Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!

Afty u dzieci - leczenie i domowe sposoby. Leki i preparaty?

Afty u dzieci to rodzaj nadżerek w jamie ustnej przyjmujących zazwyczaj postać drobnych owalnych punktów z białym nalotem w środku i czerwoną obwódką na brzegach. Występują pojedynczo lub w większych skupiskach, głównie na powierzchni błony śluzowej języka, dziąseł, warg, policzków, czy podniebienia. Najbardziej charakterystycznym symptomem obecności aft w jamie ustnej dziecka jest dokuczliwy ból, który potrafi utrudniać spożywanie pokarmów, mycie zębów, a nawet mówienie. Niekiedy pojawieniu się aft towarzyszy powiększenie sąsiadujących węzłów chłonnych i podwyższona temperatura. Chociaż aftoza u dzieci może ustąpić samoistnie, to warto wiedzieć, jak leczyć afty farmakologicznie lub pozbyć się ich domowymi sposobami, aby jak najszybciej ulżyć maluszkowi w cierpieniu.
Dziecko z aftą w jamie ustnej
źródło:123RF
Spis treści

Afty u dzieci, niemowlaka i noworodka 

Afty są niewielkimi owrzodzeniami w formie nadżerek występującymi miejscowo na błonie śluzowej jamy ustnej. Pojawiają się zarówno u osób dorosłych, jak i dzieci, w tym u noworodków i niemowląt. Jednak afty u niemowlaka, czy noworodka są stosunkowo rzadkim zjawiskiem, ustępując miejsca pleśniawkom, które często mylone są z aftami, chociaż różnią się od siebie nie tylko wizualnie. Pleśniawki przyjmują postać małych białych kropek przypominających grudki ściętego mleka, a w większych skupiskach tworzą charakterystyczny nalot podobny do kożucha. Z kolei afty są niezbyt dużymi, owalnymi pęcherzykami, otoczonymi swoistą czerwoną obwódką. Co bardziej istotne, w przeciwieństwie do aft, pleśniawki są rodzajem infekcji błony śluzowej jamy ustnej, do której dochodzi w wyniku zakażenia grzybami. Rozwojowi pleśniawek sprzyja więc bardziej zasadowe środowisko w buzi maluszka, które zmienia się wraz z wiekiem, chociażby ze względu na dołączenie do diety dziecka innych pokarmów niż mleko. Zmiana odczynu pH z zasadowego na kwaśny stwarza w jamie ustnej warunki bardziej przyjazne aftom, dlatego też aftowe zapalenie jamy ustnejdotyczy częściej starszych dzieci. 

Aftoza zaliczana jest do najbardziej powszechnych schorzeń o podłożu nieinfekcyjnym w obrębie śluzówki jamy ustnej. Afty u dzieci mogą pojawiać się samoistnie lub stanowić jeden z symptomów różnych chorób lub zaburzeń ogólnoustrojowych.Chociaż z pozoru zmiany te nie są groźne dla zdrowia, to potrafią powodować tak duży ból i dyskomfort, że pod żadnym pozorem nie należy ich bagatelizować i postarać się ulżyć dziecku w cierpieniu. 

Reklama

Przyczyny aft u dzieci 

Afty u dziecka mogą powstawać w wyniku uszkodzeń błony śluzowej jamy ustnej lub stanowić jeden z objawów choroby ogólnoustrojowej. Mikrourazy powstają zazwyczaj w wyniku przygryzienia tkanki, przez co często można zaobserwować afty na języku u dziecka, czy nadżerki na policzku. Charakterystyczna afta na dziąśle u dziecka może uwidocznić się po zbyt mocnym szczotkowaniu zębów. Z kolei afty u niemowlaków pojawiają się najczęściej w okresie ząbkowania, kiedy to błona śluzowa jest rozpulchniona i tym samym bardziej podatna na urazy. Aftowe zapalenie jamy ustnej u dzieci to również sygnał obniżonej odporności, czy efekt niedawno przebytej infekcji. 

Do głównych przyczyn i czynników ryzyka aftozy u dziecimożna więc zaliczyć: 

  • nieprawidłową lub niedostateczną higienę jamy ustnej; 
  • mikrourazy powstałe w wyniku przygryzienia tkanki; 
  • obniżoną odporność organizmu, osłabienie lub przebyte infekcje bakteryjne lub wirusowe; 
  • uszkodzenia tkanki poprzez wkładanie do buzi rączek, czy różnych przedmiotów; 
  • choroby zębów i przyzębia; 
  • skaleczenia powstałe podczas spożywania pokarmów; 
  • niedobory witamin i składników mineralnych, w tym żelaza, witaminy B12, kwasu foliowego; 
  • obecność pasożytów przewodu pokarmowego; 
  • nietolerancję lub nadwrażliwość na gluten lub inne składniki pokarmowe; 
  • zapalenie jelit; 
  • podrażnienia wywołane składnikiem pasty do zębów; 
  • zaburzenia autoimmunologiczne; 
  • zażywanie niektórych leków, w tym silnych antybiotyków; 
  • obecność konserwantów i sztucznych substancji w wysoko w przetworzonej żywności; 
  • alergię
  • gorączkę
  • stres; 
  • zakażenie wirusem opryszczki

Częste pojawianie się aft u dzieci może również wskazywać na rolę czynników genetycznych, szczególnie w przypadku występowania aftozy nawrotowej

Reklama

Afty u dzieci – objawy. Jak wyglądają? 

Afty u dzieci, podobnie jak u dorosłych, występują zazwyczaj na języku i pod językiem, na dziąśle, na wewnętrznej stronie policzków, na wargach, na podniebieniu, czy na tylnej ścianie gardła. W miejscu powstawania tworzą charakterystyczny stan zapalny i przyjmują postać drobnych, najczęściej owalnych punktów z białym nalotem, otoczonych czerwoną obwódką. Aftowemu zapaleniu jamy ustnej u dzieci może towarzyszyć powiększenie sąsiadujących ze zmianami węzłów chłonnych, nieznaczna opuchlizna błony śluzowej, podwyższona temperatura, niekiedy wymioty i ogólne złe samopoczucie. 

Jednak dominującym objawem pojawienia się aft są przede wszystkim dolegliwości bólowe, które w zależności od stopnia zaawansowania schorzenia, mogą w znacznym stopniu powodować dyskomfort podczas spożywania napojów i posiłków, utrudniać higienę jamy ustnej, a nawet mówienie. Dziecko, które cierpi na aftozę może stać się rozdrażnione i marudne, niespokojnie, niechętnie przyjmować pokarmy, mieć problem ze snem, czy ze skupieniem uwagi. Symptomów tych nigdy nie wolno ignorować, a w przypadku noworodków i niemowląt należy reagować, jak najszybciej, gdyż problem ze ssaniem, piciem, czy jedzeniem, może prowadzić do szybkiego odwodnienia i osłabienia organizmu dziecka. 

Afty w jamie ustnej u dziecka mogą występować pojedynczo lub tworzyć większe skupiska, a ich średnica może osiągać od 1 mm do 3 cm średnicy. Wielkość zmian i towarzyszące im objawy uzależnione są od rodzaju i etiologii aft: 

  • Afty małe, inaczej afty Mikulicza, mają zazwyczaj postać owalnych nadżerek o średnicy około 2-4 mm. Występują przeważnie na wewnętrznej stronie policzków i warg. To najczęściej spotykany rodzaj aft, mających tendencję do nawracania. Ich samoistne gojenie trwa około 7-14 dni. 
  • Afty duże, czyli afty Suttona to zmiany przekraczające 10 mm, osiągające nawet 3 cm. Owalne bądź okrągłe nadżerki są głębsze aft małych, a zmiany otacza bardziej uwypuklona zapalna obwódka. Zazwyczaj pojawiają się na błonie śluzowej policzków, na podniebieniu miękkim i łuku podniebienno-gardłowym. Goją się dłużej, zazwyczaj ponad dwa tygodnie. Mogą pozostawiać po sobie ślady z postaci blizn. 
  • Afty opryszczkopodobne występują przeważnie w formie drobnych nadżerek o średnicy nieprzekraczającej 5 mm. Potrafią tworzyć bardziej okazałe skupiska i przyjmować kształt większej zmiany o nieregularnych brzegach. Można je zaobserwować w różnych miejscach jamy ustnej, ale najczęściej na języku i na śluzówce warg. Goją się do około 14 dni. 
  • Afty u małego dziecka, czyli afty Bednara pojawiają się przede wszystkim na błonie śluzowej jamy ustnej u niemowląt, rzadziej u starszych dzieci. Powstają głównie w wyniku ssania kciuka, trzymania w buzi różnych przedmiotów, czy naruszenia zasad higieny jamy ustnej lub żywienia. Zmiany mogą ustąpić samoistnie, ale z uwagi na to, że przeważnie dotykają niemowląt, zaleca się leczenie. 

Reklama

Leczenie aft u dzieci 

Chociaż afty są z reguły niewielkie i potrafią po kilku dniach zniknąć samoistnie, to dolegliwości jakie wywołują bywają na tyle dokuczliwe, że warto się z nimi rozprawić nieco wcześniej, szczególnie jeśli problem dotyczy dzieci. Leczenie aftozy u dzieci uzależnione jest od wieku małego pacjenta oraz rodzaju, umiejscowienia, rozmiaru oraz nasilenia zmian w jamie ustnej. W pierwszej kolejności lekarz może zalecić stosowanie preparatów na afty dla dzieci w postaci maści na afty, kremów, czy żelów o miejscowym działaniu antyseptycznym, przeciwbólowym i wspomagającym prawidłową regenerację tkanki. W przypadku aftowego zapalenia jamy ustnej u dzieci o cięższym przebiegu, gdy zmiany występują w większych skupiskach i rozprzestrzeniają się na całą jamę ustną, pediatra może wprowadzić do kuracji bardziej specjalistyczne spraye i na afty, czy płyny do płukania jamy ustnej, a w razie konieczności przepisać leki doustne, w tym w ostateczności sterydy bądź antybiotyki. Odkażająco, kojąco i przeciwzapalnie działają również środki na pleśniawki w formie aerozolu bazujące na substancji czynnej o nazwie benzydamina.

Gdy jednak mamy do czynienia z nawracającymi aftami u dziecka, a wymienionesposoby na afty nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, należy skonsultować się ze specjalistą, który zleci odpowiednie badania i w razie potrzeby wprowadzi leczenie ogólnoustrojowe. 

Reklama

Domowe sposoby na afty u dzieci 

Pojawienie się aft w jamie ustnej dziecka nie musi się wiązać z natychmiastową wizytą u lekarza, szczególnie jeśli dolegliwości nie są zbyt uciążliwe, a zmiany są pojedyncze i szybko znikają samoistnie lub po zastosowaniu zalecanych leków na afty dla dzieci

Zanim jednak sięgniemy po bardziej specjalistyczne środki na afty dla dzieci, w pierwszej kolejności warto wyeliminować czynniki, które mogą powodować zmiany oraz sprawdzić domowe sposoby na afty u dzieci.Warto przede wszystkim: 

  • rygorystycznie przestrzegać odpowiednich zasad higieny ustnej dziecka; 
  • odstawić wszelkie kwaśne i słone pokarmy, które działają drażniąco na zmiany; 
  • zwrócić szczególną uwagę na temperaturę pożywienia, które nie może byt zbyt ciepłe, a tym bardziej gorące; 
  • podawać dziecku dużo wody oraz jedzenie o płynnej, półpłynnej lub gładkiej konsystencji; 
  • przykładać na aftę wilgotną torebkę świeżo zaparzonej i ostudzonej herbaty; 
  • smarować afty u dziecka naturalnym żelem aloesowym; 
  • płukać dziecku buzię naparami z rumianku lub szałwii; 
  • delikatnie, przy pomocy gazika, dezynfekować ranki wodą utlenioną; 
  • zastosować żel na bolesne ząbkowanie dla dzieci. 

Należy również pomyśleć o wprowadzeniu do codziennej diety pokarmów bogatych w witaminy A, B, C, E oraz żelazo i kwas foliowy. Lekarz może zalecić wspomagająco przyjmowanie preparatów witaminowych. 

Czytaj również

Bibliografia

  • Owrzodzenia aftowe w bazie eMedicine, 20 czerwca 2017 [dostęp 2017-08-18].
  • https://www.praktycznastomatologia.pl/artykul/afty-nawracajace-diagnostyka-roznicowanie-i-leczenie
  • http://www.czytelniamedyczna.pl/5048,afty-nawracajace-przeglad-pismiennictwa.html
  • http://pl.medicalformat.com/2595-afta-bednara-przyczyny-objawy-rozpoznanie-i-leczenie.html
  • Górska R., Diagnostyka i leczenie chorób błony śluzowej jamy ustnej. Wydawnictwo MTP, Warszawa 2011.
  • Jańczuk Z., Banach J., Choroby błony śluzowej jamy ustnej i przyzębia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
Marta  Roszkowska
Artykuł napisany przez
Marta Roszkowska
Skonstruowana z zamiłowania do poznawania ludzi i świata. Z wykształcenia dziennikarka, specjalistka PR, trenerka i projektantka graficzna. Od ponad 20 lat spaja obszary mediów tradycyjnych z nowymi, współpracując po drodze z redakcjami, pisząc, fotografując, redagując, wydając gazety i serwisy internetowe. Na przestrzeni lat związana m.in. z Dziennikiem Łódzkim, serwisami Nasze Miasto i Moje Miasto. Swoje pasje i doświadczenie wykorzystuje w pracy zawodowej.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Choroby jamy ustnej
Pleśniawki na języku i w gardle - leczenie i domowe sposoby
Dziecko z pleśniawkami na języku
Grzybica jamy ustnej - czynniki ryzyka i przebieg choroby. Leczenie kandydozy jamy ustnej?
Grzybica w jamie ustnej
Plamy na języku – co oznaczają różne kolory? Jak leczyć?
Mężczyzna z plamami na języku
Podobne artykuły
Afty w jamie ustnej
Afta na języku – czym jest i jak ją wyleczyć?
Choroba nowotworowa jamy ustenej
Rak jamy ustnej - jak się objawia? Rokowania
Mężczyzna z ropa w dziąśle
Ropień na dziąśle. Co robić, kiedy zauważy się bąbel z ropą na dziąśle?
Zapalenie w jamie ustnej
Zapalenie jamy ustnej u dzieci i dorosłych - objawy i sposoby leczenia
Krosty na języku
Krosty na języku - co oznaczają przy gardle, bolące, białe i czerwone?

Reklama


Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego
Dowiedz się co to!