Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗
Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗
Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗

Salbutamol: dawkowanie, działanie i ulotka Jakie preparaty?

Salbutamol to preparat z grupy beta-adrenomimetyków powodujący rozkurczenie mięśni oskrzeli i dróg oddechowych. Jest to szybko działający lek stosowany głównie w astmie i POChP ułatwiający pacjentom oddychanie. Jakie zastosowania skrywa jeszcze lek salbutamol oraz jakie są jego działania niepożądane?
Kobieta zażywa steryd wziewny
źródło:123RF
Spis treści

Działanie salbutamolu

Salbutamol należy do leków sympatykomimetycznych (są to substancje pobudzające współczulny, inaczej sympatyczny układ nerwowy), agonistów receptora beta-2-adrenergicznego. Został odkryty w latach 60. XX wieku w czasie poszukiwań skutecznego leku redukującego objawy astmy. Budową chemiczną przypomina strukturę adrenaliny i wywiera podobny, lecz dużo słabszy efekt. 

W ciele człowieka istnieją liczne receptory, które pod wpływem bodźca chemicznego wywołują konkretną odpowiedź organizmu. W przypadku salbutamolu wpływa on silnie na pobudzenie receptorów adrenergicznych typu beta-2, a dużo słabiej na receptory typu beta-1. 

Pobudzenie receptorów beta-2, których najwięcej znajduje się w mięśniach gładkich oskrzeli i naczyń krwionośnych, powoduje rozkurcz oskrzeli. Receptory beta-1 są obecne głównie w sercu i niestety one również aktywują się pod wpływem działania salbutamolu (aczkolwiek dużo słabiej od receptorów beta-2). 

Konsekwencją tego są działania niepożądane natury kardiologicznej, na przykład:

  • tachykardia, 
  • zaburzenia rytmu serca, 
  • kołatania serca
  • wahania poziomu ciśnienia krwi. 

Są to sytuacje rzadkie, jednakże groźne i całkiem możliwe.

Reklama

Postacie salbutamolu

Istnieją różne preparaty salbutamolu, zaczynając od:

  • form wziewnych, 
  • tabletek salbutamolu
  • ampułek do iniekcji, 

a na salbutamolu w syropie kończąc. Postacie wziewne tego leku wykazują porównywalne lub silniejsze działanie rozszerzające mięśnie gładkie oskrzeli i mniejsze działania niepożądane niż formy doustne. Dlatego też salbutamol do nebulizacji jest bardziej praktyczną i popularną formą  leczenia astmy czy POChP (Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc). 

Do przerywania nagłego skurczu oskrzeli bardziej praktyczne będzie jednak podanie salbutamolu w aerozolu, który jest od razu przygotowany do podania wziewnego. Jednak w przypadku osób, które nie mają wprawy w skoordynowaniu jednoczesnego naciśnięcia aplikatora uwalniającego lek z głębokim wdechem można zastosować specjalną komorę inhalacyjną doczepianą do inhalatora,  którą można kupić w każdej aptece.

Reklama

Dawkowanie salbutamolu 

Dawkowanie jest zawsze uzależnione od jednostki chorobowej i stanu zdrowia pacjenta, który musi pozostawać pod ścisłą kontrolą lekarską. To lekarz prowadzący odpowiednio kontroluje i w zależności od potrzeb modyfikuje sposób przyjmowania preparatu. 

Szczególną uwagę musi on zwrócić na dawkowanie salbutamolu u dzieci, gdyż mogą one być bardziej narażone na działania niepożądane tego leku. Aby nauczyć się prawidłowej techniki inhalacji salbutamolem warto zaopatrzyć się w próbny inhalator, dzięki któremu można ćwiczyć koordynację jednoczesnego wdechu i naciśnięcia dozownika.

Ulotka salbutamolu,którą każdy pacjent zażywający ten lek powinien przeczytać ostrzega o:

  • lekkich drżeniach, 
  • zawrotach i bólach głowy, 
  • nudnościach, 
  • zaburzeniach smaku, 
  • nadmiernym poceniu. 

Rzadsze, aczkolwiek bardziej poważne są wszelkiego rodzaju zaburzenia czynności serca jak tachykardia, zaburzenia rytmu serca, kołatanie serca czy obniżenie lub podwyższenie ciśnienia krwi. 

Czy można zażywać salbutamol w ciąży? Lek ten ma kategorię C, czyli jest przeciwwskazany w ciąży. Jednak można go stosować w przypadku pilnej konieczności, gdzie korzyści przeważają nad ewentualnym ryzykiem dla płodu. 

Wiele osób pyta także o wpływ salbutamolu na odchudzanie. Choć nie ma na ten temat jednoznacznych danych to faktem jest, że środek ten znajduje się na oficjalnej liście substancji i metod zabronionych w sporcie. Wyjątkiem jest tylko salbutamol spray, który jest dozwolony w przypadku stwierdzenia u zawodnika astmy. Środek ten powoduje rozkurcz oskrzeli poprawiając tym samym wentylację płuc i zwiększając możliwości wysiłkowe sportowca. 

Reklama

Gdzie kupić salbutamol? 

Jedynym miejscem, w którym można nabyć ten specyfik jest apteka i jest to możliwe tylko za okazaniem pisemnego zlecenia od lekarza. Nie jest możliwe zakupienie salbutamolu bez recepty.  Nie istnieje również na rynku aptecznym żaden zamiennik salbutamolu bez recepty. Tyczy się to każdej postaci leku, także ani tabletki, syrop czy jakakolwiek inna forma leku nie jest dostępna bez recepty. Należy wystrzegać się kupowania tego typu preparatów na przykład w internecie lub u innych, niesprawdzonych źródeł. Tylko kupując salbutamol w aptecemożna być pewnym, co do jakości produktu. 

Cena salbutamolu nie jest wygórowana. Opakowanie aerozolu zawierające 200 dawek leku powinno kosztować kilkanaście złotych. Podobnie lub niewiele więcej powinny kosztować inne postaci tego leku.

Reklama

Leki i preparaty zawierające salbutamol

Czytaj również

Bibliografia

  • E. Szałek; Opieka farmaceutyczna w astmie; Farmacja Współczesna; 2016; 9; 25-32
  • L. Węglarz, A. Grzanka, B. Rogala, T. Wilczok; Beta2-agoniści – o czym decyduje ich struktura chemiczna?; Postępy Hig Med Dosw.; 2004; 58; 372-380
  • W. Janiec; Farmakodynamika – podręcznik dla studentów farmacji; 2008; 581
  • N. Ullmann, S. Caggiano, R. Cutrera; Salbutamol and around; Ital. J. Pediatr.; 2015; 41; A74
Mgr farm. Wojciech Ziółkowski
Artykuł napisany przez
Mgr farm. Wojciech Ziółkowski
Magister farmacji. Pracuje w aptece ogólnodostępnej oraz kieruje Działem Farmacji Centrum Okulistycznego. Aktywny członek samorządu aptekarskiego W czasie siedmioletniej pracy zawodowej rozwiązał nieskończoną ilość problemów z zakresu stosowania leków oraz prowadzenia właściwej terapii. W swojej pracy stawia na bezpośredni i partnerski kontakt z pacjentem, co umożliwia mu jasne przekazywanie medycznych zaleceń. Interesuje się interakcjami lekowymi oraz bezpieczeństwem terapii, zwolennik metod opartych na EBM (Evidence Based Medicine). Prywatnie szczęśliwy mąż, tata Krzysia oraz fan piłki nożnej i gotowania.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Substancje czynne
Wenlafaksyna: kiedy zaczyna działać? Dawkowanie, odstawienie
Mężczyzna boi się własnego cienia
Na co działa cefuroksym? Dawkowanie i skutki uboczne
Wzór chemiczny cefuroksymy
Pregabalina - działanie, dawkowanie i skutki uboczne. Po jakim czasie zaczyna działać?
Wzór chemiczny pregabaliny
Podobne artykuły
Wzór chemiczny escitalopramu
Na co jest escitalporam? Działanie i dawkowanie
Stopy z grzybicą
Nystatyna - jak długo stosować? Dawkowanie i skutki uboczne
Substancja kosmetyczna o nazwie cyklopiroksolamina
Cyklopiroksolamina w kosmetykach. Jakie ma właściwości i zastosowanie?
Kobieta zakrapla oczy
Gentamycyna - na co działa? Dawkowanie i skutki uboczne
Ascorbinian sodu na łyżeczce
Askorbinian sodu – dawkowanie, zastosowanie i szkodliwość

Reklama


Czym jest TouchCare i jak zmienia życie pacjentów?
Dowiedź się!