Ciąża

Upragnionym i niekiedy długo wyczekiwanym momentem dla wielu osób planujących potomstwo jest ciąża. To stan organizmu kobiety, do którego dochodzi w wyniku zapłodnienia komórki jajowej i jej implantacji w jamie macicy.

Objawy ciąży – charakterystyczne symptomy zapłodnienia

Tuż po zapłodnieniu organizm kobiety dopiero zaczyna przygotowywać się do zmian związanych z odmiennym stanem, dlatego pierwsze objawy ciąży zazwyczaj nie są zauważalne. Symptomy na wczesnym etapie ciąży przypominają często dolegliwości związane z niektórymi stanami chorobowymi, takimi jak zatrucie pokarmowe, czy grypa.

Dlatego też nie zawsze zostaną od razu zidentyfikowane i przypisane do skutków zapłodnienia. Należy również pamiętać o tym, że początek ciąży u każdej kobiety może przebiegać nieco inaczej, tym samym, oznaki ciąży są kwestią indywidualną i mogą się od siebie różnić. Jak w takim razie rozpoznać ciążę?

Do najbardziej charakterystycznych objawów ciąży zalicza się:

• brak miesiączki – chociaż należy pamiętać o tym, że zatrzymanie, czy spóźnianie się okresu nie zawsze musi oznaczać ciążę. Z innej strony u części kobiet krwawienie przypominające menstruację może się pojawić w okresie ciąży. Może być ono jednak bardziej skąpe i trwać krócej niż standardowo,
• nudności i wymioty – zwane „porannymi”, nie zawsze występują o poranku. Mdłości związane z zajściem w ciążę mogą pojawiać się również wieczorem, a niekiedy w ciągu dnia, czy w nocy. Za nudności odpowiadają hormony ciążowe (gonadotropina kosmówkowa – hCG), a dokładniej ich wysokie stężenie we krwi. Nudności i wymioty pojawiają się głównie w pierwszym trymestrze.
• zmiana łaknienia – może pojawić się wzmożony apetyt na część pokarmów i jednoczesny wstręt do innych, nawet takich które dotychczas były ulubionymi. Związane jest to ze zmianami w gospodarce hormonalnej,
• tkliwe, powiększone i bardziej napięte piersi – to skutek działania estrogenów oraz magazynowania wody. Siatka naczyń na piersiach może stać się bardziej widoczna, otoczka sutków nieco ciemniejsza, a same piersi bardziej wrażliwe na dotyk,
• senność, uczucie zmęczenia, apatia – to symptomy, które pojawiają się wskutek dynamicznego rozwoju płodu. Przyszła mama dzieli się wówczas sporą dawką energii i składników odżywczych z dzieckiem, dodatkowo w organizmie ciężarnej obniża się ciśnienie krwi, przez co ma prawo czuć się senna. Warto wówczas poświęcić tyle czasu na sen i odpoczynek, ile potrzeba,
• zawroty głowy i omdlenia – mogą się pojawić na skutek zmian w krążeniu krwi. Ciśnienie tętnicze krwi ciężarnej kobiety obniża się, a gdy mniej krwi dociera do mózgu, może to objawiać się zawrotami głowy, a czasem nawet omdleniami. Takie symptomy mogą występować również na skutek złych nawyków żywieniowych i nieodpowiedniej diety.
• częstomocz – czyli częste oddawanie moczu pojawia się na skutek powiększania się macicy, która zaczyna uciskać pęcherz moczowy i tym samym powodować uczucie zwiększonego parcia,
• wahania nastrojów – rozdrażnienie, napady złości, czy płaczu, niepokój to oznaki ciąży, do których może dochodzić na skutek zmian neurohormonalnych,
• bóle brzucha i podbrzusza – mogą przypominać bóle menstruacyjne. Bóle w podbrzuszu mogą wynikać m.in. z rozrostu macicy, czy towarzyszyć pojawiającym się podczas ciąży wzdęciom i zaparciom. Dolegliwości bólowe, szczególnie te o mocnym nasileniu, nie są z reguły wpisane w fizjologiczny przebieg ciąży, dlatego przy ich wystąpieniu należy skonsultować się z lekarzem,
• wrażliwość na niektóre zapachy – należą do wczesnych objawów ciąży, mogą się z czasem nasilać i nagle zniknąć. Jest to kwestia indywidualna. Ciężarna może źle reagować na dość intensywne zapachy, zarówno pożywienia, jak i kosmetyków, czy dymu lub spalin,
• wzrost temperatury ciała – to skutek działania progesteronu, większego przepływu krwi i zwiększonego metabolizmu. Temperatura ciała ciężarnej jest najwyższa w pierwszym trymestrze,
• plamienie implantacyjne – może pojawić się podczas zagnieżdżenia zarodka w macicy i wystąpić po około siedmiu dniach od zapłodnienia. Mylone jest czasem z miesiączką. Jeżeli plamienie w ciąży jest skąpe i nie towarzyszą mu żadne inne niepokojące objawy, istnieje niewielkie prawdopodobieństwo, że dzieje się coś złego,
• zwiększona ilość wydzieliny z pochwy (śluzu) – występuje na skutek wzmożonej produkcji estrogenów oraz zwiększonego przepływu krwi w okolicach narządów rodnych kobiety.

Objawy ciąży można również podzielić na prawdopodobne i pewne. Do prawdopodobnych objawów można zaliczyć powiększenie i rozpulchnienie macicy oraz zmiany w obrębie śluzówek pochwy i szyjki macicy, powiększenie obwodu brzucha, czy dodatni wyniki testu ciążowego.

Z kolei pewne objawy ciąży, które można stwierdzić podczas badań lekarskich, to m.in. wysłuchanie czynności serca płodu, wyczucie ruchów płodu, czy obecność pęcherzyka ciążowego w jamie macicy potwierdzona badaniem USG.

Trymestry w ciąży, czyli ważne etapy ciąży

Ciąża trwa 40 tygodni, a okres ten dzieli się na trymestry ciąży, z których każdy liczy 3 miesiące. Podział ten jest w dużej mierze umowny i ma za zadanie bardziej wskazywać na ważne etapy ciąży, niż służyć jako precyzyjny kalendarz.

Pierwszy trymestr ciąży rozpoczyna się pierwszego dnia ostatniej miesiączki i trwa do 13 tygodnia.

• Pierwszy trymestr to 1, 2 i 3 miesiąc ciąży.
• Po tym czasie następuje drugi trymestr, który obejmuje okres od 14 do 26 tygodnia ciąży, czyli 4, 5 i 6 miesiąc ciąży.
• 27 tydzień ciąży jest tym samym początkiem ostatniego, trzeciego trymestru ciąży, który trwa aż do rozwiązania. Trzeci trymestr to 7, 8 i 9 miesiąc ciąży.
• Poród odbywa się zazwyczaj pomiędzy 38 a 42 tygodniem ciąży.

Każdy trymestr różni się od siebie postępami na różnych etapach ciąży i poszczególnymi fazami rozwoju płodu.

Termin porodu i objawy rozwiązania

Termin porodu, a w zasadzie tzw. PTP, czyli przewidywany termin porodu, ustala się na podstawie wspomnianego wcześniej kalkulatora ciąży działającego w oparciu o regułę Naegelego. Jednak gotowość do przyjścia na świat to kwestia indywidualna i ponad dwie trzecie dzieci rodzi się w obrębie dwóch tygodni od wskazanego terminu. Jeśli poród opóźnia się, wówczas mówi się o błędzie w obliczeniach daty porodu.

Pomimo wstępnego określenia przewidywanego terminu porodu, przyszłe mamy często zastanawiają się, jak rozpoznają ten właściwy moment, czyli jakie są objawy porodu. Niektóre kobiety wyczuwają moment rozpoczęcia porodu niemalże intuicyjnie, inne mogą być bardziej zaskoczone, ale nie aż tak, żeby nie zdążyć się przygotować.

Jedne symptomy nadchodzącego rozwiązania mogą być bardziej subtelne, inne dość sile i nie sposób ich nie odnotować. Jednak odczuwalność konkretnych objawów zbliżającego się porodu to kwestia indywidualna.

Przed porodem mogą pojawić się:

• problemy ze strony układu pokarmowego (wymioty, biegunki),
• wahania nastrojów od płaczu do euforii,
• spadek wagi,
• zwiększony apetyt lub jadłowstręt,
• bóle głowy,
• uderzenia gorąca,
• parcie na pęcherz i inne.