Osad na zębach – od kawy, papierosów i nie tylko. Przyczyny, usuwanie

Reklama

Przyczyny osadu na zębach

Osad na zębach jest mieszaniną śliny, resztek pokarmowych oraz bytujących w tym środowisku bakterii. Wyróżnia się dwa rodzaje nalotu:

• płytka nazębna – kleista maź, która wytwarzana jest bez ustanku, i która osadza się już kilkanaście minut po ostatnim posiłku. Może być na bieżąco usuwana szczoteczką do zębów oraz za pomocą nici dentystycznych, jeśli zaś jej ilość jest większa, należy wykonać zabieg piaskowania w gabinecie stomatologicznym;
• kamień nazębny, to nic innego, jak zmineralizowana płytka. W tym przypadku nalot na zębach staje się twardy i silnie przywiera do szkliwa. To konsekwencja zaniedbań higienicznych – dzieje się tak zawsze, gdy płytka nie jest usuwana na bieżąco. Kamień usuwa się wyłącznie w gabinecie stomatologicznym (zabieg skalingu). 

Warto pamiętać, że osadzanie się płytki, a następnie kamienia, stanowi problem nie tylko estetyczny. Bytujące w nalocie bakterie wytwarzają bowiem kwasy, które uszkadzają szkliwo, a następnie głębiej położone tkanki. Tak rozpoczyna się próchnica.

Początek treści sponsorowanej

Dbając o właściwą higienę jamy ustnej, powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na najmłodszych. Aby ochronić dzieci przed demineralizacją, warto już od 3. roku życia podawać im codziennie suplement diety wspierający zdrowie zębów. Preparat jest dostępny w postaci tabletek do ssania o smaku truskawkowym. Tabletka dzięki unikalnemu połączeniu opatentowanego, inaktywowanego termicznie liofilizatu bakterii kwasu mlekowego Lactobacillus salivarius HM6 Paradens z ksylitolem i witaminą D, obniża ryzyko wystąpienia próchnicy zębów. Kliknij tutaj aby dowiedzieć się jak chronić zęby u dzieci.

Czysty i świeży osad na zębach ma barwę zbliżoną do szkliwa, jednak w wielu przypadkach odcień jest znacznie ciemniejszy. Co o tym decyduje?

Reklama

Czarny osad na zębach

U osób dorosłych czarny osad na zębach stanowi zazwyczaj efekt działania ciemnych barwników znajdujących się w określonych produktach spożywczych (inne przyczyny mogą być u dzieci, o czym w dalszej części artykułu). Wymienić w tym kontekście należy przede wszystkim kawę i herbatę. O tym, jak silne są ich właściwości barwiące, można się przekonać na przykładzie niedomytej filiżanki. Dokładnie taki sam czarny nalot zostaje na zębach. 

Zabarwiona na ciemno płytka jest nie tylko nieestetyczna, ale też groźna dla zdrowia. Większość osób słodzi kawę i herbatę, a to oznacza, że w osadzie znajdują się też duże ilości cukrów prostych, stanowiących idealną pożywkę dla bakterii powodujących próchnicę. Należy pamiętać, że w tym przypadku na ciemno barwi się nie tylko osad nazębny, ale też samo szkliwo. Proces ten jest powolny, ale nieprzerwany. Z każdą filiżanką kawy czy herbaty zęby stają się coraz ciemniejsze.

Brązowy osad na zębach

Brązowy nalot na zębach także jest efektem działania silnych barwników. Taki właśnie osad często spotykany jest u nałogowych palaczy – w ten sposób ślad po sobie zostawia nikotyna, substancje smoliste i inne związki znajdujące się w papierosowym dymie. 

Ciemny nalot na zębach powodowany może też być przez czerwone wino. W tym przypadku problemem jest nie tylko zawartość silnych barwników, ale też silnie kwaśne pH tego napoju. Sprzyja to demineralizacji szkliwa – uszkodzenia początkowo odznaczają się na biało, później jednak ze zwiększoną intensywnością chłoną barwniki z pożywienia.

Uwaga – to co wydaje się ciemnym nalotem, może być brązową plamą próchnicową, a więc stanem dalece bardziej zaawansowanym. Dlatego tym bardziej należy poddawać się regularnym kontrolom stomatologicznym i systematycznie usuwać płytkę nazębną oraz kamień (1-2 razy w roku).

Reklama

Biały osad na zębach

Biały nalot na zębach to najprawdopodobniej niezabarwiona i stosunkowo świeża płytka nazębna lub też silnie zmineralizowany kamień. Przyczyny mogą być jednak inne. Niewykluczone, że na zębach osadza się nalot z języka czy błon śluzowych jamy ustnej, charakterystyczny dla różnego rodzaju stanów chorobowych (infekcje wirusowe i bakteryjne, przerost migdałka, odwodnienie). 

Białe plamy w istocie mogą też być nie nalotem, lecz plamami powstałymi wskutek demineralizacji i uszkodzenia szkliwa. Tak właśnie objawia się odwapnienie, spowodowane niedostateczną podażą wapnia oraz fluoru. Z drugiej strony białe plamy są też charakterystyczne dla tak zwanej fluorozy.

Jest to schorzenie wywołane zbyt dużą ilością tego pierwiastka w organizmie, zazwyczaj w wyniku nadmiernego przyjmowania go z pokarmem i piciem lub też zaburzeń wchłaniania. 

Reklama

Żółty osad na zębach

Żółty osad na zębach jest najbardziej charakterystyczny. Występuje on powszechnie o osób, które nie dbają sumiennie o higienę. To typowe zabarwienie płytki nazębnej, która zdążyła się już zebrać w większych ilościach i prawdopodobnie już wkrótce zacznie się przeistaczać w kamień.

Dzieje się tak nawet u osób, które nie piją kawy, herbaty i wina oraz nie palą papierosów. 

Żółty nalot na zębach nie jest tak rażąco widoczny, jak czarny czy brązowy, a jeśli pokrywa szkliwo równą warstwą, często gromadzi się w sposób niezauważalny. Łatwo zatem lekceważyć problem, który w konsekwencji może w stosunkowo krótkim czasie doprowadzić do rozwoju próchnicy.

Reklama

Osad na zębach u dziecka

Osad na zębach u dzieci także najczęściej powodowany jest odkładaniem się resztek jedzenia i picia, wraz z bytującymi w nich bakteriami. Sprzyja temu skład przyjmowanych pokarmów, bardzo często zawierających duże ilości cukrów prostych – glukozy, fruktozy, sacharozy, które są obecne z słodyczach, ciastkach, sokach, słodzonych herbatkach. Powstały w ten sposób nalot zazwyczaj jest żółty. 

Czarny osad na zębach u dziecka, jeśli występuje, z reguły powodowany jest innymi przyczynami, aniżeli u osób dorosłych. Z oczywistych względów w grę nie wchodzą odbarwienia od kawy, papierosów czy wina. Rozwijające się w pobliżu dziąseł ciemne plamy są wynikiem aktywności bakterii atakujących delikatne szkliwo, aczkolwiek w tym akurat przypadku nie należy tego utożsamiać z próchnicą. W przypadku zębów mlecznych jest to sytuacja stosunkowo częsta. 

Reklama

Jak usunąć osad z zębów?

Czym usunąć osad z zębów? Na co dzień wystarczającym zestawem jest szczoteczka do zębów, pasta oraz nić dentystyczna. Jeśli zabiegi higienizacyjne są wykonywane 2 raz dziennie, są one dokładne oraz wystarczająco długie, nalot jest czyszczony na bieżąco. 

Brązowy lub czarny osad na zębach, często nakładający się na przebarwienia samego szkliwa, wymaga zastosowania mocniejszych past, wzbogaconych o substancje zapewniające nie tylko ochronę przed płytką, ale też wybielających. Znajdują się w nich m.in.:

• różne rodzaje węgla (drzewny, bambusowy, aktywowany), 
• karbamid (mocznik), 
• papaina (ekstrakt z drzewa papai), 
• bromelina (enzym pozyskiwany z ananasa),
• perlit (kwarc pochodzenia wulkanicznego).

Należy jednak pamiętać, że zbyt częste i intensywne wybielanie zębów może prowadzić do uszkodzeń powierzchni szkliwa. Nie należy też wybielania mylić z usuwaniem samej płytki nazębnej. 

W przypadkach, gdy czyszczenie osadu na zębach okazuje się niewystarczające, należy się udać do gabinetu stomatologicznego i poddać zabiegowi piaskowania. Jest on niemal bezbolesny, choć niektórzy mogą odczuwać dyskomfort. Polega on na usunięciu płytki nazębnej za pomocą wody z drobnym piaskiem dentystycznym – mieszanina ta jest kierowana na zęby pod dużym ciśnieniem ze specjalnej dyszy.