Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗

Efekt jojo - czym jest i jak wygląda. Jak schudnąć, aby go uniknąć?

Efekt jojo to odchudzanie, które naprzemiennie przynosi spadek wagi oraz przyrost masy ciała. Czy wiesz, jak go uniknąć?? Sprawdź, czego należy unikać w konstrukcji diety, aby poniesiony trud nie poszedł na marne.
Kobieta po skutecznych odchudzaniu bez efektu jojo
Źródło:123RF
W skrócie
  • Efekt jojo to skutek gwałtownego odchudzania w postaci wahania masy ciała.
  • Kluczem do uniknięcia efektu jojo jest mądrze skomponowana dieta oraz trening. Co jeszcze?
  • Szybka utrata zbędnych kilogramów bez ryzyka efektu jojo jest możliwe. O czym należy pamiętać?
SPRAWDŹ TEŻ: Zdrowe sposoby na odchudzanie – porady dietetyka
Spis treści

Reklama

Co to jest efekt jojo?

Efekt jojo to nic innego, jak gwałtowne wahania masy ciała w dół i w górę, będące zazwyczaj skutkiem drastycznego odchudzania się.

O efekcie jojo mówimy w sytuacji, gdy w ciągu 5 miesięcy od zakończenia odchudzania, pacjent przybiera na wadze minimum 10 procent względem poziomu, który udało mu się osiągnąć.

Zazwyczaj stanowi to początek spirali. Im więcej dodatkowych kilogramów, tym mocniej daje o sobie znać przemożna chęć redukcji masy ciała - szybko i za wszelką cenę. Znów jednak wszystko kończy się w ten sam sposób, a schemat się powtarza: waga najpierw w szybkim tempie spada, po to, aby niedługo później zacząć rosnąć.

Reprodukowany wielokrotnie mechanizm do złudzenia przypomina pionowy ruch piłeczki na gumce, zwanej jojo - stąd, jak łatwo się domyślić - nazwa. Problem ten dopada w szczególności młode kobiety, decydujące się na radykalne głodówki celem osiągnięcia „idealnej wagi” i wymarzonej sylwetki.

Reklama

Skąd się bierze efekt jojo?

Według obserwacji efekt jojo to mechanizm obronny organizmu, który w ten sposób „protestuje” przeciw zbyt gwałtownym zabiegom, jakim jest poddawany w pogoni za szczupłym wyglądem.

Podstawowy błąd wielu osób polega na braku rozumienia mechanizmów odchudzania się. Do zbioru błędnych działań zalicza się różnego typu głodówki, pół-głodówki czy diety poniżej 1000 kalorii. Osiągany za ich pomocą efekt jest pozorny i krótkotrwały. W efekcie odcięcie organizmu od pożywienia prowadzi do utraty wagi, lecz nie redukcji tkanki tłuszczowej.

Zdarza się również, że omawiany efekt występuje po stosowaniu popularnych diet. Występuje zatem u osób na diecie ketogenicznej, ponieważ bardzo trudno jej przestrzegać lub diecie Dąbrowskiej, w której średnia kaloryczność wszystkich posiłków wynosi 500-800 kcal.

Osoby gwałtownie odchudzające się, tracą w pierwszej kolejności przede wszystkim masę mięśniową, a niekiedy także wodę. Nie dochodzi jednak do spalania tłuszczu. Co więcej, czując swego rodzaju zagrożenie, organizm zaczyna magazynować tłuszcz, tworząc tak zwaną rezerwę energetyczną.

Do tego dochodzi spowolnienie metabolizmu. To mechanizm wytworzony w procesie ewolucyjnego przystosowania gatunku ludzkiego do życia w niesprzyjających warunkach, w tym, w czasie długotrwałego głodu spowodowanego brakiem dostępu do pożywienia.

Zdarza się, że efekt jojo pojawia się po operacji żołądka, a także w trakcie lub po przebytych zaburzeniach odżywiania, takich jak anoreksja czy bulimia.

Podstawą do walki z efektem jojo w takich przypadkach jest stała opieka lekarzy specjalistów, stosowanie się do wyznaczonej diety, jak również terapii oraz zaleceń farmakologicznych.

Częstym uzupełnieniem skutecznej walki z efektem jojo wynikającym z zaburzeń odżywiania jest właściwa opieka psychologa oraz grupy wsparcia.

Czy odchudzanie bez efektu jojo jest możliwe?

Szybka utrata wagi, nawet jeśli powodowana wyłącznie redukcją masy mięśniowej, często wprawia osoby odchudzające się w swego rodzaju odprężenie i samozadowolenie.

Efektem tego jest gwałtowne poluzowanie rygorów. W miejsce restrykcyjnych lub głodowych porcji pożywienia (m.in. sałatek i koktajli), pojawiają się w jadłospisie, np. steki, fast foody, przetworzona żywność i słodycze.

Dokładając do tego brak aktywności fizycznej oraz pokłady zmagazynowanego w czasie głodówki tłuszczu, przepis na efekt jojo gotowy, a szybki wzrost wagi gwarantowany. W tym kontekście pytanie, czy odchudzanie bez efektu jojo jest możliwe, nabiera szczególnej wagi.

Utrata zbędnych kilogramów jest jak najbardziej realna do osiągnięcia pod warunkiem, że pacjent zastosuje się do szeregu zasad, zarówno w czasie stosowania diety, jak i po jej zakończeniu.

Reklama

Jak uniknąć efektu jojo w czasie diety?

Osoby planujące zrzucić nadmiar tłuszczu za pomocą diety, powinny stosować się do kilku przykazań.

  1. Nie stosuj diet głodowych. Całkowita głodówka to droga donikąd i może skutkować nietypowym rozmieszczeniem tkanki tłuszczowej. Jedynym trwałym efektem będzie spadek masy mięśniowej, zwiększenie rezerwy energetycznej oraz spowolnienie metabolizmu.
  2. Nie ograniczaj kaloryczności posiłków więcej, niż o 10 procent miesięcznie. Nie trzeba głodować, by wprowadzić organizm w stan spalania nagromadzonego tłuszczu. Jeśli nagle zmniejszysz racje żywnościowe o połowę, efekt będzie zbliżony do tego, który osiągniesz w czasie głodówki, czyli niewłaściwy.
  3. Unikaj diet monoskładnikowych, polegających na stosowaniu wyłącznie jednej grupy produktów do konstrukcji codziennego jadłospisu. Zyskany w ten sposób spadek wagi jest  szybki, ale nietrwały. W dodatku oparcie diety jedynie na kilku składnikach niskokalorycznych pozabawia organizm cennych witamin i minerałów. Pamiętaj, że człowiek potrzebuje do życia wszystkich grup produktów, także węglowodanów i tłuszczy. Kluczem jest właściwy dobór proporcji oraz pochodzenia poszczególnych składników. Przykładowo - nasycone kwasy tłuszczowe pochodzenia zwierzęcego warto zastąpić wysokonienasyconymi kwasami pochodzenia roślinnego, takim jak olej rzepakowy czy oliwa z oliwek.
  4. W czasie odchudzania kontroluj stan zdrowia, w tym poziom hormonów, białych i czerwonych krwinek, witamin i składników mineralnych.
  5. Ćwicz. Aktywność fizyczna jest czynnikiem kluczowym, który musi współgrać z dietą. Odpowiednia dawka ruchu (minimum trzy razy po 30 minut w tygodniu), w połączeniu ze zdrowym, niskokalorycznym, ale nie głodowym jedzeniem, to najlepszy przepis na zdrową, silną sylwetkę, bez tłuszczu, za to z solidną masą mięśniową.
  6. Przemyśl stosowanie tabletek na odchudzanie. Stosowanie suplementów nie pozbawia zbędnych kilogramów. Wielu producentów obiecuje długotrwały efekt odchudzający po zastosowaniu ich produktu, co nierzadkonie jest to podyktowane potwierdzonym naukowo odkryciem, prostego sposobu do osiągnięcia wymarzonej sylwetki, a raczej chęcią szybkiego zarobku na ludziach zamkniętych w błędnym kole efektu jojo.

Reklama

Jak szybko schudnąć bez efektu jojo?

Diety-cud są idylliczną obietnicą szybkiej utraty masy ciała (5, 10, a nawet 15 kilogramów miesięcznie) bez efektu jojo zarówno u kobiet jak i mężczyzn.

Czy to możliwe? Nie, ponieważ w zaleceniach stosowania takich diet czy specyfików na odchudzanie należy także prowadzić bardzo aktywny tryb życia. To od tego w głównej mierze zależy powodzenie procesu obiecywanego odchudzania.

Najszybszą metodą na skuteczne zbicie wagi i zatrzymanie efektu jojo jest intensywny trening, prowadzący do spalania tkanki tłuszczowej (wiele urządzeń dostępnych na siłowniach oferuje programy typu „fat burner”).

Dieta bez efektu jojo powinna być lekkostrawna, jednak tylko o niewiele obniżonej zawartości kalorycznej. Należy pamiętać, że utrzymanie osiągniętego efektu nie będzie możliwie, jeśli po zakończeniu odchudzania nastąpi powrót do starych i złych nawyków żywieniowych.

Aby zdrowo schudnąć bez efektu jojo, warto kontrolować ilość spożywanych kalorii. Może w tym pomóc odpowiednio dobrany catering dietetyczny. Dostosowany do danej osoby sposób odżywania wsparty ćwiczeniami (W domu możesz je wykonywać, dzięki filmom instruktażowym lub aplikacjom do trenowania.) jest gwarancją potencjalnego zrzucenia nadmiernych kilogramów. Dzięki systematycznym i przemyślanym działaniom z pewnością efekt jojo nie powróci.

Czytaj również

Bibliografia

  • M. Białkowska, Leczenie dietetyczne - ciągle aktualna metoda terapii otyłości, Postępy Nauk Medycznych, Warszawa 2013, tom XXVI, nr 5B, s. 38-43 https://docplayer.pl/6255022-Leczenie-dietetyczne-ciagle-aktualna-metoda-terapii-otylosci.html [data dostępu 23.03.2023].
  • L. Kłosiewicz-Latoszek, W. B. Szostak, Kontrowersje wokół diet odchudzających, Postępy Nauk Medycznych, Warszawa 2011, tom XXIV, nr 9, s. 790-794 https://ppm.edu.pl/docstore/download/WUM16698e7e708747848eef56fd143287e2/7f6aa4ed-10d7-40cd-9201-4d69d3c92475-wcag.pdf?entityType=article [data dostępu 23.03.2023].
  • M. Jarosz, Normy żywieniowe dla populacji, Warszawa, Polski Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017, s. 11-37 https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2021/03/normy_zywienia-2017125.pdf [data dostępu 23.03.2023].
  • M. Solanowska, B. Wanot, A. Pilis, Prawidłowe odżywianie i zdrowy styl życia a nadwaga i otyłość, Dieta a zdrowie i wiek, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa 2020, s. 62-70 http://dlibra.bg.ajd.czest.pl:8080/dlibra/docmetadata?id=6239&from=publication [data dostępu 23.03.2023].
  • D. Skrypnik, K. Skrypnik, P. Bogdański, Nowoczesna farmakoterapia nadwagi i otyłości w praktyce klinicznej, Forum Zaburzeń Metabolicznych, Poznań 2018, tom 9, nr 2, s. 72-80 https://journals.viamedica.pl/forum_zaburzen_metabolicznych/article/view/59269/45214 [data dostępu 23.03.2023].
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Odchudzanie
Nadmiar skóry po utracie wielu kilogramów – co można z tym zrobić?
Nadmiar skóry po odchudzaniu
Odsysanie tłuszczu z brzucha sposobem na płaski brzuch
Odsysanie tłuszczu z brzucha
Zdrowe sposoby na odchudzanie – porady dietetyka
Podobne artykuły
Odchudzanie bez efektu jojo
Jak schudnąć 10 kg? Jadłospis i dieta bez efektu jojo
Ziarenka siemienia lnianego
Siemię lniane na odchudzanie - jak stosować? Rano czy wieczorem?
Kobieta na diecie odchudzającej
Jak szybko schudnąć? Z ud, brzucha, z nóg i po ciąży
Pielęgnacja twarzy
Jak schudnąć z twarzy? Dieta na pozbycie się tłuszczu z policzków
Kobieta po skutecznych odchudzaniu bez efektu jojo
Efekt jojo - czym jest i jak wygląda. Jak schudnąć, aby go uniknąć?

Reklama