Reklama
Przyczyny krwawienia z odbytu. Kiedy niebezpieczne?
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 przypisuje krwawieniu z odbytu kod diagnostyczny K62.5, który znajduje się w kategorii nadrzędnej „choroby układu pokarmowego”.
Przyczyny krwawienia z odbytu mogą mieć mogą mieć charakter jednorazowy lub powtarzający się. Pamiętajmy, iż żadnego przypadku nie powinniśmy bagatelizować, ponieważ może być sygnałem o stanie chorobowym w naszym organizmie.
Krwawienie z odbytu może być niebezpieczne, ponieważ jest jednym z objawów raka jelita grubego lub raka odbytu. Każdy przypadek musi być zdiagnozowany, a ustalenie konkretnej przyczyny wymaga konsultacji medycznej.
Co oznacza krwawienie z odbytu? Przyczyn może być wiele, ale do najczęściej występujących zaliczamy:
- hemoroidy, czyli guzki krwawnicze. Charakterystycznym objawem dla tego rodzaju schorzenia jest pojawiająca się krew przy podcieraniu odbytu. Niewielka ilość krwi pojawia się na papierze toaletowym lub bezpośrednio na stolcu,
- szczelina odbytu, czyli pęknięcie błony śluzowej końcowego odcinka kanału odbytu. Ta przypadłość powstaje na skutek zbyt silnego rozszerzania śluzówki odbytu i powoduje wypływanie krwi z odbytu w czasie oddawania stolca,
- polipy jelita grubego, czyli niewielkie baloniki, uwypuklone ponad powierzchnię błony śluzowej jelita. Krew pojawia się w czasie wypróżniania i jest to sygnał o konieczności usunięcia polipów. Często odbywa się to już w trakcie wykonywania badania kolonoskopii. Skutkiem ubocznym w tym przypadku może być krwawienie z odbytu po kolonoskopii, które zazwyczaj ustępuje już po kilku dniach,
- endometrioza, czyli choroba narządów płciowych kobiety. Przy endometriozie może także pojawiać się krwawienie z odbytu podczas miesiączki,
- infekcyjne zapalenie jelit, wywołane przez drobnoustroje, pasożyty lub bakterie,
- nieswoiste zapalenia jelit, jak choroba Leśniowskiego i Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
- stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych,
- uchyłki okrężnicy, czyli „woreczki” uwypuklające się na zewnątrz w tej części jelita grubego,
- stany po radioterapii prostaty, czyli leczeniu napromienianiem komórek nowotworowych, które pojawiły się gruczole krokowym mężczyzny,
- angiodysplazja jelit, czyli naczyniowa wada rozwojowa jelita,
- po przeprowadzonym zabiegu biopsji gruczołu krokowego,
- po alkoholu, który podrażnia błonę śluzową układu pokarmowego,
- po intensywnym wysiłku fizycznym, ale ta sytuacja dotyczy tak naprawdę tylko nagłego zwiększenia ćwiczeń treningowych lub długodystansowych biegów,
- mechaniczne uszkodzenie odbytu na skutek jego penetracji,
- rak okrężnicy jelita grubego, któremu z reguły towarzyszą (obok krwawienia) dodatkowe dolegliwości, jak zaparcia, zmiany kształtu stolca, bóle dolnej części brzucha czy nudności.
Wiele osób zastanawia się, czy krwawienie z odbytu zawsze oznacza raka? Katalog przyczyn takiego krwawienia jest bardzo duży, a zatem nie zawsze jest ono sygnałem o rozwijającej się chorobie nowotworowej, której towarzyszy wiele innych objawów.
Przypadki pojawienia się krwi z odbytu powinny być znakiem do przeprowadzenia dalszej diagnozy, ale nie zawsze powodem do dużego niepokoju. Powinniśmy martwić się krwią podczas wycierania, kiedy taki stan ma charakter ciągły i odczuwamy także inne dolegliwości. Pamiętajmy, aby sprawdzić każdy przypadek.
Hemoroidy a krwawienie z odbytu
Hemoroidy, czyli żylaki odbytu są częstą przyczyną krwawienia z odbytu. Te łagodne zmiany w obrębie błony podśluzowej kanału odbytu powstają głównie na skutek intensywnych biegunek, przewlekłych zaparć, nadmiernego wysiłku fizycznego lub w czasie ciąży, gdy odpływ krwi z narządów miednicy jest utrudniony.
Krwawiące hemoroidy mogą mieć postać wewnętrzną lub zewnętrzną. Wewnętrzne wywołują krwawienie bezbolesne, zewnętrznym towarzyszą dodatkowe objawy, jak ból i pieczenie przy odbycie. To, jak długo krwawi hemoroid zależy od stopnia choroby.
Przy postaci wewnętrznej pojawia się najczęściej krew na papierze toaletowym lub delikatne nitki krwi w kale. W tym przypadku zmiany nie są jeszcze mocno zaawansowane. Inaczej wygląda sytuacja przy hemoroidach zewnętrznych. Tutaj pojawia się obfite krwawienie.
Krwawienie z hemoroidów należy skonsultować z lekarzem, szczególnie, gdy trwa dłużej (powyżej 7 dni). Tak naprawdę sami nie wiemy, co jest przyczyną takiej dolegliwości i warto spytać lekarza, czy krwawienie z odbytu nie ma jeszcze innego podłoża. Niewielkie hemoroidy (I stopnia) mogą ustąpić samoistnie.
W innych przypadkach nieleczone krwawienie z hemoroidów może doprowadzić do powikłań, takich jak:
- nadkażenie bakteryjne,
- zakrzepica naczyń,
- powstawanie ropni,
- rozwój przetoki okołoodbytniczej,
- niedokrwistość z powodu utraty krwi,
- nietrzymanie stolca.
Krew z hemoroidów może nawracać. Przyczyną nawrotów jest powiększanie i pękanie guzków krwawniczych. Lekiem na krwawiące hemoroidy we wczesnym stadium choroby są maści, żele, kremy, czopki, kapsułki i tabletki.
Postacie zaawansowane wymagają leczenia operacyjnego.
Stres a krwawienie z odbytu
Czy istnieje związek pomiędzy stresem a krwawieniem z odbytu? Odpowiedź na pytanie przyniesie opisany łańcuch zależności. Stres bardzo często powoduje problemy trawienne, a te z kolei doprowadzają do zaparć lub biegunek. Napięcie w okolicy odbytu lub parcie na stolec to w wielu przypadkach przyczyna powstawania hemoroidów.
Stres nie wpływa bezpośrednio na krwawienie z odbytu, ale niekorzystnie wpływa na cały organizm, w tym także na choroby związane z układem pokarmowym. Problemy z oddawaniem stolca to częsta przyczyna pękających hemoroidów. Krwawienie z odbytu może mieć, zatem pośredni związek ze stresem.
Reklama
Jak wygląda krwawienie z odbytu?
Krwawienie z odbytu może mieć postać ostrą lub przewlekłą:
- w przypadku postaci ostrej wypływa z odbytu żywa, świeża krew (czysta), a sam stolec dodatkowo jest wypełniony krwią. Krwawienie jest najczęściej obfite i w krótkim czasie może dojść do utraty dużej ilości krwi. Towarzyszą mu objawy dodatkowe, jak bladość, zawroty głowy czy kłopoty z oddychaniem. To krwawienie wymaga szybkiego kontaktu z lekarzem, ponieważ w wielu przypadkach konieczna jest hospitalizacja,
- w przypadku postaci przewlekłej, krew z odbytu jest jasnoczerwona lub jasna, a wielu przypadkach nawet słabo zauważalna. Okresowo może pojawiać się krew na papierze toaletowym. Taki rodzaj krwawienia warto także skonsultować z lekarzem.
Silny krwotok z odbytu pojawia się często przy zakażeniach przewodu pokarmowego, których podłożem są bakterie, wirusy lub pasożyty.
Ciemnoczerwona krew, która daje smoliste stolce, najczęściej świadczy o źródle krwawienia w górnym odcinku przewodu pokarmowego. Świeża krew o intensywnej czerwonej barwie oznacza krwawienie w końcowym odcinku jelita lub w okolicach odbytu.
Ciągnący śluz z krwią może świadczyć o rozwijających się nieswoistych zapaleniach jelit, a dodatkowo pojawiająca się gorączka to często sygnał o ostrej infekcji jelitowej.
Co robić przy krwawieniu z odbytu? Pamiętajmy, że krwawienie z odbytu może być objawem niegroźnej choroby lub poważnego schorzenia, warto, zatem zasięgnąć opinii lekarza.
Krew z odbytu a objawy towarzyszące
Krwawienie z odbytu może być połączone z innymi objawami. Do takich należą:
- biegunki - mogą świadczyć o krwawieniu z żylaków odbytu (hemoroidów). Dodatkowo w tym przypadku towarzyszy nam ból przy wypróżnianiu,
- zaparcia - ten objaw w połączeniu z krwawieniem może oznaczać pęknięcie w błonie śluzowej odbytu (szczelinę odbytu). Pojawia się także ból w trakcie wypróżnienia lub bezpośrednio po nim,
- śluz z krwią - może być oznaką stanów zapalnych jelit lub zmian nowotworowych. W niektórych przypadkach oznacza też zapalenie odbytnicy,
- skrzepy krwi - przybierają postać rdzawej i galaretowatej masy, mogą świadczyć o krwawieniu z przewodu pokarmowego,
- ból krzyża - w połączeniu z krwią z odbytu może wskazywać na endometriozę,
- ból brzucha - w połączeniu z krwawieniem z odbytu świadczy najczęściej o schorzeniach jelita grubego. W przypadku ciemnej krwi może oznaczać wrzody żołądka lub krwotoczne zapalenie żołądka,
- anemia - przy obfitym i trwałym krwawieniu może pojawić się niedokrwistość (anemia). Dodatkowo zauważalne są takie objawy, jak osłabienie organizmu, utrata energii, senność, bladość skóry, mroczki czy płytki oddech.
Reklama
Jednorazowe krwawienie z odbytu. Co oznacza?
Jednorazowe krwawienie z odbytu może oznaczać uszkodzenia śluzówki lub pęknięcia hemoroidu w czasie wydalania stolca przy zaparciach.
Nie ma powodów do zmartwień, gdy do takiej sytuacji doszło tylko raz i nie wyczuwamy żadnego guzka w okolicy odbytu. Jeśli sytuacja powtórzy się po jakimś czasie, nie może być traktowana, jako pojedyncze zdarzenie. Taki stan należy skonsultować z lekarzem.
Jeśli jednorazowe krwawienie z odbytu jest obfite nie powinno być przez nikogo bagatelizowane. Taki pojedynczy objaw, ale z dużą ilością krwi może oznaczać różne choroby - zapalenia czy uchyłki jelit, krwawiące polipy, hemoroidy, endometriozę czy zmiany nowotworowe.
Każdy przypadek należy zdiagnozować - możemy zgłosić się najpierw do lekarza POZ, który na podstawie szczegółowego wywiadu zdecyduje o dalszej diagnostyce.
Reklama
Nawracające krwawienia z odbytu
Częste krwawienia z odbytu mogą pojawiać się w kilku postaciach - jako krew bezpośrednio wypływająca z odbytu, ślady krwi na papierze lub w postaci świeżej krwi w kale. Każdy z tych przypadków jest już podstawą do dalszej diagnostyki.
Niepokój powinny wzbudzać nie tylko krwawienia codzienne, ale również te, które nawracają w krótkich odstępach czasu. Taki stan może oznaczać już chorobę.
Jakie badania określają przyczynę krwawienia z odbytu? Pierwszym jest badanie per rectum, czyli badanie odbytu za pomocą palca. W ten sposób lekarz, umieszczając palec w odbycie, bada ścianę kanału odbytu, wyczuwa zgrubienia lub inne podejrzane zmiany.
W zależności od przewidywanej przyczyny krwawienia, dalszymi badaniami są:
- rektoskopia - wziernikowe badanie odbytnicy,
- kolonoskopia - badanie jelita grubego za pomocą endoskopu,
- anoskopia - wziernikowanie kanału odbytnicy,
- gastroskopia - dokładne zbadanie przewodu trawiennego poprzez wprowadzenie do dwunastnicy miękkiej rurki z kamerką,
- morfologia krwi - w celu wykluczenia niedokrwistości.
Reklama
Krew z odbytu u dziecka
Pojawienie się krwi z odbytu u dziecka jest najczęściej związane z zaparciami, które u maluchów występują dość często. Ich przyczyną może być nieodpowiednia dieta, choroby czy inne zaburzenia. Dzieci cierpią na zaparcia również ze stresu czy na skutek alergii pokarmowej.
U bardzo małych dzieci układ trawienny nie jeszcze do końca rozwinięty i dlatego mogą się rzadziej wypróżniać. Trudności z wypróżnianiem wymagają od maluchów większego wysiłku przy oddawaniu stolca i z tego powodu pojawia się u dzieci krwawienie z odbytu. Szczelina odbytu, czyli bolesna rana błony śluzowej odbytu występuje częściej u chłopców. Najczęściej w takim przypadku krwawienie jest delikatne.
Inną przyczyną krwi w odbycie może być polip odbytnicy. W tym przypadku krew jest znacznie ciemniejsza. Taki stan może być też skutkiem alergii pokarmowej, zakażenia bakteryjnego jelit lub urazu w okolicach odbytu.
Obfite krwawienie to częsty sygnał o zaburzeniach jelitowych czy wrodzonych wadach przewodu pokarmowego.
W każdym przypadku należy zgłosić się z dzieckiem do lekarza, aby zdiagnozować przyczynę krwawienia i ewentualnie włączyć leczenie.
Reklama
Krew z odbytu w ciąży
Krwawienie z odbytu w ciąży jest częstą przypadłością przyszłych mam. Przyczyny takiego krwawienia mogą być bardzo różne:
- ciężarne kobiety często cierpią na zaparcia. Zmiany hormonalne i ucisk macicy na jelita sprzyjają takim dolegliwościom. Częstą przyczyną jest także nieprawidłowy sposób odżywiania. Zaparcia powodują pęknięcia skóry w okolicach odbytu lub szczelinę odbytu i pojawia się krwawienie przy wypróżnianiu. Warto poinformować o tym lekarza, ale bardzo często wystarczy zmiana diety i dolegliwości ustępują samoistnie,
- kobiety w ciąży często uskarżają się na hemoroidy, głównie w ostatnim trymestrze. Co czwarta ciężarna doświadcza żylaków odbytu. Ich pojawienie się związane jest ze wzrostem ciśnienia żylnego, które wywołuje ucisk macicy na naczynia krwionośne jamy brzusznej. Mogą także powstawać na skutek wyższego poziomu progesteronu, czyli hormonu odpowiadającego za sprężystość naczyń krwionośnych. Hemoroidy są jedną z przyczyn krwawień z odbytu w ciąży, a o ich farmakologicznym leczeniu może zdecydować tylko lekarz. W większości przypadków tego typu guzki samoistnie znikają po porodzie i tym samym ustępuje krwawienie z odbytu.
Jeśli pojawi się zbyt obfite krwawienie, któremu towarzyszą dodatkowe dolegliwości (bóle brzucha, wymioty, biegunki) należy skonsultować wszystkie te objawy z lekarzem prowadzącym ciążę.
Powtarzające się silne krwawienia mogą oznaczać choroby zapalne jelit lub chorobę wrzodową. Warto też zasięgnąć opinii lekarza, aby wykluczyć krwawienie z pochwy, ponieważ taki stan zagraża już dziecku.
Reklama
Do jakiego lekarza przy krwawieniu z odbytu?
Jaki lekarz pomoże nam przy krwawieniu z odbytu? Pierwsze kroki możemy skierować do lekarza rodzinnego, jeśli nie jesteśmy w stanie sami określić przyczyn krwawienia. Lekarz przeprowadza wywiad i na podstawie wskazanych przez nas objawów zleca podstawowe badania i kieruje do właściwego specjalisty.
Lekarzami specjalistami od krwawienia z odbytu są proktolodzy, którzy zajmują się chorobami dolnego odcinka układu pokarmowego, czyli chorobami jelita grubego i odbytnicy. Umówienie wizyty u proktologa w ramach NFZ wymaga skierowania od lekarza POZ.
Niektóre choroby, których przyczyną jest krwawienie z odbytu leczą także gastroenterolodzy, czyli specjaliści od chorób przewodu pokarmowego. Często leczenie wymaga współpracy z innymi lekarzami - na przykład urologiem czy ginekologiem (w zależności od źródła choroby).
