niezwykle istotne jest przestrzeganie poniższych zaleceń:

  • nie należy myć twarzy twardą, chlorowaną wodą;
  • nie należy używać zapachowych, barwionych mydeł lub środków myjących zawierających alkohol oraz inne substancje drażniące;
  • należy unikać stosowania tłustych substancji, np. maści;
  • korzystne może okazać się stosowanie past ichtiolowych (przed rozpoczęciem stosowania należy skonsultować się z prowadzącym terapię lekarzem);
  • każdorazowo po zastosowaniu leków miejscowych i po ich wchłonięciu należy stosować łagodzące, nieprzetłuszczające kremy nawilżające;
  • należy unikać wystawiania zajętych okolic na działanie promieni słonecznych;
  • należy stosować kremy z filtrami przeciwsłonecznymi;
  • należy ograniczyć spożycie alkoholu.

Trądzik różowaty - najczęściej zadawane pytania

Jaki jest główny czynnik wywołujący trądzik różowaty?

Jest to gwałtowna gra naczyniowa (naprzemienne skurcze i rozkurcze mięśniówki drobnych naczyń skóry) wywołująca charakterystyczny rumień. Ponadto istotną rolę odgrywa nadmierna aktywność gruczołów łojowych i tym samym nadprodukcja sebum, idealne siedlisko drobnoustrojów przyczyniających się, obok innych czynników do rozwoju miejscowej reakcji zapalnej.

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie trądziku różowatego?

W zasadzie nie jest możliwe całkowite wyleczenie trądziku różowatego, jest natomiast możliwa znaczna redukcja objawów, głównie poprzez właściwie stosowanie wprowadzonego leczenia oraz kontrola i terapia schorzeń mogących wywołać i nasilić objawy trądziku.

Na czym polega leczenie trądziku różowatego?

Stosowane są preparaty działające miejscowo (niesterydowe leki przeciwzapalne, antybiotyki oraz laseroterapia obkurczająca nadmiernie poszerzone naczynia krwionośne), ogólnie (antybiotyki oraz nowy lek – izotretynoina, stosowana również w terapii trądziku pospolitego) oraz metody chirurgiczne (ścinanie przerosłych tkanek nożem elektrycznym).

Bycie chorym na trądzik różowaty i walka z chorobą nie jest zadaniem łatwym. Leczenie jest długotrwałe i w większości przypadków nieskuteczne. Dlatego tak ważne jest wsparcie rodziny i przyjaciół, które może znacząco poprawić samopoczucie pacjenta. Ważne są również grupy wsparcia i fora dla cierpiących na ten typ trądziku.

Ponadto istotna jest wiedza chorego na temat swojej choroby. Im więcej wie, tym lepiej jest przygotowany do długotrwałego leczenia. Dlatego tak ważna jest szczera rozmowa ze swoim lekarzem. Należy zadawać jak najwięcej pytań. Konieczne jest również przestrzeganie zasad leczenia wprowadzonego przez dermatologa. Tylko takie postępowanie stanowi podstawę do pomyślnego rokowania w chorobie.

Czytaj również

Bibliografia

  • Gołucki Z., Łańcucki J.,Trądzik różowaty, w: Farmakoterapia chorób skóry. Leki zewnętrzne,,Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich,Warszawa, 1993, ss. 223-224
  • Ashton R., Leppard B.,Trądzik różowaty, w: Diagnostyka różnicowa w dermatologii,Wydawnictwo Lekarskie PZWL,Warszawa, 2009, ss: 107-108
  • Jabłońska S., Majewski S.,Trądzik różowaty, w : Choroby skóry i choroby przenoszone droga płciową,Wydawnictwo Lekarskie PZWL,Warszawa, 2008, ss: 445-447
  • Rassner G.,Trądzik różowaty, w: Dermatologia. Podręcznik i atlas,Urban & Partner,Wrocław, 1994, ss: 159-160
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Dermatologia
Jak wygląda czyrak? Sposoby usuwania i leczenia
Czyrak jak wygląda
Rumień zakaźny u dzieci i dorosłych - jak wygląda, ile trwa?
Dziecko z wysypkową chorobą zakaźną
Antyseptyka i aseptyka - jakie są między nimi różnice?
Personel medyczny stosuje antyseptykę i aseptykę
Podobne artykuły
Diagnostyka czerniaka
Czerniak złośliwy - objawy, leczenie, rokowania, przerzuty
Objaw skórny mięczaka zakaźnego
Mięczak zakaźny u dzieci i dorosłych - leczenie i objawy
Osoba z wysypką na ciele
Pokrzywka - objawy i rodzaje. Jak leczyć i czy jest zaraźliwa?
Mężczyzna z problemem zapalenia mieszków włosowych
Zapalenie mieszka włosowego - co to jest i jak sobie z nim radzić?

Reklama


Jak odżywić skórę od wewnątrz?
Dowiedz się!