Ten zakaz obowiązuje już w niektórych krajach. Czy zostanie wprowadzony również w Polsce? Sprawdź❗
Ten zakaz obowiązuje już w niektórych krajach. Czy zostanie wprowadzony również w Polsce? Sprawdź❗
Ten zakaz obowiązuje już w niektórych krajach. Czy zostanie wprowadzony również w Polsce? Sprawdź❗

Kapsaicyna: właściwości, działanie i dawkowanie. Co to jest?

Kapsaicyna to związek, który występuje w znanej ze swojej pikantności papryce chili. Dzięki kapsaicynie redukuje się m.in. bóle stawowe i mięśniowe, walczy z bakteriami i pasożytami, a także miażdżycą oraz wrzodami żołądka. Znane jest również antynowotworowe działanie kapsaicyny. Trzeba jednak uważać na dawkę oraz stężenie tej substancji, gdyż spożyta w zbyt dużej ilości może być toksyczna.
Papryczki chili i przyprawa chili w miseczce
źrodło:123RF
Spis treści

Reklama

Co to jest kapsaicyna?

Kapsaicyna to substancja znana nie od dzisiaj. Po raz pierwszy ten organiczny związek chemiczny został wydzielony i opisany w 1876 roku przez chemika ze Stanów Zjednoczonych, Johna Clougha Thresha. Jednak znano ją już dużo wcześniej, ponieważ około 7 tysięcy lat temu wykorzystywano ją jako lek przeciwbólowy, zwalczający dolegliwości bólowe zębów oraz gardła. 

Czym jest kapsaicyna? To szczególny rodzaj alkaloidu, odpowiedzialny za wywoływanie uczucia ostrego, pikantnego smaku w ustach poprzez oddziaływanie na receptory bólu. 

Kapsaicyną:

  • leczy się rozmaite dolegliwości bólowe,
  • reguluje się temperaturę ciała,
  • wspomaga proces odchudzania.

Jednak substancja ta ma dużo więcej zdrowotnych właściwości, o których będzie mowa poniżej. Warto wspomnieć, że występuje naturalnie w papryce chili, zwłaszcza w tej z gatunku Capsicum. Z tą papryczką kojarzy się przede wszystkim ostry, wyrazisty smak, za którym stoi właśnie opisywana kapsaicyna. Naga papryka chili wyróżnia się SHU (jednostka mierzenia ostrości) na poziomie około 1 miliona, natomiast czysta kapsaicyna (wyodrębniona syntetycznie) posiada około 16 milionów SHU.

Reklama

Właściwości kapsaicyny

Jakie działanie lecznicze ma kapsaicyna? Właściwości zdrowotne tej substancji powinno się zacząć wyliczać od jej cech rozgrzewających, co ma zastosowanie w uśmierzaniu bólu stawów oraz mięśni, poprzez stosowanie maści i plastrów z kapsaicyną. 

Preparaty z kapsaicyną działają napotnie regulując ciepłotę ciała, którą to właściwość szczególnie upodobali sobie mieszkańcy gorących stref klimatycznych. Co więcej okazuje się, że naukowcy z Notthingham University w 2006 roku dowiedli, iż kapsaicyna na raka, podawana w odpowiednim stężeniu, może zwalczać komórki nowotworowe, nie niszcząc przy tym zdrowych tkanek. Mówi się o antynowotworowym działaniu kapsaicyny na raka prostaty, ale też płuc, okrężnicy oraz na czerniaka i glejaka. 

Na co skuteczna jest jeszcze kapsaicyna? Na co pomaga ta substancja? Użyta we właściwych dawkach zwalcza pasożyty oraz wiele odmian bakterii i innych drobnoustrojów. 

Co więcej środki z kapsaicyną przyczyniają się do opóźniania rozwoju miażdżycy, która jest odpowiedzialna m.in. za powodowanie zawałów serca oraz choroby wieńcowej. Ponadto ma swój udział w niedopuszczaniu do powstawania wrzodów żołądka.

Reklama

Kapsaicyna na odchudzanie

Wiele osób może zainteresować fakt, że substancja ta wspomaga spalanie tkanki tłuszczowej. W jaki sposób przejawia się redukująca właściwość? Odchudzanie powinno przede wszystkim opierać się na odpowiednim jadłospisie oraz ruchu. Jednak środki z kapsaicyną mogą zasadniczo wspomóc ten proces. Kapsaicyna zawarta w pożywieniu lub tabletkach wzmaga metabolizm, dzięki czemu tkanka tłuszczowa spalana jest szybciej. Substancja ta powoduje także, że ochota na podjadanie jest mniejsza.

Co więcej, kapsaicyna wytwarza ciepło, co znacząco przekłada się na wzmożoną produkcję dopaminy i adrenaliny. To z kolei pomaga w traceniu tkanki tłuszczowej, kumulującej się na brzuchu. 

Ważne jest to, aby rodzaj i dawkowanie preparatów z kapsaicyną, używanych do wspomagania tracenia nadmiaru kilogramów, były dobrane przez specjalistę. 

Reklama

Jak stosować kapsaicynę?

Jaka jest dopuszczalna dawka związku o nazwie kapsaicyna? Tabletki z tą substancją aplikowane na odchudzanie, przyjmowane raz dziennie, nie powinny przekraczać dawki 11 mg na dobę. 

Kapsaicyna znajdująca się w lekach, takich jak np. maść, czy plastry rozgrzewające, jest pomocna na ból stawów, mięśni, przy reumatoidalnym zapaleniu stawów, na nerwobóle obserwowane np. przy półpaścu, czy neuropatii cukrzycowej oraz na dolegliwości bólowe mające związek z wysypką lub łuszczycą. Maścią smaruje się (a plaster przykleja) chore części ciała w ilości i częstotliwości zalecanej przez lekarza lub farmaceutę. Nie można stosować maści z kapsaicyną na otwarte rany. Należy też uważać, by nie kontaktować jej z oczami i innymi delikatnymi częściami ciała.

Jeśli chodzi o czystą postać kapsaicyny to nie można przekraczać dawki 56 mg/kg masy ciała ze względu na wysoką toksyczność tej substancji.

Co ciekawe kapsaicyna jest wykorzystywana jako łagodna broń chemiczna (np. w gazach pieprzowych). Spotyka się ją też w produktach spożywczych, dodawaną jako ulepszacz smaku i barwnik. Czystej kapsaicyny nie powinno się jednak stosować jako przyprawy, z powodu możliwych działań niepożądanych na organizm.

Reklama

Skutki uboczne kapsaicyny

Niestety ta substancja może być bardzo szkodliwa, a nawet śmiertelnie niebezpieczna. Kiedy można mówić o toksyczności związku, jakim jest kapsaicyna? Dawkowanie oraz stężenie jest w tym przypadku bardzo istotne. Za bezpieczną uznawana jest dawka nie przekraczająca 56 mg na kilogram masy ciała. Przyjmowanie jej w dużym stężeniu oraz w większych dawkach niż wyżej wymieniona grozi wystąpieniem skutków ubocznych, objawiających się głównie problemami z oddychaniem. Te z kolei mogą prowadzić do duszności, siności skóry oraz konwulsji. 

Śmiertelna dawka kapsaicyny określana jest na od 56 do 512 mg na kg masy ciała. Jednak przyjęcie tak dużej ilości kapsaicyny jednorazowo zdarza się na szczęście bardzo rzadko. W razie spożycia pikantnej potrawy zawierającej kapsaicynę poleca się popicie jej szklanką tłustego mleka. Preparatów z kapsaicyną nie zaleca się kobietom ciężarnym i karmiącym naturalnie, ponieważ substancja ta nie została jeszcze przebadana pod tym względem.

Reklama

Leki i preparaty zawierające kapsaicynę

Bibliografia

  • Olszewska Justyna, Kapsaicyna – lek czy trucizna? Problemy Nauk Biologicznych, Kosmos, 2010, 59, 1–2: 133–139.
  • Molenda Jarosław, Od chilli do wanilii. Historia roślin aptecznych. Historia używek. Rośliny, które uzależniły człowieka, Wydawnictwo Bellona, 2017, ISBN 9788311152571.
Olga Tomaszewska
Artykuł napisany przez
Olga Tomaszewska
Dyplom dziennikarza zdobyła w 2009 roku, a od 2005 r. nieprzerwanie pisze i redaguje. Pracowała dla „Mojego Miasta Pabianice”, jako dziennikarz, redaktor, zastępca redaktora naczelnego i PR-owiec, współpracowała z „Nowym Życiem Pabianic" i licznymi portalami o tematyce zdrowotnej, tworząc dla tych podmiotów artykuły. Jej konikiem jest tworzenie treści z zakresu profilaktyki zdrowia, szeroko pojętej psychologii oraz pediatrii. Jeśli nie pisze, wygina się na macie ćwicząc hatha jogę jako nauczyciel i dozgonny uczeń.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Substancje czynne
Cyklopiroksolamina w kosmetykach. Jakie ma właściwości i zastosowanie?
Substancja kosmetyczna o nazwie cyklopiroksolamina
Na co działa cefuroksym? Dawkowanie i skutki uboczne
Wzór chemiczny cefuroksymy
Pregabalina - działanie, dawkowanie i skutki uboczne. Po jakim czasie zaczyna działać?
Wzór chemiczny pregabaliny
Podobne artykuły
Wzór chemiczny escitalopramu
Na co jest escitalporam? Działanie i dawkowanie
Mężczyzna boi się własnego cienia
Wenlafaksyna: kiedy zaczyna działać? Dawkowanie, odstawienie
Kobieta zakrapla oczy
Gentamycyna - na co działa? Dawkowanie i skutki uboczne
Stopy z grzybicą
Nystatyna - jak długo stosować? Dawkowanie i skutki uboczne
Ascorbinian sodu na łyżeczce
Askorbinian sodu – dawkowanie, zastosowanie i szkodliwość

Reklama


Skąd się bierze "uczulenie na fruktozę"? 🍎
Dowiedź się!