Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗

Badanie kleszcza na boreliozę - jak i ile po ukąszeniu wykonać? Cena

Badanie kleszcza na boreliozę nie jest popularne, jednak często warto je wykonać. Jest test się wykonuje? Sprawdź, jak prawidłowo przygotować kleszcza.
Kleszcz chodzący po człowieku
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Badanie kleszcza na boreliozę nie jest popularne, jednak można je zdecydowanie szybciej wykonać niż badanie z krwi człowieka. Dlaczego?
  • Odpowiednie przygotowanie kleszcza do badania jest ważne. Jak to zrobić?
  • Badanie kleszcza na boreliozę może być dość kosztowne, jednak można je wykonać także bezpłatnie. Gdzie?
SPRAWDŹ TEŻ: Co zrobić po ukąszeniu przez kleszcza?
Spis treści

Badanie kleszcza na obecność krętków Borreli pozwala na szybkie określenie czy dany pajęczak, jest zakażony.

Czas oczekiwania na wyniki badania kleszcza jest bezkonkurencyjnie krótki i wynosi od 1 do 10 dni roboczych).

Wyniki badań serologicznych u ludzi są wiarygodne po 6-8 tygodniach, tyle bowiem trwa wytworzenie przeciwciał w organizmie człowieka, ponieważ okres inkubacji boreliozy w ludzkim organizmie może sięgać nawet sześciu tygodni (dopiero po takim czasie testy wiarygodnie mogą wykazać ewentualne zakażenie).

Warto pamiętać, że w początkowej fazie choroby borelioza może również nie dawać żadnych objawów.

Reklama

Czym jest badanie kleszcza na boreliozę?

Kleszcze coraz częściej stają się nosicielami groźnych bakterii, wirusów i pierwotniaków, które mogą wywołać różne choroby.

Do najczęściej spotykanych należą: borelioza, babeszjoza i bartonelloza. Szansę na wyleczenie i uniknięcie groźnych powikłań daje tylko szybka diagnoza.

Niestety choroba w początkowym stadium może nie dawać żadnych objawów, dlatego coraz bardziej popularnym rodzajem diagnostyki jest właśnie badanie samego kleszcza.

Badanie kleszcza na boreliozę to typ badania laboratoryjnego przeprowadzanego na kleszczu. Pozwala ono na potwierdzenie lub wykluczenie, czy pajęczak, przez którego zostało się ukąszonym jest nosicielem krętka Borrelia burgdorferi.

Badanie uważane jest za bardzo czułe, a jego wyniki zwykle są wiarygodne. Test pozwala na wykrycie materiału genetycznego Borrelia burgdorferi.

Warto jednak pamiętać, że do zarażenia boreliozą mogło dojść w wyniku ukąszenia przez innego kleszcza niż tego, który został wysłany do badania.

Istnieją jednak duże szanse na to, że wynik badania otrzyma się, zanim  pojawią się pierwsze niepokojące objawy tj. rumień, gorączka czy ogólne osłabienie.

Po uzyskaniu wyniku, lekarz może zlecić dalszą diagnostykę lub proces leczenia pacjenta. 

Badanie kleszcza najczęściej wykonuje się w kierunku boreliozy. Badanie może również potwierdzić przenoszenie przez kleszcza innych chorób np. babeszjozy.

Reklama

Jak przygotować kleszcza do badania?

W pierwszym etapie należy bezpiecznie usunąć kleszcza ze skóry i umieścić go w plastikowym, najlepiej jałowym, pojemniku. Do tego celu można wykorzystać nieużywane wcześniej pojemniki do badania moczu dostępne w każdej aptece.

Do badania można oddawać zarówno kleszcze żywe jak i martwe. Do czasu przekazania pajęczaka do laboratorium, warto przechowywać go w lodówce.

Po jakim czasie od ukąszenia należy zrobić badanie?

Dzisiaj laboratoria oferują też usługi zamawiania kuriera po odbiór próbki. Jeśli decydujesz się na oddanie kleszcza do badania powinieneś przechowywać go w temperaturze 4°C, maksymalnie do 48 godzin. Najlepiej przechowywać go w lodówce.  

Jeżeli nie jesteś w stanie dostarczyć kleszcza do laboratorium w tak krótkim czasie należy go zamrozić i właśnie w takiej zamrożonej formie przekazać do badania.

Laboratoria, które specjalizują się w badaniu kleszcza na boreliozę wymagają przekazanie pajęczaka wraz z wypełnionym formularzem.

Reklama

Diagnostyka kleszcza na boreliozę - metoda i miejsce badania

Kleszcza można zbadać w ten sam sposób, w jaki bada się człowieka. Wykonuje się na nim test serologiczny Real-Time PCR, który potwierdza lub wyklucza obecność krętków Borrelia w jego ciele.

Gdzie natomiast można zbadać kleszcza na boreliozę? Przeznaczone do tego są wybrane punkty pobrań przy laboratoriach w większych przychodniach i szpitalach.

Na badanie nie jest wymagane skierowanie od lekarza.

Reklama

Wyniki badania kleszcza na boreliozę

Na wynik testów kleszcza na boreliozę czeka się od jednego do nawet 10 dni roboczych, w zależności od laboratorium.

Wynik dodani oznacza podjęcie dalszych kroków diagnostycznych, tzn. przeprowadzenie badań serologicznych lub bezpośrednich u pacjenta. Dopiero po badaniu pacjenta lekarz może rozpocząć leczenie.  

Wynik ujemny oznacza z kolei, że kleszcz nie był nosicielem krętków Borrelia. Negatywny wynik  badania kleszcza nie wyklucza jednak zarażenia samego pacjenta.

W tym samym czasie pacjent mógł zostać bowiem ukąszony przez innego pajęczaka, który był nosicielem choroby.

Reklama

Czy badanie kleszcza na boreliozę ma sens?

Badanie kleszcza, ze względu na dostępność i szybki wynik staje się coraz bardziej popularne wśród pacjentów.

Dla lekarzy samo badanie nie stanowi jednak podstawy do rozpoczęcia leczenia. Najważniejszy jest wywiad i badanie samego pacjenta.

W opinii Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych zakażenie kleszcza nie jest równoznaczne z zakażeniem człowieka i nie jest podstawą do włączenia leczenia.

Tak, jak było zaznaczone wcześniej,  ujemny wynik usuniętego kleszcza również nie wyklucza zakażenia, ponieważ w tym samym czasie mogło dojść do ukłucia przez kleszcza, którego nie zauważył pacjent.

Pacjent może na własną rękę wykonać badanie pajęczaka w kierunku boreliozy.

W przypadku dodatniego wyniku, lekarz przed rozpoczęciem leczenia z pewnością przeprowadzi wywiad z pacjentem, będzie obserwował objawy kliniczne i zleci odpowiednie badania.

Reklama

Ile kosztuje badanie kleszcza na boreliozę?

Ceny badań kleszcza są zróżnicowane, ustalane indywidualnie przez konretne laboratoria.

Zależą również od tego, jakie badania kleszcza się wykonuje, czyli:

  • czy jest to badanie jednokierunkowe, np. tylko w kierunku boreliozy,
  • czy badanie wielokierunkowe mające zdiagnozować, czy kleszcz przenosił więcej chorób.

Ceny wahają się od ok. 100 zł do nawet 500 zł.

Warto pamiętać, że nie wszystkie kleszcze przenoszą boreliozę, zatem nie zawsze ukłucie będzie się wiązało z zakażeniem tą chorobą.

UWAGA! Borelioza nie jest jedyną chorobą, którą mogą przenosić kleszcze. Te pajęczaki przenoszą również:

Darmowe badanie kleszcza tym zakresie wykonują naukowcy z Zakładu Parazytologii Wydziału Biologii UW we współpracy z Warszawskim Uniwersytetem Medycznym oraz Laboratorium AmerLab Sp. z o.o. (spin-off UW i WUM) realizują projekt OPUS Narodowego Centrum Nauki, którydotyczy występowania krętków Borrelia u kleszczy pospolitych.

Warunkiem uczestnictwa w badaniu jest dostarczenie pasożyta w ciągu 3 dni od usunięcia go ze skóry oraz wypełnienie dwóch ankiet online: po oddaniu kleszcza do badań oraz po upływie 8 tygodni od usunięcia.

Szczegółowe informacje dotyczące badań kleszczy znajdują się na stronie Zakładu Parazytologii Wydziału Biologii.

Czytaj również

Bibliografia

  • Krzyczmanik D., Sińczuk-Walczak H., Wittczak T., Cyran A., Pałczyński D., Walusiak-Skorupa J. Borelioza w praktyce Lekarza Medycyny Pracy. Med. Pr. 2012; 63: 483–492.
  • Stańczak J., Kubica-Biernat B., Racewicz M., Kruminis-Lozowska W., Kur J. Detection of three genospecies of Borrelia burgdorferi sensu lato in Ixodes ricinus ticks collected in different regions of Poland. Int. J. Med. Microbiol. 2000; 290: 559–566.
  • Szewczyk A.E., Kaszuba A., Bienias W. i wsp. W kleszczach boreliozy. Część II: Epidemiologia i obraz kliniczny. Dermatol. Prakt. 2013; 3: 13–21.
  • Dunaj J., Moniuszko A., Zajkowska J., Pancewicz S. The role of PCR in diagnostics of Lyme borreliosis. Przegl. Epidemiol. 2013; 67: 35–39, 119–123.
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Podobne artykuły
Kobieta trzyma w dłoni próbówkę do badania
Badanie na gronkowca – jakie i ile kosztuje? Diagnostyka
Diagnostyka boreliozy
Badanie na boreliozę - które jest najskuteczniejsze? Rodzaje, wyniki i cena
Badanie na obecność owsików w organizmie
Test na owsiki - czy istnieje badanie wykrywające te pasożyty?
Wątroba ułożona z puzzli
HBs antygen - badanie w kierunku wirusa HBV wywołującego WZW
Kleszcz chodzący po człowieku
Badanie kleszcza na boreliozę - jak i ile po ukąszeniu wykonać? Cena

Reklama