Luteina
Luteina – nazwa ta występuje w przynajmniej trzech różnych znaczeniach. Luteina to przede wszystkim potoczna nazwa progesteronu, czyli żeńskiego hormonu płciowego. Na co dzień wytwarzane i rola luteiny związane są z cyklem miesięcznym, natomiast gdy dojdzie do zapłodnienia, luteina ułatwia zagnieżdżanie się zarodka w błonie śluzowej macicy oraz utrzymanie ciąży.
Luteina to także syntetyczny lek zawierający progesteron. Dostępna jest jako luteina dopochwowa albo luteina podjęzykowa.
Jest też trzecie znaczenie luteiny – tak nazywa się również żółty barwnik, alkoholowa pochodna α-karotenu. Związek nazwany luteiną jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania wzroku.
Luteina w ciąży
Luteina, czyli progesteron, to żeński hormon płciowy, wytwarzany przez ciałko żółte w jajnikach, a także w mniejszym stopniu przez korę nadnerczy oraz ośrodkowy układ nerwowy. W ciąży luteinę zaczyna wytwarzać łożysko. Produkcja luteiny w nierozerwalny sposób wiąże z cyklem miesięcznym kobiety, a w razie zapłodnienia – z przebiegiem ciąży.
W pierwszych dniach cyklu miesięcznego, poziom luteiny jest bardzo niski. Jej stężenie zaczyna jednak stopniowo rosnąć przed owulacją. Jeśli nie dochodzi do zapłodnienia, poziom luteiny w ciągu kilku dni spada, a kobieta zaczyna miesiączkować. Inaczej sytuacja wygląda, jeśli dojdzie do zapłodnienia. Wówczas wzmożona produkcja luteiny nie ustaje, a hormon ten zaczyna spełniać kluczową rolę, jeśli chodzi o rozwój i utrzymanie ciąży. W pierwszych dniach luteina przygotowuje błonę śluzową macicy do zagnieżdżenia się w niej komórki jajowej. Następnie, przez około 12-14 tygodni, wytwarzana przez ciałko żółte luteina pomaga utrzymać ciążę, spełniając rolę ochronną, do czasu, aż funkcję wytwarzania tego hormonu przejmie łożysko.
W następnych tygodniach stężenie luteiny w ciąży stale rośnie, zabezpieczając między innymi przed skurczami, które mogłyby wywołać poronienie, a także zapewniając właściwy rozwój płodu. Dopiero pod koniec ciąży poziom luteiny spada. Pojawiają się skurcze, nadchodzi moment porodu.
Progesteron w ciąży – kiedy trzeba wspomóc naturę?
Powyższy opis to sytuacja modelowa. W życiu nie zawsze jednak orgazm prowadzi gospodarkę hormonalną w sposób idealny. Dlatego bywa, że konieczne jest przyjmowanie preparatów z luteiną w ciąży. Oczywiście decyzji w tej materii nie można podejmować samodzielnie, o terapii musi zadecydować lekarz.
Wskazaniami do przepisania terapii luteiną w ciąży są przede wszystkim problemy manifestowane przez organizm kobiety pod koniec pierwszego trymestru. Pojawiające się wówczas ból brzucha, skurcze macicy a przede wszystkim charakterystyczne plamienia i krwawienia wskazują, ze prawdopodobnie kobieta cierpi na niedobór luteiny. Ale też zdarzają się sytuacje, gdy luteina w ciąży jest zapisywana niejako profilaktycznie – ma to miejsce w przypadku kobiet, które w przeszłości poroniły, albo przeszły bardzo wczesny poród.
Zobacz: Tyłozgięcie macicy - objawy. Tyłozgięcie a ciąża i seks
Luteina dopochwowa, luteina podjęzykowa
Progesteron w ciąży kobiety mogą przyjmować w dwóch formach. W sprzedaży dostępna jest luteina dopochwowa oraz luteina podjęzykowa. Ich działanie co do zasady jest identyczne, istotne mogą jednak być szczegóły. Luteina podjęzykowa wchłania się z układu pokarmowego, co wydłuża proces przyjmowania jej przez organizm, a przede wszystkim – może mieć negatywny wpływ na pracę nerek, czy wątroby biorących udział w jej przetwarzaniu. Poza tym należy pamiętać, że luteina podjęzykowa nie jest smaczna. Jej gorycz dla większości kobiet stanowi duży mankament – luteiny w tej postaci nie łyka się, a – jak sama nazwa wskazuje – trzyma pod językiem aż do rozpuszczenia.
Ale też luteina dopochwowa nie przez wszystkie kobiety jest dobrze tolerowana – przyjmowanie luteiny dopochwowej może prowadzić między innymi do podrażnień miejsc intymnych i uciążliwych upławów.
Decyzję o wyborze najlepszego dla danej kobiety środka z luteiną powinien podjąć lekarz.
Czytaj więcej: Ciąża pozamaciczna
Luteina na wywołanie okresu
Tabletki z luteiną ginekolog może zapisać także w sytuacji, gdy kobieta nie jest w ciąży. Podawanie luteiny jest powszechnie stosowaną metodą w przypadku problemów z miesiączkowaniem, gdy krwawienia są nieregularne, gdy pojawia się plamienie międzymiesiączkowe.
Jakie zadanie spełnia luteina na wywołanie okresu? Brak miesiączki często jest spowodowany niedostatecznym wzrostem jej stężenia przed owulacją. Kilkudniowa (około 5 dni) kuracja luteiną podnosi poziom tego hormonu w organizmie kobiety. Po odstawieniu stężenie luteiny ponownie spada i pojawia się miesiączka. Tak więc można powiedzieć, że podawana luteina przywraca niejako naturalny rytm hormonalny organizmu.
Wspomaganie luteiną na wywołanie okresu można przeprowadzić jednorazowo, ale najczęściej u nieregularnie miesiączkujących kobiet lekarze zalecają kurację 3-miesięczną.
Czytaj też: Bakterie w moczu - w ciąży, u dzieci. Co oznaczają? Normy
Luteina – skutki uboczne
Mimo iż luteina w ciąży spełnia bardzo istotną rolę u kobiet, której mają niedobór progesteronu, zaleca się daleko idącą ostrożność w jej stosowaniu. Dotyczy to zwłaszcza luteiny podjęzykowej w sytuacji, gdy ciężarna uskarża się na problemy z nerkami lub wątrobą. Ponieważ organy te biorą udział w metabolizowaniu przyjmowanej tą drogą luteiny, może ona wpływać negatywnie na ich funkcjonowanie.
Dodatkowo, jak można się dowiedzieć z ulotek preparatów z luteiną, skutki uboczne jej przyjmowania w sporadycznych przypadkach mogą być następujące: senność, apatia, problemy z koncentracją, zawroty głowy, nasilenie występującej już wcześniej depresji, wahania masy ciała (w obie strony).
Luteina na oczy
Na koniec wspomnijmy o inne substancji o nazwie luteina – choćby dlatego, żeby nie mylić pojęć. Występuje bowiem jeszcze luteina rozumiana jako żółty barwnik, organiczny związek chemiczny, alkoholowa pochodna α-karotenu, która chroni oczy przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki.
Luteina może być dostarczana do organizmu ludzkiego w postaci żywności, lub zawierających ją preparatów. W sposób naturalny luteina występuje między innymi w żółtkach jaj, komórkach tłuszczowych. Luteinę zawierają też ziele słonecznika, pokrzywy i aksamitka oraz warzywa takie jak kapusta, szpinak, brukselka.
W organizmie człowieka luteina gromadzi się w plamce żółtej, czyli tej części oka, która odpowiada za widzenie barw oraz ostrość. Niedobór luteiny może prowadzić do uszkodzenia i zaburzeń funkcjonowania tej struktury.
Zobacz również: Cukrzyca ciążowa - objawy. Dieta i normy badań
