Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗

Long covid - co to jest i ile trwa? Objawy i leczenie

Long Covid jest uciążliwą pozostałością po zakażeniu koronawirusem. Mianem tym określa się wszystkie objawy, które występują na przestrzeni kolejnych tygodni, mimo pozornego powrotu do zdrowia. Jakie są najbardziej typowe symptomy? Jak można sobie z nimi radzić? Jakie leki stosować?
Long covid
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Long Covid to ogół objawów występujących po zakończeniu infekcji wywołanej koronawirusem.
  • W przebiegu Long Covid mogą wystąpić problemy z oddychaniem, duszności, męczący suchy kaszel, zaburzenia rytmu serca, problemy neurologiczne.
  • Long Covid trwa przynajmniej 4 tygodnie. Jeśli symptomy nie ustępują w ciągu 12 tygodni, mówi się o przejściu w fazę Post Covid.
SPRAWDŹ TEŻ: Język covidowy - jak wygląda u dzieci i dorosłych? Objawy i leczenie
Spis treści

Reklama

Co to jest long covid?

Long covid to zespół objawów występujących u pacjentów, którzy przeszli zakażenie wirusem SARS-CoV-2, utrzymujących się przez kilka tygodniu lub miesięcy po zakończeniu infekcji właściwej. Odczuwane dolegliwości mogą mieć charakter między innymi neurologiczny, pulmonologiczny czy kardiologiczny.

Pierwotnie termin ten używany był czysto potocznie, szybko jednak został przyjęty przez środowiska medyczne, a nawet zdefiniowany przez Światową Organizację Zdrowia i innych specjalistów. Należy przy tym podkreślić, że w związku z dużą dynamiką pandemii, definicja ta pozostaje płynna i wciąż jest aktualizowana.

Dostępne dane epidemiologiczne wskazują, że Long Covid jest powszechny. Przykładowo, z badania PHOSP-COVID przeprowadzonego w Wielkiej Brytanii wynika, że wśród pacjentów poddanych hospitalizacji z powodu Covid, aż 7 na 10 odczuwało niepokojące objawy także w późniejszym okresie, a tylko 29 proc. czuło się w pełni zdrowych (dane: E. Marciniak i inni).

Także w Polsce naukowcy i lekarze nie mają wątpliwości, że skala zjawiska jest bardzo duża.

Reklama

Objawy Long Covid

Long Covid jest problemem bardzo złożonym, często nieoczywistym, trudnym diagnostycznie i terapeutycznie.

Wedle badaczy z King's College London, których ustalenia przywołuje Termedia, objawy Long Covid można skategoryzować, przypisując do trzech zasadniczych grup. Pacjenci najczęściej doświadczają takich problemów zdrowotnych, jak:

  • zaburzenia neurologiczne, powodujące ból głowy, uczucie zmęczenia i tak zwaną mgłę mózgową (pogorszenie myślenia, koncentracji, pamięci etc.);
  • problemy z oddychaniem – ból w klatce piersiowej, duszności, a także męczący kaszel;
  • inne dolegliwości, takie jak kołatanie serca, zakrzepy, zatory, bóle mięśniowe, zmiany skórne itd.

Ryzyko ich wystąpienia jest zależne od wariantu koronawirusa. Zakłada się, że Long Covid po omikronie pojawia się znacznie rzadziej w porównaniu z zakażeniami wariantem Delta.

Reklama

Long Covid u dzieci

Long Covid u dzieci występuje nie tak powszechnie, jak u osób w podeszłym wieku i mocno schorowanych, nie mniej takie przypadki zdarzają się stosunkowo często. Interesujących danych w tej materii dostarcza brytyjski urząd statystyczny.

Wynika z nich, że przynajmniej jeden z objawów Long Covid występował u 9,8 proc. dzieci w wieku 2-11 lat i 13 proc. w przedziale wiekowym 12-16 lat (dane: mp.pl).

Częstotliwość tego typu sytuacji wzrosła znacząco po nastaniu wariantu Delta, znacznie bardziej zaraźliwego, niż jego poprzednicy.

Wartości te zaciekawiły, a wręcz zaniepokoiły naukowców szczególnie w kontekście tego, że dzieci co do zasady chorobę pierwotną przechodzą lekko, a nawet bezobjawowo. Często więc późniejsze następstwa są poważniejsze, niż sama infekcja.

Reklama

Leczenie long covid

Lecznie Long Covid jest uzależnione od charakteru występujących objawów, ich natężenia, a także ogólnego stanu zdrowia pacjenta, w tym także chorób współwystępujących.

Przykładowo, chorzy zmagający się z męczącym i suchym kaszlem, a także uczuciem duszności, powinni wykonywać ćwiczenia oddechowe. W przypadku znacznego nasilenia kaszlu, warto też wspomagać się farmakologiczne. Skutecznym lekiem w takiej sytuacji jest Unituss Junior - syrop przeznaczony do stosowania dla dzieci powyżej 2 roku życia, zawierający w swoim składzie substancję czynną o nazwie lewodropropizyna.

Jest ona skuteczna w hamowaniu kaszlu o zróżnicowanym podłożu, może więc być używana zarówno w przypadku konkretnych jednostek chorobowych, jak też do czasu postawienia diagnozy. Lek hamuje skurcz oskrzeli, redukując nieproduktywny (suchy) kaszel. 

Działa obwodowo, nie oddziałując na ośrodkowy układ nerwowy.

Jeśli chodzi o inne objawy w przebiegu Long Covid, terapia może być bardzo zróżnicowana, począwszy od podawania leków przeciwgorączkowych u osób z podwyższoną ciepłotą ciała, na zaawansowanym leczeniu neurologicznym czy kardiologicznym kończąc.

Reklama

Ile trwa long covid?

Long Covid jest schorzeniem, którego definicja ulega ciągłym modyfikacjom - dotyczy to także czasu trwania. Obecnie pojęcie to odnosi się do sytuacji, w której objawy dające się powiązać z wcześniejszym zakażeniem SARS-CoV-2 utrzymują się powyżej 4 tygodni. Jak długo? Do 3 miesięcy. Nie oznacza to bynajmniej, że wszyscy pacjenci po tym czasie notują pełny powrót do zdrowia. Wręcz przeciwnie.

Symptomy mogą się utrzymywać znacznie dłużej – prawdopodobnie u części osób nawet latami, choć póki co jest za wcześnie, by móc to autorytatywnie i retrospektywnie stwierdzić. Co jednak istotne, w takim przypadku przestaje się mówić o Long Covid.

Od pewnego czasu w nomenklaturze medycznej figuruje określenie Post Covid, które odnosi się do występowania dolegliwości po upływie ponad 12 tygodni od zakażenia.

Czytaj również

Bibliografia

  • Harry Crook i inni, Long covid—mechanisms, risk factors, and management, BMJ 2021;374:n1648
  • Ewa Marciniak, Anna Górniak, Wojciech Hanke, Długo utrzymujące się objawy duszności, kaszlu i zmęczenia po przebyciu COVID-19 - przegląd narracyjny badań epidemiologicznych, Med Pr 2021;72(6):711-720
  • Weronika Rymer, Co to jest „long COVID” i „post COVID syndrome”?, https://www.mp.pl/covid19/ekspertcovid2019/257210,co-to-jest-long-covid-i-post-covid-syndrome, data dostępu 22.08.2022
  • Zalecenia w long COVID/post-COVID, https://www.aotm.gov.pl/covid-19/zalecenia-w-covid-19/zalecenia-w-long-covid-post-covid/, data dostępu 25.08.2022
  • Monika Stelmach, Eksperci wyróżnili trzy rodzaje long COVID, https://www.termedia.pl/koronawirus/Eksperci-wyroznili-trzy-rodzaje-long-COVID,48154.html, data dostępu 25.08.2022
  • Monika Stelmach, WHO definiuje long covid, https://www.termedia.pl/koronawirus/WHO-definiuje-long-covid,43908.html, data dostępu 25.08.2022
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Choroby zakaźne
Infekcja wirusowa - ile trwa? Objawy, przebieg i leczenie.
Wirusy w infekcji
Obniżona temperatura - przyczyny. Co oznacza i co robić?
Mężczyzna mierzy sobie temperaturę ciała
Bostonka u dorosłych - jak się objawia i ile trwa? Powikłania i leczenie
Dorosła kobieta mierzy sobie temperaturę ciała
Podobne artykuły
Chore gardło i krtań
Brodawczak w gardle - leczenie. Jak objawia się w jamie ustnej?
Mleko z miodem i czosnkiem na przeziębienie
Mleko z miodem i czosnkiem - naturalny antybiotyk. Jak je zrobić i na co pomaga?
Literki tworzące napis
Polio - objawy, leczenie i przyczyny choroby Heinego-Medina
Choroba owsica
Owsiki (owsica) u dzieci i dorosłych - objawy, lek, leczenie
Dziecko z wysypką na ciele
Ospa wietrzna - jak ją rozpoznać u dzieci i dorosłych?

Reklama