Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!

Czy wszy morskie są niebezpieczne dla człowieka? Czy żyją w Bałtyku?

Wszy morskie niewiele mają wspólnego z ludzkimi. Bytują w morskich głębinach i żywią się padliną. W ostatnich latach zrobiło się jednak o nich głośno, gdy wykazano, że mogą być też groźne dla człowieka.
Wesz morska z Bałtyku
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Wszy morskie to duże skorupiaki żyjące w głębinach chłodnych mórz i oceanów.
  • Tak zwany podwój wielki żywi się głównie padliną, co do zasady nie jest zainteresowany gatunkiem ludzkim.
  • Istnieje jedno szeroko nagłośnione doniesienie o pogryzieniu człowieka przez wszy morskie – dojść do tego miało w 2017 roku u brzegów Australii.
SPRAWDŹ TEŻ: Wesz odzieżowa - jak zwalczać tego pasożyta?
Spis treści

Czym są wszy morskie?

Wszy morskie są stosunkowo dużymi żyjątkami, bytującymi w chłodnych morzach i oceanach. Zaliczane są do równonogów, czyli skorupiaków. Stworzenie to w terminologii fachowej jest lepiej znane jako podwój wielki (łac.: Saduria entomon).

To ważne – nie należy bowiem mylić wszy morskiej z łososiową (łac. Lepeophtheirus salmonis), która też jest  skorupiakiem, ale należącym do widłonogów. W potocznym rozumieniu oba gatunki bywają ze sobą utożsamiane, nie jest to jednak zasadne.

Podwoje żywią się głównie padliną, czyli szczątkami martwych organizmów morskich. Prowadzą osiadły tryb życia, w pobliżu dna morskiego, często zakopują się częściowo w mule, wystawiając jedynie odwłok służący im do oddychania.

Czy zagrażają człowiekowi? Gdzie można je spotkać? Czym różnią się od wszy ludzkich? O tym wszystkim przeczytasz w dalszej części artykułu.

Reklama

Wesz morska a wesz ludzka

Wesz morska, podobnie jak łososiowa, nie ma praktycznie nic wspólnego z żyjątkiem znanym jako wesz ludzka (łac.: pediculus humanus). Te pierwsze są skorupiakami morskimi i z biologicznego punktu widzenia bliżej im na przykład do krewetek czy krabów. Te drugie zalicza się do owadów.

Wszy ludzkie, podobnie jak wszy łonowe (łac.: phthirius pubis) bytują w organizmie człowieka, żywiąc się jego krwią. Są bezsprzecznie i bez wyjątku pasożytami, co nie do końca można powiedzieć o wszach morskich, zważywszy iż te pożerają głównie padlinę.

Pediculus humanus i pediculus humanus, gnieżdżąc się w owłosionej skórze człowieka (głowa, okolice intymne, brzuch, uda, a nawet rzęsy i brwi), dotkliwie kąsają, powodując silny świąd i drobne ranki. Saduria entomon co do zasady człowiekiem się nie interesuje, choć pojawiły się jednostkowe doniesienia o pogryzieniu przez te morskie stworzenia. Nie znalazły one jednak dotąd udokumentowania w literaturze naukowej.

Reklama

Jak wyglądają wszy morskie?

Jak wyglądają wszy morskie? Kształtem przypominają ludzkie, stąd nazwa. Są jednak znacznie większe. Stworzenia te osiągają znaczne rozmiary – mają nawet do 8 centymetrów długości, przy czym samce są nieco bardziej okazałe od samic. Dla porównania, pasożyty żywiące się krwią człowieka mają od 0,5 do najwyżej 6 milimetrów.

Morskie wszy są podłużne, wyraźnie zwężające się w tylnej części. Ich ciało otoczone jest pancerzem, który składa się z kilku segmentów. Oprócz tego w budowie anatomicznej można wyróżnić niewielką głowę i siedem par odnóży.

W tylnej części widoczny jest odwłok z wyraźnie zaznaczonym ogonem. Żyjątka te mają charakterystyczną barwę – ich kolor określić można jako jasnobrązowy, ze złocistym, tudzież miodowym odcieniem.

Reklama

Wszy morskie w Bałtyku

Podwój wielki zamieszkuje akweny w pobliżu koła podbiegunowego, na obu półkulach – północnej i południowej. Stworzenie to można spotkać między innymi Morzu Arktycznym.

Jego obecność stwierdzono też w wodach położonych na południe od Australii – stamtąd pochodzą informacje o ugryzieniach. A mówiąc dokładnie – jedna informacja, która w 2017 roku została powtórzona przez media na całym świecie za brytyjskim Guardian.

Według cytowanego przez gazetę naukowca, przyczyną obrażeń u kąpiącego się nastolatka mógł być właśnie podwój, fakt ten nie został jednak bezsprzecznie potwierdzony. Innych nagłośnionych przypadków – brak.  Wszy morskie w występują również w Bałtyku – w tym akurat akwenie są uważane za relikt epoki lodowcowej.

Podobnie rzecz wygląda w przypadku mórz, które obecnie są znacznie cieplejsze – Kaspijskiego i Aralskiego. Nie ma jednak szczegółowych danych na temat ich populacji oraz miejsc występowania. Brak też wiarygodnych informacji o tym, by czyniły one szkody ludziom.

Reklama

Jak wygląda ugryzienie wszy morskiej?

Czy ugryzienie wszy morskiej jest groźne? Jak wyglądają rany? Bardzo niewiele na ten temat wiadomo. Odwołać się można jedynie do wspomnianego wyżej wypadku, do którego doszło w Australii, w pobliżu Brighton.

16-letni chłopak, Sam Kanizy bawił się w wodzie piłką. Jego nogi były zanurzone przez dłuższy czas. Nagle poczuł ból i odrętwienie. Kiedy wyszedł na brzeg, okazało się, że stopy i łydki pokrywają niewielkie, regularnie rozmieszczone rany. Nogi silnie krwawiły. Urazu nie udało się opatrzeć w domowych warunkach, dlatego nastolatek trafił do szpitala, gdzie krwotok został zatamowany.

Przypadek ten był na tyle nietypowy, że przy okazji zaczęto się zastanawiać, co mogło być jego przyczyną. Pierwotnie zakładano, że jego ciało chłopca poszarpały skały, tezie tej przeczył jednak charakter ran. W końcu podejrzenie padło na wszy morskie.

Domniemanie to potwierdził jeden z biologów z uniwersytetu w Melbourne. Dodatkowo ojciec Sama nakręcił w feralnym miejscu film – wszystko wskazuje na to, że nagranie faktycznie pokazuje dużą kolonię wszy morskich.

Informacja obiła się szerokim echem na całym świecie i miała sensacyjny charakter. Także w Polsce, gdzie fakt ten skojarzony został z bytnością podwoja w Bałtyku.

Czytaj również

Bibliografia

  • Marta Tomaszkiewicz, Katarzyna Smolarz, Maciej Wołowicz, Heterogamety in The Baltic Glacial Relict Saduria Entomon, Journal of Crustacean Biology 30(4): 757-761, 2010
  • Wszy morskie zjadały nogi Australijczykowi. Pasożyty grasują też w Bałtyku!, https://www.rmf.fm/magazyn/news,10510,wszy-morskie-zjadaly-nogi-australijczykowi-pasozyty-grasuja-tez-w-baltyku.html, data dostępu 23 09 2021
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Ugryzienia i ukąszenia
Oparzenie meduzy - jak wygląda? Pierwsza pomoc i leczenie
Meduzy w morzu
Co robić w przypadku użądlenia przez osę? Poznaj domowe sposoby na opuchliznę
Osa w czasie żądlenia
Ugryzienie kleszcza - jak wygląda? Co robić i kiedy udać się do lekarza?
Ugryzienie kleszcza - kleszcz wbity w skórę
Podobne artykuły
Meszki najbardziej dokuczają w okresie od kwietnia do sierpnia
Jakie są domowe sposoby na meszki? Czego użyć?
Pszczoła atakująca człowieka
Użądlenie pszczoły - jak długo opuchlizna? Kiedy do lekarza?
Pchła na ludzkiej skórze
Ugryzienie pchły - jak wyglądają ślady u człowieka?
Pies z pchłami
Pchła - jak wygląda i jak się jej pozbyć? Preparaty i domowe sposoby
Jadowity wąż
Ukąszenie żmii: suche i jadowite. Czym różni się od ukąszenia węża?

Reklama


Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego
Dowiedz się co to!