Co to jest leszczyna pospolita?
Leszczyna to rodzaj krzewu, rzadziej drzewa, który osiąga wzrost maksymalnie do 5 metrów. Rośnie ona dość często na łąkach, polanach, porębach, czy w lasach (zwłaszcza mieszanych) w Polsce oraz w innych częściach Europy. Widuje się ją też w przydomowych ogródkach. Roślina ta dość często porasta także ogródki działkowe, funkcjonujące w miastach oraz duże sady leszczynowe.
Kwiat leszczyny, tzw. leszczynowy kotek zawiązuje się jeszcze późnym latem, bądź wczesną jesienią, ale rozkwita dopiero w okresie przedwiośnia, zanim rozwiną się liście krzewu. Jest to jedna z najwcześniej rozkwitających i pylących roślin. Kiedy dokładnie zakwita leszczyna? Pylenie tego krzewu przypada na zimowe miesiące, przeważnie na luty, jednak kiedy zimy są łagodne, „kotki” mogą już pylić w styczniu.
Z kolei w przypadku występowania mroźnej, srogiej zimy, leszczynowy męski kwiat może zakwitać dopiero w marcu.
Kiedy pyli leszczyna, przeważnie pogoda jest wciąż mało przychylna dla spacerowiczów, ponieważ jest jeszcze dość chłodno, dlatego alergicy niekoniecznie będą odczuwali negatywne skutki tego rodzaju uczulenia, a przynajmniej niekoniecznie od samego początku pylenia tej rośliny.
Kiedy pyli leszczyna?
Na jaki okres czasu przypada pylenie? Leszczyna rozsiewa ziarna pyłku, jak już wcześniej zostało nadmienione, w okresie od przedwiośnia do wczesnej wiosny, a dokładnie od lutego (czasami nawet stycznia lub marca) do marca lub kwietnia.
Pylenie leszczyn jest dużo większe na terenach podmiejskich, przy sadach leszczynowych, czy ogrodach, natomiast mniejsze w miastach. Wyjątek stanowi lokalizacja domu lub miejsca pracy nieopodal miejskich ogródków działkowych.
Na działanie pylącej leszczyny najbardziej zatem są narażeni mieszkańcy wsi lub terenów oddalonych od miast, sadownicy, rolnicy, osoby pracujące na otwartej przestrzeni, a także miłośnicy turystyki outdoorowej. Z kolei mniej podatni na reakcje uczuleniowe związane z emisją pyłku leszczyny będą mieszkańcy miast (zwłaszcza dużych) oraz osoby pracujące w zamkniętych, niewietrzonych pomieszczeniach.
Alergia na leszczynowy pyłek może się wzmagać w przypadku, gdy alergik jest równocześnie uczulony na pyłki brzozy oraz olchy, a trzeba zaznaczyć, że taka sytuacja nie stanowi rzadkości. Poza tym należy bardzo uważać na pokarmy zawierające orzechy laskowe, które dodatkowo mogą uczulić. To tzw. alergia krzyżowa.
Objawy uczulenia na leszczynę
Leszczyna, kiedy pyli, może dawać przede wszystkim taki symptom u osoby uczulonej na pyłek tej rośliny, jak alergiczny nieżyt nosa. Ten objaw pojawia się nagle, bez tzw. oznak wstępnych.
Charakteryzuje się:
- wyciekiem przezroczystej wydzieliny z nosa o konsystencji wody,
- swędzeniem nosa i jego okolic,
- kichaniem.
Towarzyszy temu najczęściej zaczerwienienie, pieczenie i łzawienie spojówek oczu. Uczulenie na pylenie leszczyny rzadko daje objawy związane z dolnymi drogami oddechowymi oraz z niedrożnością nosa. Czasami, przy silniejszej reakcji alergicznej, może wystąpić suchy kaszel oraz duszność. Ten ostatni symptom należy monitorować, zwłaszcza w przypadku występowania u alergika astmy.
Warto wskazać, że pierwsze objawy alergii na leszczynowy pyłek odnotowywano u alergików przy stężeniu przekraczającym 35 ziaren pyłku leszczyny na 1 mᶟ powietrza. Oznaki kliniczne obserwowano u osób uczulonych przy stężeniu wynoszącym ponad 80 ziaren pyłku na 1 mᶟ powietrza. Natomiast silne objawy alergiczne rejestrowano przy stężeniu przewyższającym 150 ziaren pyłku leszczyny na 1 mᶟ powietrza.
Radzenie sobie z alergią na leszczynę
Jak postępować w przypadku zdiagnozowania alergii na pyłek leszczyny? Jeśli tylko istnieje możliwość nie wychodzenia z domu w okresie kwitnienia tego krzewu, należy się powstrzymać od spacerów, zwłaszcza w ciepłe dni. Natomiast można wychodzić na dwór tuż po deszczu.
Jeśli została wybrana opcja spaceru, zaraz po powrocie do domu należy zdjąć ubrania, uprać je, a samemu się wykąpać oraz umyć włosy. Na przechadzki dobrze jest wybierać tereny oddalone od sadów, ogrodów, ogródków działkowych, łąk, pól, lasów mieszanych i liściastych oraz warto zakładać nakrycie głowy oraz okulary przeciwsłoneczne.
Kiedy pyłki leszczynowe unoszą się w powietrzu najlepiej jest się powstrzymać od uprawiania intensywnych sportów na zewnątrz. Wraz z coraz silniejszym wysiłkiem człowiek wykonuje coraz głębsze wydechy inhalując do płuc m.in. alergeny roślinne.
Ponadto należy każdego dnia wietrzyć pomieszczenia, w których przebywa alergik, ale najlepiej robić to nocą lub w godzinach południowych, kiedy pyłki się unoszą, nie opadają. Poza tym można powiesić w oknach zasłony, stanowiące barierę przed emisją pyłków roślinnych.
Leczenie alergii na leszczynę
Objawy alergii na pyłki leszczyny są zbliżone do symptomów przeziębienia, dlatego ważne jest udanie się do specjalisty, w tym przypadku alergologa, który na podstawie wywiadu, badania fizykalnego oraz wyników testów alergicznych ustali z czego wynika problem. Najpierw jednak trzeba trafić do lekarza pierwszego kontaktu, który wypisze skierowanie do lekarza specjalisty.
Na wizytę do alergologa zwykle czeka się od kilku dni do kilkunastu tygodni. Konsultacja alergologiczna średnio kosztuje około 100 zł (cena jest oczywiście zależna od kilku czynników, takich jak np. wielkość miasta, w którym przyjmuje lekarz).
Podkreśla się dużą rolę odczulania w leczeniu uczulonych na pyłki roślinne. Ten sposób leczenia może jednak trwać kilka lat zanim okaże się skuteczny.
Ponadto w terapii alergii na pylenie leszczyny stosuje się m.in.:
- leki przeciwhistaminowe,
- w razie potrzeby, preparaty wziewne.
Te ostatnie medykamenty są wykorzystywane w przypadku pojawienia się u alergika kaszlu i duszności. Poza tym używa się też glikokortykosteroidów (np. budezonidu lub beklometazonu), by zredukować oznaki alergicznego nieżytu nosa. Metoda lecznicza powinna być wybrana przez lekarza prowadzącego alergika.
