Ciąża

Upragnionym i niekiedy długo wyczekiwanym momentem dla wielu osób planujących potomstwo jest ciąża. To stan organizmu kobiety, do którego dochodzi w wyniku zapłodnienia komórki jajowej i jej implantacji w jamie macicy.

Objawy ciąży – charakterystyczne symptomy zapłodnienia

Tuż po zapłodnieniu organizm kobiety dopiero zaczyna przygotowywać się do zmian związanych z odmiennym stanem, dlatego pierwsze objawy ciąży zazwyczaj nie są zauważalne. Symptomy na wczesnym etapie ciąży przypominają często dolegliwości związane z niektórymi stanami chorobowymi, takimi jak zatrucie pokarmowe, czy grypa.

Dlatego też nie zawsze zostaną od razu zidentyfikowane i przypisane do skutków zapłodnienia. Należy również pamiętać o tym, że początek ciąży u każdej kobiety może przebiegać nieco inaczej, tym samym, oznaki ciąży są kwestią indywidualną i mogą się od siebie różnić. Jak w takim razie rozpoznać ciążę?

Do najbardziej charakterystycznych objawów ciąży zalicza się:

• brak miesiączki – chociaż należy pamiętać o tym, że zatrzymanie, czy spóźnianie się okresu nie zawsze musi oznaczać ciążę. Z innej strony u części kobiet krwawienie przypominające menstruację może się pojawić w okresie ciąży. Może być ono jednak bardziej skąpe i trwać krócej niż standardowo,
• nudności i wymioty – zwane „porannymi”, nie zawsze występują o poranku. Mdłości związane z zajściem w ciążę mogą pojawiać się również wieczorem, a niekiedy w ciągu dnia, czy w nocy. Za nudności odpowiadają hormony ciążowe (gonadotropina kosmówkowa – hCG), a dokładniej ich wysokie stężenie we krwi. Nudności i wymioty pojawiają się głównie w pierwszym trymestrze.
• zmiana łaknienia – może pojawić się wzmożony apetyt na część pokarmów i jednoczesny wstręt do innych, nawet takich które dotychczas były ulubionymi. Związane jest to ze zmianami w gospodarce hormonalnej,
• tkliwe, powiększone i bardziej napięte piersi – to skutek działania estrogenów oraz magazynowania wody. Siatka naczyń na piersiach może stać się bardziej widoczna, otoczka sutków nieco ciemniejsza, a same piersi bardziej wrażliwe na dotyk,
• senność, uczucie zmęczenia, apatia – to symptomy, które pojawiają się wskutek dynamicznego rozwoju płodu. Przyszła mama dzieli się wówczas sporą dawką energii i składników odżywczych z dzieckiem, dodatkowo w organizmie ciężarnej obniża się ciśnienie krwi, przez co ma prawo czuć się senna. Warto wówczas poświęcić tyle czasu na sen i odpoczynek, ile potrzeba,
• zawroty głowy i omdlenia – mogą się pojawić na skutek zmian w krążeniu krwi. Ciśnienie tętnicze krwi ciężarnej kobiety obniża się, a gdy mniej krwi dociera do mózgu, może to objawiać się zawrotami głowy, a czasem nawet omdleniami. Takie symptomy mogą występować również na skutek złych nawyków żywieniowych i nieodpowiedniej diety.
• częstomocz – czyli częste oddawanie moczu pojawia się na skutek powiększania się macicy, która zaczyna uciskać pęcherz moczowy i tym samym powodować uczucie zwiększonego parcia,
• wahania nastrojów – rozdrażnienie, napady złości, czy płaczu, niepokój to oznaki ciąży, do których może dochodzić na skutek zmian neurohormonalnych,
• bóle brzucha i podbrzusza – mogą przypominać bóle menstruacyjne. Bóle w podbrzuszu mogą wynikać m.in. z rozrostu macicy, czy towarzyszyć pojawiającym się podczas ciąży wzdęciom i zaparciom. Dolegliwości bólowe, szczególnie te o mocnym nasileniu, nie są z reguły wpisane w fizjologiczny przebieg ciąży, dlatego przy ich wystąpieniu należy skonsultować się z lekarzem,
• wrażliwość na niektóre zapachy – należą do wczesnych objawów ciąży, mogą się z czasem nasilać i nagle zniknąć. Jest to kwestia indywidualna. Ciężarna może źle reagować na dość intensywne zapachy, zarówno pożywienia, jak i kosmetyków, czy dymu lub spalin,
• wzrost temperatury ciała – to skutek działania progesteronu, większego przepływu krwi i zwiększonego metabolizmu. Temperatura ciała ciężarnej jest najwyższa w pierwszym trymestrze,
• plamienie implantacyjne – może pojawić się podczas zagnieżdżenia zarodka w macicy i wystąpić po około siedmiu dniach od zapłodnienia. Mylone jest czasem z miesiączką. Jeżeli plamienie w ciąży jest skąpe i nie towarzyszą mu żadne inne niepokojące objawy, istnieje niewielkie prawdopodobieństwo, że dzieje się coś złego,
• zwiększona ilość wydzieliny z pochwy (śluzu) – występuje na skutek wzmożonej produkcji estrogenów oraz zwiększonego przepływu krwi w okolicach narządów rodnych kobiety.

Objawy ciąży można również podzielić na prawdopodobne i pewne. Do prawdopodobnych objawów można zaliczyć powiększenie i rozpulchnienie macicy oraz zmiany w obrębie śluzówek pochwy i szyjki macicy, powiększenie obwodu brzucha, czy dodatni wyniki testu ciążowego.

Z kolei pewne objawy ciąży, które można stwierdzić podczas badań lekarskich, to m.in. wysłuchanie czynności serca płodu, wyczucie ruchów płodu, czy obecność pęcherzyka ciążowego w jamie macicy potwierdzona badaniem USG.

Trymestry w ciąży, czyli ważne etapy ciąży

Ciąża trwa 40 tygodni, a okres ten dzieli się na trymestry ciąży, z których każdy liczy 3 miesiące. Podział ten jest w dużej mierze umowny i ma za zadanie bardziej wskazywać na ważne etapy ciąży, niż służyć jako precyzyjny kalendarz.

Pierwszy trymestr ciąży rozpoczyna się pierwszego dnia ostatniej miesiączki i trwa do 13 tygodnia.

• Pierwszy trymestr to 1, 2 i 3 miesiąc ciąży.
• Po tym czasie następuje drugi trymestr, który obejmuje okres od 14 do 26 tygodnia ciąży, czyli 4, 5 i 6 miesiąc ciąży.
• 27 tydzień ciąży jest tym samym początkiem ostatniego, trzeciego trymestru ciąży, który trwa aż do rozwiązania. Trzeci trymestr to 7, 8 i 9 miesiąc ciąży.
• Poród odbywa się zazwyczaj pomiędzy 38 a 42 tygodniem ciąży.

Każdy trymestr różni się od siebie postępami na różnych etapach ciąży i poszczególnymi fazami rozwoju płodu.