Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!

Covid w ciąży - objawy i wpływ na płód. Co robić i jak leczyć?

Covid w ciąży - choć od wybuchu pandemii minęło już kilka lat – to temat wciąż budzący wiele wątpliwości. Kobiety ciężarne boją się zarażenia i jego wpływu na rozwijające się w macicy dziecko. Czy słusznie? Dowiedz się, czym grozi koronawirus w czasie ciąży i jak wygląda wówczas jego leczenie.
Kobieta w maseczce czeka w poczekalni do lekarza i przechodzi covid w ciąży
Źródło: Freepik
W skrócie
  • Covid u kobiet w ciąży statystycznie ma cięższy przebieg, niż u innych pacjentów. Jego objawy są różne - oddechowe, pokarmowe, neurologiczne i inne.
  • Przy podejrzeniu zakażenia u ciężarnej należy zgłosić się do lekarza. Covid zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu, ale nie wywołuje nieprawidłowości w rozwoju płodu.
  • Leczenie covidu w ciąży polega leczeniu objawowym. Ponieważ objawy mogą być różne, najlepiej postępować zgodnie z zaleceniami lekarza.
Spis treści

Czy covid w ciąży jest groźny?

Od pojawienie się pierwszych przypadków zakażenia koronawirusem minęło już kilka lat, przez które społeczność nieco oswoiła się z tematem nowej choroby zakaźnej wywołującej objawy ze strony różnych układów ludzkiego organizmu. Nadal jednak budzi ona wiele wątpliwości niepokojów, szczególnie, że co rusz pojawiają się nowe mutacje wirusa, wywołujące wciąż inne dolegliwości i prowadzące do nieznanych wcześniej powikłań.

Jednym z tematów budzących lęk jest chorowanie na covid w czasie ciąży. Wiele przyszłych matek obawia się skutków, jakie choroba może pozostawić na rozwijającym się płodzie, którego narządy i tkanki dopiero się kształtują. Ciąża w czasie pandemii, szczególnie tuż po jej wybuchu była sporą niewiadomą i wtedy wiązała się z największym niepokojem.

Dziś wiele już wiadomo o skutkach, jakie koronawirus w ciąży może pozostawić na zdrowiu dziecka, jednak ze względu na zmiany samego wirusa i stosunkowo niedługi czas, jaki minął od jego pojawienia się na świecie, nie wszystkie związki między covidem a ciążą są znane i pewne.

Badania wykazują, że ciąża jest czynnikiem zwiększającym ryzyko ciężkiego przebiegu choroby. Kobiety ciężarne częściej niż inni pacjenci przechodzą covid o wysokim nasileniu objawów, a także częściej na niego umierają, choć oczywiście są to przypadki skrajne.

Ciężkiemu przebiegowi choroby w ciąży skutecznie zapobiegały szczepienia, kiedy wariantem dominującym wirusa był omikron, jednak w przypadku innych wariantów skuteczność ta nie jest aż tak wysoka.

Powikłania po covid w ciąży mogą być bardzo różne, łącznie z przedwczesnym porodem, dlatego w przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów należy niezwłocznie udać się do lekarza.

Reklama

Czy covid w ciąży ma wpływ na dziecko?

Jak już zostało powiedziane, covid u pacjentki ciężarnej częściej niż u innych pacjentów ma ciężki przebieg. A co z płodem? Czy covid przebyty w ciąży zagraża dziecku rozwijającemu się w macicy?

Początkowo sądzono, że dziecko nie może zarazić się od matki poprzez łożysko. Dziś wiadomo, że przypadki takie się zdarzają, choć są one raczej sporadyczne (szacuje się, że dotyczy około ok. 3% przypadków).

Pocieszające jest również to, że większości przypadków wpływ koronawirusa na płód jest niewielki, a wiele noworodków przechodzi covid łagodnie lub całkiem bezobjawowo.

Największy wpływ na dziecko po covidzie w ciąży obserwuje się u wcześniaków i niemowląt obarczonych chorobami współistniejącymi.

Odnotowanymi powikłaniami dla dziecka są przede wszystkim przedwczesny poród i stan przedrzucawkowy, natomiast nie ma dowodów na to, by covid w czasie ciąży prowadził do nieprawidłowości rozwojowych i wad wrodzonych.

Reklama

Covid w 1, 2 i 3 trymestrze ciąży

W każdym trymestrze ciąży pojawiają się inne dolegliwości, problemy i zagrożenia. Momentem względnie najspokojniejszym jest drugi trymestr, kiedy to ustępują objawy charakterystyczne dla pierwszych tygodni, a z drugiej strony ciąża nie jest jeszcze bardzo dużym obciążeniem i organizm jeszcze nie przygotowuje się do porodu.

Za początek ciąży przyjmuje się pierwszy dzień ostatniej miesiączki przed zapłodnieniem. Licząc w ten sposób, implantacja, czyli zagnieżdżenie zarodka w macicy ma miejsce około 4 tygodnia. Od tej chwili płód szybko się rozwija, a poszczególne tkanki i narządy zaczynają się dopiero kształtować. Jest to moment, w którym rozmaite czynniki zewnętrzne mogą mieć na dziecko największy wpływ.

Czy covid w pierwszym trymestrze ciąży również jest najgroźniejszy? Na początku ciąży najwyższe jest ryzyko poronienia. Zanim zarodek na dobre zagnieździ się w macicy i zacznie się w niej rozwijać może dojść do utraty ciąży, czemu zakażenie koronawirusem niestety sprzyja.

Covid w 1 trymestrze ciąży (a szczególnie w jego wczesnej fazie) najbardziej zatem zagraża utrudnioną implantacją. Covid w drugim trymestrze ciąży w większości przypadków nie wywołuje powikłań i nie ma wpływu na rozwój dziecka, natomiast w 3 trymestrze, a szczególnie w 9 miesiącu ciąży grozi zakażeniem dziecka. Najczęściej bowiem do zakażenia covidem dochodzi tuż po porodzie.

Reklama

Objawy covidu w ciąży a przebieg bezobjawowy

Czy covid u ciężarnych objawia się w podobny sposób, jak u innych pacjentów? Tak. Najczęściej pojawiające się w czasie ciąży objawy covidu to:

  • gorączka,
  • objawy ze strony układu oddechowego (przede wszystkim kaszel covidowy i utrudnione oddychanie),
  • dolegliwości żołądkowo-jelitowe (takie jak biegunka, nudności),
  • objawy neurologiczne.

Warto pamiętać, że covid u kobiet w ciąży (tak, jak u reszty pacjentów) może wywoływać objawy o bardzo różnym natężeniu. Wiele zależy też od wariantu samego koronawirusa.

Pierwsze warianty (np. delta) wywoływały silniejsze objawy, jednak od momentu pojawienia się wersji omikron przebieg choroby często jest lżejszy. Niekiedy covid w ciąży przebiega wręcz bezobjawowo i nie zostaje w odpowiednim momencie zdiagnozowany.

Ryzyko wystąpienia powikłań po COVID-19 w takiej sytuacji jest znikome, jednak w przypadku jakichkolwiek podejrzeń, że doszło do zakażenia, należy skonsultować się z lekarzem i przeprowadzić zleconą przez niego diagnostykę.

Reklama

Co robić, gdy zachoruje się na covid w ciąży? Jak wygląda leczenie?

Powszechnie wiadomo, że ciąża jest czasem, kiedy nie wszystkie leki mogą być w sposób bezpieczny stosowane, ponieważ mogą negatywnie wpływać na rozwój płodu (szczególnie w pierwszym trymestrze, kiedy organizm maluszka dopiero zaczyna się kształtować).

Każdą rozwijającą się chorobę należy wówczas konsultować z lekarzem, by fachowo ocenił on, co niesie więcej korzyści, a co większe zagrożenie dla matki i dziecka - infekcja czy jej leczenie.

Co robić, gdy w ciąży pojawi się covid? Jak go leczyć, by nie zaszkodzić dziecku? Do tej pory nie opracowano jednego, uniwersalnego leku na tę chorobę. Leczenie covidu - zarówno w ciąży, jak i poza nią - opiera się więc na leczeniu objawowym, którego zadaniem jest wsparcie organizmu w walce z koronawirusem.

Ponieważ jednak objawy mogą być rozmaite i występować z mniejszym lub większym natężeniem, a ciąża też może przebiegać różnie, leczenie covidu powinno zawsze odbywać się zgodnie z zaleceniami lekarza, adekwatnymi do stanu pacjentki, występujących u niej dolegliwości, etapu rozwoju płodu itd.

Reklama

Czy wykonuje się szczepienia na covid w ciąży?

Od początku pojawienia się szczepień na COVID-19, budzą one wiele kontrowersji. Wielu pacjentów jednak przekonało się już, że szczepionki chronią przed ciężkim przebiegiem choroby i nie wywołują niepożądanych efektów, jakich początkowo się obawiali.

Skoro wiadomo, że ciąża zwiększa ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19, czy warto chronić się przed chorobą za pomocą szczepień? Szczepienie na covid w ciąży jest możliwe, właściwie na każdym jej etapie, ale musi być zawsze poprzedzone konsultacją z lekarzem.

Końcówka ciąży z covidem grozi zarażeniem dziecka podczas porodu lub tuż po nim, jednak podanie szczepionki w 3 trymestrze prowadzi do przeniesienia wytworzonych przez organizm matki przeciwciał do organizmu dziecka poprzez łożysko.

Szczepienie na covid u kobiety w ciąży zostało dopuszczone przez Europejską Agencję Leków już na początku 2021 roku.

Reklama

Czy zdarzają się komplikacje ciąży po covidzie?

Wiadomo już, jak może wyglądać covid podczas ciąży i czym grozi zakażenie. Jak natomiast wygląda ciąża po covidzie? Czy przebyta, wywołana koronawirusem choroba utrudnia zapłodnienie lub wpływa na przebieg późniejszej ciąży?

Nie ma badań wskazujących na związek między przebytym covidem a ciążą po nim czy też staraniami o dziecko. Pojawiające się dotąd warianty wirusa nie wpływają na płodność. Oznacza to, że ciąża po koronawirusie jest możliwa, a choroba obecna w organizmie w przeszłości nie powinna mieć wpływu na jej przebieg.

Jeśli kobieta planuje powiększenie rodziny, a chorowała na covid o ciężkim przebiegu, powinna pomyśleć o zaszczepieniu się przed ciążą, by uniknąć ewentualnych powikłań w razie ponownego zakażenia.

Planując ciążę, warto też zachować różne środki ostrożności, które pomagają uniknąć zachorowania. W ramach profilaktyki warto:

  • unikać kontaktu z osobami zakażonymi,
  • unikać większych skupisk ludzkich, szczególnie przebywających w zamkniętych pomieszczeniach (np. galeriach handlowych, salach kinowych itd.),
  • dbać o higienę (przede wszystkim pamiętać o myciu rąk każdorazowo po powrocie do domu),
  • nie dzielić się z innymi jedzeniem i piciem,
  • stosować zbilansowaną dietę, bogatą w witaminy i minerały,
  • pamiętać o codziennej aktywności fizycznej,

codziennie monitorować stan swojego zdrowia i w razie wystąpienia jakichkolwiek objawów konsultować się z lekarzem.

Czytaj również

Bibliografia

  • J. Kalinka, M. Wielgos, B. Leszczynska-Gorzelak, COVID-19 impact on perinatal care: risk factors, clinical manifestation and prophylaxis. Polish experts’ opinion for December 2020, w: Ginekologia Polska 2021;92(1): 57-63.
  • P. Kienast i wsp., SARS-CoV-2 variant-related abnormalities detected by prenatal MRI: a prospective case–control study, w: The Lancet Regional Health - Europe, Volume 26, March 2023.
  • S. Ellington, T. C. Jatlaoui, COVID-19 vaccination is effective at preventing severe illness and complications during pregnancy, w: Lancet, 2023; 401 (10375): 412-413.
  • J. Villar i wsp. Pregnancy outcomes and vaccine effectiveness during the period of omicron as the variant of concern, INTERCOVID-2022: a multinational, observational study, w: Lancet, 2023; 401 (10375): 447-457.
  • E. Malicka, K. Kosińska-Kaczyńska, Zakażenie SARS-CoV-2 w okresie ciąży, w: Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2023;8(2):74-80.
Justyna Gabrysiak-Kula
Artykuł napisany przez
Justyna Gabrysiak-Kula
W 2009 roku zdobyła tytuł magistra kulturoznawstwa Uniwersytetu Łódzkiego. Pierwsze doświadczenia zawodowe zdobyła w Radiu Łódź, współtworząc audycje młodzieżowe. Od kilku lat pracuje jako copywriter, specjalizując się w tematyce medycznej, kosmetycznej, parentingowej i w dziedzinach pokrewnych. Napisała dotąd setki artykułów o zdrowiu. Prywatnie wychowuje dzieci, pływa i czyta książki, choć to właśnie pisanie było zawsze jej ulubionym zajęciem.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Choroby w ciąży
FAS (alkoholowy zespół płodowy) - u dorosłych i dzieci. Jak się objawia?
Kobieta spożywa alkohol w ciąży
Ospa w ciąży - w 1, 2 i 3 trymestrze. Czy jest niebezpieczna dla matki i płodu?
Kobieta w ciąży z podejrzeniem ospy
Kiedy pojawia się trądzik w ciąży oraz kiedy mija?
Kobieta w ciąży z trądzikiem
Podobne artykuły
Kobieta w ciąży chora z powodu anginy
Angina w ciąży - czy jest niebezpieczna? Domowe sposoby i leki w 1, 2 i 3 trymestrze
Chora kobieta w ciąży
Przeziębienie w ciąży – czy jest zagrożeniem dla płodu?
Kobieta w maseczce czeka w poczekalni do lekarza i przechodzi covid w ciąży
Covid w ciąży - objawy i wpływ na płód. Co robić i jak leczyć?
Grzybica pochwy w ciąży - w 1, 2 i 3 trymestrze. Jakie są domowe sposoby?
Kobieta w zaawansowanej cięży na świeżym powietrzu
Kleszcz w ciąży - czy jest niebezpieczny i co robić po jego ugryzieniu?

Reklama


Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego
Dowiedz się co to!