Witaminy

Witaminy to związki organiczne niezbędne do życia dla każdego człowieka. Mają różnorodny skład i funkcje. Najczęściej dostarczane są wraz z pożywieniem lub w postaci suplementów. Zarówno ich niedobór (hipowitaminoza), jak i nadmiar (hiperwitaminoza) są niebezpieczne dla zdrowia.

Rodzaje witamin

Witaminy ze względu na rozpuszczalność dzielną się na:

• witaminy rozpuszczalne w wodzie (B i C)
• witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K)

Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach łatwo przedawkować. Ich wchłanianie jest uzależnione od ilość tłuszczu w pożywieniu. Natomiast witaminy rozpuszczalne w wodzie jeśli jest ich za duża ilość w organizmie wydalane są wraz z moczem, dlatego trudno je przedawkować.

Rola witamin

Każda z witamin odgrywa znaczącą rolę w funkcjonowaniu organizmu. Ich nadmiar oraz niedobór niesie za sobą poważne konsekwencje. Jakie zatem funkcje pełną poszczególne witaminy?

• witamina A występuje w postaci retinolu pochodzenia zwierzęcego oraz beta-karotenu pochodzenia roślinnego. Witamina A obniża poziom złego cholesterolu, zapobiega chorobom serca i wspomaga pracę wzroku. Niedobór witaminy A skutkuje problemami ze wzrokiem oraz słabymi paznokciami i włosami. Źródło witaminy A to przede wszystkim ryby morskie, dynia, marchew i jarmuż;
• witamina D - wytwarzana jest dzięki działaniom promieni słonecznych. Odpowiada za odpowiednią mineralizację kości. Niedobór witaminy D prowadzi do krzywicy dziecięcej oraz osteoporozy. Źródłem witaminy D są oleje roślinne, żółtko jaj, ryby morskie oraz pełne mleko;
• witamina E – nazywana jest witaminą młodości, ponieważ jako silny przeciwutleniacz zapobiega starzeniu się skóry. Chroni serce i obniża poziom cukru we krwi, przyśpiesza gojenie i opóźnia rozwój zaćmy. Niedobór witaminy E może skutkować osłabieniem mięśni i szybszym starzeniem się. Źródłem witaminy E są kasze, oleje roślinne i soja;
• witamina K – odpowiedzialna jest za krzepliwość krwi i szybsze gojenie ran. Niedobór witaminy K skutkuje krwotokami. Źródło witaminy K to warzywa liściaste i pomidory;
• witamina B – witaminy z grupy B odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Wpływają na prawidłowy wzrost, rozwój intelektualny i równowagę psychiczną. Wyróżnia się witaminy: B1, B2, B3, B5, B6. B7, B9 i B12. Każda z nich pełni samodzielną funkcję. Źródłem witamin z grupy B są płatki owsiane, pełnoziarniste pieczywo oraz ryby;
• witamina C – ma właściwości wzmacniające odporność i przyśpieszające gojenie ran. Chroni przed nowotworami i łagodzi alergie. Niedobór witaminy C powoduje brak apetytu, łamliwość kości oraz obniżenie odporności. Źródłem witaminy C są cytrusy, czarna porzeczka i cebula.

Witaminy dla dzieci

Witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, szczególnie w okresie rozwoju. Dlatego też dieta dzieci powinna być bogata w:

• witaminę A – wzmacnia kości, zęby i wzrok,
• witaminę B – wpływa na poprawne działanie układu nerwowego, prawidłowy wzrost,
• witaminę C – poprawia odporność, wzmacnia kości, pozytywnie wpływa na stan dziąseł i zębów,
• witaminę D – wzmacnia kości zapobiegając krzywicy i osteoporozie,
• witaminę E – wspomaga walkę z drobnoustrojami, a także przyśpiesza gojenie ran,
• witaminę K – dba o prawidłowy rozwój układu krwionośnego.

Jeśli witaminy nie są dostatecznie wchłaniane z pożywieniem można wprowadzić suplementację. Należy jednak wcześniej skonsultować to z lekarzem.

Witaminy dla mężczyzn

Zapotrzebowanie na witaminy różni się ze względu na płeć. Dlatego też mężczyźni powinni stosować dietę i suplementacje specjalnie dla nich przeznaczoną. Jakie witaminy dla mężczyzn są niezbędne?

• witaminy z grupy B – pomagają zwalczyć stres i ogólne zmęczenie,
• witamina C -  wspomagają odporność, a także pozytywnie wpływają na płodność poprzez zwiększenie ruchliwości plemników,
• witamina A – pozwala dłużej cieszyć się młodością i obniża cholesterol,
• witamina K – usprawnia krążenie krwi.

Zapotrzebowanie na witaminy i minerały różni się ze względu na wykonywana pracę, ilość aktywności fizycznej, a także spożywanie alkoholu. Należy pamiętać, ze napoje alkoholowe wypłukują z organizmu ważne substancje, które należy uzupełniać aby nie dopuścić do niedoborów.