ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗

Jak rzucić palenie? Skutecznie i za pomocą domowych sposobów

Palenie papierosów to jedna z przyczyn wielu chorób całego organizmu. Nikotynizm doprowadza do śmierci milionów ludzi na całym świecie, ale też do istotnego pogorszenia stanu zdrowia. Dlatego chcąc żyć zdrowo i długo, najlepiej zrezygnować z nałogu. Jak to zrobić, by skutecznie pozbyć się tego problemu?
Kobieta przełamuje papierosa w geście rzucania palenia
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Palenie papierosów zabija miliony ludzi na świecie, dlatego tak istotna jest rezygnacja z nałogu.
  • Leczenie nikotynizmu opiera się na metodach farmakologicznych, a także alternatywnych. Te drugie są uznawane za kontrowersyjne.
  • Kobiety w ciąży, które palą, powinny zrezygnować z nałogu. Najlepiej, by zrobiły jednak jeszcze przed staraniem się o dziecko.
Spis treści

Reklama

Dlaczego warto rzucić palenie?

Nałóg nikotynowy to poważne zagrożenie dla zdrowia. Szacuje się, że na świecie co 10 sekund dochodzi do śmierci kogoś, kto zachorował z powodu palenia papierosów. Jak podaje WHO, w ubiegłym stuleciu palenie tytoniu pozbawiło życia aż 100 milionów osób. Nałóg ten skraca długość życia o około 8-9 lat i przyczynia się do rozwoju:

  • chorób sercowo-naczyniowych,
  • chorób układu oddechowego - alergia, astma oskrzelowa to tylko nieliczne przykłady dolegliwości wśród palaczy. Poza tym palenie tytoniu zwiększa ryzyko przewlekłej obturacyjnej choroby płuc,
  • nowotworów - aż 17 typów nowotworów ma bezpośredni związek z paleniem papierosów,
  • udaru mózgu - palenie tytoniu dwukrotnie zwiększa ryzyko tego typu problemów,
  • chorób układu nerwowego, w tym procesów otępiennych,
  • szybszego starzenia się skóry - zmarszczki u palacza, np. wokół ust, pojawiają się znacznie szybciej, skóra jest poszarzała.

To wszystko sprawia, że nikotynizm to - obok cukrzycy, otyłości, uzależnienia od leków - jeden z najbardziej groźnych czynników będących źródłem wielu chorób cywilizacyjnych. Rzucanie palenia to jedyny sposób na to, by zmniejszyć ryzyko wystąpienia w przyszłości powyższych problemów.

Co więcej, efekty zrezygnowania z tej używki są widoczne nie tylko u osób młodych. Pozytywne skutki przynosi też rzucanie palenia w podeszłym wieku, nawet rzucanie palenia po 40 latach.

Jak pozbycie się nałogu przekłada się na stan zdrowia? Ciekawe zestawienie przygotowało Europejskie Towarzystwo Oddechowe wraz z innymi instytucjami. Specjaliści z tej organizacji wskazują, że po rzuceniu palenia:

  • po 24 godzinach - płuca zaczynają lepiej działać, a ciśnienie tętnicze wraca do normy,
  • po 2 tygodniach - były palacz będzie mieć więcej energii,
  • po 1-2 miesiącach - kaszel palacza będzie mniejszy,
  • po 9 miesiącach - skóra może wyglądać nawet o 13 lat młodziej,
  • po 1 roku - niekorzystny wpływ tytoniu na płodność zostanie odwrócony.

Ponadto eksperci z tego towarzystwa pokazują, że w zależności od tego, ile się ma lat, rezygnacja z nałogu pozwoli na podniesienie oczekiwanej długości życia. U osoby w wieku:

  • 30 lat będzie to 10 lat dłużej,
  • 40 lat - 9 lat dłużej,
  • 50 lat - 6 lat dłużej,
  • 60 lat - 3 lata dłużej.

Dłuższe, zdrowsze życie to główne argumenty przemawiające za tym, by zrezygnować z palenia tytoniu. Warto przyjrzeć się bliżej temu, jak rzucić palenie w młodym wieku, ale też będąc nieco starszym. Korzyści dla zdrowia można dostrzec bardzo szybko.

Oprócz takich zalet typowo zdrowotnych, byli palacze w krótkim czasie zaczynają czuć więcej smaków i zapachów, przez co mogą bardziej doświadczać życia. Metabolizm wraca do normy, a apetyt rośnie, co wymaga dyscypliny.

Rzucenie palenia to też sposób na to, by chronić swoich bliskich, w tym dzieci, którzy mogą być biernymi palaczami i wdychać wiele szkodliwych związków. Poza tym palenie papierosów przez dorosłych przyczynia się np. do śmierci łóżeczkowej wśród niemowląt. Chcąc więc dbać o maluszki, warto zrezygnować z palenia chociażby na czas ich pierwszych lat życia.

Reklama

Jak się przygotować do rzucania palenia?

Zanim zrezygnujesz z nałogu, poznaj lepiej swój problem. Palacze mają trudność z poradzeniem sobie z rzuceniem palenia z uwagi na to, że nie rozumieją różnicy między uzależnieniem fizjologicznym a psychicznym. Wielu z nich skupia się na tym pierwszym, kupując różne środki, które mają za zadanie wyciszyć głód nikotynowy. To jednak za mało. Równie istotna jest praca nad sobą i dyscyplina. Trzeba wziąć odpowiedzialność za swoją decyzję, a nie powierzać wszystkiego gumom czy plastrom na rzucenie palenia, choć oczywiście są to metody wspomagające. Stosowanie zastępczej terapii nikotynowej sprawi, że pożegnanie się papierosem będzie mniej bolesne. Z uwagi na to, że pokusa może dopaść w każdej chwili, dobrze mieć przy sobie paczkę gum nikotynowych.

Jak rzucić palenie? Rozpocznij od porządków w swoim domu. Gdy wypalisz „ostatniego”, pożegnalnego papierosa, wyrzuć wszystkie zapalniczki i popielniczki do śmieci. Czas również na wypranie wszystkich firanek, narzut czy obrusów w płynie zapachowym. Zadbaj również o oczyszczenie dywanu i tapicerki. Postaw też na odświeżacze powietrza, dzięki którym pozbędziesz się zapachu tytoniu z domu. Takie działania sprawią, że nic nie będzie Ci przypominać o papierosach.

Kolejnym krokiem przygotowawczym do tego, jak rzucić palenie papierosów jest przyjrzenie się swoim nawykom związanym z sięganiem po tytoń. Zastanów się, kiedy zazwyczaj palisz i jakie rytuały temu towarzyszą. Jeżeli sięgasz po papieros zaraz po porannej kawie, przez pierwsze tygodnie zamiast kawy, pij np. zieloną herbatę. W ten sposób wyeliminujesz skojarzenie.

Jeżeli papieros był sposobem na wyciszenie, poszukaj innych metod relaksu - może być to joga, medytacja albo aktywność fizyczna. Ćwiczenia fizyczne odciągają myśli od problemów dnia codziennego, przez co łatwiej pozbyć się ochoty na papierosa. Poza tym wspiera wydzielanie hormonów szczęścia, co przekłada się na lepsze samopoczucie i mniejszą chęć na papierosa.

Podjęcie regularnego wysiłku to także metoda na to, jak rzucić palenie i nie przytyć. Z uwagi na to, że po rezygnacji z papierosów apetyty wraca do normy, były palacz może mieć ochotę jeść więcej - warto przygotować się na to zawczasu, opracowując, np. wraz z dietetykiem, dietę dostosowaną do potrzeb organizmu.

Niektórzy palacze obawiają się uczucia „pustych rąk”, gdy nie będą palić. Wówczas można zastąpić papierosy zdrowymi przekąskami, np. surową marchewką albo żuciem gumy.

Te same zasady dotyczą zarówno rezygnacji z tradycyjnych papierosów oraz tego, jak rzucić palenie e-papierosa.

Reklama

Etapy rzucania palenia

Niektórzy wyobrażają sobie, że rezygnacja z nałogu nikotynowego polega na nagłym odstawieniu papierosów. Wbrew pozorom to nie jest skuteczny sposób na pokonanie uzależnienia. Znacznie lepiej podzielić swoje rzucanie palenia na etapy, stopniowo ograniczając liczbę papierosów dziennie.

Jedną z metod jest redukowanie liczby papierosów o jeden dziennie, aż do zera. Inną - regularne przesuwanie godziny palenia, gdy sięgnie się po pierwszy papieros, np. pierwszy papieros był o 9 rano, kolejnego dnia o 9:30, aż do momentu, gdy wcale nie rozpocznie się palenia.

Cały ten opis brzmi naprawdę fantastycznie, jednak rezygnacja z nałogu wcale nie jest taka prosta. Inaczej, wiele osób by od niego odeszło. Tymczasem zaprzestanie palenia to wyzwanie. Najgorsze dni rzucania palenia to zwykle te pierwsze, jednak kryzys może pojawić się nawet kilka miesięcy później.

Który dzień jest najtrudniejszy podczas rzucania palenia? Najbardziej dotkliwe objawy pojawiają się zwykle już 3-4 dniach od zaprzestania palenia, jednak z czasem symptomy te zanikają, a palacz odzyskuje swoje dawne życie.

Ile trwa rzucanie palenia? Wszystko zależy od konkretnej osoby. Warto przyjrzeć się etapom rzucania palenia dzień po dniu i ewentualnym symptomom, które może odczuwać palacz:

  • pierwszy dzień - palacz nie odczuwa żadnych dolegliwości;
  • drugi dzień - pojawiają się pierwsze symptomu zespołu abstynencyjnego, np. zmęczenie, przygnębienie, ból głowy. Dochodzi do poprawy węchu i zapachu. Kaszel może się zmniejszyć;
  • trzeci-czwarty dzień - nasilają się nieprzyjemne objawy, jednak były palacz może łatwiej zaczerpnąć oddech.

Kolejne dni to czas, gdy objawy głodu nikotynowego ustępują. Cały proces trwa około 2-4 tygodnie. Jednak dopiero po 3 miesiącach od zaprzestania palenia znikają zmiany w wydzielaniu neuroprzekaźników, odpowiedzialnych za regulację nastroju. Jeżeli przychodzi kryzys, warto zająć myśli czymś innym, np. wybrać się na wycieczkę albo do kina.

Reklama

Jak skutecznie rzucić palenie?

Rezygnacja z nałogu wymaga samozaparcia i zrozumienia tego, jak bardzo palenie szkodzi. Skuteczne rzucenie palenia nierzadko opiera się na stosowaniu nikotynowej terapii zastępczej oraz na wprowadzenie innych prostych metod jak skutecznie rzucić palenie.

Wspomaganie rzucania palenia to m.in. sięganie po metody farmakologiczne, np. tabletki, plastry zawierające nikotynę lub inne środki, ale też bazowanie na alternatywnych rozwiązaniach, jak np. hipnoza czy akupunktura.

Najskuteczniejsze sposoby na rzucenie palenia to zwykle te, w które palacz wierzy najbardziej. Tak naprawdę to od niego, a nie od przyjmowanych środków czy podjętych metod zależy to, czy wyjdzie z nałogu.

Tabletki na rzucanie palenia

Masz już dość swojego nałogu? Możesz walkę z nim wesprzeć sięgając po środki farmakologiczne, zarówno leki na rzucenie palenia na receptę, jak i te dostępne bez przepisu lekarza. Obecnie popularnością cieszą się nie tylko nikotynowe tabletki na rzucenie palenia na receptę, ale też środki niezawierające nikotyny. Ten drugi rodzaj preparatu, pastylki na rzucenie palenia bez nikotyny, bazuje np. na substancjach pochodzących z roślin, np. na korzeniu kudzu, zielonej herbacie czy guaranie.

Takie pastylki przynoszą rezultaty, gdy palacz odczuwa objawy głodu nikotynowego. Warto lepiej przyjrzeć się opiniom o tabletkach na rzucanie palenia, by przekonać się, że to jest sposób na poradzenie sobie z odstawieniem nikotyny bez nagłego szoku dla organizmu. Zresztą większość dolegliwości ustępuje już po kilku dniach od rezygnacji z nałogu.

Plastry i inne preparaty na rzucanie palenia

Nie chcesz przyjmować pastylek i zastanawiasz się, jak rzucić palenie bez tabletek? Wśród innych preparatów na rzucenie palenia znajdziesz m.in.:

  • plastry naklejane na skórę,
  • aerozole do jamy ustnej,
  • krople,
  • gumy do żucia.

Wiele z tego typu środków zawierają nikotynę, jednak są i takie, które wspierają walkę z nałogiem, nie dostarczając organizmowi tej substancji. Inne składniki obecne w tych środkach to m.in. cytozyna, kationit. Nikotyna szybciej się wchłania, gdy jest podawana w formie aerozolu niż np. gumy do żucia.

Alternatywne metody rzucania palenia

Wśród bardziej kontrowersyjnych sposobów na rzucanie palenia wymienić można metody niekonwencjonalne, których skuteczność nie została potwierdzona. Wskazuje się tu chociażby na:

  • hipnozę - określa się ją często mianem „przeprogramowania”, ponieważ bazuje na tym, że hipnotyzer podczas sesji dociera do centrum neuroprzekaźnictwa znajdującego się w strukturach podkorowych. W tym miejscu pojawiają się emocje, które mogą być zmniejszane albo potęgowane. Hipnoza ma na celu zwiększyć determinację palacza w walce z nałogiem;
  • biorezonans - ten sposób wykorzystuje impulsowe pole magnetyczne do walki z uzależnieniem. Już następnego dnia palacz ma nie czuć chęci na papierosa. Nowszym rozwiązaniem jest tu komputerowe rzucanie palenia. Taka metoda w środowisku medycznym jest traktowana jako placebo, jeżeli jednak to nastawi palacza do rezygnacji z palenia, można ją wypróbować;
  • akupunkturę - polega na wprowadzeniu igły w skórę. Nie ma dowodów naukowych, że przynosi rezultaty w walce z nałogiem. Nawet badania AR White’a wykazały, że ten sposób nie pomógł i był mniej skuteczny niż poradnictwo antynikotynowe.

Równie niesprawdzone sposoby to laserowe rzucanie palenia i elektorstymulacja.

Można też postawić na specjalne programy, takie jak np. jak Allen Carr’s Easyway - metoda, która uświadamia, że tym, co tak naprawdę utrudnia porzucenie nałogu, jest konflikt woli, a nie brak silnej woli jak niektórzy zakładają.

Chcąc śledzić swoje działania związane z walką z nałogiem, warto zainstalować aplikację wspierającą rzucanie palenia. Będzie to sposób na to, by wypracować sobie większą samodyscyplinę. W połączeniu ze sposobami farmakologicznymi może przynieść upragniony rezultat.

Reklama

Jak rzucić palenie w ciąży?

Jeden z mitów wskazuje, że rzucenie palenia w ciąży jest znacznie bardziej dotkliwe dla płodu niż samo palenie. Dziś już wiemy, że nikotyna potrafi wyrządzić wiele szkód i jest odradzana kobietom w ciąży niezależnie od ich wcześniejszych nawyków spożywczych. Poza tym rzucenie palenia w ciąży nie prowadzi do żadnych poważnych następstw fizjologicznych, wręcz przeciwnie - organizm pozbawiony trucizny zaczyna lepiej funkcjonować.

Dym tytoniowy jest szkodliwy nie tylko dla przyszłej mamy, ale też dla rozwijającego się płodu. Niedotlenienie dziecka może doprowadzić do pojawienia się u niego wielu problemów zdrowotnych i wad po urodzeniu, m.in.:

  • problemów z sercem,
  • przedwczesnego porodu,
  • nagłej śmierci łóżeczkowej,
  • astmy oskrzelowej,
  • atopowego zapalenia skóry.

Ograniczenie palenia nie jest tu rozwiązaniem, ale może stanowić pierwszy krok, by odejść od tego rujnującego zdrowie i życie nałogu.

Jaka jest prosta metoda dla kobiet ciężarnych na skuteczne rzucenie palenia? Najlepiej jeżeli kobieta rzuci palenie jeszcze zanim zajdzie w ciążę. Będzie to sposobem na zmniejszenie ryzyka ewentualnych wad u płodu. Poza tym wówczas kobieta może korzystać ze wszystkich środków dostępnych na rynku, np. tabletek czy plastrów.

Rzucanie palenia w ciąży powinno być poparte wsparciem ze strony bliskich - nikotynizm to uzależnienie psychiczne, a więc ma charakter nawykowy. Silna wola pozwoli przełamać chęć sięgnięcia po papierosa. Ważne, by uzmysłowić sobie cel - a więc życie i zdrowie dziecka. Co więcej, naturalne mdłości czy wyostrzony węch i smak mogą sprawić, że kobieta nie będzie miała ochoty na palenie.

Reklama

Jak szybko rzucić palenie? Czy to możliwe?

Ciąża, złe zdrowie fizyczne, np. podejrzenie różnych chorób nowotworowych to argumenty za tym, by rzucić palenie z dnia na dzień. Czy nagłe rzucenie palenia jest niebezpieczne? Oczywiście, dla komfortu psychicznego palacza i aby uniknąć objawów odstawiennych, znacznie lepsze jest stopniowe rzucanie palenia, jednak nie stanowi zagrożenia natychmiastowe odstawienie takiej używki.

Dużym wyzwaniem jest poradzenie sobie z głodem nikotynowym w pierwszych dniach, który wyróżnia się:

  • przygnębieniem,
  • zmęczeniem,
  • bólem głowy,
  • zaburzeniami koncentracji,
  • zwiększonym apetytem.

Dlatego zastanawiając się, jak najlepiej rzucić palenie od razu czy stopniowo, można postawić na stopniową rezygnację z palenia papierosów. Nie odczujemy tego wówczas jako szok, ale coś, z czym będzie nam sobie łatwiej poradzić.

Jak rzucić palenie z dnia na dzień? Codziennie zmniejszaj porcję papierosów, gdy dojdzie do 5 papierosów dziennie, podejmij decyzję, że zaprzestajesz palenia. Całość powinna trwać nie dłużej niż 2 tygodnie. Określ, jak dokładnie będzie wyglądać dzień, gdy nie zapalisz już papierosa. Możesz tak go zaplanować, by być wówczas bardzo zajętym.

Reklama

Domowe sposoby na to, jak rzucić palenie

Jak rzucić palenie domowymi sposobami? Możesz kontrolować liczbę wypalanych papierosów oraz godzinę zapalenia pierwszego papierosa. Warto też zainstalować w telefonie aplikację na rzucanie palenia, dzięki której będziesz śledzić Twoje codzienne postępy.

Dbaj o to, by podejmować działania zastępcze dla palenia, które jednak będą Twoimi dobrymi nawykami, a nie wpędzą Cię w kolejne uzależnienie. Możesz np. zadbać o codzienną aktywność fizyczną, bieganie czy np. sprzątanie w momencie, gdy poczujesz chęć na papierosa.

Rezygnacja z palenia sprawia, że czujesz się zdenerwowany i rozdrażniony? Nie wiesz, jak wytrzymać bez palenia? Możesz sięgnąć po napary z ziół. Sprawdzą się tu takie rośliny o działaniu redukującym napięcie jak: kozłek lekarski, melisa oraz szyszki chmielu. Zmniejszą one napięcie oraz ułatwią zasypianie, zwłaszcza w pierwszych dniach od odstawienia papierosów.

Objawy przy rzucaniu palenia. Czy rzucanie palenia może mieć skutki uboczne?

Decyzja o rezygnacji z palenia podjęta, ale nie wiesz, jak rzucić palenie i nie zwariować? Tyle przecież mówi się o niepokojących symptomach towarzyszących odchodzeniu od nałogu. Przede wszystkim zaplanuj swój proces rzucania palenia, nie musisz jednego dnia rezygnować z nałogu, który był w Twoim życiu obecny wiele lat. Możesz na wyjście z nałogu poświęcić znacznie więcej. Rzuć palenie dopiero, gdy zredukujesz liczbę wypalanych papierosów. Nie obawiaj się też objawów rzucania palenia. Znacznie gorsze są potencjalne skutki uboczne regularnego dostarczania do organizmu nikotyny.

Objawy rzucania palenia dzień po dniu już przedstawiliśmy powyżej, teraz jednak zbierzemy je tu w jednym miejscu. Tak naprawdę dolegliwości trwają kilka dni i jeżeli to przetrwasz - zanikną. Mają związek z uzależnieniem fizjologicznym od papierosów. Wymienić tu można objawy psychiczne rzucania palenia takie jak:

  • nerwowość,
  • depresyjny nastrój,
  • znużenie,
  • problemy ze snem.

Z kolei wśród objawów fizycznych można wymienić:

  • mdłości,
  • poty,
  • problemy jelitowe, w tym zaparcia,
  • bóle głowy,
  • bóle brzucha.

Takie dolegliwości mijają jednak już po kilku dniach.

Wśród pozytywnych symptomów związanych z etapami oczyszczania organizmu przy rzucaniu palenia wymienić można:

  • zmniejszenie kaszlu,
  • łatwiejsze oddychanie,
  • polepszenie stanu cery,
  • większą energię do działania,
  • poprawę płodności.

Niektórzy obawiają się tego, jak reaguje organizm po rzuceniu palenia. Tymczasem ,,skutki uboczne” rzucania palenia to przede wszystkim poprawa stanu zdrowia - organizm przestał otrzymywać regularną dawkę trucizny, przez co powinieneś czuć się lepiej.

Wielu palaczy obawia się tycia po tym, jak zrezygnują z nałogu. Tymczasem ewentualny wzrost masy ciała ma związek z jedzeniem większej liczby kalorii dziennie, a nie z paleniem papierosów. Oczywiście, organizm przestaje być regularnie podtruwany, ale to od ilości zjedzonym posiłków w dużej mierze zależy waga.

Jednocześnie szwajcarscy badacze pod kierownictwem dra Gergarda Roglera przeprowadzili doświadczenie i wykazali, że u osób, które rzuciły palenie zmienia się mikrobiom w jelitach, co może przełożyć się na ewentualne przybieranie na wadze. Warto więc wcześniej zaplanować swoją dietę.

Poza tym, katar po rzuceniu palenia powinien ustąpić, Twój układ odpornościowy jest znacznie mocniejszy.

Jak zadbać o siebie po rzuceniu palenia?

Co zrobić, by zatroszczyć się o swój organizm po rezygnacji z nałogu tytoniowego? Jak przyspieszyć przemianę materii po rzuceniu palenia? Przede wszystkim postaw na zdrowe, zbilansowane posiłki o regularnych porach, a także o podejmowanie regularnej, dostosowanej do swoich możliwości aktywności fizycznej. Pozwoli Ci to nie tylko na uregulowanie masy ciała, zapobiegnie tyciu, ale również umożliwi poprawę wydolności płuc po rzuceniu palenia. To sposób na to, jak odzyskać kondycję po rzuceniu palenia.

Choć nie palisz już jakiś czas, to wciąż w Twoich płucach zalegają resztki szkodliwych substancji. Jak oczyścić płuca po rzuceniu palenia? Brak nowych porcji dymu wygasza stan zapalny, jednak uszkodzony miąższ płucny nie naprawia się sam z siebie - dlatego tak istotne jest jak najszybsze rzucenie palenia, gdy papierosy nie wywołały jeszcze dużego spustoszenia w Twoim organizmie.

Czytaj również

Bibliografia

  • Ł. Bojkowski, E. Mojs, Palenie tytoniu i konsekwencje tego nałogu dla zdrowia osób w podeszłym wieku, Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu 2 (51) 2017, http://www.przeglad.amp.edu.pl/uploads/2017/2/220_2_51_2017.pdf, [dostęp: 02.01.2024].
  • Dokument opracowany przez Europejskie Towarzystwo Oddechowe (European Respiratory Society, ERS), Komitet Kontroli Spożycia Tytoniu (Tobacco Control Committee) i Europejską Fundację Płuc (European Lung Foundation, ELF) w ramach kampanii Healthy Lungs for Life., https://europeanlung.org/wp-content/uploads/2023/03/PL_170808_ELF_Quit_smoking_print.pdf, [dostęp: 02.01.2024].
  • A. Stępniowska, M. Kowalczyk, E. Cholewińska, K. Ognik: E-papierosy - pomoc w rzuceniu palenia czy zagrożenie?, Hygeia Public Health 2017, 52(2): 86-95, Katedra Biochemii i Toksykologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, [dostęp: 02.01.2024].
  • J. Samochowiec, D. Rogoziński, A. Hajduk, A. Skrzypińska, G. Arentowicz: Diagnostyka, mechanizm uzależnienia i metody leczenia uzależnienia od nikotyny, Katedra i Klinika Psychiatrii Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, Alkoholizm i Narkomania, Tom 14, Nr 3, ss. 323-340.
Katarzyna Augustyniak-Woźnica
Artykuł napisany przez
Katarzyna Augustyniak-Woźnica
Dziennikarka, przyszła prawniczka. Autorka wielu publikacji o tematyce społeczno-kulturalnej, marketingowej, prawniczej, kulinarnej, medycznej i dziecięcej. Absolwentka dziennikarstwa i komunikacji społecznej na Uniwersytecie Jagiellońskim i studentka prawa na Uniwersytecie Opolskim. Prywatnie opiekunka kotki Kici.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!

Reklama


1/3 kobiet ma niedobór tego pierwiastka 😲
Sprawdź powód!