Niedokrwistość (anemia)
Wszystko na temat anemii – poznaj przyczyny, objawy, dietę oraz sposoby leczenia niedokrwistości
Anemia, czyli niedokrwistość jest to stan w organizmie charakteryzujący się pomniejszoną liczbą czerwonych krwinek, czyli erytrocytów oraz niską hemoglobiną, która jest odpowiedzialna za transport tlenu. Dodatkowo osoba cierpiąca na anemię ma za mało tzw. wskaźnika hematokrytowego krwi. Jest on stosunkiem wszystkich składowych morfotycznych krwi względem jej całej objętości i wyrażany jest najczęściej w procentach.
Anemia – przyczyny
Przyczyny anemii to przede wszystkim niedobór żelaza, a także brak witaminy B12. Rzadziej występującymi przyczynami anemii są:
- zła dieta,
- choroba nowotworowa,
- nadczynność tarczycy,
- hemoroidy
- alkoholizm,
- płeć żeńska – ze względu na ciążę, karmienie piersią oraz miesiączkę
Co to jest anemia? Warto wiedzieć, iż anemia nie jest chorobą, a jedynie objawem, który towarzyszy innym schorzeniom. Jeśli ktoś przykładowo cierpi na nadczynność tarczycy powinien być pod stałą opieką endokrynologa, ponieważ niedokrwistość jest tylko jednym z objawów choroby. Nieleczona anemia może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, w zależności co jest przyczyną jej wystąpienia.
Anemia – objawy
Objawy anemii utrudniają codzienne funkcjonowanie, a ich występowanie zależy od rodzaju niedokrwistości. Do wspólnych objawów anemii należą:
- ogólne zmęczenie,
- złe samopoczucie,
- senność,
- bladość skóry, warg oraz spojówek,
- zawroty głowy,
- uczucie zimna,
- łamliwe włosy
Wyżej wymienione objawy należą do podstawowych oznak anemii. Nie należy lekceważyć żadnego symptomu i w razie wystąpienia jakichkolwiek dolegliwości, należy udać się do lekarza internisty.
Wykonana morfologia może oznaczać anemię, jeśli na wynikach widać:
- niski poziom hemoglobiny – mniejszy niż 10g/dl,
- niski poziom żelaza – norma u mężczyzn to 60–180 µg/dl, a u kobiet o ok. 10% niższa,
- niski hematokryt – norma u kobiet to 36-46%, natomiast u mężczyzn 41-53%
Niedobór żelaza
Anemia z niedoboru żelaza występuje najczęściej u kobiet, gdyż żelazo jest uwalniane
z organizmu razem z krwią, a więc m.in. podczas miesiączek, szczególnie tych obfitych.
Objawy niedoboru żelaza to przede wszystkim:
- bladość skóry,
- rozdrażnienie,
- osłabienie,
- częste zadyszki
Jeśli przyczyną niedokrwistości jest brak żelaza w organizmie, lekarz prawdopodobnie zaleci suplementację tego pierwiastka. Niezwykle ważna jest także odpowiednia dieta, w której powinny znajdować się duże ilości czerwonego mięsa czy fasoli.
Rodzaje anemii
Anemia jest pojęciem bardzo szerokim i dzieli się na kilka rodzajów. Każdy z nich charakteryzuje nieco innymi przyczynami wystąpienia.
Do najczęściej występujących rodzajów anemii należą:
- anemia sierpowata – jest to nieuleczalny, dziedziczny rodzaj schorzenia, z którym chory boryka się od urodzenia. Przyczyną jest nieprawidłowa budowa hemoglobiny, której rolą jest transport tlenu. Nazwa pochodzi od kształtu erytrocytów, które przyjmują sierpowatą budowę.
- anemia aplastyczna – inaczej niedokrwistość aplastyczna jest to rodzaj, który występuje niezwykle rzadko. Ten typ cechuje się nie tylko zbyt małą ilością czerwonych krwinek, ale także białych oraz płytek krwi. Może być wrodzona lub nabyta, a jej największa zachorowalność przypada w 15-25 roku życia, bądź u osób w wieku podeszłym.
- niedokrwistość megaloblastyczna – główną przyczyną wystąpienia tego rodzaju anemii jest niedobór w organizmie witaminy B12, a także kwasu foliowego. Charakterystyczna jest obecność tzw. makrocytów, czyli dużych erytrocytów, na skutek zaburzeń syntezy DNA w komórkach układu krwiotwórczego.
- niedokrwistość hemolityczna – przyczyną pojawienia się w organizmie tego rodzaju anemii jest zbyt szybkie uszkadzanie się erytrocytów, a także choroby wątroby. Nieleczenie jej może prowadzić nawet do śmierci pacjenta lub poważnych powikłań zdrowotnych. Objawiać się może palpitacją serca, omdleniami, potliwością czy powiększeniem wątroby.
- anemia złośliwa – to inaczej niedokrwistość Addisona-Biermera i podobnie jak
w przypadku anemii megaloblastycznej za wystąpienie tego rodzaju, odpowiedzialny jest niedobór witaminy B12. Innymi przyczynami są: zła dieta, alkoholizm czy anoreksja. Dotyka głównie osób po 40 roku życia. - niedokrwistość mikrocytarna – jak sama nazwa wskazuje, w tej formie anemii, erytrocyty są bardzo małe, przez co nie są w stanie przenosić odpowiedniej ilości natlenowanej hemoglobiny.
- niedokrwistość syderoblastyczna – ten rodzaj anemii może być wrodzony lub nabyty. Pierwszy z nich daje pierwsze objawy już we wczesnym dzieciństwie, natomiast drugi dotyka zwykle osoby po 50 roku życia. Jest to rzadko występujący typ niedokrwistości, a objawia się głównie: zawrotami głowy, kłopotami z koncentracją, bladością skóry,
a także przyspieszonym biciem serca.
Anemia w ciąży
Niedokrwistość w ciąży dotyka prawie 40% kobiet, a wynika to z faktu, iż w tym stanie zwiększa się objętość krwi, a także poziom jej rozcieńczenia. W czasie ciąży należy wyjątkowo dbać o poziom żelaza we krwi, gdyż jest on odpowiedzialny za oddychanie oraz transport tlenu do krwi. Ma on również istotny wpływ na łożysko i dotlenienie narządów rozrodczych kobiety. Dodatkowo żelazo odgrywa ważną rolę we właściwym kształtowaniu się mózgu płodu.
Ciężarne kobiety powinny unikać spożywania mocnej herbaty oraz gazowanych napojów, gdyż utrudniają one prawidłowe wchłanianie żelaza.
Anemia u dzieci
Niestety dzieci zbyt często jedzą produkty wysokoprzetworzone, przez co w ich organizmie spada poziom żelaza, zatem należy pamiętać o właściwej diecie dla swojego dziecka. Anemia u niemowlaka to stan, w którym poziom żelaza we krwi wynosi mniej niż 110g/l.
Jeśli u malucha można zauważyć takie objawy jak:
- senność,
- bladość,
- zmęczenie,
- rozdrażnienie
to jest to znak, by udać się do pediatry, który zleci wykonanie badań krwi. Jeśli z badań wyniknie niski poziom hemoglobiny, czerwonych krwinek oraz wskaźnika hematokrytowego, prawdopodobnie świadczy to o niedokrwistości.
Anemia – leczenie
Tak jak wspomniano wcześniej, niedokrwistość nie jest chorobą, a objawem innego schorzenia, dlatego by podjąć właściwe leczenie, najważniejsze jest znalezienie przyczyny takiego stanu. Jak leczyć anemię? Należy pamiętać o odpowiedniej suplementacji przede wszystkim:
- żelaza,
- witaminy B12,
- kwasu foliowego
Anemia dieta
Warto wiedzieć co jeść przy anemii, ponieważ odpowiednia dieta w większości przypadków jest odpowiedzialna za pozbycie się niedokrwistości. W swoim codziennym menu należy pamiętać o:
- czerwonym mięsie,
- wątróbce,
- warzywach bogatych w witaminę C (acerola, dzika róża, papryka),
- warzywach strączkowych,
- migdały, orzechy,
- siemię lniane,
- płatki owsiane.
Należy ograniczyć spożywanie mocnej herbaty oraz dużej ilości kofeiny, które utrudniają przyswajanie żelaza.