Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗
Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗
Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗

Zwichnięcie rzepki - objawy i rehabilitacja. Ile trwa leczenie?

Zwichnięcie rzepki jest kontuzją, która przerwała niejedną dobrze zapowiadającą się karierę. Nawracające, nawykowe zwichnięcie rzepki skutecznie może uniemożliwić czynne uprawianie sportu na wysokim poziomie. Dlatego lekarze często namawiają, by ten niewielki z pozoru uraz leczyć operacyjnie. Ile trwa rehabilitacja? Dowiedz się, jak długo leczy się zwichnięcie rzepki.
Lekarz ogląda zwichniętą rzepkę
źrodło:123RF
W skrócie
  • Zwichnięcie rzepki może wiązać się z poważnymi konsekwencjami. Jakimi?
  • Kontuzja ta wymaga odpowiedniego leczenia. Jak ono wygląda?
  • Przywracanie rzepki do stanu całkowitej sprawności trwa dość długo.
SPRAWDŹ TEŻ: Uraz stawu kolanowego - jak leczyć? Przyczyny i objawy
Spis treści

Czym jest zwichnięcie rzepki? 

Zwichnięcie rzepki stanowi około 2-3 procent wszystkich urazów stawu kolanowego. Najczęściej do kontuzji dochodzi u nastolatków w wieku 11-18 lat, aktywnych fizycznie, w większym stopniu u dziewcząt niż u chłopców

Średnioroczna ilość odnotowywanych przypadków wynosi dla ogółu populacji około 5-6 na 100 tysięcy osób, u młodzieży, natomiast wskaźnik ten rośnie do blisko 30 (dane: Neel P. Jain, A Treatment Algorithm for Primary Patellar Dislocations). 

Rzepka jest niewielką kością, zrośniętą ze ścięgnem mięśnia czworogłowego, której zadaniem jest ochrona stawu kolanowego oraz wzmocnienie siły mięśnia czworogłowego.

Zwichnięcie rzepki w kolanie wynika z przemieszczenia w bok, po jej wypchnięciu z rowka, w którym się znajduje. Uraz ten może powodować dalsze uszkodzenia struktur kolana, w tym chrząstki stawowej.

Zdarza się, że stanowi podłoże dla kolejnych tego typu nawracających incydentów, np. wypadania rzepki

Często dochodzi również do uszkodzenia więzadła rzepki, a nawet jego zerwania. Rzadziej natomiast do skręcenia. Nie dotyczy ono bezpośrednio rzepki, a torebki stawowej.

Reklama

Przyczyny zwichnięcia rzepki w kolanie

Do zwichnięcia rzepki w kolanie najczęściej dochodzi w czasie uprawiania takich dyscyplin sportu, jak piłka nożna, koszykówka, siatkówka, hokej.

Wszystkie one wyróżniają się dużą dynamiką, różnorodnością oraz częstą zmianą kierunku wykonywanych ruchów. Istotna jest także wysoka kontaktowość tego typu sportów. 

Uraz zazwyczaj powodowany jest przez:

  • silne postawienie stopy na podłożu z jednoczesną szybką rotacją w stawie kolanowym,
  • duże przeciążenie związane z wysiłkiem na ugiętych nogach,
  • mocne uderzenie w boczną lub przednią część kolana, w czasie upadku na podłoże, zderzenia z innych zawodnikiem czy zahaczenia o twardą przeszkodę.

Czynnikami sprzyjającymi zwichnięciu rzepki są: koślawość kolan oraz wiotkość mięśni stabilizujących staw kolanowy.  

Reklama

Objawy zwichnięcia rzepki

Objawy zwichnięcia rzepki są stosunkowo łatwe do rozpoznania, aczkolwiek bez dokładniejszych badań bywają mylone z symptomami innych urazów, takich jak zerwanie więzadła przedniego krzyżowego. 

Zwichnięcie rzepki objawia się poprzez:

  • bardzo silny ból,
  • opuchlizna,
  • stan zapalny w stawie kolanowym,
  • uczucie niestabilności w kolanie,
  • unieruchomienie stawu kolanowego lub ograniczenie jego ruchomości.

Dodatkowo pacjent może odczuwać silny lęk przed wykonywaniem kolejnych ruchów, w obawie przed pogłębieniem bądź nawrotem urazu. 

Reklama

Nawykowe zwichnięcie rzepki

Szacuje się, że ponad 15 procent osób, które doświadczyły zwichnięcia rzepki i były leczone zachowawczo, nie operacyjnie, w przyszłości doznaje tego typu urazów ponownie. Mają one charakter nawrotowy. 

Można mówić w takiej sytuacji o nawykowym zwichnięciu rzepki, które jest efektem wcześniejszych uszkodzeń i ogólnego osłabienia stawu kolanowego. Jest to bardzo poważny argument przemawiający za rozważeniem leczenia operacyjnego.

Zwłaszcza u osób, które chcą nadal uprawiać sport, marzą o powrocie do pełnej sprawności, a dodatkowo nie chcą odczuwać obciążeń psychicznych powodowanych lękiem przed ponowną kontuzją. 

Reklama

Leczenie zwichnięcia rzepki

Leczenie zwichnięcia rzepki zależne jest od tego, na ile uraz jest trwały i głęboki, a także tego, czy jest to kontuzja pierwsza, czy nawracająca

Dostępne ścieżki postępowania, to np. unieruchomienie nogi w stawie kolanowym, aby zapewnić czas na autoregenerację i zmniejszenie stanu zapalnego oraz obrzęku. W przypadku zwichnięcia rzepki stosuje się zazwyczaj stabilizator, czyli ortezę, a więc opatrunek, który nie jest tak sztywny jak gips.

Takie zwichnięcie można leczyć również farmakologicznie. Używa się wówczas takich środków, jak leki niesteroidowe przeciwzapalne (NLPZ), kwas hialuronowy oraz glukozamina. Czas leczenia trwa wtedy do 5 tygodni, jednak powrót do całkowitej sprawności zająć może nawet kilka miesięcy.

Dobrym rozwiązaniem jest rehabilitacja zwichniętej rzepki. Fizjoterapia ma na celu mobilizację struktur kolana, przywrócenie pełnego zakresu ruchomości i zniesienie dolegliwości bólowych.

Rehabilitację rzepki zazwyczaj rozpoczyna się około 4-6 tygodnia po urazie. Pracuje się wtedy nad odzyskaniem podstawowych funkcji stawu. W kolejnych tygodniach wykonuje się ćwiczenia, które zwiększają zakres ruchu i siłę mięśniową. Na koniec natomiast pracuje się nad koordynacją i kontrolą motoryczną. Rehabilitacja zwichnięcia rzepki trwa zazwyczaj ponad 4 tygodni.

Lekarze często zalecają przeprowadzenie zabiegu operacyjnego. Wykonuje się go metodą artroskopową, która jest stosunkowo mało inwazyjna. W zależności od potrzeb polega ona na opracowaniu tkanek miękkich lub kości.

Po operacji okres dysfunkcji trwa 2-4 tygodnie, a dojście do całkowitej sprawności zająć może do 12 tygodni.

Operacje rzepki przeprowadzić można zarówno prywatnie, jak i na NFZ. Koszt takiego leczenia wynosi około 5 tysięcy.

Interwencje chirurgiczne konieczne są w sytuacji nawracających zwichnięć rzepki w kolanie, a także po to, by zapobiec takim przypadkom. Operacja skraca czas dochodzenia do zdrowia i pełni formy, co jest szczególnie istotne w przypadku osób uprawiających sport

Reklama

Ile trwa leczenie zwichnięcia rzepki?

Wszystko zależy od skali urazu. Samo unieruchomienie na czas autoregeneracji, powinno trwać około 7-10 dni. Rehabilitacja wspomagana leczenie farmakologicznym może zająć 3 do 6 tygodni.

Teoretycznie po tym czasie pacjent powinien wrócić do zdrowia i odzyskać pełnię dawnych możliwości. W praktyce często tak jednak się nie dzieje. 

Przyczyną tego są między innymi:

  • trwałe uszkodzenia innych struktur kolana,
  • urazy psychiczne, lęk przed odnowieniem się kontuzji,
  • faktyczne nawroty urazu, czyli nawykowe zwichnięcia rzepki.

To, ile zwolnienia dostanie się po zwichnięciu rzepki, zależy od lekarza i obranej metody leczenia. Do każdego pacjenta podchodzi się indywidualnie, jednak jest to proces, który trwać może wiele tygodni.

Należy pamiętać, że na L4 pracownik może przebywać maksymalnie przez 182 dni.

Warto w tym miejscu wspomnieć również o tym, że za zwichnięcie rzepki można dostać odszkodowanie, jednak jego wysokość zależy od występujących zniekształceń i ograniczenia ruchomości. Oceniony musi zostać stopień uszczerbku na zdrowiu.

Reklama

Powrót do sportu po zwichnięciu rzepki

Czy możliwy jest powrót do sportu po zwichnięciu rzepki? W teorii tak, w praktyce - nie dla każdego.

Z badań cytowanych przez N. P. Jaina wynika, że po 6 miesiącach od urazu, aż 58 procent pacjentów odczuwa istotne ograniczenia dotyczące aktywności fizycznej. I aż 55 procent nie wraca do czynnego uprawiania sportu w takim zakresie, jak przed kontuzją. 

Dane te przywoływane są jako jeszcze jeden argument przemawiający za leczeniem operacyjnym zwichnięć rzepki, tak by zminimalizować ryzyko nawrotów, a także innych uszkodzeń kolana.

Uważa się, że zastosowanie procedur chirurgicznych obniża ryzyko wystąpienia nawracającego, nawykowego zwichnięcia rzepki do zaledwie 10 procent.

Czytaj również

Bibliografia

  • Maximilian Petri i inni, Current Concepts for Patellar Dislocation, Arch Trauma Res. 2015 September; 4(3)
  • Patellar Dislocation, https://health.uconn.edu [data dostępu: 27.09.22].
  • Neel P. Jain i inni, A Treatment Algorithm for Primary Patellar Dislocations, Sports Health. 2011 Mar; 3(2)
  • D.E. Brown, R.D. Neumann: Sekrety ortopedii. Wrocław: Urban&Partner, 2006, s. 379-382.
  • Tokarowski A., Bojarski L., Francuz B., Papież A.: W sprawie operacyjnego leczenia nawykowego i nawracającego zwichnięcia rzepki. Chir. Narz. Ruchu Ortop. Pol. 1977. 42: 405-10.
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Ortopedia i reumatologia
Osteofity - czym są? Objawy i leczenie. Czy to nowotwór?
Zdjęcia RTG i zaznaczonymi osteofitami
Endoproteza biodra – jak długo boli noga po operacji? Rehabilitacja
Implant wykonany z biomateriałów
Uszkodzenie łąkotki: objawy i leczenie. Czy uszkodzona łątkotka boli?
Kobieta trzyma się za kolano
Podobne artykuły
Mężczyzna przykłada okład do łokcia
Woda w łokciu - porady i domowe sposoby. Jak leczyć?
Choroba kości Chrzęstniakomięsak
Chrzęstniakomięsak - objawy, leczenie, rokowania, przerzuty
Mężczyzna odczuwa ból kolana
Sklerotyzacja - co to jest? Definicja, objawy i leczenie
Zastrzyk w kość
Rak kości – objawy, RTG. Jak szybko postępuje i czy boli?
Zastrzyki w kolano
Zastrzyk w kolano. Kiedy stosować zastrzyk z kwasu hialuronowego w kolano? Czy warto?

Reklama


Czym jest TouchCare i jak zmienia życie pacjentów?
Dowiedź się!