Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗
Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗
Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗

Włośnica - objawy i leczenie. W jakiej temperaturze ginie?

Włośnica jest potencjalnie śmiertelną chorobą pasożytniczą, którą można się zarazić jedząc niezbadane i nieprzetworzone termicznie mięso dzika, świni lub konia. Jakie są objawy włośnicy? Jak leczyć chorobę? W jakiej temperaturze ginie?
Larwy włośnia krętego
źrodło:123RF
Spis treści

Co to jest włośnica?

Włośnica, zwana też trychinozą (łac.: Trichinosis), jest ciężką chorobą odzwierzęcą, wywołaną przez larwy włośnia krętego (łac.: Trichinella spiralis), w skrajnych przypadkach kończącą się śmiercią pacjenta. Włosień to pasożyt zaliczany do nicieni z rodziny Trichinellidae, bytujący przede wszystkim w organizmach mięsożernych ssaków – zwierząt dzikich i hodowlanych (świnie, dziki, konie, psy, koty, lisy, szczury), a także człowieka. Współcześnie włosień uważany jest za najgroźniejszy z pasożytów zagrażających gatunkowi ludzkiemu – wywołana przezeń trychinoza może trawić organizm nawet przez kilkadziesiąt lat, będąc trudno uleczalną i nie zawsze trafnie diagnozowaną. 

Do zakażenia larwami włośnia i rozwoju włośnicy najczęściej dochodzi wskutek spożycia mięsa dzika (dziczyzna) lub świni (wieprzowina), rzadziej konia (konina), a także ich przetworami, które nie zostały poddane właściwej obróbce termicznej. Ponieważ mięso trafiające do oficjalnej dystrybucji jest w Polsce badane, większość zakażeń wiąże się ze spożyciem produktów własnego uboju. Dane epidemiologiczne wskazują, że każdego roku włośnica stwierdzana jest w Polsce u kilku, kilkudziesięciu a nawet kilkuset osób (292 przypadki w rekordowym roku 2007). Mowa przy tym wyłącznie o pacjentach z rozpoznaniem lekarskim. Ze względu na nie zawsze specyficzne objawy i wieloletni cykl choroby, faktyczna skala zjawiska pozostaje nieznana.

Reklama

Jak rozwija się trychinoza?

Trychinoza rozwija się po wniknięciu larw włośnia do układu pokarmowego człowieka wraz z zakażonym mięsem. Pod wpływem soków trawiennych żołądka wydostają się one ze swoich otoczek i przedostają do jelita cienkiego, gdzie osiągają dojrzałość płciową i rozmnażają się. 

Każda samica rodzi około 1500 larw, które trafiają do krwiobiegu człowieka, a stamtąd w miejsce docelowe, czyli do mięśni szkieletowych (niekiedy też do mięśnia sercowego, a nawet mózgu). Tu zwijają się w spirale i otorbiają, tworząc cysty. Większość z nich wyginie, część może jednak w mięśniach pozostać nawet przez kilkadziesiąt lat, powodując kolejne stany zapalne. 

Jeśli kolonizacja jest względnie niewielka, pacjent nie będzie odczuwać większych objawów, pasożyty nie stanowią też w takiej sytuacji zagrożenia dla życia. W przypadku jednak poważniejszych zakażeń, sytuacja może być dramatyczna.

Reklama

Objawy włośnicy

Typowe dla włośnicy objawy przypominają na początku zatrucie pokarmowe, a następnie symptomy grypy (aczkolwiek nie dochodzi w tym przypadku do zainfekowania dróg oddechowych). W pierwszej kolejności pacjent może cierpieć na bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunki, które związane są z rozwojem włośnia w układzie trawiennym. 

Po przedostaniu się pasożytów do mięśni, pojawiają się natomiast objawy będące typową reakcją układu odpornościowego na obecność niepożądanego intruza w organizmie, takie jak:

  • bóle mięśni,
  • bóle głowy,
  • osłabienie, uczucie rozbicia,
  • następująca po kilku dniach bardzo wysoka gorączka i towarzyszące jej dreszcze,
  • charakterystyczny obrzęk twarzy, powiek i tkanek oczodołowych, stanowiące reakcję alergiczną
  • możliwa wysypka na skórze, która także jest rodzajem alergii w odpowiedzi na wędrówkę larw wewnątrz ludzkiego organizmu.

Uwaga – finalnie choroba może prowadzić do ciężkich powikłań, powodujących rozstrój organizmu, a nawet śmierć pacjenta. Należą do nich:

Reklama

Leczenie włośnicy

Leczenie włośnicy wymaga zastosowania środków farmakologicznych, przy czym skutecznego działania przyczynowego należy się spodziewać jedynie w fazie jelitowej, a więc tuż po zakażeniu larwami. 

Lekami pierwszego wyboru są w takiej sytuacji antyhelmintyki, czyli środki przeciwko robakom, wśród których wymienić można:

  •  Mebendazol
  • Albendazol

Po zainfekowaniu mięśni, leczenie włośnicy staje się dużo trudniejsze i w dużej mierze ograniczone do łagodzenia objawów. Pacjent może w tym czasie przyjmować prednizon, czyli syntetyczny lek glikokortykosteroidowy o silnym działaniu przeciwzapalnym. Zaleca się też w tej sytuacji odpoczynek, którego celem jest odciążenie zainfekowanych mięśni. 

Włośnicę można wyleczyć całkowicie, przy czym w większości przypadków kluczową rolę odgrywa upływ czasu oraz siła działania układu odpornościowego.

Reklama

W jakiej temperaturze ginie włośnica?

Włośnica należy do tych chorób, którym zdecydowanie lepiej jest zapobiegać, niż je leczyć. Aby nie dopuścić do zakażenia należy przestrzegać kilku zasad.

  1. Nigdy nie kupuj mięsa z niepewnego źródła.
  2. Jedz tylko mięso, co do którego masz pewność, że zostało poddane poubojowemu badaniu na zawartość larw włośnicy.
  3. Nie jedz mięsa surowego, niedogotowanego lub niedosmażonego. Dziczyznę, wieprzowinę, koninę i wszystkie inne rodzaje mięsa zawsze poddawaj odpowiedniej obróbce termicznej. 

W ostatnim z wymienionych kontekstów, kluczowe jest pytanie w jakiej temperaturze ginie włośnica? Okazuje się, że w stosunkowo niewielkiej. Natychmiastowe unicestwienie larw następuje w temperaturze 62,2 stopnia Celsjusza, a w temperaturach nieco mniejszych – po upływie kilku do kilkudziesięciu godzin. Włośnicę można też zabić poprzez zamrażanie mięsa. 

Z danych Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii w Gdańsku wynika, że larwy giną w temperaturze:

  •  - 37 ,5 stopni: w ciągu 0,5 godziny
  •  - 31,7 stopni: 22 godziny
  • - 23,3 stopni: 63 godziny
  •  - 17,8 stopni: 106 godzin
  •  + 49,0 stopni: 21 godzin
  • + 50,0 stopni: 9,5 godziny
  • + 51,1 stopni: 4,5 godziny
  •  + 53,4 stopnia: 1 godzina
  • + 55,6 stopnia: 15 minut
  •  + 60,0 stopni: 1 minuta
  • + 62,2 stopnia: natychmiast.

Czytaj również

Bibliografia

  • Ewa Bilska-Zając, Mirosław Różycki, Ewa Chmurzyńska, Jacek Osek, Występowanie włośnicy u zwierząt i ludzi w krajach Unii Europejskiej oraz państwach graniczących z Polską, Życie Weterynaryjne • 2011 • 86(4)
  • Jarosław Półtorak, Podstawowe informacje o włośniach i włośnicy, Wojewódzki Inspektorat Weterynarii w Gdańsku, http://www.gdansk.wiw.gov.pl
  • Włośnica, Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu, http://www.psse.wroc.pl
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Infekcje pasożytnicze
Badania na pasożyty - kału, krwi i molekularne. Jak i gdzie je wykonać?
Lekarz wykonuje badanie na pasożyty przy użyciu mikroskopu
Włosogłówczyca (trichurioza) - przyczyny, objawy, leczenie
Pasożyt włosogłówczyca
Węgorczyca – objawy i leczenie choroby. Czym jest węgorek?
Węgorek jelitowy

Reklama


Czym jest TouchCare i jak zmienia życie pacjentów?
Dowiedź się!