Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗

Rynoskopia - rodzaje. Na czym polega wziernikowanie nosa i czy boli?

Rynoskopia, znana także pod pojęciem „wziernikowania nosa” to jedno z popularniejszych badań laryngologicznych. Wykorzystywany w niej rynoskop zapewnia szczegółowy widok kanałów nosowych oraz zatok. Dzięki temu przeprowadzający rynoskopię specjalista w szybki sposób może wykryć wszelkie nieprawidłowości badanego obszaru. Podpowiadamy, jak wygląda ta procedura oraz w jaki sposób można się do niej przygotować.
Badanie rynoskopii
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Rynoskopia to popularne badanie laryngologiczne, wykonywane m.in. przy problemach z zatokami. Dowiedz się, kiedy należy je wykonać.
  • Najbardziej powszechnymi wskazaniami do badania są podejrzenie skrzywienia przegrody nosa oraz silne dolegliwości bólowe głowy zlokalizowane w okolicach zatok.
  • Istnieją różne rodzaje wziernikowania nosa. Sprawdź, co mogą ujawnić i ile kosztuje taka diagnostyka.
Spis treści

Reklama

Co to jest rynoskopia?

Rynoskopia to podstawowe badanie laryngologiczne o nieinwazyjnym i powtarzalnym charakterze. Jej celem jest ocena stanu błony śluzowej nosa, jam nosowych, a także zatok bocznych oraz małżowin nosowych.      

Dla powstania i rozwoju badań rynoskopowych znaczącym wydarzeniem było odkrycie laryngoskopii dokonane przez Manuela Garcię. Badanie nosa znane już było jednak starożytnym medykom.

Aż do XIII wieku wykonywano je w bezpośrednim świetle słonecznym. Za poprzedników wziernika nosowego można uznać wzierniki, które były użytkowane do badania pochwy i odbytu.      

Najstarsze egzemplarze znaleziono w Pompejach, a więc w mieście zniszczonym w 76 r. n.e.  Wziernik osłuchowy, niemalże identyczny ze znanym dzisiaj wziernikiem nosowym, skonstruował z kolei żyjący na przełomie XV i XVI wieku Fabricius Hildanus.      

Peret i Wilhelm Kramer rozwinęli go natomiast do typu wziernika nosowego, który funkcjonuje do dziś.

Przeprowadzana obecnie przez laryngologa procedura wziernikowania nosa to jedno z podstawowych badań, które pozwala zdiagnozować zarówno urazy, jak i choroby występujące w tym obszarze.      

Co istotne, wykonuje się ją w sposób indywidualny - osobno dla każdego otworu nosowego i może zostać wykonana podczas każdej wizyty u laryngologa, niezależnie od pierwotnej przyczyny konsultacji medycznej.

Skierowanie do lekarza specjalisty, jakim jest laryngolog, może wystawić lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, w momencie stwierdzenia, że dolegliwość zgłoszona przez pacjenta może wymagać specjalistycznego diagnozowania oraz leczenia.

Elementem takiej diagnozy może być właśnie wziernikowe badanie nosa.

Reklama

Wskazania do wykonania rynoskopii

Lekarz podstawowej opieki medycznej najczęściej kieruje do laryngologa z zaleceniem wykonania rynoskopii nosa lub rynoskopii zatok, gdy istnieje potrzeba potwierdzenia lub wykluczenia kilku dolegliwości związanych z tymi obszarami.

Wśród wskazań do rynoskopii wyróżnić można m.in. podejrzenie skrzywienia przegrody nosa lub obecności ciał obcych w jamie nosowej.     

Wykonanie tego typu diagnostyki jest także niezbędne przy możliwych lub już rozpoznanych nieprawidłowościach anatomicznych w strukturach jamy nosowej, w tym tkanek lub polipów.

Przyczyną zalecenia tego typu procedury może być także podejrzenie występowania zapaleń zatok, nawracające lub przewlekłe stany zapalne zatok przynosowych oraz silne dolegliwości bólowe głowy, które zlokalizowane są właśnie w okolicach zatok.     

Za przesłankę do wykonania wziernikowanego badania jam nosa można uznać także nawracające krwawienia z nosa oraz inspekcja nosa po urazach twarzy.

Warto także pamiętać, że mimo braku przeciwwskazań do wykonania rynoskopii, pacjent powinien poinformować lekarza o wszelkich zmianach występujących w kręgosłupie.

Przede wszystkim dotyczy to odcinka szyjnego bądź piersiowego. Jest to ważne ze względu na konieczność odchylenia głowy w celu wykonania badania, co niektóre schorzenia mogą utrudniać lub nawet uniemożliwiać.

Reklama

Rodzaje rynoskopii

Wziernikowe badanie nosa to procedura, która może wyglądać w dwojaki sposób. Jest to uwarunkowane rodzajem rynoskopii.      

Możemy wyróżnić bowiem dwa podstawowe typy wziernikowania nosa: rynoskopię przednią oraz rynoskopię tylną. Niegdyś wyróżniano także rynoskopię środkową, jednak tego rodzaju procedury diagnostycznej obecnie się nie wykorzystuje.      

Rynoskopia przednia, a więc badanie wziernikowe przedniej części nosa wymaga, aby pacjent podczas wykonywania procedury znajdował się w pozycji siedzącej,  głową z odchyloną do tyłu. To pozwala lekarzowi dokładniej obejrzeć przewód nosowy.

Zarówno rynoskopia przednia, jak i tylna wymagają od lekarza użycia lampy czołowej, pomagającej lepiej ocenić badany obszar.      

W przypadku rynoskopii tylnej, oprócz wspomnianej lampy, w trakcie badania specjalista używa także lusterka do diagnozowania oraz szpatułki do uciskania języka.      

Warto zaznaczyć, że obecnie w znacznym stopniu rynoskopia tylna została wyparta przez inne badanie - badanie endoskopowe, które może być dla pacjenta mniej stresujące.

Rynoskopia tylna jest bowiem wymagająca także pod względem odpowiedniej współpracy i zaufania do lekarza przeprowadzającego czynność wziernikowania.

Reklama

Rynoskopia u dzieci

Badanie określane mianem rynoskopii przedniej lekarz najczęściej wykonuje przy użyciu specjalnych narzędzi zwanych wziernikami nosowymi. Metodę tę stosuje się także u małych dzieci, gdzie jednak zamiast wzierników nosowych zalecane jest użycie wzierników usznych.

W momencie, gdy występuje znaczny obrzęk śluzówki nosa, który mocno utrudnią bądź uniemożliwia prawidłowy wgląd w struktury jamy nosowej, specjalista wykonujący to badanie może zadecydować o konieczności podania środka obkurczającego naczynia. Aplikuje go na 10 minut przed wykonaniem zabiegu.      

Wśród najczęściej spotykanych powodów przeprowadzania rynoskopii przedniej lub rynoskopii tylnej u dzieci znaleźć można blizny i zniekształcenia spowodowane urazem lub powiększenie migdałka gardłowego.

Mimo tego zdarza się, że powody są inne, nie wykraczają jednak poza te, znane z rynoskopii u osób dorosłych.

Reklama

Przebieg rynoskopii. Co widać podczas badania?

Rynoskopia to technika, w której wykorzystywana jest cienka, elastyczna rurka światłowodowa. Badanie to wygląda inaczej w przypadku rynoskopii przedniej oraz tylnej.

W przypadku wziernikowania nosa przedniego, lekarz laryngolog wkłada do dziurki nosa złożony wziernik, lekko go następnie rozszerzając, jednocześnie podnosząc skrzydełka nosa.

W tym momencie, przy pomocy lampy czołowej (rzadziej lusterka i dodatkowego źródła światła) ogląda wnętrze jamy nosa.

Podczas rynoskopii przedniej lekarz widzi przewód nosowy dolny, okolice dna nosa, a także małżowiny nosowe dolne.

Gdy pacjent odchyli głowę uwidacznia się górna część jamy nosowej, w tym przewód nosowy środkowy oraz małżowina środkowa.

Rynoskopia tylna to z kolei badanie, w którym specjalista oprócz lampy czołowej wykorzystuje szpatułkę oraz specjalne lusterko laryngologiczne o niedużych rozmiarach.

Procedura przeprowadzenia tego badania różni się, więc od poprzedniego typu wziernikowania przede wszystkim ze względu na zastosowane przy rynoskopii tylnej narzędzia.

W tym przypadku lekarz podgrzewa lusterko przy pomocy zapalniczki lub ogrzewarki, upewniając się jednocześnie, że nie jest ono zbyt ciepłe.

Następnie, kładzie szpatułkę na języku pacjenta, wkładając lusterko skierowane ku górze w stronę tylnej ściany gardła.

Tym samym, podczas rynoskopii tylnej widać zarówno okolice nozdrzy, część nosową gardła wraz z migdałkiem gardłowym i ujściem trąbek słuchowych, jak i tylne części przegrody i małżowin nosowych.      

Warto wspomnieć, że badanie jest trudne i wymaga nie tylko doświadczenia pacjenta, ale także współpracy na linii laryngolog – pacjent.

Reklama

Czy rynoskopia boli?

Wziernikowanie nosa to badanie przeprowadzane w każdym gabinecie laryngologicznym. Ze względu na możliwą szybką diagnozę, wykonuje się je dosyć często.

Mimo, iż w pierwszej chwili może wydawać się nieprzyjemne, to jest ono jednym z najprostszych i najmniej inwazyjnych badań tego obszaru.

Wiele osób zastanawia się, czy rynoskopia boli.  Odpowiedź, jak w większości przypadków, jest dość prosta.

Jeśli badanie wykonuje doświadczony laryngolog, mimo możliwego chwilowego uczucia dyskomfortu, będzie ono na tyle szybkie i nieinwazyjne, że pacjent nie będzie odczuwał bólu.

Dzięki właściwie przeprowadzonemu wziernikowaniu jam nosa laryngolog może poddać pacjenta właściwemu leczeniu lub skierować na bardziej szczegółowe i skomplikowane badania, adekwatne do zauważonych zmian lub dolegliwości.

Reklama

Ile kosztuje rynoskopia i gdzie ją wykonać?

Rynoskopia to badanie laryngologiczne, którego koszt najczęściej wliczony jest w cenę konsultacji laryngologicznej.      

Podobnie, jak w przypadku innych wizyt u specjalistów, ostateczna wycena zabiegu zależy jednocześnie od miasta, w którym badanie jest przeprowadzane, a także renomy kliniki, w której się odbywa.

Ze względu na ten fakt cena rynoskopii może się wahać. Zazwyczaj mieści się ona jednakże w przedziale od 40 do 200 złotych.

Istnieje także sposobność zrealizowania wziernikowania nosa za darmo. Jest to możliwe dzięki zapisaniu się do lekarza, który ma ważną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Warto pamiętać, że wizytę u laryngologa, który może wykonać rynoskopię należy jednak poprzedzić wizytą u lekarza pierwszego kontaktu, który skieruje nas do specjalisty.

Średni czas oczekiwania na pierwszą wizytę u laryngologa różni się w zależności od województwa. W województwie dolnośląskim jest to 67 dni, natomiast w lubelskim 38 dni.

Czytaj również

Bibliografia

  • Pubmed.gov, National Library of Medicine, The nasal speculum. Its historical development and remarks on the history of rhinoscopy, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3908856/ [data dostępu: 16.01.2023].
  • Pubmed.gov, National Library of Medicine, The historical view of anterior rhinoscopy,
  • https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15311624/ [data dostępu: 16.01.2023].
  • Science direct, Rhinoscopy, https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/rhinoscopy [data dostępu: 16.01.2023].
  • Stawkomat.pl, Rynoskopia nosa https://stawkomat.pl/dodaj-wycene/item/7947-rynoskopia-nosa.html [data dostępu 16.01.2023].
  • Cancer.gov, National Cancer Institute, https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/rhinoscopy [data dostępu: 16.01.2023].
  • Świat przychodni, Laryngolog, https://swiatprzychodni.pl/specjalnosci/laryngolog/ [data dostępu 16.01.2023].
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Badania laryngologicze
Próba kaloryczna - na czym polegają próby błędnikowe?
Badanie próby kalorycznej
Badanie błędnika - na czym polega i jak wygląda?
Osoba podczas badania błędnika
Audiometria tonalna (test PTA) - na czym polega to badanie słuchu?
Osoba w czasie badania słuchu
Podobne artykuły
Dziecko w czasie badania nosa
Wymaz z nosa - wyniki i przygotowanie do badania
Badanie tympanometryczne
Tympanometria - na czym polega i jak czytać jej wyniki?
Badanie BERA
Badanie ABR - na czym polega i u kogo się je przeprowadza?
Badanie gardła
Wymaz z gardła - jak przebiega i co wykrywa? Przygotowanie do badania
Dziecko w czasie badania ABR
Badanie BERA - kiedy je wykonać? Wyniki i cena

Reklama