Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗

Zespół dźwigaczy odbytu: objawy, ćwiczenia i leczenie

Zespół dźwigaczy odbytu jest schorzeniem nie zagrażającym życiu, ale powodującym ogromny dyskomfort: silny ból, zaparcia lub przeciwnie – nietrzymanie stolca. Zobacz, jakie są metody leczenia, ćwiczenia oraz zalecenia profilaktyczne, pozwalające zapobiegać objawom lub łagodzić ich natężenie.
Kobieta z objawami zespołu dźwigaczy odbytu
źródło:123RF
Spis treści

Reklama

Zespół dźwigaczy odbytu 

Zespół dźwigaczy odbytu to zaburzenie w obrębie dolnego odcinka przewodu pokarmowego, manifestujące się poprzez silną bolesność tej partii ciała, w szczególności w czasie spoczynku. Występuje stosunkowo rzadko i przede wszystkim u kobiet w młodym i średnim wieku. W specjalistycznej nomenklaturze problem ten zalicza się do grupy tzw. samoistnych zespołów bólowych odbytnicy. 

Dolegliwość związana jest z nadmierną kurczliwością musculus levator ani -  parzystej struktury mięśniowej, wchodzącej w skład przepony miednicy, unoszącej odbyt, ściskającej ściany odbytnicy oraz uczestniczącej w procesie wypróżniania. 

Zespół dźwigaczy odbytu opisywany jest w literaturze naukowej od połowy XIX wieku. Dobrze znany jest bezpośredni patomechanizm tego zaburzenia, do dziś jednak medycyna nie dostarczyła jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o jego etiologię, czyli przyczyny. 

Reklama

Objawy zespołu dźwigaczy odbytu

Podstawowym objawem schorzenia jest ból mięśni odbytu. Dyskomfort odczuwany jest w okolicach samego anusa, ale też w rejonie krzyża i kości guzicznej, a nawet pośladków i ud. Bolesność ma charakter przewlekły, a przez pacjentów zazwyczaj odbierana jest subiektywnie jako silna, tępa, uporczywa. Towarzyszy jej uczucie wewnętrznego rozpierania.

Dolegliwości nasilają się w pozycji siedzącej. Typowe dla tego zaburzenia są też silne zaparcia lub czynnościowe nietrzymanie stolca, co wprost związane jest z nieprawidłową pracą mięśni. 

Uwaga: objawy zespołu dźwigaczy odbytu należy różnicować z symptomami innych chorób manifestujących się bólem w obrębie miednicy, takimi jak:

 

  • kokcygodynia – inny z samoistnych zespołów bólowych, objawiający się w okolicach kości ogonowej,
  • napadowy ból odbytu – zaburzenie należące do tej samej kategorii, krótkotrwałe, nawracające w formie mniej lub bardziej regularnych epizodów,
  • nowotwory w obrębie układu pokarmowego, moczowego i rozrodczego, a także kręgosłupa,
  • zapalenie gruczołu krokowego,
  •  zapalenie macicy,
  • wypadanie odbytu i odbytnicy,
  • ropień odbytu
  • nieswoiste zapalenie jelit – grupa schorzeń układu pokarmowego, w tym między innymi:
  1. choroba Leśniowskiego Crohna,
  2. wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

Reklama

Jak powstaje zespół dźwigacza odbytu?

Zespół dźwigacza odbytu pozostaje przypadłością o niewyjaśnionych przyczynach. 

Do domniemanych czynników etiologicznych zaliczają się między innymi:

  • długotrwała ekspozycja na stres,
  • siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej,
  • częsta, wielogodzinna jazda samochodem,
  • przebyte urazy oraz zabiegi operacyjne w obrębie miednicy mniejszej,
  • przebyte porody naturalne.

Większość wymienionych problemów ma charakter mechaniczny, jedynie pierwszy z nich zalicza się do sfery psychogennej. Stres prawdopodobnie nie jest czynnikiem sprawczym sensu stricto, u wielu osób stymuluje jednak i potęguje nasilenie objawów bólowych.

Reklama

Leczenie zespołu dźwigaczy odbytu

Zaburzenie samo w sobie nie jest groźne na życia. Związane z nim uciążliwości są jednak dojmujące i w sposób wydatny obniżają komfort życia. To drugi z powodów (oprócz konieczności wykonania diagnostyki pod kątem innych, poważniejszych schorzeń), dla których z tego typu dolegliwościami należy udać się do lekarza. 

Leczenie zespołu dźwigaczy odbytu nie jest proste, a osiągane efekty nie zawsze są satysfakcjonujące. Wyróżnić można kilka podstawowych ścieżek postępowania, alternatywnych lub komplementarnych wobec siebie. 

Są to:

  • profilaktyka, polegająca na unikaniu pozycji siedzącej i prowadzeniu aktywnego trybu życia,
  • stosowanie środków łagodzących objawy bólowe (np. niesteroidowych leków przeciwzapalnych), ze świadomością, że ich działanie jest czysto doraźne, zaś nadużywanie przez dłuższy czas może doprowadzić do wielu problemów zdrowotnych, z krwawieniem z układu pokarmowego na czele,
  •  ćwiczenia mięśni ulokowanych w obrębie miednicy,
  • stymulacja elektrogalwaniczna, czyli masaż mięśni z użyciem prądu o wysokim napięciu.

Niektóre źródła wspominają także o stosowaniu tzw. toksyny botulinowej, będącej silną trucizną zdolną porazić nadpobudliwe mięśnie, wielu jednak lekarzy nie uznaje jej za skuteczną i bezpieczną w leczeniu tego akurat schorzenia.

Reklama

Ćwiczenia na zespół dźwigaczy odbytu

Ćwiczenia na zespół dźwigaczy odbytu są bardzo subtelne i trudne do wykonywania ze względu na problem większości pacjentów z identyfikacją tych struktur we własnym ciele, a także ich głębokie położenie i niewielką możliwość bezpośredniej stymulacji. Najczęściej mówi się w tym kontekście o gimnastyce szerszego układu, jakim jest cały kompleks mięśni dna miednicy. 

Ćwiczenia polegają między innymi na powstrzymywaniu gazów jelitowych czy wstrzymywaniu strumienia moczu, przy jednoczesnym bezruchu większych układów anatomicznych, takich jak mięśnie nóg, brzucha czy pośladków. W czasie treningu mięśnie naprzemiennie napina się i luzuje, w cyklach trwających od 1 do kilku sekund. 

Ćwiczenia wykonuje się kilka razy dziennie, w pozycji siedzącej, ale też leżącej czy stojącej. Są na tyle nieabsorbujące i niezauważalne dla zewnętrznego obserwatora, że można je uskuteczniać w czasie jazdy samochodem, wykonywania domowych obowiązków, a nawet w pracy za biurkiem. 

Czytaj też:

Czytaj również

Bibliografia

  • Krzysztof Bielecki, Adam Dziki, Proktologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000
  • Marcin Tchórzewski, Ból odbytu i okolicy odbytu, Polski Klub Koloproktologii, http://www.pkk.org.pl
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Odbyt i defekacja
Jaki jest prawidłowy kolor stolca? Sprawdź, jaki kolor kału powinien cię niepokoić
Kolory stolca
Krwawienie z odbytu - jakie są przyczyny jednorazowego i nawracającego?
Mężczyzna cierpiący z powodu krwawień z okolic odbytu
Hemoroidy zewnętrzne - jak wyglądają i czy pękają? Maści, leki, ćwiczenia i czopki
Osoba cierpiąca na zewnętrzne żylaki odbytu
Podobne artykuły
Patyczki do wymazu z odbytu
Wymaz z odbytu - jak jest pobierany i w jakim celu?
młoda kobieta zwija się z bólu wywołanego przez hemoroidy - rozwiązaniem problemu jest gumkowanie hemoroidów
Gumkowanie hemoroidów (metoda Barrona) – czy boli? Przebieg zabiegu i zalecenia po
Kobietę boli odbyt
Bóle odbytu - jak je leczyć?
Kobieta siedzi na sedesie
Wypadanie odbytu - domowe sposoby. Jakie są objawy?

Reklama


Czym się różni odporność swoista od nieswoistej?
Sprawdź!