Czym jest rektoskopia?
Rektoskop to rodzaj wziernika, który ma kształt sztywnej rurki o długości zwykle 25-30 cm i średnicy 2 cm. Do urządzenia specjalnymi włóknami szklanymi dostarczane jest tzw. zimne źródło światła.
Obraz z końcówki endoskopu jest przekazywany na monitor komputera lekarza, który dzięki temu potrafi ocenić stan błony śluzowej okrężnicy. Specjalne końcówki pozwalają także na usunięcie polipów, zatamowanie krwawienia i pobranie wycinka do badania histopatologicznego.
Co wykrywa badanie rektoskopem? Rektoskopia, czyli endoskopowa metoda diagnostyki, pozwala na wykrycie stanu zapalnego błony śluzowej jelita, hemoroidów lub zmian nowotworowych.
Szacuje się, że aż 60 procent raka jelita grubego znajduje się w jego końcowym odcinku liczącym 25-30 cm. Właśnie taki zasięg badania ma rektoskopia.
Jeśli jednak zmiany nie zostaną wykryte, a niepokojące objawy nadal występują, rektoskopię uzupełnia się kolonoskopią, która pozwala ocenić stan błony śluzowej całego jelita grubego.
Rektoskopię wykonuje się zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Wbrew powszechnym opiniom badanie to nie powinno boleć. Lekarze nie praktykują zazwyczaj używania znieczulenia, gdyż nie jest konieczne.
Reklama
Jak wygląda rektoskopia? Przebieg badania
Najczęściej badanie wykonuje się w pozycji kolankowo-łokciowej (u pacjentów w ciężkich stanach można wykonać w pozycji leżącej bocznej z podkurczonymi nogami).
Lekarz w pierwszej kolejności sprawdza zewnętrzne okolice odbytu i przeprowadza badanie per rectum, po czym wprowadza do odbytu końcówkę rektoskopu.
Nieprzyjemnie odczucie łagodzi żel, którym jest posmarowany wziernik, a także specjalna łagodnie zakończona zatyczka, tzw. obturator.
W trakcie wprowadzania rektoskopu do odbytu wdmuchuje się do środka niewielką ilość powietrza, co może się kojarzyć z uczuciem parcia na stolec.
Jeśli pacjent odczuwa ból w trakcie badania powinien to zgłosić lekarzowi.
Ile trwa rektoskopia odbytu? Badanie zazwyczaj zajmuje ok. 10 min.
Reklama
Wskazania do rektoskopii
Lekarz zleci rektoskopię jelita grubego, jeśli ma podejrzenia zmian nowotworowych odbytu, odbytnicy i okrężnicy. Co pozwala wykryć rynoskopia? Sygnałem rozwijającej się choroby i wskazaniem do badania są:
- ból w okolicach odbytu,
- krwawienie z odbytu,
- dodatni wynik badania na krew utajoną w stolcu,
- zmiana rytmu wypróżnień lub kształtu oddawanego stolca (zaparcia, biegunki, tzw. stolec taśmowaty, ołówkowaty),
- uczucie parcia na stolec,
- bezwiedne oddawanie stolca,
- guzki w okolicy odbytu,
- świąd odbytu i sączenie się wydzieliny z odbytu,
- podejrzenie nieswoistych chorób zapalnych jelit,
- podejrzenie raka odbytu i odbytnicy,
- niedokrwistość z niedoboru żelaza o niewyjaśnionej przyczynie,
- utrata masy ciała, której nie można wyjaśnić,
- tzw. wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
- uchyłkowatość okrężnicy,
- endometrioza.
Rektoskopię wykonuje się nie tylko w celach diagnostycznych, ale także terapeutycznych, a więc kiedy trzeba:
- usunąć polipy,
- zahamować krwawienie,
- usunąć ciało obce znajdujące się w odbytnicy,
- poszerzyć zwężenia jelita grubego lub zmniejszyć ciśnienie w jelicie.
Reklama
Jak się przygotować do badania rektoskopii?
Przed rektoskopią lekarz powinien zlecić badanie krzepnięcie krwi, wykluczyć u pacjenta nosicielstwo wirusa zapalenia wątroby i wykonać mu EKG.
Pacjent musi zgłosić, że ma sztuczną zastawkę serca, protezę naczyniową, przeszedł zapalenie wsierdzia lub ma znacznie zmniejszoną liczbą krwinek białych. Osobom takim profilaktycznie podaje się przed badaniem antybiotyk.
Lekarz podczas wstępnej wizyty powinien przedstawić sposób przygotowania do rektoskopii. Część medyków nie wymaga stosowania odpowiedniej diety przed rektoskopią, zalecają jedynie wykonanie lewatywy na 30-60 minut przed badaniem.
Pacjent może się jednak spotkać z zaleceniami restrykcyjnej diety i lewatywy czyszczącej całe jelito, nie tylko jego końcowy odcinek.
W takiej sytuacji na dwa dni przed badaniem pacjent przechodzi na dietę lekkostrawną, ogranicza chleb, mięso i ziemniaki, rezygnuje z pokarmów wzdymających i wypija 3 litry wody w ciągu doby, a także rezygnuje z kawy.
Dzień przed badaniem nie je się już kolacji, wieczorem wykonuje lewatywę (pomocne są preparaty Enema lub Rectanal). W dniu badania pacjent pozostaje na czczo, kolejna lewatywę robi 2 godziny przed badaniem.
Niektórzy lekarze zamiast diety lekkostrawnej zalecają dietę płynną przez 12-48 godzin przed badaniem. Nie należy natomiast zażywać środków przeczyszczających, bo utrudniają one przeprowadzenie badania.
Rektoskopia może zostać przeprowadzona bez przygotowania, a nawet bez lewatywy. Niektórzy twierdzą, że pozwala to na bardziej prawdziwą ocenę jelita.
Reklama
Przeciwwskazania do rektoskopii
Rektoskopii nie można wykonać u każdego pacjenta, ponieważ jest to zabieg inwazyjny. Inny sposób diagnostyki trzeba zastosować u chorych z:
- wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego,
- chorobą Leśniowskiego-Crohna,
- objawami zapalenia otrzewnej,
- niestabilną chorobą wieńcową,
- z zaburzeniami krzepnięcia krwi.
Przeciwwskazaniem są też ostatnie dwa trymestry ciąży. Jeśli nie jest to konieczne, nie wykonuje się rektoskopii ani innych badań endoskopowych podczas okresu.
Czy zatem rektoskopia jest bezpieczna? Jak przy każdym badaniu, również w tym przypadku, może dojść do powikłań. Rektoskopia najczęściej skutkuje reakcją alergiczną.
Czasem po badaniu pojawia się drobne krwawienie, jeśli jednak jest ono poważne, dojść mogło do przebicia ściany jelita grubego.
Reklama
Rektoskopia a kolonoskopia i anoskopia
Rektoskopii i kolonoskopii nie stosuje się zamiennie, gdyż między nimi są znaczące różnice. Pierwsze z nich polega na badaniu odbytu i odbytnicy. Drugie natomiast pozwala obejrzeć również jelito grube.
Mając na myśli kwestię komfortu podczas badania, pacjenci często pytają, które z tych badań jest lepsza, a które gorsze. Warto zaznaczyć, że każde z tych badań przeprowadza się w zależności od indywidualnych potrzeb pacjentów i niemożliwym jest odpowiedzieć na tak zadane pytanie. Kolonoskopia jest zdecydowanie bardziej bolesna niż rektoskopia, ale pozwala na dokładniejsze wykrycie chorób, których nie wykryje rektoskopia.
Rektoskopii nie należy mylić również z anoskopią. Badanie to przeprowadza się wyłącznie na kanale odbytu za pomocą anoskopu.
Reklama
Cena rektoskopii
Rektoskopia jest badaniem, które można wykonać na NFZ po uzyskaniu skierowania od lekarza specjalisty. Można ją jednak wykonać prywatnie.
Ile kosztuje rektoskopia? Cena badania prywatnie waha się od 150 do 300 złotych. Do finalnej kwoty mogą zostać dodane inne procedury, które zostały wykonane podczas badania.
